درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۳۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «طالقانی گل و واش و سبزی» ثبت شده است

طالقانی گُچ یا ویلیک (زالزالَک)

يكشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۶، ۱۰:۰۱ ق.ظ

🌿🌾🌷 🌱☘️🌼

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

این میوه که در عکس می بینید، به فارسی «زالزالَک» خوانده میشه اما در طالقان به آن، گُوچ یا ویلیک می گویند.

گُوچ (ویلیک) خواص دارویی و طبیعی بسیار دارد. مثلاً در اغلب کشورهای اروپایی خصوصاً آلمان برای درمان بی‌نظمی ضربان قلب ‌ از میوه زالزالک استفاده می‌کنند. در حقیقت، یک گیاه ضد نارسائی قلبی و کاهش دهنده فشارخون است و همچنین دارای خاصیت ضد اضطراب نیز می باشد.

در روستای اورازانِ طالقان مشهور است که این میوه مورد علاقه خرسهاست.

خرسها همانطور که در ابتدای بهار به دنبال والَک می روند تا سمومی که به واسطه خواب زمستانی در بدنشان جمع شده است را به وسیله آن، دفع کنند، در پاییز و قبل از به خواب زمستانی رفتن، به دنبال این میوه وحشی می گردند و از آن تناول می کنند.

تجربه به همراه تحقیقات دانشمندان ثابت کرده که این میوه، برای انسان هم سودمند است. پس تا وقت باقی است، در این فصل زیبا، از میوه پرخاصیت گُوچ هم بهره ببریم.


◀️ ارسالی: بانو میرزکی – اورازان



 🎯 در ادامه خاطره جالبی از آقای فرشید فلاحی را می شنوید با نام:
                    🎤 اصفهانی گُچِ دار

کلیک کنید



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ آبان ۹۶ ، ۱۰:۰۱
درجی طالقانی

گل حسرت

يكشنبه, ۲۶ شهریور ۱۳۹۶، ۰۸:۵۸ ق.ظ

این گل حسرته
یه بار اول بهار در میا هنوز شکوفه نگردیه
میگو بشم بعدا بیام الآن زوده
میشو
دوباره پاییز میا، باز شکوفه دِنی
همیشاک حسرت شکوفه و بُهارَ داره

✍️ متن: فرشید فلاحی، کولج
📸 عکس: محمد آقابراری، وشته



در ادامه، متنی از آقای ابوالفضل یزدانی در خصوص گل حسرت، که در کانال طالقانیها منتشر شده است را می خوانید:

خیلی ترانه داریم که عنوانش گل حسرته.حالا کار نداریم که چبه این گلی اسم حسرت هسته.و کی این نام این گلی به وگیته..
تنها نکته مهمی که این میان میمانه اینه هر وقت این گل طالقانی باغان و طبیعتی میان بینین میتانین که مطمین گردین یه تابستان گرم تمان کردین و به پاییز برگ ریز برسی یی..
فصل مهروانی...
دوباره شرشر بارانی صدا ره میشنوی..چترآن پستو ده درمیاری...دلشوره و استرست خیس میبو نم میگیره
سبز نارنگیان بازاری میان خود نمایی مینه..سرخ انار دور ده چشمک میزنه...شب های تمام نشدنی و روزهای نصم و نیمه..ملایمت و بوی خاک...بچه مدرسه اینان ....بوی برگ و خس خش ...بوی عشق و مهروانی
صد مرحبا به فصل مهربانی....احسنت و سلام به ماه مهر و محبت که برسی..

قشنگ پاییز سلام

پائیزتان مبارک


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ شهریور ۹۶ ، ۰۸:۵۸
درجی طالقانی

والَک (آتُک)

شنبه, ۶ خرداد ۱۳۹۶، ۰۳:۰۳ ب.ظ


        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

امروز میخوام برای شما از «والک» بگم که تو طالقان بهش «آتُک» هم میگن. والک یا همون آتُک، سیر کوهیه که تو فصل بهار در کوه های البرز سبز میشه و خیلی مورد علاقه و مفیده. از جمله خواص اون میشه به موارد زیر اشاره کرد:
والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
 خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.
مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد
 با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.
 سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.
 برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی‌ های هاضمه کمک می ‌کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.
 مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می ‌شود.
برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.
 این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
 اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص ‍فلج استفاده می کنند.
 تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.
 ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.
  پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.
 به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.
 ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
 ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.
 مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
 بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.
شربت والک براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
 اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.  به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
 مالیدن عصاره میوه ى والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
 ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض ‍چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.
 جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.
 نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.
 گل والک نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.
 نوشیدن جوشانده ى ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.

 
خلاصه که تا وقت هست، سری به کوه های همیشه سرفراز و پر نعمت البرز بزنید و از این گیاه پر خاصیت چیده و نوش جان کنید. البته یادتون نره که برای باقی موندن نسل این گیاهان کوهی، اونها رو از ریشه در نیارید و ریشه کن نکنید. بذارید تخم و ریشه و گل گیاه، باقی بمونه تا هر ساله در بیاد و ازش استفاده کنیم.
همیشه شاد و سلامت باشید🍎🍃

◀️ ارسال متن و عکسها: بانو میرزکی – اورازان


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۹۶ ، ۱۵:۰۳
درجی طالقانی

شِنگ

شنبه, ۲۶ فروردين ۱۳۹۶، ۱۲:۵۸ ب.ظ


        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

امروز میخوام برای شما از «شنگه» بگم که یک نوع سبزی باغی/کوهی هست. تو طالقان تلفظش شِنگِه هست اما جاهای دیگه بهش شِنْگ یا شَنگ هم میگن. معمولاً در گندمزارها، باغها و دشتها در میاد، از اوایل  بهار تا اواسط خرداد که گیاه گل میده. بااین گیاه که خواص درمانی زیادی هم داره، میشه غذاهای خوشمزه درست کرد. مثل: آش، پلو وکوکو سبزی که خیلی مزه خوبی داره.
 
خواص شنگه:
طبیعتش سرد و خشکه.
از برگهاش برای جلوگیری از خونریزی معده، میشه استفاده کرد.
از ریشه اون برای دفع مسمومیت و ازآب ریشه که تازه هست، برای سوختگی و برگش هم به زخمها التیام میده.
کسانی هم که سل دارن  میتونن از این گیاه استفاده کنن
شنگه به دو صورت پخته وخام استفاده میشه که خام اون، با آبغوره خیلی خوشمزه هست. ولی نباید در خوردنش زیاده روی کنید که باعث نفخ میشه که علاجشم فقط عرق نعناست.
ریشه گیاه شنگه (شنگ) دارای لعاب بوده و کمی تلخ است و خوردن آن اشتها را فوق‌ العاده زیاد می ‌کند. همچنین ریشه شنگه خلط ‌آور و نرم‌ کنده سینه و التیام دهنده زخم ها می باشد. از برگ های آن در سالاد استفاده می ‌کنند و ایرانیان آن را مانند کاهو و کاسنی با سرکه و بدون آن می ‌خورند، چون بسیار خنک می ‌باشد.
 خوردن برگ های شنگه اسهال و خون ریزی معده را بند می‌ آورد همچنین از خون ریزی سینه جلوگیری می ‌کند و برای مسلولین نافع است.
ریشه آن برای جلوگیری از اسهال و خون ریزی، از برگش قوی تر است. پاشیدن برگ و گل خشک شده این گیاه در روی زخم های چرکی و متعفن سودمند می‌ باشد. ضماد آن را برای التیام عصب قطع شده مفید دانسته ‌اند. ضماد گلش با موم، جهت سوختگی با آتش مفید است.

حکیم محمد بن زکریای رازی خوردن ریشه این گیاه را پادزهر سموم می ‌دانست.
عصاره گیاه شنگه که در طب سنتی ایران طرثوت خوانده شده است پادزهری قوی است و در ساختن تریاق فارون به کار می ‌رود. برای معالجه نزله ریوی، نقرس، رماتیسم و امراض جلدی جوشانده شصت گرم ریشه شنگه را تجویز کرده ‌اند.
اگر این گیاه را پُختید هرگز آب آن را دور نریزید بلکه آن را بنوشید، زیرا منافع شنگه در آب جوشانده آن جمع می ‌شود، همچنین عصاره شنگه جهت درمان کچلی و زخم های جلدی مفید است.

جاتان خالی، ما سیزده بدر، شنگه چیدیم و با اون آش سیزده مونو درست کردیم که در عکس مشاهده می کنید.
همیشه شاد و سلامت باشید🍎🍃

◀️ ارسال متن و عکسها: بانو آقابراری – وشته


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۶ ، ۱۲:۵۸
درجی طالقانی

والک پلو

شنبه, ۳۰ بهمن ۱۳۹۵، ۰۲:۱۲ ب.ظ

بفرمایین مایی ظهر جمعه ی والک پلو با کوکو 😋
بعلی چی فکر کوردی یِین
ما زمستانان دی والک داریم
بهار، وهمنی بیخ د درمیا
یکراست میشو فیریزری میان تا وقت باخوردنش گرده 😂
📸 عکس: خانم مریم رسولی

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ بهمن ۹۵ ، ۱۴:۱۲
درجی طالقانی

نکات کوچکی برای زندگی

شنبه, ۳۰ بهمن ۱۳۹۵، ۰۲:۰۷ ب.ظ

ته بوته های کرفس رو که فرو کنید توی خاک،
خاکش رو که مرطوب نگه دارید،
یه هفته ای که روی گلدونتون کیسه
پلاستیکی بکشید تا رطوبتش حفظ بشه،
کم کم جوونه ها سر بلند میکنن و بهتون چشمک میزنن.
بعد هردفعه که سالاد درست میکنید چندتا برگ از گلدون تون بچینید و ریز کنید تو سالادتون و حظش رو ببرید.
چغندر، از اینم راحت تره. حتی تو یخچال جوونه میزنه.😅

به سادگی با همین یه چیز کوچیک، خوش میشه حالتون،
خوش آب و رنگ میشه دور و برتون،
ولو به قدر پنج سانت، یا به قدر شعاع دور خودتون.

 یه وقتهایی فکر میکنم میشه با هیچی هم یه کمی خوش گذروند، فقط کافیه بلد باشیم...😉


✍&📸 عکس و متن: بانو زهرا جلال

#بینا_بهاری_بو_میا


۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ بهمن ۹۵ ، ۱۴:۰۷
درجی طالقانی

کلیک!

چهارشنبه, ۲۴ آذر ۱۳۹۵، ۰۳:۲۶ ب.ظ

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

یکی از تیغ داره واشان، که پائیزان اِچین مِی نین، کلیک هسته!
البت بگم که ما این میگیم کلیک، ولی در فارسی، گل نسترن وحشی نام داره که بر دو نوع نسترن زرد و نسترن صورتی، در طبیعت طالقان رویش داره.
این گیاه، بعد از گل دهی، میوه هامیدی که میوه نسترن صورتی، همین قرمز کلیکان هسته که عکسی میان مینین و میوه نسترن زرد که معمولاً اواخر مرداد میرسه،نارنجی رنگه که ما اونه گوییم مرجان که قابل خوردن و خیلی شیرین و خوش خوراک هسه
اما میوه نسترن قرمز (کیلیک) رِ باید به صورت دم نوش مصرف کُرد که خاصیت دارویی نیز داره.  برای سرماخوردگی و سُلفه های مُزمن اِفاقه مینه! (ترکان میگن: گیلدیک)
البت اینه دی بگم که ما طالقانیان، خشک چوی این گل رِ چون تیغ داره، جهت حصار دی استفاده مینیم!

با سپاس از آقای سیدمجید سیدعلیخانی، سنگبُن



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ آذر ۹۵ ، ۱۵:۲۶
درجی طالقانی

ریقنک

دوشنبه, ۱۵ آذر ۱۳۹۵، ۰۳:۱۱ ب.ظ

       🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

اینی که عَسکی میان مِینین، در روستاهای خیکان و پراچان و خیلی جاهان دیگه، (با عرض پوزش) میگن: ریقنک!
شاید این اُسم گذاری به خاطر رنگش باشه که گلاب به روتان مثل همان "اسمشو نیار" میمانه.
شاید دی به خاطر مزه ترشی که داره، اُشکمِ راه منگنه😄😄😄 ریقنک میگون؟!

در بعضی روستاها، نامش قلاچ تر ترک هسته.
روی کلیگ بوته، که تیغ داره و وحشیه، رویش مینه. بعضی ها دی میخورنش.
در پایین طالقان، کاهُم نامشه. در بعضی روستاهای دیگه، دی پرچین!
انگیروک (به معنای انگور کوچک) دی بُشنواُست گردیه.
در تعریف علمیش اینگونه بنوشتین: kahem = کاهم =هیپوفا - hippophae - نوعی درختچه تیغ دار که میوه های ترش آنرا می توان خورد.

اینه یه قشنگه داستان دی داره.
یه طالقانی مردک بشی بَ شمال، یه دخترکی خواستگاری. دخترک بوگوتی بَ شمای شهر پرتقال درخت دَره؟ اگه پرتقال درخت دَره، من تی یِی زُن میگردم! اگه دنی تی زن نمیگردم!!
مردک دی، دور دورو میگو: آها پرتقال درخت دَره
خلاصه زنشه عقد کرد، بیارد طالقان، زنک بوگوت: خا پرتقال درختی که من وعده بُدا بِی کو؟
مردک او رِ ببُرد باغی میان، همین کاهمانِ نُشان بُدا، بوگوت: بیا این دی پرتقال درخت!!
زنک بوگوت: پس چبه اَندی پرتقالانش ریزه؟
مردک بوگوت: امسال درختانه آفت بیگیتی 😉😉😂😂

با سپاس از گروه تولید محتوای درجی



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ آذر ۹۵ ، ۱۵:۱۱
درجی طالقانی

گوشیل

يكشنبه, ۲۳ آبان ۱۳۹۵، ۰۳:۰۴ ب.ظ

🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

این گیاه زیبا گوشیل نام داره که در فصل بهار، زیبایی بخش کوهستان طالقان هسته.

با سپاس از آقای سید نقی قادری
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ آبان ۹۵ ، ۱۵:۰۴
درجی طالقانی

گِلَرماسی (سیب زمینی ترشی)

يكشنبه, ۲۳ آبان ۱۳۹۵، ۰۲:۵۴ ب.ظ

   🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

پائیز که میبو، ما طالقانیان و همه اونانی که در جاهای سردسیر زندگی مینن، در تکاپوی ذخیره ی جیره ی زمستان دَرُن.

یکی ازمحصولات پائیزی، ترشی خانگی هَسَه و موادتشکیل دهنده ی ترشی جات به قاعده کلمی گل هسه، هویج یا خودمانی زردُک (اوجاره) هسه، کرفس و سرکه و خیلی ویشتر.
اما یکی از این مواد، مایی گِلَرماسی هسه که شهریان اونه میگن سیب زمینی ترشی!

این محصول یک گُلِ واش هسه که اصولاً وقتی سیب زمینی جور یه چِشمُش خاکی بیخ قرار گیره، به طور خودرو زیاد میبو و پائیز قابل برداشت هسه.

ازخواص گِلَرماسی اینه که هم به صورت خام و هم ترشی شده، میشاست اونه بُخورد.
اگه اونه خام بخوریم، فواید دارویی زیادی داره که یکیش افزایش شیر مادران می باشد!

قِشنگی دیگرش اینه که میشاست اونه به جای گل زینتی، باغچانی میان بکاشت. چون آفتابگردانی جور، گلهایی زرد و کوچیک داره.
بعد از گل کردُن، پائیز از غُده های زیرزمینی آن که همان گِلرماسی هسه استفاده کرد.

خدایا شُکرَت که هرچه آفریده ای همه نعمت است و برکت♡♡♡

با سپاس از آقای سید مجید سیدعلیخانی از سنگبن بابت ارسال متن و عکس



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۳ آبان ۹۵ ، ۱۴:۵۴
درجی طالقانی