درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

شهرستان طالقان به مرکزیت شهرک، یکی از شهرستانهای استان البرز ایران است. شهرستان طالقان از شمال با مازندران و الموت، و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه است.


نقشه قدیم طالقان، ترسیم غفاری، در سال ۱۳۴۰



ناحیه طالقان زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزشهای تفرجگاهی هستند ناحیه طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز داردکه بر جاذبه‌های آن می‌افزایند. منطقه کوهستانی طالقان در ۹۰ کیلومتری از شهر کرج قرار گرفته‌است.

طالقان از دو بخش مرکزی (پایین طالقان) و بالاطالقان تشکیل شده‌است.



شاه‌رود )که در گویش محلی به آن شَهرو می گویند) رگ حیاتی این سرزمین دیر زمان است که از کوهپایه‌های شرقی آغاز و با طولی نزدیک به ۱۰۵ کیلومتر به غرب می‌رود این شریان آبی بیش از ۱۵ رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را که از چشمه سارها و برفاب‌ها سرچشمه می‌گیرند، همراه خود تا سپید رود می‌برد تا با آبهای قزل اوزن آمیخته و راهی دریای خزر شود. دو آبشار در روستاهای اوچان و جوستان و همچنین در هرکدام از روستاهای اورازان، کرکبود، آسکان، عسلک آبشارهایی جریان دارند، دوچشمه آب معدنی در روستاهای عسلک و لمبران (بنام سه کوچ) و یک چشمه آب معدنی شرب در جوستان قرار دارد که دوچشمه معدنی ذکرشده یکی از نقاط تفرجی طالقان محسوب می‌شود.

کوه های معروف: شاه البرز، علم کوه، شاه کرم و ...

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان طالقان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۵٬۷۸۱ نفر بوده‌است. اما در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ به آمار قبلی حدود هزار نفر اضافه شد و به تعداد ۲۶۹۷۶ نفر رسید. طالقان از حدود ۸۶ روستا تشکیل شده‌است. مساحت منطقه طالقان حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع است ودر ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۴۷ دقیقه طول شرقی، در شمال غرب شهر تهران قرار دارد.

دین

آیین مردم طالقان تا قرن سوم هجری، دین زرتشتی بود. پس از آن پیرو زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب یا زیدیه شدند. با روی‌کارآمدن صفویه از نفوذ آیین زیدیه کاسته شد و بیشتر مردم طالقان شیعه دوازده‌امامی شدند. گرچه تا قرن دهم هجری و مصادف با زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی هم نشانه‌هایی از وجود زرتشتیان در طالقان گزارش شده است.

ریشه لغوی طالقان

دهخدا ریشه طالقان را تالکان دانسته، وی می‌نویسد: صاحب انجمن آرا و به تبعیت او مؤلف آنندراج، طالقان را معرب این کلمه دانسته‌اند: «تالکان و تلکان، نام دو ولایت است یکی در خراسان و دیگری در حوالی شهر قزوین که نخست تلک، که سنگی است سفید و براق و معرب آن طلق، در آنجا یافته شد، بنابراین، این نام یافت و طالقان معرب آن است کذا فی القاموس.» تالگان= طالقان: تات و تال نام ویس (طایفه و قوم) ایرانی ساکن در کرانه‌های دریای کاسپیان (مازندران) و کوهستان‌های پیرامونی ایران و جمهوری خودخوانده آران (آذربایجان) است و پسوند «گان» در پارسی بمعنای جا و سرزمین می‌باشد که رویهم بمعنای سرزمین تال و تازی آن (معرب) طالقان شده است.

زبان

گویش‌های زبان تاتی از دستهٔ زبان‌های ایرانی شاخه شمال‌باختری و بازماندهٔ یکی از گویش‌های مادی هستند و به زبان‌های تالشی، مازندرانی و گیلکی بسیار شبیه است. گویش‌های این زبان روزگاری از قفقاز تا شمال خراسان گسترده بود ولی امروزه با ترک‌زبان و فارسی‌زبان شدن بخشی از شمال‌باختری ایران تنها جزیره‌هایی از گویش‌های تاتی در منطقه به جا مانده‌است. بزرگ‌ترین این جزیره‌ها در شهر اشتهارد استان البرز، تاکستان، بوئین‌زهرا، استان قزوین و شهرستان طالقان دیده می‌شوند.

حیات وحش

گونه‌های جانوری در منطقه طالقان از جمله کل و بز وحشی، گربه وحشی، خرس، گراز و گرگ و انواع پرندگان است. همچنین محیط‌بانان موفق به مشاهده و عکس‌برداری و فیلم‌برداری از دو پلنگ ایرانی نر و ماده در کوه‌های طالقان شده‌اند

 

نظرات  (۱۳)

سلام خدمت همه دوستان، نمیدونم چرا تو وبلاگ ها و سایت ها خطه البرز و کوه های البرز که به دیلمان گیلان مازندران منتهی میشه میگید تاتی، ب والا همش زبان دیلمی گیلکی هست با ی کم اضافه شده ا' اِ او، آخه چرا از اسم زبان اصیل دیلمی استفاده نمیکنید، تمام زیر ساخته های جملاتی که طالقان استفاده میکنند گیلکی هست، مثل کلمه 
وگرسن، یعنی برگشتن، و همه کلمات، آخه چرا تاتی؟ 
پاسخ:
شما به دائره المعارف تاتی مراجعه کنید
اینها که میگید از شاخه اصلی تاتی منشعب شده
گیلکی و دیلمی و طالقانی و شمرانی و ... همه اینها زیرشاخه های تاتی هستند
بسیار عالی .....بینظیر......واقعا لذت بردم دوست عزیز
پاسخ:
سپاسگزاریم از حضور و نگاهتون بانو
۱۳ بهمن ۰۰ ، ۰۳:۵۶ حسین طالقانی

سلام زبان ما طالقانی ها تاتی هست و هیچ ربطی به گیلکی و دیلمی و مازندرانی و طبری ندارد و بنده هم در مازندران و هم در گیلان زندگی کردم و هیچ قرابتی بین زبان تاتی با مازندرانی و گیلکی نیافتم اتفاقا زبان ما به فارسی و پهلوی نزدیکتر هست .

ما از قوم تات هستیم که بازمانده قوم تتر و قوم ماد هستند. مسعود به قوم تتر در البرز اشاره نمود و برخی مورخین به قوم تلکان در طالقان اشاره نمودند. سرتاسر منطقه ری تا همدان بخشی از سرزمین ماد بود. فقط سکنه هفت روستا طالقان به زبان مازندرانی صحبت میکنند و دو روستا هم ترک زبانند و مابقی روستاهای طالقان تات زبان هستند.

ما طالقانی ها میگیم مگوم یعنی میگم ولی مازندرانیا میگن گمه یا گومه و گیلانیا میگن گونم.

ما طالقانیا میگیم درم میشوم یعنی دارم میروم ولی مازندرانیا میگن درشومه و گیلانیا میگن شوندرم یا شودرم.

هویت ما تات های طالقان خط قرمز ماست.

پاسخ:
با سلام
ممنون از اینکه نظرات ارزشمند خودتونو با ما در میون گذاشتید.
۱۹ اسفند ۰۰ ، ۰۶:۵۷ تات طالقان از قوم ماد

سلام زبان ما طالقانی ها تاتی هست. من نمیدونم چرا یک گروه از سکنه گیلان سعی دارند هویت ما تات های طالقان را تحریف کنند. ما به خود تات و به زبانمون تاتی میگیم یک بار هم از لفظ گیلکی استفاده نکردیم ولی جالبه بدانید بخش قابل توجه ای از مردم گیلان و مازندران به خود تات و به زبان خود تاتی میگن و جالب تر اینکه آقایان گیلانی و مازندرانی به دنبال از بین بردن لفظ تات و تاتی در گیلان و مازندران هستند و میگویند این لفظ اشتباست و در گیلان باید بگن گیلکی و در مازندران باید بگن مازندرانی.

من رودبار رفتم همه ی مردم به خود تات و به زبانشون تاتی میگفتند در منطقه اشکورات هم به خود گالش و زبانشون گالشی میگن حتی افرادی را در اشکورات دیدم به خود تبری و به زبانشون تبری میگفتند.

در مازندران منطقه هزارجریب یعنی جنوب بهشهر و نکا و ساری به خود تات و به زبانشون تاتی میگن. در منطقه بلده نور و منطقه مرزن اباد چالوس هم به خود تات و به زبانشون تاتی میگن. سکنه جلگه مازندران به خودشون مازرونی و به زبانشون مازرونی میگن.

حال که لفظ تات در سرتاسر رشته کوه البرز استفاده میشود یک عده گیلانی سعی دارند  لفظ تات را که هویت ماست را از بین ببرند. بنده پیج هایی دیدم که خودشونو طالقانی معرفی میکردند ولی اهل رشت بودند و به گویش گیلانی حرف میزدند و سعی دارند مارو به خودشون بچسبونند.

ما تات ها از قوم ماد هستیم و هیچ ربطی به اقوام دیگر نداریم. فقط منطقه بالاطالقان مازندرانی هستند و زبانشون ریشه در زبان طبری دارد و با ما تات های طالقان متفاوته.

مردم طالقان تات هستند به جز همان چند روستای بالاطالقان که مازندرانی هستند.

من یک مثال زبانی میزنم.

تاتی طالقان: درم میگوم میشوم خانه

مازندرانی طالقان: دره گمه شمه خنه

مازندرانی مازندران: دره گومه شومه خنه

گیلکی: گفتندرم شم خانه

فارسی: دارم میگویم میروم خانه

 

همانطور که میبینید زبان ما طاقانی ها تاتی هست و با زبان های طبری و مازندرانی و گیلانی و ... متفاوت هست.

مازندرانی طالقان

پاسخ:
با سلام
ممنون از نظراتون

زبان ما تاتی هست که بهش طالقونی میگیم. تا حالا ندیدم حتی یک نفر به زبانش گیلکی یا دیلمی یا مازندرانی بگه. دیلمی ها در زمان سید رضی کیا توسط گیل ها قتل عام شدند و جمعیت کمی از آنها در سیاهکل گیلان باقی ماندند سایر جمعیت رودبار گیلان از قوم تات هستند همانطور که بومیان قزوین از قوم تات هستند. به جز بالاطالقان که گویش نزدیک به مازندرانی دارند سایرین تات زبان هستند یا بقول ما طالقانی ها طالقونی زوان هستند.

پاسخ:
زنده باد طالقان جان
۰۹ آبان ۰۱ ، ۱۴:۰۴ محسن طالقونی

زیاد به این شمالی ها اهمیت ندید اینا تو استان خودشون گیلان و مازندران هم خیلی ها به خودشون تات و به زبانشون تاتی میگند و خیلی در تلاشند زبان تاتی رودبار و تاتی خورگام و تاتی عمارلو و تاتی انبوه و زبان تاتی هزارجریب و  زبان تاتی کلباد و زبان تاتی گلوگاه و زبان تاتی بلده را از بین ببرند و مردم تات را به قول خودشان گیلکیزه و مازنیزه کنند. این گروه از شمالی ها حتی به تحریف هویت گالش ها و دیلمی ها و تالش های گیلان و تات ها و گالش های مازندران میپردازند و سعی دارند زبان گالشی که در اشکورات و سیاهکل و رحمت آباد صحبت میشه و زبان دیلمی که در سیاهکل صحبت میشه و همچنین زبان تالشی که در فومن و رضوانشهر و ماسال و هشتپر صحبت میشه را از بین ببرند و در مازندران هم سعی دارند زبان تاتی که در کوهستان های جنوبی مازندران صحبت میشه را از بین ببرند هنوز سکنه کوهنشین گلوگاه و بهشهر و نکا در مازندران و حتی برخی سکنه کوهنشین نور و بلده و تنکابن به زبانشون تاتی میگن. منی که طالقانی هستم اینو بهتر از هرکسی میدانیم که همیشه زبان خودمان را طالقونی یا تاتی نامیدیم و حتی آن دسته از طالقانی ها که زبانشون به مازندرانی نزدیک هست هم به زبانشان طالقونی میگن و از لفظ مازنی استفاده نمیکنند و خودشون را با افتخار طالقانی میدانند. من پدربزرگم به خودش طالقونی میگفت و زبانش را طالقونی مینامید بعد طرف از اون سر دنیا میاد میگه نه شما اشتباه میکنید باید زبانتون را چیز دیگری بنامید مگر میشود کسی زبان خودش را اشتباه بنامد اتفاقا زبانی که تات های ایران صحبت میکنند همگی از یک ریشه هست و حتی زبان تات های قفقاز و خراسان هم به زبان تاتی ما نزدیک هست. دور تا دور طالقان به زبانشون تاتی میگن غرب ما الموت به زبانشون تاتی میگن شمال ما یعنی سکنه جنوب تنکابن به زبانشون تاتی و گالشی میگن و جنوب ما یعنی سکنه ساوجبلاغ به زبانشون تاتی میگن و شرق ما یعنی سکنه جاده کرج هم به زبانشون تاتی میگن حتی کوهستان های گیلان و مازندران و گلستان هم به زبانشون تاتی میگن بعد طرف میاد میگه همتون اشتباه میکنید. ضمنا ما علاوه بر نام تاتی از نام طالقونی هم استفاده میکنیم و پدربزرگان و مادربزرگ های ما هنوز که هنوزه به زبانشون طالقونی میگن. زبان تاتی ایوانکی و دماوندی و لواسان با زبان تاتی طالقان تا نود درصد یکی هست. من دوستانی از گلوگاه و بهشهر دارم که به خودشون تات و به زبانشون تاتی میگن بعد میگفتن خیلی از مازنی ها تات های مازندران را تحت فشار میذارند که به خودشون تات نگن و به زبانشون تاتی نگن. من نمیدونم چرا تو کل ایران همه ضد ما تات ها شدن و سعی دارند لفظ تات را از ایران پاک کنند. کل منطقه البرز به خودشون تات میگن و به زبانشون تاتی میگن. ما تات ها قوم بزرگی هستیم فقط ای کاش متحد بودیم و اجازه نمیدادیم بقیه با هویت ما ستیز کنند. شما دقت کنید فقط سکنه جلگه گیلان گیلک هستند و فقط سکنه جلگه مازندران مازنی هستند بقیه نواحیشون اصلا خودشونو گیلک و مازنی نمیدونند و به خودشون گالش و تات میگن. جمعیت تات های ایران چندین میلیونی هست فقط لازمه ما تات ها متحد بشیم آن وقت هیچ احدی به خودش اجازه نمیده که با هویت ما ستیز کنه.

پاسخ:
زنده باشید
۰۹ آذر ۰۱ ، ۰۴:۴۸ شاهین تات مازندران

سلام من از تات های مازندران هستم. ما کوهنشین های شرق مازندران تات هستیم و حتی به زبانمون تاتی میگیم مثلا میگیم تاتی گپ زمبه یعنی به زبان تاتی صحبت میکنم. مازرونی ها یعنی سکنه جلگه مازندران به ما کوهی میگن ولی ما به خودمون تات میگیم ولی زبان تاتی ما به زبان مازرونی تا 99 درصد نزدیکی دارد و با تاتی مناطق دیگر ایران مثلا تاتی طالقان و تاتی قزوین متفاوت هست. مثلا ما تات های کلباد و گلوگاه و هزارجریب میگیم گومبه ولی مازرونی های ساری و بهشهر میگن گامبه! مناطق کوهستانی بین گرگان تا ساری تات نشین هستند.

پاسخ:
سلام
هرجا هستید دلخوش باشید و سلامت.
۲۵ دی ۰۱ ، ۱۱:۵۱ علیرضا رودبار

من از تات های استان گیلان هستم. به امید سربلندی تمام تات ها و تات زبان ها.

پاسخ:
سلام برار
سلامت باشید.
۰۲ ارديبهشت ۰۲ ، ۰۴:۲۸ قوم تبری تپوری

زبان مردم شمال و کوهستان البرز زبان تبری (طبری) هست. گویش های گیلکی و گالشی و تاتی و کتولی هم بخشی از زبان تبری هستند. گویش مازندرانی هم گویشی از زبان تبری هست گویش الیکایی هم گویشی از زبان تبری هست. من یک مازرونی هستم و گویش گالشی جنوب مازندران و گویش تاتی شرق مازندران را کامل متوجه میشم حتی گویش گیلکی غرب مازندران که گویشی از زبان تبری هست را هم متوجه میشوم. در زبان تبری گیلک به معنی کشاورز روستایی و رعیت و جلگه نشین هست و گالش به معنی روستایی و کوهنشین و دامدار هست و کرد به معنی چوپان هست و تات به معنی کوهنشین هست و کتول هم به معنی دامدار و کوهنشین هست حالا بخشی از تبری ها در سمت گیلان به خودشون گیلک و گالش و تات میگن و گروه دیگری از تبری ها در سمت مازندران به خود مازرونی و تات و گالش میگن و سمت گلستان به خود مازرونی و تات و کتول میگن ولی ریشه همشون قوم تبری و هویت تبری و زبان تبری هست. الان یک ایل به نام الیکایی در گرمسار و آرادان حضور دارند و اصالتا از قوم تبری هستند و به زبان تبری صحبت میکنند ولی به خودشون الیکایی میگن و به زبانشون الیکایی میگن ولی ریشه شون تبری هست. این ریشه خیلی مهم هست مثلا اسپانیایی ها و ایتالیایی ها ریشه لاتین دارند یا آلمانی ها انگلیسی ها ریشه ژرمن دارند یا روس ها لهستانی ها ریشه اسلاو دارند یا اعراب و یهودیان و آشوریان ریشه سامی دارند یا پارس ها و پارت ها و مادها و سکاها ریشه آریایی دارند مردمان مازرونی و کتول و گیلک و گالش و تات هم ریشه تبری دارند که ریشه اش به قوم تپوری میرسد که در گذشته از آذربایجان تا خراسان سکونت داشتند و امروز هم ساکن شمال ایران و کوه های البرز هستند. ضمنا قومی به نام دیلم وجود ندارد و حتی دیلمیان قدیم هم به زبانشان زفان تبری میگفتند و سکنه کوهستان گیلان تماما خود را گالش و تات مینامند و به گزارش ظهیرالدین مرعشی و شیخعلی گیلانی و عبدالفتاح فومنی و دیگر مورخین دیلمیان در چندین جنگ توسط سادات کیایی قتل عام شدند و بازماندگانشان به سمت طارم زنجان پناهنده شدند ولی بعد همین دیلمیان توسط حاکم طارم کشته شدند و رابینو در زمان قاجار فقط چندتا روستای سیاهکل را دیلمی مینامد و مینویسد بیشتر سکنه سیاهکل مهاجران گسکری و تالش و قزوینی هستند و سکنه رودبار را هم مهاجران قزوینی مینامد و الان رودباری ها از سه قوم تات و کرد و ترک هستند و ترک هاشون ساکن منجیل و لوشان و هرزویل هستند و کردهاشون کردهای رشوندی و عمارلو هستند که در منطقه عمارلو رودبار سکونت دارند و تات هاشون ساکن خورگام و کلیشم و رودبار و رحمت آباد هستند.

با سلام و احترام

در شهرستان طالقان، روستایی به نام ایوانک دایم که قبلا اسم اون ایلجاق بوده باشه؟

پاسخ:
سلام و دعای خیر
ما روستایی به اسم اوانک داریم و در نزدیکی طالقان، در منطقه الموت قزوین هم دقیقاً روستای دیگری با همین نام وجود دارد.
اما هر دو روستا فارس زبان هستند و هیچ سابقه ای از اسم ایلجاق برای این دو روستا ثبت نشده.
۲۱ شهریور ۰۲ ، ۱۵:۲۹ مهدی امیدوار

سلام خدمت همه دوستان عزیز روز بخیر.چرا گویش طالقانی بعضی ها جز زبان تاتی میدونند؟درحالی که گویش طالقانی هیچ شباهت زیادی به زبان تاتی نداره و بیشتر به زبان مازندرانی نزدیکه و این با دلیل بهتون میگم.من گویش طالقانی با گویش مردم تاکستان و اشتهارد مقایسه کردم و دیدم که بین گویش طالقانی و زبان تاتی(تاکستان و اشتهارد)تفاوت خیلی زیاده و در حد کلمه فقط میشه فهمید.و بعدش گویش طالقانی با گویش مردم تنکابن و چالوس مقایسه کردم و دیدم که گویش طالقانی با زبان مازندرانی(تنکابن و چالوس) خیلی شباهت داره.همینطور خیلی از زبانشناسان قابل اعتماد و منابع مورد اعتماد گویش طالقاتی

پاسخ:
سلام
کلاً باید مستقلاً بگیم زبان طالقانی.
۲۱ شهریور ۰۲ ، ۱۵:۳۷ مهدی امیدوار

همینطور خیلی از زبانشناسان و منابع مورد اعتماد گویش طالقانی زیردسته گویش مازندرانی میدونن.خود واژه تات در طالقان بیگانه است و طالقانی ها در طول تاریخ به خودشون نه تات گفتند نه آذری.از بزرگان و قدیمی ها شنیدم که در زمان قدیم طالقانی ها به خودشون توری(طبری) میگفتند.و همینطور اگه برید تاریخ طالقان ببنید طالقان در قدیم جزی از طبرستان بوده چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام،و این گواهی میده که طالقانی گویشی از مازندرانیه.در کل گویش طالقانی جز مازندرانیه و به شدت تحت تاثیر فارسی و کمی گیلکی و تاتی هست 

 

و در آخر:زنده دبو طالقونی خجیر فرهنگ و زوان

پاسخ:
زنده باد طالقان و طالقانی
۱۹ آذر ۰۲ ، ۱۸:۴۲ شریف کاظمی

این متن هم جالب است، باید بیشتر دقت شود.

در برخی منابع عامیانه و ناموثق آورده شده که زبان مردم طالقان، گویشی از زبان تاتی است! باید دانست که «تاتی» از دیدگاه زبانشناسی و مردم شناسی، دارای دو هویت مستقل است:
الف – زبان یا گویش تاتی، زبانی است که گروهی از ایرانی زبانان در داغستان و جمهوری آذربایجان بدان سخن می گویند و به دو دسته تقسیم می شود:
الف – 1 – تاتی شمالی که کلیمیان داغستان (دربند)، و منتهی الیه شمال شرقی جمهوری آذربایجان (باکو، وارتاشن) بدان سخن می گویند.
الف – 2 – تاتی جنوبی که مسلمانان و شماری از مسیحیان شمال شرقی جمهوری آذربایجان (دیویچی، لاخیج، و شبه جزیره آپشرون در شرق باکو) بدان سخن می گویند
ب – ترک ها به هر پارسی یا ایرانی زبانی که در قلمروی اکثریت ترک نشین به زبانی غیر از ترکی سخن می گفته است، عنوان «تات» (یعنی غریبه و بیگانه) می داده اند. این مفهوم از زمان «محمود بن حسین بن محمد کاشغری» که در قرن پنجم هجری در قرقیزستان می زیسته تا شمس الدین سامی و نویسندگان و اندیشمندان معاصر ترک زبان در کتاب های ترکی دیده شده است. اصولا ایرانی زبانان جمهوری آذربایجان نیز به این دلیل «تات» هستند که آذری ها چنین لقبی به آنان داده اند.
بسیاری از زبانشناسان، ریشه واژه ی تاجیک را نیز «تات + جیغ» می دانند. جیغ پسوند تصغیر است و «جغله» (بچه) نیز از همین ریشه می باشد. بر این اساس، ترک های آسیای میانه، ایرانی زبانان آن منطقه را با لفظی تحقیر آمیز خطاب می کردند و این نام بر آنان مانده است؛ هرچند، امروز تاجیکان با قرار دادن نشان «تاج» در وسط پرچم سبز و سپید و قرمز، معنای آن را کاملا تغییر داده اند و خود را از تبار شاهان (تاجی) معرفی می کنند.
دلیل آنکه امروزه بسیاری از مردمان دامنه های جنوبی البرز نیز تات نامیده می شوند، همین است. اگرنه، زبان تاتی که در جمهوری آذربایجان استفاده می شود، نه تنها از نظر واژگان، بلکه از دیدگاه دستوری و صرفی هم اختلافی فاحش با گویش طالقانی دارد. افزون بر این، ساکنان طالقان، خود گویش این منطقه را “طالقانی” می نامند و نه تاتی! یکی دانستن گویش طالقانی و زبان تاتی، همان قدر عجیب است که بگوییم تهرانی ها به زبان کردی سخن می گویند. بسیاری از واژگان کردی و تهرانی یکی است، هردو از خانواده زبان های ایرانی هستند، اما تفاوت های گفتاری و صرفی آنقدر هست که نتوان هر دو را یک زبان دانست.
گویش طالقانی زیر مجموعه ی زبان گیلکی و نزدیکترین گویش به گویش دیلمانی است، به طوری که میتوان این گویش را با گویش لاهیجان و شرق گیلان منطبق دانست.

پاسخ:
سپاس

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">