قیامت کرده‌ای با آتش و آب
و آن گندم که چیده دستِ بابا
اگر چه سوخته انگشتِ دستت
میانِ کوچه پیچید عطرِ خوشِ نان
های کودکان
بنویسید در دفترهای مشقتان:
تنورِ زندگی با آتشِ وجودِ مادر، نان دارد!
روزِ تمامی مادران و مهر بانوانی که تنورِ زندگی از محبتشان گرم است مبارک
از سیمرغ
مُنِ حالی نمیبو تو مِهرُبانی یِی
یا مِهرُبانی تو
امبا اینه رو می‌دانُم که شما دوتاکان با هم یه قوم و خویشی دارین!
مِهرُبانانِ درجی، روزتان گرم و آرام
طالقانی‌ها بچه گربه رو با واژگان زیر نام می‌برند: گُربا لیله، گُر وَچه، گُرباک، پیچا کوته
عکس از: مهدی ویسانیان
این خداجان دی به کُدامان ساز و نازِ ما بَرُخصه؟
یه زمان، واران می‌خواییم و هِی دعا ثنا مینیم تا واران بیا، یه زمان دی میگیم وَسَه، سر تا گوشمانه اِاُو بیگیت و سقفمان رُندُک مینه!
خلاصه که این عزیزِ طالقانی میان، هامون طور که رسمی به نامِ چَمچه گُلینک داریم (آیین باران خواهی، کلیک) یه نُمایش وازی دی داریم برای اینکه باران بند بیا.
به این صورت که اون قِدیمان رَسم بَ وقتی چند هفته پشت سر هم بارندگی بَ و شبانه روزی باران، مردمه آسی می‌کُرد، فرزند اول خانواده، به رسم سنت، یه چندتا لباس و وسایلِشه وِمیگیت و اَککّلی قهر می‌کُرد تا به قولی از دستِ این آب و هوایِ روستاشان، فُرار و به جای بهتری کوچ کنه. (آخه کجا بهتر از طالقان، عزیز جان؟)
بعد همسایه‌ها اویی راهی سرِ میگیتُن و مانع بشیَن می‌بیَن و او ر میگوتُن: نَشو.. این واران دی قول هامیدی قطع گرده!
معمولاً دی این قهر نمایشی که یک جور دُعا کردن به درگاه خدا و ارتباط بیگیتن با مامِ طبیعت بَ، جواب میدا و واران بند میامه.
برای دیدن نمایش این رسم، روی لینک زیر کلیک کنید.
رسم ذکر شده برگرفته از کانال گروه دنبلیدی‌ها می‌باشد.
فیلم از: آقای رحمان سردشتی (با بازی خانمها: زرحال ذوقی، صدیقه شجاعی و خطیبه سردشتی)
عکس از: کانال شورای اسلامی و دهیاری دنبلید
خاطره اول:
جمعه روزی، صبحِ زود، با داد و قالِ ننه، خِو دِ راست گِردی‌یَم. ننه میگوت: پایستین هرچی رخت و لباسِ چِرک دارین بیورین، میخوام ماشین لباسشوییه روشُن کُنُم. یالان همگی رخت چِرکانشانه بیوردُن و ننه ماشینِ روشُن کُرد.
مُن دی کَله‌مه بَبوردُم پتویی بُن و دوواره خُوتّی‌یَم.
ساعت دَه بَ با نوازشِ دستانِ گرمی، چُشمانمه وا کُردُم. گَته ننه بَ که بیامی بِ خانُومان. خوشحالی دِ بَپُرُستُم و او دی مُنو دیما گیت و ماچ کُرد. همان دَم که او مُنو ناز آمیدا، ننه بیامی اتاقی میان و یِگهو، بِیدی اِی اَمان، دو تا تیکه از مینی رختان که کثیف بَ، جالباسی‌یی وَر کِتی.
فوری مینی سَر داد بَکشی و بگوت: ذلیل بمُرد، مگه نگوتُم چِرکِ لباسانه بیورین، ایسه اینانه چه کُنُم ماشینه بِزی یَم؟
بَعد تا خواست مُنه ویسگیل هاگیره، گته ننه اویی دستِ بُداشت و با خنده بگوت: عاروس جان، چبه اندی غضب مینی... حلا آن دو تیکه لباسه دِسی همرا بَشور... نَه اصلاً بنگن سبدِ رخت چِرکانی میان، بُدا مِچّی گَرده و تا هفته دیه، هِمین موقعان، کُلی لباس تیب جمع میبو تا باز ماشینته روشُن کُنی عزیزجان!
از آن به بعد، هرکی اولین لباسِ چرکِ در سبد خالی لباسان مینگَت با صدای بلند میگوت: ماشین لباسشویی بِ مِچّی بنگیَم!
نقل خاطره از: بانو میرزکی (اهل روستایِ اورازان)
خاطره دوم:
اون قِدیمان که وَچّه بی‌اَم، یه روز بِشی‌اَم گَته ننه‌ای خانه. از آنجا که بسیار کنجکاو بی‌اَم (مدیونین فکر کُنین چیزِ دیگه‌ای بی‌یَم‌ها! فقط کُنجِ‌کاوی نه فُضولی!) بِشی‌اَم کُرگِ لانی سمت، بِدی‌یَم اوووو آخ جان، کُرگ، مُرغانه بُندایه.
با خوشحالی ویگیتمش و بِشی‌اَم ننمی سُراغ، بگوتم: ننه جان، کُرگ مُرغانه بُندایه!
بگوت: کو؟
بگوتم: اِی‌هان...
بگوت: کی تو رِ بگوت ویگیری... اون مِچّیل هسه، اونِ بُندامه کُرگ تلاش کنه مرغانه کنه...
ایسه مُن خُجالتی دِ هیچ نمی‌گُم
، ننه قُرمُز از غضب
و کُرگ دی با تعجب
ما و مُرغانه رِ نُگا مینه...!
نقل خاطره از: بانو مهری بهزادی (اهل روستایِ وِشته)
منبع: کانال طالقانی‌ها
اصطلاح مِچّی یا مِچّیل:
در روستاها مرسوم است برای ترغیب مُرغ به تخم گذاشتن، یک تخم مرغ داخل لانه و جایِ تخم‌گذاری قرار می‌دهند تا مرغ با دیدن آن، تخم گذاری کند.
در اصل این اصطلاح برای همان تخم گذاری مرغهاست اما به هر چیز دیگری که موجبات جمع شدنِ مانندِ خود گردد، هم اصطلاحاً مِچیّ / مِچّیل گفته می‌شود.
گناهان هم مِچّیل دارند:
طبق کلام بزرگان، هرگز گناه نکردن، آسان‌تر است از توبه کردن و جبرانِ گناهانِ گذشته. تا وقتی که آدمی سراغ گناه و معصیت نرفته، می‌تواند سرنوشت خود را از آلودگی‌ها به دور نگه دارد. اما همین‌که اولین گناه را مرتکب شد، به سرعت در دامِ دیگر گناهان می‌افتد و تا به خود می‌آید می‌بیند که اِی دلِ غافل، کلی گناه و ناپاکی در کوله‌بار اعمال و سرنوشتش تلنبار شده است طوری‌که شاید رهایی از آنها بسیار سخت و جبرانشان غیرممکن باشد.
هِمینی واستان، گَته آقاجانم میگوت: حواستان باشه بَبه‌کانُم... گناهان دی مِچّیل دارُن!
متن و گردآوری خاطرات از: سیمرغ
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی
مادر بزرگم هروقت زاغچه‌ای را می‌دید که بر بلندایِ خانه یا داری نشسته، می‌گفت: بُخوان کشکریت... بُخوان که خیر و خوش
و این اعتقادی است که طالقانیان به خواندن این پرنده خوش سیما و دلنشین دارند. گویا پیغام‌آور خبری خوش است یا رسیدن عزیزی که چشم انتظارش بودی را مژده می‌دهد. شاید هم مهمانی در راه است.
خلاصه که هر صبح آرزویشان این بود: ای روزگار با کشکرت ... هر روز بکن تو مشورت
کشریتانِ بِومتانی سَر خوش خبر بُن
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی
عکس از آقای همایون
نظر ارزشمند همراه درجی
آقای مهدی رضاخانی: در اصل واژه «کشکرک» از زبان پهلوی آمده است. هوشنگ ابتهاج شعری دارد (مرثیه جنگل) که به نام این پرنده در آن اشاره کرده:
بر بال سرخ کشکرت پیغامِ شومی است...
در زبان گیلکی هم به این پرنده کشکرت می‌گویند و آن را خوش خبر دانسته، به ویژه در مورد رسیدن میهمان که به شوخی می‌گویند در قدیم، کارِ تلفن را می‌کرده. شعری محلی در این زمینه می‌گوید:
کشکرت تی صدایه فیشان... می دیل میهمان ناخوایه...!
با تشکر فراوان از همراهی دوستان
منتظر دریافت نظرات شما در ذیل پُست‌ها هستیم
دیدید بعضیا وقتِ خوشی و خوردن و بریز بپاش (از جیب دیگران) که میشه، تندی سر صحنه حاضرند و واسه خودشون میانداری می‌کنند اما همین که تَقّی به توقّی می‌خوره و زمان سختی و مشکلات یا کار کردن می‌رسه، دیگه نمی‌توانی اثری ازشون پیدا کنی؟
مثلاً اون عروسِ زیادی زرنگی که زودتر از همه میاد سر سفره، بالای مجلس می‌شینه و گُلِ غذا رو برای خودش می‌کشه و تا «قُورت» می‌خوره اما موقعِ ظرف شستن و جمع و جور کردن، غیبش می‌زنه و آخرشم می‌بینی یه گوشه‌ی دِنج واسه خودش پیدا کرده و خوابیده؟
برای این آدما دقیقاً یه مثل خیلی جالب در طالقانی هست که در وصفشون میگه:
آدم‌های میانه خور و کِناره خُوس
کسایی که همیشه به دنبال اینَند که بیفتند وسطِ بهره برداری‌ها (میانه خوری) و در عینِ حال، حاشیه‌ی امنی برای خودشون پیدا کنند که کسی کاری به کارشون نداشته باشه (کِناره خُوسی).
خلاصه که بَبه جان، میانه خور و کناره خُوس بودن، دور از انصاف و ادب و آدمی‌زادیه. و طولی نمی‌کشه که مردم اینها رو می‌شناسند و دیگه تحویلشون نمی‌گیرند و به دردِ تنهایی و طرد شدن، گرفتار خواهند شد. پس سعی کن همیشه محبتها رو جبران کنی و از هر دستی که می‌گیری به همون دست، پس بدی.
این طالقانی خوشگِلِ مَثَلِ دی یاد گیرین، به کارتان میا.
یا علی
یادداشت ادمین:
لطفاً برای شادی روح مادربزرگم خانم سیده خاور میرنوراللهی که گنجینه‌ای از مثل‌ها و اصطلاحات طالقانی در سینه داشت و به خوش قلبی و مهربان، مشهور بود و امروز سالگرد فوتشون هست، صلوات و فاتحه‌ای قرائت فرمایید.
ممنونم. جانتانی قربان، سرتان و عزیزانتان سلامت و ساق.
کُولاس، کُلانُک (یا کالنُک)، پِنجه کَش (یا پِنجی کَش)
گاگِلی (یا گِگالی)، بُن کلاش، بالی نان
توتُک، گِرت، شیرمال، تخمه این
اگردُک، گُردُک، فَتیر
تَر کُولاس، جو کُولاس، شیر کُولاس، اَهرُک کُولاس
تِلی کُولاس، پیازک کُولاس، سون کُولاس، زینجیفیلی
و یک نان دیگه با اینکه اصالتاً طالقانی نی، اما در طالقان به وفور یافت میبو، مشهور به تُورککُوش نان
و فقط یه طالقانی اصیل می‌دانه چه نانی هسته!
شمایی مَح‌له‌ای میان، چه نان‌های دیگه دَره؟
عکس از: بانو بهار
این قشنگِه عکسِ مِی‌نین؟
نَنه بَنشتیه تَندورستانی میان و دَره کُولاس دِمبَنده
و از آن دریجه، ستون نور میا که نامُش دَِرجی هَسته.
خیلیا هَنوز نمی‌دانُن درجی به چه معنایه، این عکس، خُجیر، درجی ر معنا مینه.
یادِ وَچگیان
و آن وَرفی زُومُستانان
و گَته نَنه‌ای اوسَنَکان
بیخِ آن گرمِه کُرسیان به خیر....!
خاطره:
درجی یی میان، عکسِ کرسی بنگی یِین، مُنو بَبُردین به روزگارِ کودکی!
آخِییی یادُوش بخیر
فامیلانِمان شب نشین بِمابیَن مای خانه
مُن دی وَچه بیَم
کرسیِ سَر، نُشته بیَم، وازی میکُردُم
یِگهو مُنه خِو بیت!
جیر کَتُم یکیشانی سر 
نقل خاطره از: افتخاری، اهل روستای پراچان طالقان
عکس از: سعید ملک کیانی
قِدیمی یالان، خانه و کوچه‌ای میان، گَت میگردیَن
الآن از شیرخورِگی میشُن مهدِ کودک!
از آن بَدتر، گَت‌ترانِ مینگَنُن سالمندان!!
قِدیمان، یالِ نَنویی میان، خُو میکوردُن
الآن تَخت و نی‌نی‌خواب و این قُرتی وازیان!
ایسه ترسُم اینه گَت‌ترانِ دی دَبُندُن نَنو و گاه‌ره‌ای میان!!
عَسکُش بیُومیه! خُودُش مُد نگرده!!!
توضیح: می‌دانیم که عکس نَنو نی عزیزان، وَهانه‌ای گیر اُردیم برای لبخند بَنُشاندُن تُوکتانی سَر
و قدری دی تلنگر!
راستی عکاسی نام، فکرت دلال هسته.
