درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۲۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سبزی کوهی» ثبت شده است

خورشت تَرا قلیه یا تره قلیه: طالقانی قورمه سبزی

چهارشنبه, ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۰۹:۱۶ ق.ظ

یکی از خورشت‌های طالقان در قدیم، زمان مادربزرگامون، اون وقتی که قورمه سبزی‌جان به این شکل وجود نداشت، خورشت تَرا (تره) قلیه بود.
خورشتی سالم و خوشمزه، که با سبزی صحرایی و با کمترین روغن، پخته می‌شه و تدارک پیاز و سبزی‌ِ اون فقط در حد تفت دادن هست.

طرز تهیه:

کمی لوبیا چیتی رو از شب قبل خیس می‌کنیم. پیاز رو خُرد کرده و تفت میدیم، سپس به اون گوشت تکه‌شده‌ی خورشتی رو اضافه می‌کنیم و با کمی زردچوبه و فلفل تفت میدیم و همراه لوبیا می‌گذاریم تا بپزه. گوشت و لوبیا کمی که پخت، عدس رو بهش اضافه می‌کنیم.

از اون طرف، سبزی صحرایی مثل قزیاغه، گزنه، کل خجه، شیرین چچم، گاوزبان، شِنگ، کمی برگ سیر رو ریز خُرد می‌کنیم و کمی تفت میدیم، و اونو رو هم اضافه می‌کنیم. بعد از مدتی آلوی خورشتی که به زبون ‌محلی خودمون همون آلو پیوندی هست و اگه نداشتیم آلو بخارا و سیب زمینی خورد شده رو بهش اضافه می‌کنیم و اجازه می‌دیم تا خوب بپزه و جا بیفته. اما مراقب باشیم که عدس و سیب زمینیش لِه نشه.


در آخر کار نمک اضافه میکنیم. اگه خواستیم خورشتمون تُرش‌تر باشه یک قاشق غذاخوری آبغوره هم به اون می‌زنیم.
همون طور که اول گفتم، این خورشت خیلی خورشت سالمیه چون علاوه بر داشتن سبزیجات صحرایی، در طبخ اون، از روغن کمی استفاده شده.

 

 

این هم خورشت ترا قلیه من که برای امشب پختم با سبزی صحرایی طالقان
جاتون خالی
خیلیم دوست دارم بدونم که همشهری‌های دیگر طالقونیم چطور درست می‌کنند.

اگه دوست داشتید روش‌های دیگه پخت این خورشت رو برامون بگید.

 

خدا را شکر که طالقانی هستم

 

عکس و متن از بانو شهناز فلاحی، اهل آبادی حسنجون و اصالتاً از آبادی کولَج طالقان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ ارديبهشت ۹۹ ، ۰۹:۱۶
درجی طالقانی

کنگر

چهارشنبه, ۲۹ فروردين ۱۳۹۷، ۰۹:۴۵ ق.ظ

🌿🌾🌷 🌱☘️🌼

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

🔸 کنگر
کنگر از نوبرانه های بهاریه که مردم شهرهای مختلف ایران، اونو دوست دارند و در فصل بهار، کیسه به دست برای چیدن اون به دامنه کوه می‌روند.

کنگر، در خورشت، آش و سوپ استفاده می شود. حتی می توان آن را در سالاد یا ماست، به صورت خام خورد.

از کنگر در تولید پنیر هم استفاده می شود. این سبزی با آنزیم‌هایی که دارد می‌تواند با غلظت یک بر 150 هزار، شیر را لخته و پنیر تولید کند.

همچنین  دانه کنگر نیز حاوی روغنی است که از آن در تهیه صابون، شامپو و پولیش‌ها استفاده می‌کنند.

کنگر خواص بسیار زیادی دارد اما برای بعضی مریضی ها مضر و خطرناک است.
 

🔸 خواص کنگر
از رسوب چربی در رگها جلوگیری کرده و کاهنده کلسترول و تری گلیسیرید خون است.

خنتی کننده سموم کبدی و محافظ کبد است و در درمان نارسایی کبد کمک می کند.

کنگر در ضمن منبع غنی پتاسیم هم هست.

کنگر ضدعفونی کننده، اشتها آور و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش شده و به هضم غذا کمک می کند و اشتها را افزایش می دهد.

احتمال بروز سرطان را کاهش داده و در ضمن قلب را نیز تقویت می‌کند.

 اثرات دیگر آن شامل: ضد درد، ضد التهاب، درمان کم خونی بعد ازجراحی، درمان یرقان، ضد تجمع پلاکتها و رقیق کردن خون، ضد تهوع، ضد نفخ، خلط آور، مُسهل و ادرار آوری است.


🔸 چه کسانی بهتر است کنگر نخورند؟
زنان باردار، کودکان، بیماران مبتلا به بیماری شدید کبدی یا کلیوی از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند.

از آنجایی که برگ‌های کنگر محرک انقباض کیسه صفراست. افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند، نباید آن را مصرف کنند؛ چرا که افزایش انقباض کیسه صفرا منجر به انسداد مجاری و حتی پارگی کیسه صفرا می‌شود.

همچنین اشخاصی که نسبت به کنگر یا خواص سینارین حساسیت دارند، باید از مصرف این گیاه پرهیز کنند.


🔸 نکات مهم
خوردن کنگر به افرادی که گرم‌مزاج هستند توصیه می‌شود.

از اونجایی که طبیعت گرم و خشک دارد، می توان آن را با ماست هم خورد.
 
برگ‌های آن تیغ‌های ریز و تیزی دارند، لذا هنگام چیدن و پاک کردن مراقب دستان خود باشید. بهتر است از دستکش استفاده کنید.


تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

آشنایی با طبیعت زیبای طالقان در کانال و وبلاگ درجی 👇🏻👇🏻👇🏻
TaleghaniDarji
🍒🍇🍓🍎🍅




۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ فروردين ۹۷ ، ۰۹:۴۵
درجی طالقانی

تره چینی، سنتی مرسوم در طالقان

چهارشنبه, ۲۲ فروردين ۱۳۹۷، ۰۲:۳۷ ب.ظ

از اوایل بهار، یکی از تفریحات خوشایند طالقانیان، رفتن به کوه و چیدن سبزی کوهی است.

در این وبلاگ، پستهای متنوع و جالبی در خصوص کوه رفتن و سبزی چیدن گرد آورده ایم که با کلیک روی پوشه کوه بشین و تره (سبزی) چینی در قسمت موضوعات، می توانید به آنها دسترسی پیدا کنید.

این پستهای زیبا رو از دست ندید کلیک



همچنین: گزارش صدا و سیمای مرکز البرز از تره چینی در طالقان

دریافت کنید (دانلود)


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ فروردين ۹۷ ، ۱۴:۳۷
درجی طالقانی

کلَن نان: نانی با پنیر خیکی

سه شنبه, ۳۰ آبان ۱۳۹۶، ۱۰:۲۴ ق.ظ

از نان های میان پُر مردمان کوهستانهای البرز است که امروزه کمتر پخته می شود اما طعم فوق العاده ای دارد که به یاد ماندنی است.

طرز تهیه اش بدین صورت است که آرد گندم و شیر (یا آب جوش) را با کره ی محلی، خمیر کرده و به صورت دایره ای پهن می کنند.
روی نیمی از دایره، پنیر خیکی یا پوستی پهن می کنند.
در فصل بهار تره خورد شده یا پیازچه ریز شده هم رویش می ریزند و نیمه ی دیگر را روی مواد می کشند، لبه های نیم دایره میان پر شده را خیس کرده و روی هم فشار می دهند و با دست روی نان می زنند تا خمیرهای بالا و پایین روی مواد بچسبند، سپس آن را در تنور می پزند.

این نان به یک شیوه دیگر هم در طالقان (و حتی دیگر مناطق ایران، نظیر کردستان) پخته می شود. به این صورت که خمیر را آماده کرده و لایِ آن، سبزی و تره کوهی محلی (و سبزی کوهی سیابُن)، گاهی پیاز داغ و حتی گردو ریخته و در تنور می پزند و روی آن، روغن حیوانی می مالند.
مردمان کُرد، آن را با دوغ و طالقانیان آن را به عنوان یک میان وعده میخورند.

به این نان کُلانُک (در گویش اورازان) کالنُک (در گویش ناریان و پراچان) یا کلانه می گویند و بسیار لذیذ و محبوب است.

♦️ تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی ♦️
☑️ به همت آقای فرشید فلاحی و خانم قادری



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ آبان ۹۶ ، ۱۰:۲۴
درجی طالقانی

والَک پلو جان

شنبه, ۶ خرداد ۱۳۹۶، ۰۳:۰۶ ب.ظ


آقا اینقدر از والک نوشتید که ما هوس کردیم و برای ناهار امروز،

والک پلو درست کردیم 😋😋😋

شما هم بفرمایید 😍

📸 عکس از خانم مینا - کرج

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۹۶ ، ۱۵:۰۶
درجی طالقانی

والَک (آتُک)

شنبه, ۶ خرداد ۱۳۹۶، ۰۳:۰۳ ب.ظ


        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

امروز میخوام برای شما از «والک» بگم که تو طالقان بهش «آتُک» هم میگن. والک یا همون آتُک، سیر کوهیه که تو فصل بهار در کوه های البرز سبز میشه و خیلی مورد علاقه و مفیده. از جمله خواص اون میشه به موارد زیر اشاره کرد:
والک در موارد تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه به کار می رود.
 خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.
مداومت در خوردن والک سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد
 با انبساط ملایم عروق خونی سبب کاهش فشار خون می شود.
 سرشار از ویتامین C بوده و داراى لعاب و صمغ زیاد مى باشد.
 برای تصفیه خون بسیار مفید است و در ناراحتی‌ های هاضمه کمک می ‌کند و خواص پیاز آن تا حدود زیادی شبیه سیر است.
 مصرف گیاه والک باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می ‌شود.
برای کسانی که تنگی عروق دارند و همچنین برای سرگیجه بسیار مفید است.
 این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
 اثر خوبى بر روى اعصاب دارد و از آن براى درمان نسیان، تقویت اعصاب و اشخاص ‍فلج استفاده می کنند.
 تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.
 ادرار را باز مى کند و رنگ چهره را نیکو مى سازد.
  پادزهر سموم حیوانى و غذایى هست.
 به علت داشتن املاح زیاد، خون را قلیایى کرده و اسیدی بودن آن را از بین مى برد.
 ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
 ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.
 مسکن صفرا و پاک کننده صفرا از امعاء است.
 بهترین درمان روماتیسم و تصلب شرائین است، براى کسانى که از درد معده رنج مى برند، میوه ى خوبى است و از تحریکات جلدى جلوگیرى مى نماید.
شربت والک براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
 اگر بر روی پوست مالیده شود باعث قرمزی پوست می شود.  به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
 مالیدن عصاره میوه ى والک جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
 ضماد برگ والک جهت زخم هاى سرد و برآمدگى چشم از حدقه مفید است. عصاره ی برگ و ساقه ی آن که تازه چیده و کوبیده شده را با کمى صمغ مخلوط نمایید، جهت امراض ‍چشم مخصوصا جوش پلک و ریزش اشک، ناخنه و ورم پلک چشم مفید مى باشد.
 جویدن برگ والک جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.
 نوشیدن آب برگ و ساقه ی آن که تازه باشد با کمى صمغ عربى جهت تقویت معده و خونریزى معده و بند آمدن اسهال و معالجه بواسیر نافع است.
 گل والک نیز اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.
 نوشیدن جوشانده ى ریشه ی والک علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.

 
خلاصه که تا وقت هست، سری به کوه های همیشه سرفراز و پر نعمت البرز بزنید و از این گیاه پر خاصیت چیده و نوش جان کنید. البته یادتون نره که برای باقی موندن نسل این گیاهان کوهی، اونها رو از ریشه در نیارید و ریشه کن نکنید. بذارید تخم و ریشه و گل گیاه، باقی بمونه تا هر ساله در بیاد و ازش استفاده کنیم.
همیشه شاد و سلامت باشید🍎🍃

◀️ ارسال متن و عکسها: بانو میرزکی – اورازان


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ خرداد ۹۶ ، ۱۵:۰۳
درجی طالقانی

بوی کوه.. بوی اردیبهشت ماه

چهارشنبه, ۶ ارديبهشت ۱۳۹۶، ۱۲:۵۸ ب.ظ

اردیبهشت عزیز بَرسی...
🌷________________________🌱

دوباره بوی ماه اردیبشت بَرسی
دوباره لیواسک و شورک و والک برسی
و باز هم من،
دقیق مثل پارسالان،
استکانم لعابی، سَهمه قوطی، چایی
دوش توبره بر پشت، وَزمه کاچُم در دست
بند پوتینم را محکم کوره گره مینُم ➰

کوهنوردان و تره چینان آماده باشین!✌🏻

✍️: سیدمصطفی افتخاری - پراچان

______________________________
💭 واژگان طالقانی:
لیواسک: ریواس
سَهمه قوطی: قوطی سم که از آن برای درست کردن چای استفاده می کنند.
دوش توبره: کوله پشتی
وَزمه کاچ: یک چوب دستی مرغوب در کوه
کوره گره: گرهِ کور، گرهِ محکم
تره چین: سبزی کوهی چین


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ ارديبهشت ۹۶ ، ۱۲:۵۸
درجی طالقانی

والک پلو

شنبه, ۳۰ بهمن ۱۳۹۵، ۰۲:۱۲ ب.ظ

بفرمایین مایی ظهر جمعه ی والک پلو با کوکو 😋
بعلی چی فکر کوردی یِین
ما زمستانان دی والک داریم
بهار، وهمنی بیخ د درمیا
یکراست میشو فیریزری میان تا وقت باخوردنش گرده 😂
📸 عکس: خانم مریم رسولی

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ بهمن ۹۵ ، ۱۴:۱۲
درجی طالقانی

کُلانُک

پنجشنبه, ۲۸ بهمن ۱۳۹۵، ۱۰:۰۸ ق.ظ

بفرمایین کلانک 😋

یکی از خوشمزه ترین نانهای طالقان
که با سبزیهای کوهی مثل سیابُن درست می شود.

📸 عکس: بانو میرتقی

🌾🌱🍪

هِی.. کی میبو بُهار بیا
بِشیم صحرا، تره وچینیم و
کُلانُک دَبندیم...

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ بهمن ۹۵ ، ۱۰:۰۸
درجی طالقانی

چپاک 16: شوروک پلو

دوشنبه, ۱۵ شهریور ۱۳۹۵، ۱۰:۵۷ ق.ظ

خیر سرمان بَتیم بِشیم یک روز کوه گلان به قولی تفریح...
خودومانیب تیپ بِزی یِ یم و قشنگه لباسانَ تُن کُردیم که اگه خدا بخوایه یه چهارتا عکس بَنگَنیم و فیس بوک و وایبر و لاین و واتساپو و تلگرام و این بیصصحابانی عکسانَ وَگِردانیم و چهارتا عکس بهاری پِروفایل بَنگَنیم......

خیلی شیک دِری دَم هُسا بی یَم و مینو پَد (مُنُو پَد) دی دست گیتی بی یَم عکس سلفی واسِتان و منتظر که راه کِوعیم.....

یعنی آداش منصوری خر اگه منو میدی خنده ش میگیت....

همیشه گیله داس و بیل و فرقان و کپسول گاز دست گیتی بی یَم ...

این قُرتی وازیان آخه به ما نیمیا و خیلی ذُق کُردُم که یک روز میشیم آدُمی جور تَفریح مینیم

اما تو در چه خیال و فلک در چه خیال بِدی یَم مایی ننه و مایی مهربان همسر بیست تا گونی و مشمع و کُله کارد بیورد ی یَن که پسر جان اینانو دست گیر راهی سر اگه سبزی دَبَ بچینیم....حیفَ.... یک کیلو بایره شوروک بخوا بَخَری پنج هزار تومونه

حالا مایی قیافَ رَ تصور کن

هرچی بَتُم آخه مادر من یک روز بیخیال گرد بی یَل بِشیم خیر سرمان تَرفیح ، آخه این شُلوار و کفش و قشنگه پیرهن و گیسان اُتو بِزیه یی همرا کی میشو سبزی چینی؟؟؟

میخوا مارو یه واشی واسِتان دَکُنی گُل و شُل و بوته پَرَسانی دل که حالا کُفتی بَ یه آش و شوروک پلو باخُریم یا ناخُریم....
.مادر : خفه گرد این مشمعانو هاگیر...
من: چشم
چشمتان روز بد نینه
ماچه کول و بُزی جور مارو دَکُردُن این سُنگ و لاخی میان یه دو پر والک و شوروک و بایره قازیقایی واسِتان.... حاموت جان اونجه ریواس دَرَ بَشو بَکَن..... کجا؟؟ عوهااااا اونجه...... قربانت گردوم اون گو دو کیلومتر فاصله یه.... اصن تو چِطو بِدی یِ ی اون بیصحابو؟؟؟
.یعنی یه جاهایی مارو بَبَردُن شوروک چینی که خُرس و گراز دی اونجاران نیمیشون....
.بعد از دو ساعت مایی تیپ و قیافه گِردی بَ این کارگران معدنی جور که تلویزیون نشان میدیه.... .عرق کُرده و دَشَرُست و ویران.... تمام مایی پاهان اُوُل بِزیو و داغان..... القصه که دو هزار هُکتار از مراتع گوران چنان پاکسازی گِردی که گُمان نیمینوم یه گوسفند اونجاران بخوا رد گرده چیزی دَباشه باخوره..... به یه مکافات و بدبختی اوشانو ویتوم و بیوردوم و همین خانه یی دل بَنِشتوم کُرسی بیخ خِوم بیگیت و وقتی خِو دَ راست گِردی یَم بِدی یَم این شوروک پلو کُرسی سر مُنَ میگو عیسه بیو کُفت کن.
شاد باشید

نوشته: حامد نجاری - گوران

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ شهریور ۹۵ ، ۱۰:۵۷
درجی طالقانی