درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۳۲ مطلب با موضوع «مُحرم در طالقان» ثبت شده است

عکسهای مُحرم

دوشنبه, ۲۶ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۰۹ ب.ظ


آماده سازی مسجد امیرنان جهت اقامه عزای حسینی
ارسالی: گروه صمیمی طالقانیها



عزاداری سیدالشهدا روستای دهدر سال86 ارسالی: سید حسین قادری



اقامه عزای حسینی ...مسجد روستای دیزان امشب..
ارسالی: لطف الله ادیبی



ورودی روستای خسبان در ایام محرم حسینی
ارسالی: آقای محمد یزدانی ادمین کانال روستای خسبان(پورده لو)



همه ما اطرافمانی محل سکونت مسجد و تکیه فروان دره ولی وقتی محرم میبو فرقی نمینه پاییزو بهاری گل ولهم باشه یا زمستانی خونیکیو ورف وباران ..اصلا میدانی دلت شهری میان آرام و قرار نوداره و میخوای به هر دری بزنی تا خودتو برسانی دهی میان و باجان ودل امامی ون عزاداری کنی ...
واین یعنی همبستگی .یعنی عشق .یعنی ما هرجا ک دباشیم ته تهش ومیگردیم خودمانی ولایت تا چراغ دهانمان خاموش نگرده ....
عکس: مهدی ملامحمدی پراچان - متن:سیده سحر علیخانی سنگبن



بلبل نغمه خوان اهل بیت(ع) زنده یاد: حاج ولی الله قدسی  روستای ورکش
ارسالی از ادمین کانال کشف الاسرار، آقای مهدی یزدانی



ایستگاه صلواتی هیئت محبان اهل بیت(ع)  روستای خسبان
ارسالی: آقای علیرضا بریری



بلبل نغمه خوان اهل بیت، زنده یاد سید حسن میرغیاثی ناریانی
ارسالی: آقای سید محمد میرغیاثی ناریان



این جمعه برفت ولی یار نیامد آن شمع شب تار نیامد
چند روز دگر مانده که با ناله بگوییم ای اهل حرم میر و علمدار نیامد
سقای حسین سید و سالار نیامد
ارسالی: مهدی ملامحمدی  پراچان



بلبل نغمه خوان اهل بیت زنده یاد حاج غلام حسین شریف کاظمی
ارسالی: سید محمد میرغیاثی روستای شهید پرور ناریان



مراسم تعزیه خوانی  در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی  توسط برجسته ترین شبیه خوانهای منطقه طالقان و به سرپرستی مدیر عامل انجمن تعزیه  ایران  استاد حجت الله میناوند   طالقان روستای میناوند


طالقان روستای پراچان، سنوات گذشته عزاداری در زمستان
ارسالی: آقای مهدی ملامحمدی


مسجد امام حسین(ع) روستای جزینان امشب
حضور عزاداران روستای خسبان جهت عرض تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله حسین(ع)



مراسم شبیه خوانی حضرت عباس(ع) در روستای گراب، ارسالی: سید محمد میر غیاثی



پیر غلام اهل بیت(ع) حاج فرامرز چراغی  روستای نویزک
ارسالی: آقای مهدی یزدانی



عزاداری شب تاسوعای حسینی مسجدقمربنی هاشم،پراچانیهای مقیم شهر گلسار استان البرز



محرم در طالقان، سنوات گذشته، عزاداری و دسته چرخانی در زمستان روستای پراچان
ارسالی از: آقای مهدی ملامحمدی



دسته عزاداری روستای سوهان- ارسالی: آقای مهدی صالحی



عزاداری ظهر عاشورا روستای پراچان - ارسالی: آقای سید جلال افتخاری



عزاداری سالار شهیدان مسجد صاحب الزمان روستای وشته
ارسالی: آقای محمد آقابراری



شام غریبان روستای خسبان   ارسالی: آقای مهدی یزدانی



مراسم شام غریبان اباعبدالله الحسین طالقان،روستای سنگبن
ارسالی: خانم نگین زارعی



اجرای مراسم خیمه سوزی شام غریبان آقا أباعبدالله الحسین(ع) توسط هیأت محبان اهل بیت(ع) روستای خسبان. ارسالی آقای نصیر یزدانی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ مهر ۹۵ ، ۱۴:۰۹
درجی طالقانی

محرم در طالقان - قسمت یازدهم

پنجشنبه, ۲۲ مهر ۱۳۹۵، ۰۹:۱۵ ق.ظ

بعد اینکه شب دهمی آخرین سینه زنی تمان گردی، افراد ویشتری مسجد میمانن. خیلیان، شب عاشورا دی خو ندارن. همون مسجدی میان، یه پس شام میخورن، بعضی هان تجدید وضو مینن یا خودشانی نماز قضاره میخوانن یا به نیت درگذشتگانشان، چند رکعتی نماز میخوانن.
یه تعدادی، حلا به هر نیتی، شروع مینن یه جزء از قرآن قرائت مینن. اعمال مخصوص شب عاشوارا ر همه میدانیین. یه تعدادی این اعمال انجام هامیدین.
خلاصه تا نماز صبح که به جماعت خوانده میگرده و بعدش دی زیارت عاشورای امام حسین، اکثرا بیدار میمانن و به مناجات مشغولند.

آشپزخانه و کسانی که تو این بخش مشغولن دی حسابی سرشان مشغوله.
تعزیه خوانان دی مشغول تمرین نسخه هانشان که خدای ناکرده امامی مجلس تعزیه میان اشتباه نداشته باشن.
خلاصه این شب آخر یه جور شب قدر، طالقانیانی ب به حساب میا.

صبح بعد نماز بخواندن، هرکس سر مسولیتش میشو. مردم یا مسجدی میان درن یا مسجدی دری دم و آماده حرکت دسته سینه زنی هستن و برای حرکت دسته بی تابی مینن.

یکی از خجیر رسمان که طالقانی میان برگزار میبی، اینه که ذوالجناح (امام حسینی اسب) دسته ای همراه میچرخانن که غالبا یه سفید اسب کفن پوش مینن و یه تزئیناتی این اسبی سر مینگنن از قبیل شمشیر و سپر و یه جفت چکمه و ازین قبیل لوازمات. معمولا بعد از حرکت دسته، اولین نوحه ای که بخواند میبو مربوط به حضرت علی اکبره. به دلیل اینکه آقا اولین شهید از بنی هاشم تو کربلا به. با این مضمون که:

ام لیلا خانه دل را ز غم ویرانه کن

نوحه بعدی نوحه حضرت علی اصغر
و بعد آن دی نوحه حضرت عباسه.
دسته ر در مسیر از قبل مشخص شده میچرخانن و مزاری سر میبرن.
معمولا سعی مینن تا اذان ظهر دسته وگرده مسجد اما اگر دیر کردن و به مسجد دی نرسن و  اذان گرده، همونجه قامت دمیوندن و نمازظهر عاشورا ر میخوانن که باز این رسم از اون خجیر رسمانه. بعد نماز ظهر عاشورا، نوحه سنگینه:

آه حسین دل غمین جانب لشگر آمده
آه به جنگ مشرکین بی کس و یاور آمده

بعد این نوحه حماسی، نماز ظهر عاشورا به جماعت خوانده میگرده و پشت بندش  مرثیه:
برس فریاد یا الله
که زینب بی برادر شد
بسان مرغ بی سر شد
که زینب بی برادر شد
ز هجر شاه بی لشگر
که زینب بی برادر شد

آه حسین کشته شد
سرور ما کشته شد

بعد این نوحه دی آخرین نوحه بخواند میبو. معمولا عزاداران دو دسته میگردن و این نوحه ره میخوانن:

جوانان بنی هاشم بیایید
علی را بر سر خیمه رسانید

خدا داند که ما طاقت نداریم
علی را بر سر خیمه رسانیم

یک گل کنار القمه فتاده
دست از بدن گشته جدا حسینم

یک گل او قاسم داماد او
گل دگر اکبر نا شاد او

عجب گلی روز گار
ز دست لیلا گرفت

که تا قیامت گلاب
ز دست زهرا گرفت

گلهای باغ مصطفی واویلا
پرپر شده در کربلا واویلا

بعد این نوحه و سینه زنی، عزاداران ناهار صرف مینن و تا غروب دیگه مجلسی برگزار نمیبو و غروب عاشورا مراسم شام غریبان برگزار میگرده.

تو بعضی دهات خیمه و خرگاهی تش میزنن و در دهات دیگر نیز یه شمعی روشن مینن و نوحه هان حول محور اسیری رفت حضرت زینب و امام سجاد بخواند میبو.


___________  پــــایــــان  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 آقای فرشید فلاحی_حسنجون و سیدآباد

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ مهر ۹۵ ، ۰۹:۱۵
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت دهم

چهارشنبه, ۲۱ مهر ۱۳۹۵، ۰۸:۴۵ ق.ظ

قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم):
اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی وَ سَفینَهُ الْنِّجاه
حسین (علیه السلام) چراغ هدایت و کشتی نجات است...

تکان باخورد، تا سر بچرخاندیم، برسیم به ایستگاه آخر: شب دهم...
ایمسالی محرم دی بیامه و دهه دی نُه روزش بُگذشت و شب دهم گِردی.. شوِ آخر. شویی که علمدار حسین، دستشِ مُشت کُرده و دورِ خیمه ها میچرخه.
آها.. قتلی شو گردی. شویی که امام و یاران با وفایش، تصمیم مِیرَن و مرگِ با عزتِ به زندگی با ذلت، ترجیح هامیدین...

بگوتیم که طالقانی میان، روز تاسوعا، دسته دَر میبرن. معمولاً همون دهی میان دی، خرج هامیدین. تاسوعای روز که تُمان گردی و برسی ییم به قتلی شو، غالب مراسمات، مثل روزهای قبل هسته. با این تفاوت که دی هرکی هرچی در چَنته داره، رو مینه. هرکس به هر دلیلی به نظر خودش، برای دریافت انرژی از این فضای روحانیِ دهه اول محرم، کَم بُندایه، سعی مینه جبران کنه. تا قتلی شو، یعنی شب دهم، هر شو برای یه بزرگواری به طور خاص، مداحی و مرثیه سرایی مینُن اما شب دهم سعی مینُن همه ی اصحاب و انصارِ امامِ یاد کنن.
بعضی دهاتان که تعزیه دارن، شو مجلس شان زودترک تمان مینُن. چون مراسم تعزیه روز دهم، برخلاف دیگر تعزیه هان، که بعدازظهر برگزار میبو، صبح کله ی سحر، یا دیه حداکثر هفت الی هشت صبح شروع میگرده. بعضی دهات، روز دهم به طور خاص، تعزیه امام حسینِ میخوانن، بعضی دهات تعزیه هفتاد و دو تن. تفاوت تعزیه ی روز عاشورا، با دیگر تعزیه هان اینه که از همه طولانی تره و سکانسهای بسیاری داره که همه میدانین، تعداد نفرات ویشتری دی این تعزیه ای میان، نقش اجرا مینُن.
جدا از طولانی بودن، یه دلیل دیگه دی این هسته که بعدازظهرِ عاشورا دی معمولاً تعزیه برگزار مینُن. حَلا یا تعزیه بازار شام، یا تعزیه خرابه شام که هر دو، از احساسی ترین تعزیه هان هسته. به همین دلیل سعی مینُن مراسم شب دهم در مسجدانِ زودتر تُمان کنن.
در دهاتی که تعزیه ندارن، ویشتر از شب های قبل، عزاداری و مرثیه سرایی مینُن. فصل الخطاب سینه زنیها دی با سینه زنی سنگین و شلنگی و نوحه ی آشنا و محزون زیر انجام میگرده:

بگریید ای عزاداران، که امشب، شب قتل حسین است

شَوید از دیده خون باران، که امشب، شب قتل حسین است

سیَه مَعجر بُود حوا از این غم، شب قتل حسین است

گریبان چاک تا دامن، که امشب، شب قتل حسین است

خلیل الله به دور کعبه گریان، شب قتل حسین است

به آهنگ حزین هاجر خروشان، دم قتل حسین است

نحوه بخواندنش دی اینه ذاکر یه مصرع ره میخوانه و سینه زنان در جوابش واگو مینن "شب قتل حسین است"
این نوحه اگر کامل بُخواند گرده، معمولاً یک ساعتی طول میکشه و بعدِ تمام شدن این سینه زنی، تقریباً مراسم تُمانه. البته این شو دی خیلیان مسجد میمانن تا خرج (غذای) روز دهم و عاشورا که همان قیمه ی معروف امام حسین هسته، ر بَپچن.
نکته مهم قابل ذکر در مراسمات روز نهم و دهم که یکی از رسومات قشنگ طالقانینه، زیارت عاشورا بخواندن هسته که صبح زود انجام میبو.


___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 بااجرای :سیمین مصلحی(کرکبود)
                    شهنازسلطانیان(دیزان)
                    مهدی علاالدینی (هشان)
                    مونتاژ:مهدی علاالدینی
                     مرثیه خوان:علی نیازی (نسا)
      به همراهی رادیو طالقان و گروه تولید محتوای درجی
    

دریافت لینک صوتی
پیشنهاد میکنیم شنیدن این برنامه رو که کار مشترکی از درجی و رادیو طالقان است، از دست ندید حتی اگه با گویش طالقانی و البرزی آشنایی ندارید.

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مهر ۹۵ ، ۰۸:۴۵
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت نُهم

سه شنبه, ۲۰ مهر ۱۳۹۵، ۰۸:۲۵ ق.ظ

روز هشتم محرم، دیگه تقریباً اکثر جمعیت شهری نشین طالقان،ی خودشان برساندن طالقان.
غروب دَم، مردم جمع میگردن مسجدی دَم و دسته رِ راه مینگنن. یه کوچیک سینه زنی مینُن و میشُن مزاری سر و یه قرائت فاتحه برای درگذشتگان آبادی مینُن. همینجور که دسته حرکت مینه، راهی میان، گذر به گذر، مردم قربانی (که غالباَ نرِ وَره هسته و گاهی دی نرِ گوساله) سَر دَر مینُن.

دی محرم برسی به ایستگاه شب نهم و قمر منیر بنی هاشم(ع)...
همون روز و ایستگاهی که طالقانیان عجیب دوستش دارن و محبت این بزرگوار به دلشانه. نیاز نی از فضائل ماه بنی هاشم بگیم، همه تان میدانین، اما بطور خلاصه، وفاداری، غیرت و پهلوانی، سه خصلت این بزرگوار بَه که به وفور در طالقانیان و فرهنگ شان مشاهده میگرده.
همه طالقانیان، بلا استثناء به ایشان اعتقاد دارُن. کمتر خانواده و طایفه طالقانی سراغ داریم که میانشان پسر وچه ای اسمِ عباس یا ابوالفضل نگیرن. خلاصه اینکه شب تاسوعا، اوج عزاداری در طالقانه. یه شور و ولوله عجیبی طالقانیانی میان دره.
همه در کارهای مربوط به عزاداری یه دیگر ده سبقت میرن. دی اگر تا شبهای قبل، هرکس به هر دلیلی نتانستی بَ در مراسم عزاداری و مسجد یا تکیه محلش شرکت کنه، کارانشِ تنظیم مینه و خودشه به مسجد و محل عزاداری میرسانه. کارانش تنظیم دی نگرده، میگو دَرَک دِ، پامیسته میا.
از پیر و جوان بگیر تا مریض و ناخوش احوال و کُل و شُل تا برس به اویار و دامدار، خودشه میرسانه در جمع عزادار و مشتاق.
شب تاسوعای عزاداری سینه زنی واقعا آدومُ منقلب و عشقِ شهدای کربلا را دلی میان، شعله ور مینه. بلا استثنا در کل طالقان همینجوره. جوری سینه میزنن که مسجد میلرزه. دی کسی کناره وانمیسه و بگو من قابل نیَم اینجور سینه بزنم. همه جمعیتی میان گم میبُن، از ملا بگیر تا مُکلا، سینه شانی سر میزنن و فریاد: ابوالفضل ابوالفضل میکشن که تا چند تا روستای اطراف انعکاس صداشان میرسه.
معمولاً دی سینه بزینی موقع، چراغان دمیپوشن تا مردم بی ریا عزاداری کنن. اولین نوحه ای که خوانده میگرده بحر طویل هسته که طبق سنوات گذشته، هرکی بخوانده، همون باید بخوانه. چون مدایح بحر طویلی بخواندن کار هر کسی نی. کسی باید بخوانه که از نفس کم نیاره. میانش دنکوئه و شور سینه زنی ره بتانه به سینه زن منتقل کنه.
اولین نوحه ای که بخواند میبو مشهور به شیر سرخ عربستان هسته که همه طالقانیان همراش خاطره داران و میتانن دم بگیرن.
شیر سرخ عربستان و وزیر شه خوبان
پسر مظهر یزدان
که بُدی صاحب طبل و علم و بیرق و سیف و حشم و رقم با رمق اندر لقب او ماه بنی هاشم و عباس علمدار
و سپه دار و جهانگیر و جهانبخش و دگر نایب و سقا
واگوش دی که سینه زنان میگن اینن
شه باوفا ابوالفضل
صاحب لوا ابوالفضل
معدن سخا ابوالفضل
نور هل عطی ابوالفضل

تمامی نوحه هان، حماسی، سنگین و شلنگی هسته و انرژی زیادی از سینه زن و مداح میگیره.

اما از روز هشتم یعنی شب نهم، یه سری دی کلاً کار و زندگیشان تعطیل مینُن و دائماً مسجد درُن. شب تاسوعا دی یه تعداد دیگه شو مسجد میمانن. حالا اون قدیم که این طرفهای یه بار مصرف و امکانات امروزی دنبه، از شب نهم یه تعدادی مشغول برساندن هیمه به مسجد بیَن (اعم از چوب، زغال، سرلپه گمره یا گون بوته)
زناکان دی جمع میگردین تندورستانی میان، هر کدام یه لاک نان میپتُن به نیت خرج هادان.
دامداران دی چند تا با هم، شیرشان دان میکردن و ماست میزین. بالاخره خیلی خیر رسمان قدیم دَبه که هنوز دی در بعضی دهاتان دره و انجام هامیدین.

اجر همه تان با قمر منیر بنی هاشم، علیه السلام


___________ادامــــه دارد  ___________

✍ تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 آسد بختیار قاضی میرسعید روستای حسنجون و سیدآباد
      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ مهر ۹۵ ، ۰۸:۲۵
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت هشتم

دوشنبه, ۱۹ مهر ۱۳۹۵، ۱۰:۰۴ ق.ظ

تا شب هشتم، عزاداریها در طالقان سیر طبیعی خودشه داره اما از شب هشتم به بعد، که تقریبا جمعیت شهری نشین دی خودشانه میرسانن طالقان و جمعیت عزاداران ویشتر میبو، شور و ولوله عجیبی در عزاداریها مشاهده میگرده.
دسته هان راه میکواُن به دهات مجاور برای تسلیت بگوتن ایام عزاداری. از لحظه حرکت دسته، همه چی با نظم و سنت انجام میگرده. مثلاً مداحان و ذاکران برای هر قسمت از راه، یه نوحه خاص دارن و میخوانن. اینجوری نی که هرکس هرچی دلش بخواست بخوانه.

یه مقدار از راه، به صورت سینه زنی نرم حرکت مینن و در جای خاصی که از قبل تعیین گردیه، دور میگیرن و سینه زنی شروع میگرده. حالا در دهانی که رسمشان کمر بیتن هسته، معمولاً سینه زنان با ذکر حسن حسین و تکرار چندباره این ذکر و آوردن نام این دو بزرگوار، مداح رِ تشویق به بخواندن مینن. در دهاتانی که بصورت شلنگی سینه میزنن، یعنی دور میگیرن اما کمر نمیرن، معمولاَ یکی میاندار میگرده و سینه زنیه تنظیم مینه که کُجه نوحه واگو رِ بگن. زمانی که واگو رِ میگن، تقریباَ سینه، یه ضرب و آرام بزی میگرده و سه الی پنج بار، بیت یا مصرعی از نوحه ره سینه زنان بصورت جمعی میخوانن تا مداح و ذاکر یه نفسی بگیره. البته این نفس بگیتن دو طرفه هسته، ذاکر دی یه جاهایی دستور توقف سینه زنی ره هامیدی و به ذکر مصیبت اهل بیت میپردازه تا سینه زنان استراحتی کرده باشن و نفسی بگیته باشن.

تفاوت سینه زنی در شلاقی و کمر بیتن با شلنگی و ایستاده، در اینه که در نوع کمر بیتن، یه دست به نفر کناری کمر متصل میگرده و زنجیر وار، جماعت به هم متصل میگردن و با یک دست سینه میزنن و البته یک پا ره دی بالا میارن. هر نفر دی به نفر قبلیش نگاه مینه و حرکات خودش تنظیم مینه. درست مثل رژه نظامیان که باید نظر به راست داشته باشی و از روی نفر کناری حرکاتت تنظیم کنی. اما در دهاتی که سه ضرب و شلنگی سینه میزنن، دیگه کمر نمیرن و فقط دایره وار، دور میگیرن. هر فرد سینه زن، خودشی جایی سر، ساکن هسته. در این نوع سینه زنی دی حرکت دست و پا هماهنگه. تفاوتش با کمر بیتن در اینه که در نوع شلنگی با دو دست سینه میزنن و موقع فرود دستها به روی سینه، پا از زانو به سمت جلو قدری خم میبو و سینه زنان خودشانه با میاندار و واگو گو تنظیم مینن. در این نوع سینه زنی معمولاً دو گروه تشکیل میبو. یه گروه یه بیت از واگو ره میگو و به سینه زنیش خاتمه هامیدی و نفسی مِیره تا گروه دوم سینه زنی، ابیات مربوط به خودش بخوانه.

___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: آقای فرامرز آهنگری  گوران

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ مهر ۹۵ ، ۱۰:۰۴
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت هفتم

يكشنبه, ۱۸ مهر ۱۳۹۵، ۰۸:۰۶ ق.ظ

سماوری که به بزم حسین می جوشد
بخار رحمت آن جُرم خلق می پوشد
حدیث باده و تسنیم و سلسبیل کم گوی
بگو حکایت مستی که چای می نوشد

در عزاداری سید الشهداء، در مساجد طالقان، همواره یه جمعی فارغ از جایگاه حقیقی و حقوقی یا شأن اجتمایی، صادقانه مشغول خدمت به عزاداران ابا عبدالله میبُن. به این صورت که یه تعدادی مسئول نظافت مسجد، یه تعدادی مسئول آبدارخانه و رساندن چایی و آب و نذورات به دسته عزاداران، یه اکیپ دیگه نوحه خوان و مرثیه خوان، یه جمع دی تعزیه خوان و برخی هم، داخل آشپزخانه مشغول خدمت هستن.
این عزیزان، همه با نظم و ترتیب، سرِ زمان مشخص، کارشان شروع و تمان مینن. که عزاداران از هیچ لحاظ به زحمت نکواُن و راحت باشن. این عده خودشان درست و حسابی، چیزی از سِیر جریانِ مجلس متوجه نمیگردن. دائماً تلاطم دَرن و مشغول کارن. هر از گاهی میتانی بِینی مثلاً آشپز، دیگی سَر، سینه شه میزنه یا آبدارچی گوشه آشپزخانه، سرشه جیر آرده و دستانش چشمانشی دَم بیته و در خلوت دره برمه مینه بر اهل بیت و کاروان رو سفید کربلا...

در اصطلاح این عده رِ میگن "سرپایی"
به جرات میشا بگوت سخت ترین قسمت برپایی مجلس عزاداری، بر عهده همین سرپایی یان هسته. بیشترین زمان دی همین عده میندین. قبل از همه به مجلس وارد میگردن و بعد همه مجلس دِ در میشن و شکر مینن که یه روز دیگه بتانستن مجلس امام حسین آبرومند برگزار کنن.

قیامت بی حسین، غوغا ندارد
شفاعت بی حسین، معنا ندارد
حسینی باش که در محشر نگویند
چرا پرونده ات، امضا ندارد؟!


___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: آقای مهدی_یزدانی  خسبان
      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ مهر ۹۵ ، ۰۸:۰۶
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت ششم

شنبه, ۱۷ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۴۱ ب.ظ

یکی دیگر از خُجیر رسمان عزاداری در طالقان، دسته در بردن هسته. دسته رِ معمولاً یا آبادی میان میچرخانن یا به روستاهای همجوار میبرن یا به امامزادگان واجب التکریم. مثلاً پایین طالقانی روستاهان، دسته عزاداریشانه میبرن تکیه ناوه. میان طالقانی روستاهان دی یا امام زاده قاضی میرسعید حسنجون یا بادامستان یا میراشی امامزاده. بالا طالقان دی ویشتر جوستانی امام زاده هارون.
اما دسته در بردن در طالقان ویشتر، یه روز قبلِ تاسوعا صورت میگیره که مردمی که نذر دارن، برای قربانی کردن گوسفند بتانن مالشانِ قربانی کنن. راه دوری دی دسته ره نمیبرن. معمولاً تا خاکانی سَر (مزار) که این قربانی های جلو دسته انجام پذیره و گوشتش دِ روز تاسوعا و وعاشورای خرج (غذا) درآیه.

داخل روستا دی معمولاً دسته از مسجد حرکت، به سمت مزار، از اونجه یه دور داخل آبادی، دوباره مراجعت به سمت مسجد. در این دسته چرخانی، یه خجیر و قشنگ رسم دی انجام میگیره، اون دی اینکه مخصوصاً دسته ره از مسیری میبرن که از اهالی و خانواده های آبادی اگر کسی عزیزی ره از دست هادا یا منزل شهداء، خانه شی دَم، دسته سینه زنان میشو، یه سینه زنی مینُن و یه فاتحه جمعی میخوانُن و به نوعی دلجویی مینن و دوباره دسته عزاداری به راهش ادامه هامیدی که این میان یه دلجویی و تسلی خاطر برای اون خانواده انجام هادا باشان.
یه خجیر رسم دیگه دی در این دسته گردانی انجام میپذیره، اون دی رسم اسفند دود کردن برای عزاداران حسینی هسته که وجب به وجب مردم اینکاره مینن تا سینه زنان و عزاداران چشم ناخورن، تقریباً روزهایی که دسته در میبرن، بلا استثناء، دهاتهای طالقان معطر به عطر خوش اسپند (گلپر) هسته و آدم خوشش میا این عطر بکشه سینه شی میان. البت در دسته چرخانی، بعضی خانواده ها دی نذری دارن و پذیرایی، به صورت شربت، شیر یا خوراکی مختصر صورت می پذیره.

در حرکت دسته جات عزاداری از یک آبادی به آبادی دیگه که معمولا شوکیان صورت میگیره، پس از مختصر عزاداری، دسته رِ آبادی دِ حرکت هامیدین به سوی آبادی مجاور. دسته میهمان به محض ورود به آبادی یه صدا میخوانن:
ما به سلام شما سینه زنان آمدیم
دسته میزبان دی تکرار مینن:
سینه زنان شاه دین خوش آمدین خوش آمدین

بعد هر دو آبادی دسته قاطی میگردن و یه نوحه که از قدیم بینشان رسم بَه ر میخوانن و سرآخر دی یه پذیرایی کوچک و دسته ومیگرده.
نکته اینه برخلاف شهر و بلاد دیگر، در طالقان، عَلَم کشی، در حرکت دسته جات صورت نمیگیره. یه دلیلش اقلیم کوهستانی و بافت روستایی و کوچه های تنگ و باریک و دلیل دومش  همون علاقه طالقانیان به عزاداری سنتی هسته. البته در سالهای اخیر ظاهراً در چندین روستا، علامت کشی باب گردیه. اما غالب روستاهان همون علم و کتل و پرچم سنتی ره با دسته حمل مینن.


___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: پوریا فرامرزی  خسبان

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۷ مهر ۹۵ ، ۱۴:۴۱
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت پنجم

جمعه, ۱۶ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۲۵ ب.ظ

برپا شده است در دل من خیمه ی غمی
جانم چه نوحه و چه عزا و چه ماتمی

یکی از خجیر مراسماتی که در طالقان برگزار میگرده، سنت نذری دادن هسته. تقریباً بلاشک میشا بگوت تنها جایی که طالقانیان دو به شک نمیبُن و دو  دو تای دنیوی و مادی ر در نظر نمیگیرن و بی ریا، دست به جیب میبُن، همین ایام محرم و سوگواری اهل بیت هسته.
هرکی، بدون در نظر گرفتن مشکلات مالی و آینده نگری، هر چی که توان مالی داشته باشه مضایقه نمینه. حالا خیلیان بنا بر نذر و نیازی که دارن، خیلیان دی فقط برای توسل جویی و اینکه در این آیین سهیم باشن.
دامداره مِینی یه روزشی شیر میجوشانه و میاره مسجد یا هر محل دیگه عزاداری، بین عزاداران پخش مینه. باغدار میوه باغشه، زناکان نان دمیبندن، یا شربت و حلوا درست مینن.
مردم دی چون اعتقاد دارن این نذورات، از سفره بابرکت ائمه هسته، در دریافت این نذری از هم سبقت میگیرن. و این نه به دلیل شکم باره گی بلکه به دلیل تبرک دانستن این نذری و اعتقاد دارن که این سهمشان از سر سفره امام حسین(ع) هسته و باعث برکت و سلامتی و گرفتن حاجت در زندگیشان میبو.

این نذری هادان، علاوه بر محل عزاداری، در بین دسته های در حال حرکت دی رواج داره. یه نوع دیگه دی اینه که نذری ره میبرن مردمی دری گل، تحویل هامیدین. دریافت کننده دی یه دعای خیر با این مضمون که انشاءالله حاجت روا گردی یا فاتحه ای برای درگذشتگان نذری دهنده میگو و به این شکل تشکر مینه.
در نذری هادان، اولویت با افراد مسن و بی بضاعت و تنها در آبادی هسته. که نوعی دلجویی از این افراد دی هسته که یعنی به یادتانیم و درسته شمای وَر دنی ییم، اما خیالتان راحت، که دلمان شمای وَر دَره و تنها نی یین.
حالا نذری میتانه غذا، نان، میوه و از این قسم چیزان باشه. این دیگه سلیقه ای هسته و از متد یا سنت خاصی پیروی نمیگرده.



___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای:  آقای امیر اسلامی   روستای بزج
      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ مهر ۹۵ ، ۱۴:۲۵
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت چهارم

پنجشنبه, ۱۵ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۱۱ ب.ظ

این حسین کیست که عالم همه دیوانه اوست؟
این چه شمعی است که جانها همه پروانه اوست؟

عزاداریها در طالقان به دو بخش تقسیم میبو: اول: عزاداری و مراسمات خانگی و دویُم: مسجدی.
عزاداری های خانگی مثل روضه و سفره بگیتن بانوان، غالباً در خانه برگزار میبو، مابین ساعت چهار تا شش عصر .
همچنین مجلس تعزیه دی اکثراً روزی میان، از ساعت سه تا پنج عصر برگزار میگرده.
در سفره ها و روضه هایی که بانوان برگزار مینن، یه مختصر پذیرایی دی صورت میگیره. حالا فراخور وضعیت مالی بانی و برگزار کننده مراسم، از نان و پندیر و سبزی، حلوا، خرما تا گاه یه میوه و شیرینی به عنوان تبرک هامیدین که میهمان ببره خانه. چون همونجور که بگوتیم اینگونه مراسمات مختص زناکان هسته و مردکان اعم از محرم و نامحرم در این مراسم شرکت نمینن. یه مجلس انس با خدای کاملاً زنانه که خانمی که در مسایل شرعیه از همه با سوادتر هسته، مجلسِ میچرخانه که اصطلاحا میگن خانم جلسه ای.

در مجلس تعزیه که یا در فضای آزاد یا بعضی روستاهان که امامزاده دارن، داخل صحن و حیاط امامزاده یا مسجد برگزار میبو، که تعدادی افراد خوش صدا و آشنا به هنر نمایش و ادبیات، همدیگه ای همرا، اکیپی رِ تشکیل هامیدین و هرکس فراخور دانش و توانایی، نقشی به عهده مِیره.
لازم به ذکر هسته که برخلاف بلاد دیگه، که در مراسمات سینه زنی از ادوات موسیقی استفاده مینن،  در مای خجیر طالقان، فقط در مجلس تعزیه هسته که از موسیقی استفاده میگرده.
هزینه های برگزاری مراسم تعزیه دی به دو نحو تامین میبو. یا توسط شخص و اشخاصی که بانی میگردن و کل هزینه ها رِ بعهده میگیرن یا چراغ اللهی که مستمعین و بینندگانی که از مجلس فیض میبرن، در مخارج سهیم میگردن.
نوع دیگر مراسمات، داخل مسجد محل اجرا میبو در اکثر روستاها بنا بر اینکه یکی از دلایل نهضت حسینی رِ برپایی و زنده نگه داشتن قرآن و نماز میدانن، سعی مینُن قبل از اذان مغرب، در مسجد محل حاضر و با اقتدا به پیش نماز و امام جماعت، ابتدا نماز اول وقت بخوانن. بعد مدیحه سرایی کوچکی یه مختصر شام و دوباره سخنرانی امام جماعت که معمولاً بین بیست دقیقه الی نیم ساعت، طول میکشه. بعد سینه زنی و سرِ آخر دی یه روضه و مرثیه خوانی کوتاه برگزار میبو و حدود ساعت ده شب، دی مجلس تمان میگرده.
با توجه به اینکه شغل غالب بومیان، کشاورزی و دامداری هسته و به ناچار، صبح، کله سحر باید بیدار گردن، به نظر این زمان برگزاری مراسم، بسیار معقول و مقبول تر هسته.

در نوع دوم برگزاری مراسمات مسجدی، نماز اول وقت امام به جماعت حتما خوانده میگرده، و شام اول نیز حذف می گرده اما در پایان مراسم که معمولاً اواخر شب، حدود ساعت دوازده هسته، یه پس شامی به مستمعین هامیدین. این روش دی مقبول طالقانیانی هسته که از شهر برای شرکت در مراسم به روستاشان بشین.

ذکر چند نکته ضروریه:
اول اینکه در سالهای اخیر، در بعضی از روستاهان طالقان، شیوه عزاداری به سمت زنجیر زنی بشین. کاری به درست و غلط بودنش نداریم، اما در فرهنگ اصیل طالقان، این شیوه عزاداری وجود نداشته و در حال حاضر دی با استقبال مردم، روبرو نگردیه و مردم طالقان ویشتر همون عزاداری سنتی و اشعار و نوحه هایی که نسل اندر نسل بخواندن و سینه بزین بیشتر خوش دارن تا اشعار و سبکهای جدید مداحی ر.
نکته بعدی اینکه به دلیل خالی شدن روستاهان از جوانان و کمی جمعیت نماز جماعت، در اکثر روستاهان در فصول عادی و ایام دیگر، فریضه جماعت معمولاً فقط شبها برگزار میبو اما در ایام محرم، تقریباً شبانه روز، چراغ مسجدان روشن و همه نمازهای واجب به صورت جماعت برگزار میگرده.


___________ادامــــه دارد  ___________

✍ تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مهر ۹۵ ، ۱۴:۱۱
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت سوم

چهارشنبه, ۱۴ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۰۱ ب.ظ

نزدیک شده قافله ی حسین به مقصود
بر چشم بد و دشمن این قافله لعنت
شش ماهه چه آرام در آغوش رباب است
شادیِ دل فاطمه، بر حرمله لعنت

معمولا از یک شب قبل از آغاز ماه محرم، مسجدآن و تکیه هانی چراغ در طالقان روشن میبو. این شب، تقریباً یه کوچیک مراسم برگزار مینُن و زود دی تمان، که یه جور پیشواز حساب میبو و آخرین هماهنگی ها صورت میگیره.
اما ده شب اول محرم، و بعضاً در سیزده شب از محرم، در طالقان مراسم برگزار میگرده. تا اونجه ای که حقیر اطلاع دارم از دوران صفویه به این ور، این رسم رایج هسته که عاشقانِ ثارالله، هرشب رِ به نام عزیزی توسل پیدا مینُن و سعی دارن نوحه هان و عزاداری و سخنرانی، به نام این عزیز باشه.

شب اول محرم: مسلم بن عقیل
دلیلش دی این هسته که حضرت مسلمُ اولین شهید کربلا میدانن. هرچند شهادت این بزرگوار مدتها پیش از حادثه کربلا صورت بگیته.

شب دوم: ورود به کربلا
دلیلش دی این هسته که امام حسین و یارانش، روز دوم سال61 هجری قمری، وارد سرزمین کربلا گردین. میشا بگوت که این روز، نماد پایداری و استقامته.

شب سوم: حضرت رقیه
نقله که حضرت رقیه، روز سوم صفر، در شام از دنیا بشه. به دلیل خردسال بودن و از آن مهمتر، دختر بودن و عزیز پدر بودن، در گرماگرم عزاداریهای محرم، یادی هم از مصائب این دخت امام، که باب الحوائج دی هسته، مینُن.

شب چهارم: حُر بن ریاحی
همونطور که میدانین، حُر مانند نامش، آزادگی ره سربلند کرد و نام آزاد مرد بودنه زنده کرد. پهلوان بی همتایی نیز بَ که توبه حقیقی کرد و از فرماندهی لشگر دشمن، انصراف و به سربازی لشکر امام قناعت کرد.
البته این شب، به طفلان حضرت زینب دی منسوبه ولی ویشتر طالقانی میان، به نام حر بن ریاحی توسل مینُن.

شب پنجم: اصحاب اباعبدالله
این شب به عبدالله بن حسن و سایر یاران اباعبدالله و ویشتر به زهیر و حبیب بن مظاهر توسل مینن.

شب ششم: حضرت قاسم بن حسن
وقتی امام در مورد شهادت سخن بگوت: نوجوان سیزده ساله ی کربلا بگوت: عموجان، شهادت منی نصیب دی میگرده؟
اباعبدالله، برارزاشه سینه شی سر فشار بدا و نوازش کرد و بگوت: شهادتِ چه جور مِینی؟
بگوت: از عسل شیرین تر!
امام بگوت: آها عزیزجان.. تو دی شهید میبی.

شب هفتم: حضرت علی اصغر
روایت داریم که یکی از لحظاتی که در واقعه کربلا، امام حسینی دل به شدت درد بیامه، لحظه شهادت طفل شیرخوارش بَ که با تیر سه شعبه ی حرمله، لعنت الله علیه، به شهادت نائل گردی. امام رو به آسمان کرد و بگوت: خدایا خودت بِین من و این قوم داوری کن. شب هفتم، شب رضایت حساب میبو. امام به شهادت طفل شش ماهه دی راضی گردی.
شب هشتم: حضرت علی اکبر
جوانِ برومندِ امام حسین، اولین نفری از بنی هاشم بَ که در واقعه کربلا به شهادت برسی. روایت داریم که از همه برای شهادت سبقت بگیت این آقا زاده ی اَشبه الناس به پیغمبر...

شب نهم: شب تاسوعا، شب قمر منیرِ بنی هاشم
شب سردار پرچمدار و سقای کربلا. شب غیرت، شب جوانمردی، شب ادب، شب فروتنی. شب عباس...

شب دهم و عاشورا (قتل روز)
شب امام حسین، الگوی آزادگی، شهامت، ایثار، صبر، وفا، فروتنی، شجاعت، عشق، پاکبازی و پایداری

البته این ده شب توسط مداحان، به صورت سلیقه ای هم در طالقان برگزار میبو. ذکر نکته ای ضروری هسته و اون اینکه درسته که این ده شب، به نام یک عزیزی نام گذاری گردیه و توسل پیدا مینن، اما از اونجه ای که طالقانیان به حضرت ابوالفضل عباس، ارادت ویژه ای دارن، تقریباً در هر ده شب، حتماَ نوحه یا مرثیه ای برای این بزرگوار دارن و به جناب باب الحوائج توسل مینن. غریبی عباس بخواندن دی پای ثابت عزاداریانه.

بعدازظهر و غروب دمِ عاشورا دی برنامه شام غریبان برگزار میبو. تا اکثر روستاهان تقریبا بعد شام غریب به دلیل بازگشت شهریان و کمی جمعیت، دیگه مراسمی برگزار نمینن اما در روستاهای پرجمعیت تر، سه شب دیگه دی برنامه دارن.

شب یازدهم: حرکت کاروان
شب دوازدهم: ورود کاروان به کوفه
شب سیزدهم و سوم امام دی بیشتر در مورد مصیبتهای امام سجاد و حضرت زینب کبری مراسم برگزار میبو و دی مراسم رسمی چندانی دنی تا اربعینی روز. (مگه روضه های زنانه و مراسمهای کوچک خلوتی)

___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: محمد حبیبی - نویزک

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مهر ۹۵ ، ۱۴:۰۱
درجی طالقانی