درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

مُحرم در طالقان - قسمت سوم

چهارشنبه, ۱۴ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۰۱ ب.ظ

نزدیک شده قافله ی حسین به مقصود
بر چشم بد و دشمن این قافله لعنت
شش ماهه چه آرام در آغوش رباب است
شادیِ دل فاطمه، بر حرمله لعنت

معمولا از یک شب قبل از آغاز ماه محرم، مسجدآن و تکیه هانی چراغ در طالقان روشن میبو. این شب، تقریباً یه کوچیک مراسم برگزار مینُن و زود دی تمان، که یه جور پیشواز حساب میبو و آخرین هماهنگی ها صورت میگیره.
اما ده شب اول محرم، و بعضاً در سیزده شب از محرم، در طالقان مراسم برگزار میگرده. تا اونجه ای که حقیر اطلاع دارم از دوران صفویه به این ور، این رسم رایج هسته که عاشقانِ ثارالله، هرشب رِ به نام عزیزی توسل پیدا مینُن و سعی دارن نوحه هان و عزاداری و سخنرانی، به نام این عزیز باشه.

شب اول محرم: مسلم بن عقیل
دلیلش دی این هسته که حضرت مسلمُ اولین شهید کربلا میدانن. هرچند شهادت این بزرگوار مدتها پیش از حادثه کربلا صورت بگیته.

شب دوم: ورود به کربلا
دلیلش دی این هسته که امام حسین و یارانش، روز دوم سال61 هجری قمری، وارد سرزمین کربلا گردین. میشا بگوت که این روز، نماد پایداری و استقامته.

شب سوم: حضرت رقیه
نقله که حضرت رقیه، روز سوم صفر، در شام از دنیا بشه. به دلیل خردسال بودن و از آن مهمتر، دختر بودن و عزیز پدر بودن، در گرماگرم عزاداریهای محرم، یادی هم از مصائب این دخت امام، که باب الحوائج دی هسته، مینُن.

شب چهارم: حُر بن ریاحی
همونطور که میدانین، حُر مانند نامش، آزادگی ره سربلند کرد و نام آزاد مرد بودنه زنده کرد. پهلوان بی همتایی نیز بَ که توبه حقیقی کرد و از فرماندهی لشگر دشمن، انصراف و به سربازی لشکر امام قناعت کرد.
البته این شب، به طفلان حضرت زینب دی منسوبه ولی ویشتر طالقانی میان، به نام حر بن ریاحی توسل مینُن.

شب پنجم: اصحاب اباعبدالله
این شب به عبدالله بن حسن و سایر یاران اباعبدالله و ویشتر به زهیر و حبیب بن مظاهر توسل مینن.

شب ششم: حضرت قاسم بن حسن
وقتی امام در مورد شهادت سخن بگوت: نوجوان سیزده ساله ی کربلا بگوت: عموجان، شهادت منی نصیب دی میگرده؟
اباعبدالله، برارزاشه سینه شی سر فشار بدا و نوازش کرد و بگوت: شهادتِ چه جور مِینی؟
بگوت: از عسل شیرین تر!
امام بگوت: آها عزیزجان.. تو دی شهید میبی.

شب هفتم: حضرت علی اصغر
روایت داریم که یکی از لحظاتی که در واقعه کربلا، امام حسینی دل به شدت درد بیامه، لحظه شهادت طفل شیرخوارش بَ که با تیر سه شعبه ی حرمله، لعنت الله علیه، به شهادت نائل گردی. امام رو به آسمان کرد و بگوت: خدایا خودت بِین من و این قوم داوری کن. شب هفتم، شب رضایت حساب میبو. امام به شهادت طفل شش ماهه دی راضی گردی.
شب هشتم: حضرت علی اکبر
جوانِ برومندِ امام حسین، اولین نفری از بنی هاشم بَ که در واقعه کربلا به شهادت برسی. روایت داریم که از همه برای شهادت سبقت بگیت این آقا زاده ی اَشبه الناس به پیغمبر...

شب نهم: شب تاسوعا، شب قمر منیرِ بنی هاشم
شب سردار پرچمدار و سقای کربلا. شب غیرت، شب جوانمردی، شب ادب، شب فروتنی. شب عباس...

شب دهم و عاشورا (قتل روز)
شب امام حسین، الگوی آزادگی، شهامت، ایثار، صبر، وفا، فروتنی، شجاعت، عشق، پاکبازی و پایداری

البته این ده شب توسط مداحان، به صورت سلیقه ای هم در طالقان برگزار میبو. ذکر نکته ای ضروری هسته و اون اینکه درسته که این ده شب، به نام یک عزیزی نام گذاری گردیه و توسل پیدا مینن، اما از اونجه ای که طالقانیان به حضرت ابوالفضل عباس، ارادت ویژه ای دارن، تقریباً در هر ده شب، حتماَ نوحه یا مرثیه ای برای این بزرگوار دارن و به جناب باب الحوائج توسل مینن. غریبی عباس بخواندن دی پای ثابت عزاداریانه.

بعدازظهر و غروب دمِ عاشورا دی برنامه شام غریبان برگزار میبو. تا اکثر روستاهان تقریبا بعد شام غریب به دلیل بازگشت شهریان و کمی جمعیت، دیگه مراسمی برگزار نمینن اما در روستاهای پرجمعیت تر، سه شب دیگه دی برنامه دارن.

شب یازدهم: حرکت کاروان
شب دوازدهم: ورود کاروان به کوفه
شب سیزدهم و سوم امام دی بیشتر در مورد مصیبتهای امام سجاد و حضرت زینب کبری مراسم برگزار میبو و دی مراسم رسمی چندانی دنی تا اربعینی روز. (مگه روضه های زنانه و مراسمهای کوچک خلوتی)

___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: محمد حبیبی - نویزک

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">