درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

مُحرم در طالقان - قسمت هشتم

دوشنبه, ۱۹ مهر ۱۳۹۵، ۱۰:۰۴ ق.ظ

تا شب هشتم، عزاداریها در طالقان سیر طبیعی خودشه داره اما از شب هشتم به بعد، که تقریبا جمعیت شهری نشین دی خودشانه میرسانن طالقان و جمعیت عزاداران ویشتر میبو، شور و ولوله عجیبی در عزاداریها مشاهده میگرده.
دسته هان راه میکواُن به دهات مجاور برای تسلیت بگوتن ایام عزاداری. از لحظه حرکت دسته، همه چی با نظم و سنت انجام میگرده. مثلاً مداحان و ذاکران برای هر قسمت از راه، یه نوحه خاص دارن و میخوانن. اینجوری نی که هرکس هرچی دلش بخواست بخوانه.

یه مقدار از راه، به صورت سینه زنی نرم حرکت مینن و در جای خاصی که از قبل تعیین گردیه، دور میگیرن و سینه زنی شروع میگرده. حالا در دهانی که رسمشان کمر بیتن هسته، معمولاً سینه زنان با ذکر حسن حسین و تکرار چندباره این ذکر و آوردن نام این دو بزرگوار، مداح رِ تشویق به بخواندن مینن. در دهاتانی که بصورت شلنگی سینه میزنن، یعنی دور میگیرن اما کمر نمیرن، معمولاَ یکی میاندار میگرده و سینه زنیه تنظیم مینه که کُجه نوحه واگو رِ بگن. زمانی که واگو رِ میگن، تقریباَ سینه، یه ضرب و آرام بزی میگرده و سه الی پنج بار، بیت یا مصرعی از نوحه ره سینه زنان بصورت جمعی میخوانن تا مداح و ذاکر یه نفسی بگیره. البته این نفس بگیتن دو طرفه هسته، ذاکر دی یه جاهایی دستور توقف سینه زنی ره هامیدی و به ذکر مصیبت اهل بیت میپردازه تا سینه زنان استراحتی کرده باشن و نفسی بگیته باشن.

تفاوت سینه زنی در شلاقی و کمر بیتن با شلنگی و ایستاده، در اینه که در نوع کمر بیتن، یه دست به نفر کناری کمر متصل میگرده و زنجیر وار، جماعت به هم متصل میگردن و با یک دست سینه میزنن و البته یک پا ره دی بالا میارن. هر نفر دی به نفر قبلیش نگاه مینه و حرکات خودش تنظیم مینه. درست مثل رژه نظامیان که باید نظر به راست داشته باشی و از روی نفر کناری حرکاتت تنظیم کنی. اما در دهاتی که سه ضرب و شلنگی سینه میزنن، دیگه کمر نمیرن و فقط دایره وار، دور میگیرن. هر فرد سینه زن، خودشی جایی سر، ساکن هسته. در این نوع سینه زنی دی حرکت دست و پا هماهنگه. تفاوتش با کمر بیتن در اینه که در نوع شلنگی با دو دست سینه میزنن و موقع فرود دستها به روی سینه، پا از زانو به سمت جلو قدری خم میبو و سینه زنان خودشانه با میاندار و واگو گو تنظیم مینن. در این نوع سینه زنی معمولاً دو گروه تشکیل میبو. یه گروه یه بیت از واگو ره میگو و به سینه زنیش خاتمه هامیدی و نفسی مِیره تا گروه دوم سینه زنی، ابیات مربوط به خودش بخوانه.

___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 با صدای: آقای فرامرز آهنگری  گوران

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">