دیباز نُوماشانی وَخت گِردی، کَبلایی بیشی زیمینی سَر، ما گِوَ بیارَه.
اونی بَ تازَه واش بیچییه تا شیر بودوشونی وَخت، اونی جِلِو بیریزَه تا شیرُشَه جیر اِنگَنَه.
متن از: آقای شهرام صادقیان
مدیر کانال اصیل طالُقانیان
ننه جانُم میگو: بُفَرمایین تازه کُلانُک
مُن نُدارُم در جهان، بهتر از این تحفه سُراغ یک کُلانُک با سیابُن، نرم و خوشبو، نانِ داغ
ارسالی از بانو قادری (اورازان)
________________
کُلانُک (کالنک): نانی محلی که با سبزی کوهی مخصوصاً سیابُن (سیاه بن) درست میبو و بسیار خوشمزه و مقویه.
قایُم موشک وازی می‌کوردیم
چُشمانُمو بیگیتُم و تا دَه بُشمُریَم
حالیم بَ که دُمبال یه دَگ و دوجه یِی که پیدات ناکُنُم
بعد که چُشم وا کوردُم بِیدیَم بِشی‌یِی... یادُم بیامه یه جا بُخوانده بی‌یَم:
«قایم موشک بازی تمرینِ جدایی‌هاست!»
بشی‌یَم طِوله‌ای میان، دنی بی‌یِی... یک یک اتاقان سَرُک بَکشی‌یَم، تندورستان، مطبخ، پسینه و حیاط و کُلِ باغو دی بِیدیَم!
یِگهو یادُم دَکَت به پُشت بُوم...
پَله‌کانه جَر اومی‌یَم و مُچته در حالِ دُندُک بِزیَن به گته نَنه‌ای لواشکان بیگیتُم.
آها عِزیز جان، اینجا طالُقانه، قایم موشک وازی غلط مینه مایی بِ تمرین جدایی‌هان باشه! نهایت موشُشی همراه میتانی تمرین پاتُک بِزیَن کنی.
ایسه یه تیکه لواشک مُنه هادین تا مُن دی به گته ننه نگوئَم این موش باخوردگی لواشُک، تی یِی کاره!
وَگُردان طنزآلود یک شعر عاشقانه با چاشنی نوستالژیِ ناسیونالیستیِ یک طالُقانی اصیل که زود بُراق میبو اگه کسی بُخوا از جدایی گَپ بَزنه!
به قلم: سیده مریم قادری
اصل شعر قایم باشک از: آقای وحید رجائی نژاد
یالان دِری دَم، پی‌یَر بیومَه خَرشی سوآر، خسته‌یِ خسته
یالان بِیدی خستگیش دَر شه چون اون عاشُقِ یالانُش هسته
برگرفته از آهنگ کرسی آوش قادری
پی‌یَری خستگی رِ دَر کن! چُجوری؟ بَشو بِینِش
عکس رِ بِین:
آقا چایی رِ هُورت میکَشه
و ننه یه قشنگه خنده مینه
قیماق و تازه نان و چایی
و گرمای آن بخاری که هیمه میانُش شیلیک شیلیک می‌سُوجه
آی ننه جان، این خنده و... آن ایزارِ ساده و... آن هُورتی صُدا و... گرمایِ خانُتان
مینی بَ ترسیمِ کامُلی از مفهومِ خوشبختیه..!
سلام صبح بخیر عزیزانِ جان
عیدتان مُبارُک و عبادتا قبولِ حق
طنز
سوال امروز: واحد خوراک طالقانیان چیه؟
و اینک جواب دوستان همیشه حاضر در درجی....
1- یه چام ؟؟؟
مثال: یه چام باخوریم، بَعد بشیم کاری سَر.
2- سلام منی نظر کُفت باشه
مثال: چی کُفت کُردی؟
کیِی همراه کُفت کردی؟
چندی کُفت کرد؟
کُجه کُفت کرد؟
چیِی بِه کُفت کرد؟
کُفتُش گرده!
3- واحد قلاب، یا قاشق
مثال: میگوتن یه قلاب چی دَکُن مالانی بَه یا یه قلاب عِو هَدین یا یه قاشق واش دَکُن وَرانی بَه یا یه قاشق عِو هدین.
4- یه مشت
مثال: بُدا راهنمایی کنم، واحد خوراک در طالقان که جنبه طنز دی داره، این لغت وقتی دَرون بشن مردمی باغ دستبرد بزنن دی استفاده میبو. میگواَن بیشیم اوشانی باغ، یه مشت گیلاسک بزنیم!
5- تُک!
مثال: یه تُک بِزی بَش.
6- خیک!
مثال: یه خیک از عزا دوروریم.
7- تا قُرت ناق!
مثال: اَندی باخور تا قُرت ناق.
8- ما کو میگیم یه اُشکم!
مثال: یه اُشکـُم سیر بوخوریم.
9- تا لاب گردین!
مثال: چِندی باخوردیَم دروم لاب گردوم.
10- تا وَزُرُستُن!!!
مثال: آن قدری باخوردیَم کو خیکم دَره وَزره.
باقی اهالی باصفای طالقان، شما چی میگین؟؟؟؟
دیدید بعضیا وقتِ خوشی و خوردن و بریز بپاش (از جیب دیگران) که میشه، تندی سر صحنه حاضرند و واسه خودشون میانداری می‌کنند اما همین که تَقّی به توقّی می‌خوره و زمان سختی و مشکلات یا کار کردن می‌رسه، دیگه نمی‌توانی اثری ازشون پیدا کنی؟
مثلاً اون عروسِ زیادی زرنگی که زودتر از همه میاد سر سفره، بالای مجلس می‌شینه و گُلِ غذا رو برای خودش می‌کشه و تا «قُورت» می‌خوره اما موقعِ ظرف شستن و جمع و جور کردن، غیبش می‌زنه و آخرشم می‌بینی یه گوشه‌ی دِنج واسه خودش پیدا کرده و خوابیده؟
برای این آدما دقیقاً یه مثل خیلی جالب در طالقانی هست که در وصفشون میگه:
آدم‌های میانه خور و کِناره خُوس
کسایی که همیشه به دنبال اینَند که بیفتند وسطِ بهره برداری‌ها (میانه خوری) و در عینِ حال، حاشیه‌ی امنی برای خودشون پیدا کنند که کسی کاری به کارشون نداشته باشه (کِناره خُوسی).
خلاصه که بَبه جان، میانه خور و کناره خُوس بودن، دور از انصاف و ادب و آدمی‌زادیه. و طولی نمی‌کشه که مردم اینها رو می‌شناسند و دیگه تحویلشون نمی‌گیرند و به دردِ تنهایی و طرد شدن، گرفتار خواهند شد. پس سعی کن همیشه محبتها رو جبران کنی و از هر دستی که می‌گیری به همون دست، پس بدی.
این طالقانی خوشگِلِ مَثَلِ دی یاد گیرین، به کارتان میا.
یا علی
یادداشت ادمین:
لطفاً برای شادی روح مادربزرگم خانم سیده خاور میرنوراللهی که گنجینه‌ای از مثل‌ها و اصطلاحات طالقانی در سینه داشت و به خوش قلبی و مهربان، مشهور بود و امروز سالگرد فوتشون هست، صلوات و فاتحه‌ای قرائت فرمایید.
ممنونم. جانتانی قربان، سرتان و عزیزانتان سلامت و ساق.
مواد لازم برای ۴ تا ۵ نفر:
طرز تهیه:
پیاز را رنده درشت کرده و در قابلمه روغن ریخته، تفت می‌دهیم. بعد گردوی چرخ شده را اضافه می‌کنیم و باز تفت می‌دهیم و زردچوبه و بعد یک لیوان آب اضافه می‌کنیم و هم می‌زنیم. سپس رب انار را ریخته و پس از هم زدن، روی حرارت کم قرار می‌دهیم تا به جوش آید. بعد نمک و یک لیوان دیگر آب اضافه می‌کنیم و شعله پخش کن گذاشته و گاهی هم می‌زنیم تا به روغن بیفتد. بعد بادمجان سرخ شده را روی خورشت می‌چینیم و از مایه‌ی خورشت، روی بادمجانها می‌ریزیم. گوجه‌ها را از وسط برش داده و با کمی روغن سرخ می‌کنیم و روی خورشت میگذاریم و تا نیم ساعت دیگر به پخت ادامه می‌دهیم.
این خورشت از فسنجان غلیظ‌تر است. درظرف کشیده و تزئین می‌کنیم.
نوش جان
با سپاس از خانم مرضیه سیفی (اهل روستای وِشته طالقان) و کانال طالقانی‌ها
طبخ غذاهای محلی قدیمی، راهی خوشمزه و موثر در حفظ فرهنگ و میراث نیاکانمان است.
چای من لبریز و لب دوز است و لب سوز است آی
می خوری با من تو چای؟
نُماز روزه‌هاتان قبول عِزیزان
مثل شَهرو ساده و پاک، خانه‌مان جای صدا بَ
یه نمکدان و دو تا نان، میون سفره‌ی ما بَ
هرچی بُگذشت، ساده ماندیم، هنو دی مثلِ قدیمیم
اهل این آب و هواییم، مهمانِ همین گلیمیم
ایده گرفته از شعر آقای یغما گلرویی
عکس از: آقای منوچهر - گلیم هشتاد ساله بافتِ طالقان
گروه تولید محتوای درجی
