_ سلام خوبین خوشین... به سلامتی جوزانتانه جیر کُردین؟
_ آها دیه ... کَم کَمُک باس آماده گِردیم برا یالانی مدرسه بِشی‌یَن!
_ خا به سلامتی... خدا بُدارشان.
اگر یکی از این تلفنها داشتم، به پاییز کودکی‌هایم زنگ می‌زدم... و می‌گفتم که چقدر دلتنگش هستم.
یاد پاییزهایی که دغدغه‌مان رفتنِ سیاهی پوستِ گردو از دستهامان بود به خیر
همیشه برام جایِ سوال بود چرا ما ایرانی‌ها اینقدر داماد رو غریبه می‌دونیم و اگر چه شاید در روزگار خوشی، اونو شریکِ خوش‌حالیامون کنیم، اما قطعاً در روزگارِ سختی، سخت حاضر میشیم که دست طلبِ یاری به سوی اون دراز کنیم.
اصطلاحاتی نظیرِ «گوشتمون زیرِ دندون گربه است»، «باجناق که فامیل نمی‌شه» و لطیفه‌هایی که برای شوهر عمه درست شده، همگی دلالت بر این داره که داماد، مثلِ پسر خانواده، صمیمی نیست.
طالقانیا رو که دیگه نگو...
یعنی بداخلاق‌ترین عروس رو هم که داشته باشند، بازم تو خونه‌اش راحتند و به اصطلاح میگن: غریبه جا که نی، پُسرمی خانه و سفره‌ای سر نُشتی‌یَم!
اما تو خونه داماد، حتی اگه بهترین و خوش‌اخلاق‌ترین و سفره‌دار ترین آدم هم که باشه، سختشون وَلو به حد صرفِ یه وعده غذا بمونند و به قولی: انگار تیخی سَر نُشتی‌یَن.
مدتها فکرم درگیر این قضیه بود، تا اینکه برخوردم به این مَثَل که میگه:
زاما چُراغِ روزه
بی‌یَل میدان بسوجه
مَثَلی که لُبِّ مطلب رو ادا و حکم نهایی رو صادر کرده: داماد چراغی است برای روز... خب روز که روشنه و چراغ نمیخواد، پس تو هم هیچوقت ازش چیزی نخواه.
بعد ادامه میده: بذار که این چراغ (که کمک و روشناییش رو هم لازم نداری) بیرون از خونه باشه و زیادی تو خانواده خودمونی (و روش باز) نشه!
نمی‌دونم تا چه حدی این مَثَل در زندگی واقعی درسته اما تجربه خیلی از آدمها نشون داده که اولاً در اکثریت خانواده‌های ایرانی، هنوز مرزبندی مشخصی بین بستگانِ خونی و وابستگانِ سببی وجود داره. همچنین زیادی صمیمی شدن، چه در فامیل سببی و چه در بستگان نسبی، در شکسته شدن حرمت‌ها و ایجاد دلخوری‌ها و تنش‌ها، نقش پررنگی ایفا می‌کنه.
راستی، نظر شما چیه؟
به قلم: سیمرغ
عکس از: شهاب گلچین
_______________نظرات دوستان________________
بانو شهناز سلطانیان از دیزان نوشتند:
حالا ما برای زوما همون داماد مثلی داریم، اول عرض کنم بلا نسبت دامادها بلانسبت دامادها، می‌گفتند: پیرمردی یه پشته‌ی بزرگ علف روی کولش بود و از صحرا می اومد. رهگذری ازش پرسید: خالو چیبه واشه دوشی همرا برنی؟ خر ندارنی؟
پیرمرد گفت: نه ندارم. رهگذر پرسید: زوما دی ندارنی؟
منظورش این بود خوب خر نداری بارِ تو ببره داماد هم نداری بیاد بارتو ببره؟
بازم معذرت میخوام
بانو زری مهرانی از مهران نوشتند:
هر دوشون خیلی عزیزن ولی در نهایت هیچ عروسی دختر نمیبو و هیچ زامایی دی پسر
آقای شهرام صادقیان از شهرک گفتند: به قولَ قدیمیان: زاما، دو مّاه
آقای روزبه اجلالی از شهرک نوشتند:
اچینه زاما زون پیری کاری پی بشو. این ضرب المثل را هم از طرف داماد داریم که زیاد تمایل به کمک به پدر زن نداره.
گوچ و خوج و تمشک و جوز...
با اینان پاییز جانو سر می کنم 
عکس از: بانو میرتقی، #اورازان
عکس از: مهدی ویسانیان
اَعَم آگهی‌های استخدام این روزهایِ طالقان (آخر شهریور تا اواسط مهرماه):
اَلُمبه زَنِ ماهر و جوز جیر کُن با وسایل و تجهیزات کامل، نیازمندیم. همراه با بیمه عمر و حوادث!
تعدادی زبر و زرنگِه وَچه جهت جوز جمع کنی، به صورت پاره وقت استخدام می‌نیم!
سوآلوم کـَنِ فنی، ترجیحاً خانُم، اگر از کار راضی باشیم، امکان ادامه همکاری به صورت جوز بُشکُن و مغز بُسـّـُون نیز وجود دارد.
متقاضیان مدارک و رزومه خود را به نُشانی اَلُمبه آندر لاین جوز اَت ساین طالقان دات آی آر ارسال نمایند.
خدا بیامرز، مایی گَــتِ نــنه خیلی شوخ بَ و یک روز دَبه نُمـــاز میخوانست، نُمازش تــُـمـان گـِردی و بَـگـُت: صغیـــر بمانی ، پایَــس نمازت رو بخـوان!
_ بخوانستوم 
_ اَوراح خیـــکت.. آهاااا... بخوانستی، کِی بخوانسی مون نِدی یمه؟پایسا... پایسا.... پایَس رو به خــدا بیور و آخــر نُماز دی خودتـــو دعــا کن بَگو یا حضرت رحــمان به حق پنج تَن، مونی این کُلِ شُـلِ نــنه رو بُــــدار.
بگوتم: عـــِــو هااا..... ننه جــان! قربانــُت گردوم، این گـــو دعــا در حق توعه، دیــگه چب منت مینگنــی؟ بَــگو تو رو دعـــا کنم خب!
بگوت: نخیــر.. این دعــا خودوتی شینیه! نَوِلّاه لازوم نکوردیه مونه دعا کنی! تو بشو خودتـــو بــَرُس.
_چـــِبه؟ یعنی چــــی؟
_ یعنی این که مُن اگه بَمُــردُم، اونوقتی ســر، شمایی بمــوردونی نِــــوبه و وَخت میگرده، عیسه دعا کن مــون دَباشوم و خدا مــونه بُـــداره تا شما دی بُمانین!
_ عجب حرفی بِزی یِ ی ننـــه
ننـــه اینو بگُـت و شروع کُرد سیفیدِ سجادُه‌شَ جمع کُرد و زیر لب پِچ پِچ میکورد:
یَــگ پُدَسسوخته دی اون دنیا دَ وَنَگِــــردیه بُدانیم اون وَران چه خبـــره
به قلم: حامد نجاری، از روستای گوران طالقان
روز به نام نازنینانی هست
که به دعای «ایشالا پیر گردی» بَر‌سیَن
ان‌شاءالله شما دی با تنِ سالم و دلِ خوش و سَرِ عزتمند، پیر گردین
#روز_جهانی_سالمندان_گرامی
عکس از: مهدی ویسانیان
وقتی بَـــرِسی‌یَم خانه، اِنــدی آقاجان سیککار بَکشی‌بَه، خانه اِچین گردی‌بِه تنورستانی جور دود بیگیت و گل‌های فرش دی دود بریج گِردی بِــه.
آقاجانــــــی زیـــر سیگاری دی پر گردی‌به از فیلتر سیگارانی که کین به کین روشُون کوردی‌به و این جور موقان کـه فهم چند نخ سیکار بَکِشی‌یَن، به اندازه یک نخ میگرده حتما یک جای کار خوراب گردیه!
بوی توتونی که بر سپر زیـــر سیگاری خاموش میگِردی و لام تا کام مونه هیچی نگُت که چی گردیه
آن روز خانـــه ویشتر از هر روزی آقاجـانی بو رو میدا
بوی توتونی دود که از کوه پر صلابت آتشفشانی آقاجــــــان راست میگِردی
بـــوی امنیت 
______________
به قلم: حامد نجاری، از روستایِ گورانِ طالقان
عکس از: مسعود غلامی
یه وَختی دی جلال، سیمینی‌ب نامُه بنوشتی بَ
و آن وَختی که همدیگه دِ دور بی‌یَن
که:
«هر کی یی همرا گَپ می‌زَنـُم، اولین کاری که مینُم اینه که یه طوریایی انگُوشترِ حلقه‌مانه اویی چُشمی پیش بَکشُم
تا که او مُن دِ بپرسه: عِه! زُن بیگیتی‌یِی؟
مُن دی گَپ ر بَرسانُم تا تی‌یِی سَر
و بَهد دی عَکسته نُشانُش هادیـَم!..»
ایسه الان کُجاین این جلالانِ طالُقانی عاشُقی بلد؟
- فُرقانه بَبَر بشو آرد هاگیر
- خا...
آردِ بیوردیم، دَبّه بنگتون مایی پیش، بشو شیر هاگیر
شیر هاگیتیم، بَتُن بشو خالُکتی خانه خمیر مضا هاگیر
خمیر هاگیتیم، دُواره یه تَشت بُندان مایی پیش: آرد تَر کن
نمد مالانی جور، دو ساعت خمیری همرا کوشتی بیگیتیم آرد تر گرده
بشو هیمانه بنجن تنورِ تشا کن
بشو جوز مغز دَکن لاکی دل بِسّـو
بشو نان دَبند
دو ساعت مونی کمر به جوعَر تنوری میان دبه
گردُن وَل گِردی، کمر پیت باخورد، رگ سیاتیک بیست سانت کِش بیومی، او رِه گُرَه بزی یَم زیر پا نشو
اینهمه طوفان کوردیم، فتورات و فتوحات کوردیم، بیست تا کُولاس گِردی
اینان نان نیه گو ، عمر و جوانی بنگتوم اویی سر
دو هفته دوشوکی سَر، تیر کوردی یم کمر صاف نیمبو
الان مونی اعضا جمع دریمی ین میخوا بشون بیمه تامین اجتماعی شکایت، مُن دِ عارض گَردُن، حق ماموریت و سختی کار هاگیرون
دو کَش نان کلاس دبندی هرجا بشی پناهندگی هامیدی ینت
نانوایی نیه گو، جنایت علیه بشریته
هرکی بگت کار در معدن سخته بگید خفه گرد، نان کلاس دَنِبَسای بِینی کار چیه!!!
خدا بخوا زنده درشی یم این سفلا طالقان خواس بِشیم، اول میشوم کوچه ای سر چهارصد پونصد تا تافتون هامیگیروم نانی غصه نباشه
امید به خدا
به قلم: حامد نجاری، اهل آبادیِ گوران طالقان
برفِ اون زمستونا، تَش کَلِه بَندان یادته؟ پیاده میشُی به دُروان زِ آدران یادته؟
نَنِه جان میگوت بیامَن مَنی یالان یادته؟ یه ماچَک میکورد، میگوت دیمتِ قربان یادته؟
عاشورا جمع میگردن همه تو دروان یادته؟ اسماعیل جان ، قیمه و ته دیگ و قِزقان یادته؟
عمو شربتم چی گردی؟ علیجان دایی چی شد؟ گَت آقام همش دَسِش دَبِه چوپوق دان یاته؟
ننه جان قُرمه هامیدا دَسِمان یواشکی هی میگوت بَبَم فدات، قَدّتِه قربان یادته؟
شُو تَبِستان میشیم اویاری، میدان یادته؟ صبح تشک پهن بُو تو اَفتُو، دَمِ ایوان یادته؟
وانتِ مهدی گودرزی، مینی بوسِ دایی جان غروبِ جمعه سرش دعوا سر جان یادته؟
دختران کوزه میهَشتَن سَرِشان دنبال اُو من و میثم، تو و ابراهیم و ساسان یادته؟
ننه جان صبح پامیستا دِمیبَست نان یادته؟ نهارا والَـک پُلو، شُو پنیر و نان یادته؟
نان دستی ننه هامیدا من و میگوت بخور بوی نان تازه، صبح زِ تندورستان یادته؟
یادِ مشدی آمنه، عمّه نازی، فاطمه خانم غروبا پاتوقشان خانه‌ی سلطان یادته؟
عمو اسماعیل، دلم هوایی همون روزاس تن اُو، گرد اُوی حسن، ظِلّ تَبِستان یادته؟
یادِ تعزیه‌ی آقا، صدایِ مَش اسماعیل چه تقاصی زِ لبِ قاریِ قرآن، یادته؟
هوای پاییزی و وِلوزِه تو جیرایی باغ شُوهای بلند و شُو چَرزه و مهمان، یادته؟
جاده‌ی خاکیِ دروان، پیچِ تنگِ لَتِ سر خاک میخوردیم و سرگیجه و قِسیان یادته؟
سگ آلوچه از اون مله میوردن یادته؟ قصّه‌هایِ ننه جان شیر علی مردان یادته؟
پیاده جاده‌ی بالائی و من و دمپائی پا غرورِ سواره کو رو وِمیگردان یادته؟
چقدَر دیر بَرسَم؟ تندورِ نَنجان خوموشه! تابوتِ نَنجانو من! چشمونِ گریان یادته؟
همه چی خیالی بُو، هوایی بُو، زودی گذشت نَنه جان، تنها بیهَشت ما رو تو دُروان یادته؟
شعر از: آقای محمد گودرزی، اهلِ آبادیِ دروانِ کرج-البرز
عکس از: آقای روزبه طهماسب نیا، از الموت
درجی: به یاد خاطرات مشترک بچه‌های البرز... کرجی یالان
