خرافات و باورهای بامزه در آشپزی

پنج شُش تا دُتر بی‌یِیم که ویر کار کُردُنمان بیگیته بَه. مَچـّدِ روستا مراسم داشت و شام هامیدان. ما دی بشی بی‌یِیم کمک. یه گونی پیاز بنگتُن مایی پیش و بگوتُن یاللا پوست بَکنین و خُرد کنین. به دو دِیقه نکشی که اشکمان جیرامی و فُرفُرِ فینمان راه کَت. میان این اشک و فین، عمه جانُم برسی و یه نگا به ما کُرد و خنده‌اش بیگیت. بعد بگوت: ای اَمان چه اشکی دروردیه این بیصحب پِیاز.. خا مگه نمیدانین قبل اینکه پیازی سَرِ بِربینین بایستی اویی زُن گردین تا شمایی بُرمه رِ در نیوره!

بعد که مایی تعجبه بِیدی بگوت: پایستین.. پایستین بشین که اینه شمایی کار نی... پیازه کسی خُرد مینه که سالهاست اویی زُن گردیه!

---------------

شاید خرافاتی از این دست که در خاطره بالا ذکر شد را شنیده باشید. باورهایی که در میان آشپزها و خانمهای خانه‌دار مرسوم است و گاهی در نهایت ناباوری و بدون هیچ دلیل منطقی، درست از آب در می‌آیند. حالا ما کاری به راست و دروغ این باورها نداریم و فقط تعدادی از آنها را که جنبه‌ی طنز دارند، برای شما گردآوردی کرده و ذکر می‌کنیم. باشد که لبخندی بر لبانتان بنشاند.

• اولین خرافه، همان زنِ پیاز شدن است. در خیلی از شهرهای ایران مرسوم است که می‌گویند اگر زنِ پیاز شوی و به درخواست ازدواج او جواب مثبت دهی، دیگر به هنگام خُرد کردن آن، اشکتان را در نمی‌آورد. (چه شوهر خوبی!) حتی بعضی‌ها چنان این خرافه را جدی گرفته‌اند که قبلِ پوست کردن پیاز، میان خود و او، صیغه عقد می‌خوانند. (بی‌شوهری بیداد مینه!)

• بعضی آشپزها معتقدند که اگر کوفته را فحش بدهند، می‌ترسد و دیگر وا نمی‌رود! مثلاً گمانم گفتن جمله‌ی «کوفت بگیری کوفته‌ی جونم مرگ شده! اگه وا بری من میدونم و تو...» خیلی کارساز باشد. جالبتر اینکه بعضی دیگر با گفتن جمله‌ی «اگر وا بری به مادر شوهرت میگم!» کوفته‌ی بینوا را می‌ترسانند. (طفلک شوماری اسم همیشه بَد دَرشیه)
• آشپزها برای کاچی و حلوا، خرافه دیگری دارند. یک عده از روش ترساندن استفاده می‌کنند تا حلوا و کاچی‌شان به روغن بیُفتد. مثلاً همانطور که آدمها را می‌شود با ترساندن، به خیس و زرد کردن شلوارشان انداخت! کاچی و حلوا هم به وقتِ ترسیدن، با پس دادن روغن، خود را زرد و خیس می‌کنند. (خاکان سرت نمیتانستی مثال بِیتری بَزُنی؟!)
• برخی دیگر، قدرت مذاکره و چانه‌زنی را باور کرده‌اند لذا خاضعانه روبه روی حلوا می‌نشینند و با دستمالی در دست، در حالیکه ادایِ گریه کردن را در می‌آورند می‌گویند: «ای حلوایِ عزیز، هرچه روغن به تو دادم را پس بده تا شوهرم دعوایم نکند. من هم قول می‌دهم دفعه‌ی بعد، بیشتر به تو روغن بریزم.»
• مورد بعدی، یک خرافه‌ی نوا دار است. به این ترتیب که وقتی می‌خواهند شیر را ماست بزنند، به هنگام پیچیدن آن در میانِ لک و لا و پتو، با در آوردن صدایِ «موچ موووچ» که شبیه صدایِ بوسیدن است، شیر را ترغیب به سفت و ماست شدن می‌کنند. (اُو لَ‌لَ گیو می عِه هاگ!)
• بر همگان واضح و مبرهن است که غذایِ شِفته و وا رفته، بابِ میل هیچ کسی نیست. (فقط پیرمردکانِ بی دُندان، نَرمِ دستِ غذا دوست دارُن) لذا خانمها برای وا نرفتنِ غذایشان، اسمِ دخترانِ نجیب را می‌برند و از آنها تعریف می‌کنند. که غذا هم حسودی کرده و مثل این دختران خودش را بگیرد و شِفتگی و وارفتگی را بیخیال شود. مثلاً به هنگامِ دم کردن برنج می‌گویند: «فاطمه عجب دخترِ نجیب و با حیا حجابیه، کیپ روشو میگیره و ولنگ و وا نی، پسر کدخدا میخواد بره خواستگاریش، اگه تو هم ای برنج جان خودتو وا ندی، میگم برای پسر دومش بیان خواستگاری تو» (طفلی بُرنجِ دلُش میخوا عروس گرده!)

• دیدید وقتی رُب می‌پزند، عصاره به جوز جوز کردن می‌افتد و به اطراف می‌پاشد؟ بعضی معتقدند که رُب را هم باید ترساند تا اینقدر نپرد و دردسر درست نکند. مثلاً بلند می‌گویند: «ســـوســـــک!» بعد رُب هم وحشتزده می‌گویند: «واااااااااای نه، تو رو خدا بکشدیش!» بعد همینجوری الکی الکی، از جوشش و پاشیدن به اطراف می‌افتد.

• این خرافه‌ای که می‌خواهم برایتان بگویم، یک جورایی زرنگ بازی و جمع کردنِ مدبرانه یک بحرانِ مرسوم در آشپزخانه است. بحرانِ شور شدنِ غذا. خیلی از خانمها وقتی غذایی شور می‌شود، می‌گویند: «زنِ آشپز، خیلی شوهرشو دوست داره که غذاش خوش نمک شده!» به این ترتیب از دعوای شوهر بر سر زن، به خاطر شور شدنِ غذا جلوگیری می‌کنند. بعضی‌ دیگر هم می‌گویند: «زنی که غذاش شور بشه، شورِ زندگیش زیاده!». این جوری دیگه عمراً کسی اون زن رو به خاطر نمکِ غذاش، سرزنش و دعوا خواهد کرد.

باورهای آشپزی و غذا، مختص ایران نیست و در کشورهای دیگر هم وجود دارد. مثلاً در ایتالیا، برای در امان ماندن از چشم زخم، دور گردن خود گردنبندی از فلفل قرمز می‌اندازند. بومیانِ آفریقایی برای غذا نغمه می‌خوانند. در ترکیه، جویدن آدامس بعد از غروب آفتاب، به شدت ناپسند شمرده می‌شود و آن را در زمره جویدنِ گوشتِ بدن مرده می‌دانند. در خیلی از کشورها پخت شیرینی و نان، به شکل نوزاد، برای برآورده شدنِ دعای فرزنددار شدن، مرسوم است. خواندن دعا یا آیات و فوت کردن به غذا برای برکت و شفا هم در میان مسلمانان سراسرِ دنیا انجام می‌شود.  

به هرحال اینها باورهایی است که در طی سالیانِ دراز، همدم زنانِ سرزمینمان در کنجِ مطبخ‌هایشان بوده. خرافاتی که بعضاً از آرزوها و آمال زنانه نشأت گرفته است. حالا جدای از حکمِ مردودی مطلقِ منطق در مورد این خرافات، شما یکی دو تا از آنها را امتحان کنید تا ببینید در مورد غذایِ شما جواب می‌دهد یا نه.

سالم و شاد باشید و پاینده

نویسنده متن، گردآوری کننده و تنظیم پوستر طالقانی: سیده مریم قادری

 

کپی متن بدون ذکر منبع و نویسنده، شرعاً و قانوناً مجاز نیست.

لوکی سرِ سُنگ دنین

خدا بیامرزه آقاجانُم هر وقت آش میخورد، حتماً آشی سَر می‌بایُست چند لقمه دی نان و پِندیر باخوره. ما رو دی همیشه سفارش می‌کُرد می‌گوت: لیله جان، همواره لوکی سَرِ سُنگ دنین!

آش که می‌خوری، جَختی نان دی باخور، او رِ بُداره. وَ اِلا یگ جوو دِ بَپـُری اِو می‌گَرده.

 

این اصطلاح کُجه دِ بیامیه:

وَختی دمه‌جاری واشِّ می‌چی‌یَن، چون خیلی کُتاه بَ و تُنُک، همیشه سر واکین می‌گردی و نمیشا او رِ دبستن. همینی واستان او رِ لوک‌لوک مینگیتُن زمینی سر و یک سُنگ دی مینگتُن اونی رو، تا باد نَبُره.

به همین ترتیب، طالقانی‌ها معتقد بی‌یَن بعدِ باخوردُنِ غذا، مخصوصاً یه خوراکانی مثل آش که سبکه، بایستی یه جَختُک نان دی باخُورُن تا زودی گُسنه نَبُن.

این اصطلاح در فرهنگ اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های طالقانی به این صورت آمده است: «غذا سیر ابیُم، فقط لوکی سر رو میخوام سنگ بنی‌یُم»

 

 

لوک: علف چیده‌ی دسته شده رویِ هم

عکس از: خاتون شیرکاوند

با سپاس از آقای صالحی، کانال اصیل طالقانیان و وبلاگ فرهنگستان طالقان

عشق رو آلزایمرم حریف نی

آقاجانُم آلزایمر بیگیتی بَ و هیشکی ر نمی‌شناخت.

یه روز بیامی مایی خانه. عَسکِ مشهد چند سال پیشان که دسته جمع، با ننجان خدابیامرز، بشی‌بی‌ییم زیارت، طاقچه‌ای سر دَبـَه. یِگهو بُراق گِردی کو: این مـَردُک کیه مینی زُنی کنار اوستایه و او ر بغل گیتیه؟

جالُب بَ... ما رو یادا کُردی بَ... خودشه یاد نمی‌یورد امبا هنو ننجانِ میشناخت و می‌دانُست اویی زُن و زندگی بیه.

 

عکس از: مهدی ویسانیان

کاری از گروه تولید محتوای درجی

اجتماعی شدن و یک مَثَل طالقانی

 

قدیما می‌گفتند: «گُربالیله که چُشم وا مینه، نـَنـُش او رِه تـُک می‌گیره هَـمّـُوجا می‌بَره»

مسأله «اجتماعی‌شدن» اونقدر مهمه که حتی در بین حیوانات هم وجود داره. در جوامع بشری، این امر مهم برعهده نهادهایی چون خانواده و مدرسه گذاشته شده است. بچه‌ها با بازی در کنار کودکان دیگه، رفتن به مهدکودک و مدرسه، رفتن به مهمانی و اجتماعات انسانی، در جریانِ «اجتماعی‌شدن» قرار می‌گیرند.

اما به نظر می‌رسه با اتفاقاتی که امروزه در اطراف ما جریان داره، این نیازِ مهم به شدت مورد اغفال و بی‌توجهی قرار گرفته است. بچه‌هایی که در خانواده‌های اکثراً تک فرزند یا با فاصله سنی زیاد از خواهر برادر رشد می‌کنند و چون همسایه‌ها هم یا مجردند یا بدون بچه، از بازی‌های گروهی محروم می‌شن و به دلیل شیوع بیماری‌ها با مهدکودک و مدرسه و اجتماعات تعطیل شده مواجهند، قطعاً در آینده مشکلات جدی در برقراری ارتباطات اجتماعی و داشتن زندگی سالم جمعی خواهند داشت.

امیدوارم والدین هوشمند و آگاهِ طالقانی، بیشتر از پیش به این مسأله بیندیشند و برای رفع اون، چاره‌اندیشی کنند. البته بازگشایی مدارس و کلاس‌های حضوری و از سرگیری فعالیت‌های روزانه آموزشگاه‌ها، باشگاه‌های ورزشی، پارکها و دورهمی‌های خانوادگی، بار بزرگِ مسأله «اجتماعی‌شدن» را بر دوش خواهد کشید اما عجالتاً تا آن زمان که جوامع انسانیِ کرونا زده، به حالت عادی برگردد، بردن کودکان به مکان‌های بازی (با رعایت اصول بهداشتی)، پیدا کردن همبازی مناسب در بینِ خانواده‌های اطراف و فامیل، تدارک کلاس‌های محدود گروهی برای بچه‌ها و البته تصمیم بر فرزندآوری، راهکارهای است که برای این مهم، وجود دارند.

به امید داشتن فردایی بهتر با کودکانی سالم‌تر، شادتر و اجتماعی‌تر

به قلم : سیمرغ

خاطره طنز آقامی فُسفران

آقام هر روز سرویسی همراه میشه اداره. یگ روز خِو بُماند و ناچار خودشی ماشینی همراه بَش. عصری دی یادا کُرد ماشین بیارده، سرویسی همراه وَگردی خانه. آخر هفته بیامی‌یِیم بشیم خرید، بِیدی‌یِم ای امان، ماشین پارکینگی میان دِنی. (یَهنی سُ روز ماشین دنبه هیشکی حالیش نگردی بَ! - خانواده آی‌کیو!)

خلاصه شَل و شول و شیون که آی دُزد بِزی مالُمه بَبُرد. پلیس رِ خبر کُردیم بیامیـَن صورتجلسه کُردُن و بِشی‌یَن.

آن دِ بعد، آقامی کار این بَ که روزی صدبار زِنگ بزنه پلیس و خبرگیری کنه که ماشین پیدا گردیه یا نه. هر بار دی میگوتُن خبری نی، کلی اوشانِ فاحش میدا و کُلُفت بار می‌کُرد که عُرضه نُدارُن و سرشان تهشانی همرا وازی مینه و اصلاً خودشان همدست دزدانُن و فیلان و بیسار.

چند روز بعد، همینکه آقام سرویس‌شان د پیاده می‌گرده، یه کَمُک آن طرف‌تر یه ماشین مِینه که به چُشمُش آشنا میا. مغزشی فُسفُران شروع مینُن به چُشمک بِزین و اِلارم هادان و آقا دی ناپرهیزی مینه و یه جَختی جلوتر میشو و ناغافل خودشی ماشینِ میشناسه که آنجه پارک کوردی به.

سرتانِ درد نیوروم، عصری ماشینه میوره خانه و با اعتماد به نفسی مُثال زدنی زِنگ میزنه پلیس و میگو: شماهان کو منیب هیچ کاری نُکُردین، خودُم طِی یَگ عملیات جُست‌وجو ماشینه پیدا کُردُم. امبا اینه رسمُش نی، یه کم مردمی کاری پِی دباشین! وَلّاه که اینطو نان دروردُن حرامه حراااااااااام...!

 

کاری از گروه تولید محتوای درجی

اَنبونِ سنگینِ عمو

 

طالُقانی باهوشَ وَچّان جواب هادَن:

عموجانی اَنبونی میان، چی دَرَه؟

 

یک: سیف     دو: جِـوز     سـُ: سیب‌زینی     چار: گـِ‌‌ وُجَه

عکس از: آقای علی معصومی

شعر: طفلِ دل

باید برای طفل دلم مادری کنم                   گهـواره‌ای بسازم و پَـر گُستـری کنم

در چار لایِ چامه و قُنداق قصه‌ها                لالایی‌اش بخوانم و خواب آوری کنم

تا خواب نازِ کودکِ جانم شود عمیق             تقـریـرِ حالِ قصه‌ی شاه و پـری کنم

از شرم عاشقان و نگاه و نجابتش                 نجـوای عشق تـازه‌ای از دلبـری کنم

یا تکه تکه‌های دلم را به بند و بست            مرهم زِ صبـر بندم و تاب آوری کنم

شاید سبد ببافم و بسپارمش به رود               خود را غریق برکه‌ی بی باوری کنم

شاید به کوه بردم و با مرغ کوه قاف             عهدی دوباره از پی جان پروری کنم

مبهوت قصه‌ام که چه کرده‌ است با دلم        آن کس که گفت مُهره‌ی  دل گوهری کنم

ساغر شکست و خمره دل را به خون کشید    نفرین به هرچه حیله و بازیگری کنم

در جستجوی آب، سَرابم اگر فریفت              باید دوباره هروله‌ای هاجری کنم

کنعان نشینِ کلبه احزان دلِ من است           باید به مصرِ گمشده‌اش رهبری کنم

ای آخرین سروده‌ی بی‌تابیِ دلم                  مرگم امان دهد که تو را یاوری کنم

آهسته گریه می‌کند این جا کسی چو من       باید برای طفلِ دلم مادری کنم

شعر و خوانش آن از: استاد فرشید فلاحی     

#انجمن‌شاعران‌طالقان

 فایل صوتی را دریافت و گوش کنید

کلیک

دمپختکِ اسفناج

زیر نور مورب آفتابِ پهن شده تویِ اتاق، بساط بازی‌مان را پهن کردیم. یک پشتی و ملافه شد خانه او، یک پشتی و چادر نماز مادر شد خانه من. عروسکهامان را عوض کردیم. تویِ ظرف‌های پلاستیکی، غذا پختیم. لباسها را داخل لباسشوییِ کوچکِ اسباب بازی ریختیم و همانطور که مادر به کارهایش می‌رسید و آوازی زیر لب می‌خواند، عروسک‌هایمان را خواباندیم.

ظهر شد...

بویِ خوشِ دمپختکِ مادر می‌آمد.

 

 

دمپختکِ اسفناج

اسفناج یک کیلو، برنج چهار پیمانه، پیاز یک عدد، نمک و زردچوبه (یا زعفران) و روغن به میزان لازم

پیاز نگینی را با مقداری روغن تفت داده و به آن زردچوبه می‌زنیم. اسفناج‌های شسته و درشت خُرد شده را اضافه می‌کنیم تا با پیاز تفت خورده و آبش کشیده شود. بعد برنج را به همراه کمی آب (کمتر از حد کته کردن) می‌ریزیم و وقتی آب برنج کشیده شد، آن را دَم می‌گذاریم. بعد از دم کشیدن پلو، روی آن روغن (یا کره) محلی بریزید و نوش جان کنید.

این غذا را می‌توان خالی، با ماست، با تُن ماهی، با گوشت یا با مرغ هم سرو کرد.

با تشکر از آشپز هنرمند، دخترِ البرز جان: خانم ملک محمدی

داستان طنز سگ دو

دوستی (ش.ن) می‌گوت: چند سال پیشان، پُجُ ( پژو) بَخَرسون مُد گردی‌بَه. طالقانیان، هرکس بازُنشست میگردی، پول باز نشستگی رو هامیدا اول از همه یه پُجُ صفر هامیگیت. البته بعدش سمند، محبوب دل طالقانیان گردی، ولی اوایل تا یه مُفته پول دَس میومی پُجُ میخرسون. الباقی هرچی پول میمانُس، میبَردون طالقان و یکی دو ساله دود میکوردون، آسوده از اینکه دوزار به جز جیره ماهیانه بازنشستگی اوشانیبه نُمانسیه. همه هم ماشالا آدام اسمیت و اُقتصاددان!!

سی سال خودشانه امیدواری میدی یَن که بازنشست گَردوم میشوم طالقان اِچّین مینوم ، اَچّان مینوم.  مرغداری راه مینگنم، اون یکی گاوداری، اون یکی ماهی سرا یو پرورش شتر مرغ و بوقلمون و چه و چه که آخرش دی هرچی پوله تَش میکشون میشو پِی کارش.

 

 

در آن شباب زندگانی، پولانه بوداشتی بی یَم بشوم یه پُجُ هاگیروم. هفت هشت سالی قَناعت و دِسی پیشو بداشتون، ماییبه یه پُجُ صفر کیلومتر میگردی. همین مایی عزم، جَزم گِردی که یَک شِو مرحوم آقام بگت: پسر جان!!

بَتم: جانم آقا جان!

- چب میخوا نازنین پوله هادی یِی پُجُ هاگیری؟!

بَتم: خب چه نوم آقا جان؟

بزرگوار در یک سخنرانی راهبردی  بَگُت: ما گو یه کُله پیکان داریم مارو وَسه !بشو یه وانت هاگیر، اَقَـلَکـَن طالقان میشیی وِمیگردی، این آلاشغالان و کیسه نان خشکانه دکنیم پشتش. حالا میتانی کاسبی دی کنی. دو کَش بار بیوری بَبِری، یَگ عالوم منفعتت میبو. هم طالقان میشی هم کاسبی مینی، بده؟ پُجُ میخوا چه نی رو؟

 

یکسال گذشت. آقاجانی گپو گوش گیتوم. مایی وانت گِردی آقاجان و یک قوم و یک دهاتی مُفته خر! این یکسالی میان، بلکم اندازه ده دوازده تا هواپیما ۳۳۰ فقط بار ببردوم، بیوردوم طالقان، دریغ از یه باک بنزین کرایه. حَله یکسال نگردی‌به، ماشینی صحاب دریمی و اوراق گردی .

وانتو با چندی ضرر هادام بَعش ..

این اولین توصیه  اقتصادی آقاجان بود که با شکست مواجه گردی و بدجور مغبون  گِردی یَم. مایی کمر بُشکُنوس با پیشنهادش.

 

 

مدتی بگذشت. خیر سرم عاشق گِردی یم، بگذریم که کجا و چطو؟

دخترکی اسم شِمین بَ، آقاش بازاری میان از اون قدیمی فرش فروشان. وضع مالی، عالی و خانه یو ملک و املاک اندی داشتون که حسابش دسشان دِ درشیبه. خانه شانی دُل اندی کیلی اوزان بَ  قاطی میکوردون این کیلیان کدام ویلا یو خانه ای شینه. البته مایی خانه دی کم کیلی اوزان نبه!! طالقانی خانه ای دل، خدا بیامرز آقاجانم ستونی سر یه گته میخ طِویله بِزی بَه، مسجد و غسالخانه یو  دهی پمپ آب و راهی سری مستراحی کیلی یانه اوزان کوردی به. همین یک گذر میتانسی وجه مشترک پیدا کنی!

همه چیز دبه خیر و خوش پیش میشی که آقاجان دومین نِصیحت راهبردی رو ارائه بودا، مونه بگت: پسر جان !!!

بَتم: جانم آقاجان!

بَگُت: این دُتَرک تی یِی بِه زون نیمیگرده، هم خودته بدبخت مینی هم  او ره بدبخت مینی، هم خاکو دمینی مایی سر.

- عوهاا چبه؟!

بگت: قِدیم تا حال بگتن کبوتر میخوا کبوتری همرا دباشه، باز دی بازی همرا، غاز دی غازی همرا. آخه یِتیم بی پدر! تو خودوتی خرجی سر بُزاسی چطو میخوا این دترکی خرج و مخارجه هادی یِ ی؟؟ یَگ هفته این دتر پولدارانی چُسان فِسان از چهل سال ننه تی خرج مخارج ویشتره. نکن رو نکن... خودوت جهندوم دِ ماره دی بدبخت مینی .یه کُله خانه داریم اینو دی میخوا بروشیم تی یِی مهر و سکه رو هادی یِ یم زندان دِ دروریمب!

بزرگوار همانجا طلاق بُدا و سکه هانه دی اجرا بنگت و مارو دکورد قزل حصار.

 

 

بدجور ترس ننگت مونی جان؟ هرچی اعتماد به نفس داشتم کُش بکشی بَعش. بِدی یَم  بیراه دی نِمیگو.. اون گِردی که پس بَکشی یَم و چند ماه بعد شِمین خانِم، یه لندهور بی عار و غی رت همرا ازدواج کورد. جویا گِردی یَم تن لش نه کار داشت نه بار داشت  نه سربازی بِشیبه  نه هیچی ، ویه داری جور فقط جَرشی به! شِمین خانِمی آقا دی اوشانیب خانه یو ماشین هاگیت و ویلا بدا و کفت بدا و درد بدا و کار بدا و بَبَرد یه دهنه دوکّان اوییبه هاگیت بنگت اوره کاری سر .

آری، آن خر موذی دامادِ بی وجدان، آن ویه دار بی خاصیت، آن وَرور ناخوشی، آن چالوسی دزد ورزو که عمرش کار نکوردی‌به، آن دزد سگ ایقبال دیگران، راه صد ساله رو جفت بزی بَپَّرس. گوشتی که خیر ناخورد مونی دوندانی بیخ د‌ِ درورد. حلاوت و شانسی که اگر آقاجانی فتوا و بیانات نبه مونی قوسمت میگِردی.

 

 

بعد از اون داسُه‌تان نیت کوردوم روزی پنج مرتوبه بعد نماز واجب  قربه الی الله دو دستی بکتانوم کله ای سر که خاک و تیلان دکنن سرت...! چند وقت واقعا کله رو میکتانسوم و ناراحتی اعصاب بیگیتوم تا بعدش کم کم یادوم درشی.

نه اینکه درشی باشه، هرگز تا قیام قیامت یادوم دِ در نمیشو، منتها بموردوم اندی کله رِ بکتانسوم .بیصحاب کله ونگ ونگ میکورد تا ایکه کم کم  خسه گردی یم ..شتری که مونی خانه ای پیش باخوتی‌به، آقاجانی مسمال اویی کینی سر تزریقات گردی و شتر ایقباله رَم بودا بَعش.

 

بگذشت و بگذشت

در آن سه روز تعطیلات بهاری آقاجانی همرا راه کتیم به سمت طالقان. آسمانی نیمه ابری که گوردله گوردله ابران آسمانی سر بَل بَل میزی یَن و خونوکه بادی بهاری میوزید .اصولا احوال خوب آبستن بولایه! هرجا بدی یِی کیف دِری مینی، صداتو در نیور که این بی وُفا دنیا حسودیش میبو تُک و دوماغت دِ درمیوره.

بَرِسی یِ یم عوارضی .خیلی شُلُغ بَ. همین صفی میان دِبی یم آهنگ «دنیا ز تو سیرم بگذار که بمیرم دنیا ای دنیا »گوش میدام که آقاجانم بگت: پسر جان!!!

بتم‌: جانم آقاجان!

بگت: تی یُی چوشمان سو دِ بکتیه؟

بتم: نه!! چِطو؟

بگت: کوری مگه پسر؟؟؟ بشو اون لاین، عوهااا چندی خلوت تره.

بتم: چه فرق مینه؟! حالا هجده سانت پس و پیش، خلاصه میشیم دیگه.

حکم کورد ایلا و بیلا بشو اون دست. از همون گیرهای ننه بابایی که نه قابل بحثه نه قابل درک. ما دی بشی یِ یم اون لاین عوارضی، همین ماشینی هوروک دستی رو  بَکِشی یم که یه مینی بوس چنان بِزی، بکتانوس مایی ماشینی کینی سر که شش هشت موتر بَپَّرسیم.

ماشین پهبادی جور به پرواز دریمی و هشت موتر تیکاف کورد. باور کوردونش سخت به که دِسی دِسی خودمان بشی یِ یم اون لاین که مینی بوس بکتانه زوری جور پهن زمینمان کنه!!!!

آقاجان ای آقاجان! خدا رحمتت کنه که اندی مونی به خاطره بنگتی! اگه اندی که خاطره بنگتی، ارث مینگتی، الان کل شرکت گوگل و اپل رو یکجا میخرسوم.

حالا چی گردی مینی بوس بِزی ماره؟

تو نگو عازّات یه پیرمردوک مینی بوسی دل خطا مینه و  راننده که سیککار دستش دبیه شروع مینه بَخِندی ین .سیککاری تَش دِمیکوعه مردوکی میانچان و خشتک و اُشکومی سر و تا بیا تَشه بکوشه ناقص نگرده میزنه مارو ناقص مینه. دو ماه تمام گردن بند طبی دَوَسا بی یَم و‌ آدم آهنی جور راه میشی یم. بگتم دیه جُواب کورد، گردن وِنمیگِردی، اچینی کرگدن و خوکی جور گردن تعطیل گردی، کله رو مگه میتانسی پیت بِدی یِی؟ خشکه چو...

چندی نذر و نیاز به درگاه احدیت که فقط  وَل نگردوم و  شکر خدا بعد از دو ماه یقدی رَژ گردی یم.

البته الهی شکر، آقاجانه هیچ بولا نَرِسی. هرچند این واقعه نقض قوانین فیزیک بَ. چطو گِردی که کلیه نیروی نیوتنی، فقط مونی سر و کین دِ وارد گردی؟؟؟ چطو آقاجانه تِکِیم دی نودا ؟؟؟ این سوالات هنوز مونیبه در هاله ای از ابهام قرار داره.

 

 

دو هفته  خانه نشین گِردی یَم و همان باعث گردی انقلابی در زندگیم ایجاد گرده. خانه نشینی و اعتکاف بایث گردی خلوتی میان، عقل کار بَزَنَم چب اینهمه بولا مصیبت سروم میا، هموش دی آقاجانی نِصیحتانی سر؟ بَنِشتوم پشمانه اتفاقاته واسگلسوم...

آخه آقاجان کجه دِ میدانه کجا بولا بَلی دره، حضرت ابراهیمی جور کارد دمینگنه و دسنگله میدیه جهندومی میان؟؟ حضرت ابراهیم هم یک بار یالشه میخواس بکوشه نه مایی آقایی جور روزی هشتاد مرتوبه گوسفندی جور زمین بزنه. این گِردی که احتمال بدام مونی آقاجان ایحتمالا با اجنده یا یوفاهای کیهانی در ارتباطه. هوش های برتری که در کالبد آقاجان حلول کوردی ین و‌ میدانن کجا بولا میخوا نازل گرده و پیرمردکانی فلنگ کی و کجا درمیشو .

بتم اینطو نیمیبو !! اول اون پُجُ ای سر، پول و مالمه بسوزانس. بعدش شِمین خانِمی سر قلب و احساسمی همرا وازی کورد .ایسه دکتیه جانمه میخوا هاگیره. بدی یَم اینطو پیش بشو بایث بشوم قبرسانی سر باخوسوم .تصمیم قاطع بیگیتوم از این نیروی نِصیحتی آقاجان استفاده بهینه کنم و دولتمردانی جور از تهدید فرصت دروروم و تا مارو نزیه نکوشتیه یا ناقص نکوردیه، هرچی او بگت در یک حربه اُستُراتُژیک خلافشه انجام بدی یم...! اویی بکن، مونیبه نکن باشه یو اویی نکن مونی به بکن. منطق جز این نبه!!! هرکس بیل زن باشه اول خودوشی باغ بیل میزنه. در یک محاسبه سرانگوشتی از میزان موفقیت آقاجان در عرصه های مختلف به این نتیجه بَرِسی یم که هر راهی که او بشیه بحمدالله جز به ترکستان و مغولستان و بیابان خدا ختم نگردیه .پس علم به راه کژ کم از علم به راه راست نیه. توکل به خدا که اهدنا الصراط المستقیم.

 

فصل تازه ای آغاز گردی ...قرار گردی هرچی آقا بگت خلافش بشوم.

وقتی یکی از رفیقانم پیشنهاد خرید یک مُفته زمین در لواسانه بُدا، برای جواب او‌ دِ چند روز مُهل بیگیتوم. آقا رو بگتم و با مخالفت سرسختی مواجه گردی یم.

بگت: پسر جان تا حال آقات بشیه لواسان؟ ننه ت بشیه لواسان؟  آخه خودمانی طالقان چه بولا داره میخوا بشی اون جهندوم د زمین هاگیری؟! مایی روند آخه اونجاران نیه و اندی بگت تا خسه گردی.

مون دی هیچی اورو نگتم که یانی آها، صَحی، صَحی...

آقاجان وقتی بِدی اویی همرا دگ به دگ دننگتوم سَرچه وِنیگیت.

فرداش زونگ بزی یم رفیقم که آداش سه دانگش مونی. خیلی ترس داشتم اما دلو بزی یم به دریا، بتم درگده اینهمه مال و جانم بسوت این دی رو اَش.

یکسال نگردیبه یکی از این بساز بفروشان زونگ بزی که این زمینه بروشین میخوام درنگنوم یه زمین دیگه ای سر .از این قرار که چون این دوتا زمین تجمیع میگردی میتانس خلاف و غیر خلافه هم بدیه و از این لاکچری ویلاهان بسازه ...

بروتیم... هرچی بنگتی یم چهار برابر ویگیتوم!

اون داسه‌تان تمان گردی و منتظر فرصت جدید گردی یم. مکانیزمی که دِچیه بی یَم گویا ساعت سوییسی  جور میزان کار میکورد. تا اینکه همان رفیقم که برارش مهنس کشاورزی بود و چندی گلخانه یو این چیان داشت پیشنهاد بدا ترکیه د یک نوع کوت (کود) طبیعی و ارگانیک وارد کنیم .بگت: این کوتان  جدید دریمیه و خشکه داری بیخ دکنی دار سبز میگرده و دمه جاری سر دپاچی گلستان میبو ...

بشی یَم بتم: آقاجان اچین .....

آقاجان نگاه عاقل اندر سفیهی کورد بگت: پسر جان !!!

بتم: جانم آقاجان !

بگت: میخوا پوله هادی یِی بشی ترکیه د خر زور و سُر لپه یو تاپاله بیوری؟! بیو بشیم طالقان عمو حرمتتی گاوداری دُل اندی گوآله زور تورو هادی یَم که زورت درایه!! آخه تو چب اچین تِکِیم باخورد گردی یِی؟؟

بتم: خا، چشم آقاجان!

هرچی لواسانی زمینی سر سود کوردی بی یم، اصل و فرعه درنگتوم، رفیقمی همرا شریکی اون بسته کوتانه وارد کوردیم.. هرچی بنگتوم سه برابر بلکم ویشتر ویگیتوم. دو سال مایی کار گردیبه زور وارد کوردون تا اینی که همه گردی ین این کاره یو دست زیاد گردی و سری آخر ضرر بدا ولی در مجموع خوب مونیب بنگت..

 

 

مورد بعدی این به که مایی محله ایی گَل یه بنگاه املاک دبه، یه کلفت کین مردوک اونجا مشاوری کار میکورد. جاده چالوسی بَ، خیلی مایی همرا خوب به. آقاجانی یقه رو بیگیتیبه که حاج آقا پسرته بَگو یه مورد دارم یارو پول نیازه خانه شه میخوا بروشه.

بشی یَم بدی یم یه ویرانه آپارتمان سی سال ساخت، امبا زمینش زیاد و قدر السهم خوبی داره.

آقا رو بتم هاگیروم؟؟؟

بگت: پسر جان!!!

بتم: جانم آقاجان!

بگت: نکن، این کلفت کینه مردوکی حرفه گوش نیگیر اینان کمیسیونی پی درون، اون ویرانه ر سگ دبندی در میشو. نازنینه پوله تش نکش، بیو بشیم طالقان، عمه زیبایی زمین تی یبه هاگیروم هشت ده تا جوز دار میانش دره هیچی نباشه سالی چندی جوز هامیدیه، کُلی تی یبه منفعته!

یاد همان منفعت وانت افتادم. همچی چهار ستون بدنم این اسخوانانم لرز دکت!

بتم: خا ...تی یِی منفعته دی بِدی یِ یم! خلاصه یه جور رَته بودام و مردوکه بَتُم مونیب هاگیر اما آقامه هیچ حرفی نزن.

هاگیتوم!

یکسال گذشت.

احمدی نژادی دوره گردی و قیمت زمین و ملک سه چهار برابر گردی. اون خانه دی همه همسادان توافق بَرِسی ین و قرار بودان که یکجا بروشون و مونی قدر السهم هشت ده برابر پولی گردی که اون آپارتمان بَخَرسی بی یَم...

به برکت آقاجان تقریباً میلیاردر گردی یم.

به سروم بزیبه آقاجانه ویگیروم ببروم لاس وگاس! اما اجل مُهل نودا و آقاجان رحمت خدا بِشی.. بِشی و خیر و برکته دی ویگیت بَبَرد. بیدون میزان و راهنما گردی یَم. بیدون دس چراغ که راهی پیشه روشون کنه. ولی دیگه جهل و جوانی دوران تمان گردیبه و اندی تجربه داشتم که خطا نکنم. چهار پنج سالی دی خودومیب بساز بفروشی میکوردوم. دیگه گیسان سفید و دوندانانی کار گردیبه، نفهمسوم چطو جوانی سر د رد گنسوم و دَکِتی یم سرجیری...

وضع مالی خیلی خیلی خوبی داشتم امبا نه زونی نه یالی نه تفریحی کوردی باشی نه هیچی، فقط دروردوم و بداشتوم. هرچی این سالها سگ دو بزی بی یم هادام یه گته زمین بخرسوم کجا؟ تجریش! منطقه ای که همه قدیمی بازاریان و اربابانی ملک و منزل اون جاران دره. کل دارایی و هرچی این سالها ‌دروردوم یه وام دی هاگیتوم بنگتوم سرش و اون زمین تجریش بخرسوم. دو سالی سرش باخوتوم .پیشنهاد های مشارکتی خوبی بهم میگردی منتها تصمیم بیگیتوم بروشومش و یقدی کیچیکتر هاگیروم ولی بساتنشی سر شریک نگیرم. همه دارای ام اون زمین بود

دار و ندارم. بنگتوم بروشومش که یه دراز مردوک بیومی و به بالاترین مظنه خریدار گردی. خیلی قیافه ش آشنا بود منتها هرچی خودمه بشقالسوم نوشناسی یم.

تا اینکه قولنامه ای سر اسم و فامیلش رو که بگت دوزاریم بکت: شِمین خانِمی شوهر! بی پدر صغیر، چندی خوشتیپ و خوش اُستایل گردیبه.

مفته پول خوب به تنش گوشت گردیبه. ساعت سوآچ و کت و شولوار اصل گوچی و پوجار چرمی فِندی ایتالیایی و انگوشتر جواهر و عینک سنگی ریبن و سوییچ فورد موستانگه همانجا میزی سر مینگت کل ودیعه معامله کامل میگردی. همان ویه دار بیخاصیت که دو زار جیفش دنبه یه نوشابه کانادار هاگیره .همان دزد ایقبال، همان سیا کِولی، همان که نمیدانم کی اوییبه دعا و ورد بخوانسیه!

سه تا چک بَکِشی، من و بیست و پنج سال سگ دو بزی یَن و جوانی و عمر و همه رِ یکجا بَخَرس ... سه برگ چکی همرا!

 

 

آقاجان خودوت میدانی مونی خِویی میان پیدات نیمیگرده؟؟؟؟!!!!

اون جراهی کبوتری تختی سر لم بدای یا غازی همرا انار دان مینی؟؟!!

یِقدی نَموک دپاچ فشارت جیر نکوعه!

اگر شانس و ایقبال پیشانی سر دوباشه، کبوتر که هیچ، سیا توسنگال و خر چسانه دی یگ عمر باز و دالوایی همرا خیر و‌خوش زندگی مینون.

 

دریافت فایل صوتی این داستان- کلیک کنید

فایل اول             فایل دوم

 

داستانِ طنزِ سَگ‌دو

به قلم: حامد نجاری، اهلِ روستایِ گوران

با صدای: سید حکمت قاضی میرسعید، اهلِ روستایِ حسنجون و سیدآباد

ویرایش و تدوین: سید ابوالفضل قاضی میرسعید، اهلِ روستایِ حسنجون و سیدآباد

تهیه پوسترها به طالقانی: سیده مریم قادری، اهلِ روستایِ اورازان

با تشکر از کانال طالقانی‌ها و کانال کشکرت

 

خاطُره‌ی یِگ خاطُرخواهی

خالُک پُسرُم مینی خاطُرِ میخواست. مُن دی او رِ دوست داشتُم.

یِگ سال تابُستان، بیامی‌بی‌یِیم طالقان، عروسی یکی از فامیلان. شو کو عاروسه بیاردُن زامایی خانه و شُلُغ پُلُغ گردی، بِیدی‌یَم یه گوشه اُستایه و دَره مُنو نُگاه مینه. مُن دی یواشکی بِشیَم هامون وَر و اویی نزدیک اُستام. بعد نوبه رَخص عاروس و زاما گردی. اوشان که رخصِشانه شروع کُردُن، بیومی مینی بیخِ گوش و در حالیکه عاروس و زاما ر نُشان هامیدا بگوت: مینی آرزو اینه یه شو هامون جوری تی‌یِی همراه بَرخصوم!

البت چون سر و صدا زیاد بَ اینه رِ بلند بگوت.

همان دم یکی بِزی اویی پَس کله و بگوت: غلط مینی سره خور! پِدَسوخته هنو تُنبانِتِ جَر نَکشی‌یِی مینی بِ خاطُرخواهی مینی؟ بَشو گُم گَرد نِی‌نُمت!

بِیدی‌یَم اِی امان، آقاشه. (مینی شوهر خالُک)

خلاصه مُن دی اویی چُشمانی پیش دِ خودِمِ گم و گور کُردُم.

چند سالی بُگذشت. مُن و او درسمانِ بُخواندیم و او بَش سربازی و مُن دی دانشگاهِ تُمام کُردُم و بالاخره خالُکُم رسماً بیامی مُنُ خواستگاری کُرد.

شوِ عاروسیمان، شوهر خالُکُم بیامی مایی وَر و بگوت: خا... ایسه پایستین بشین بَرُخصین که میخوام پُسرمی آرزو رِ تُماشا کُـنُم!

دل‌هاتان شاد

 

عکس از: پژمان بیضایی

کاری از گروه تولید محتوای درجی