درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

داستان پیغام بهار - قسمت دوم

سه شنبه, ۱۵ فروردين ۱۳۹۶، ۱۲:۰۰ ب.ظ


آخرین سال دانشسرا که بُهار بیومی، یک عالُمه کار داشتُم که وَهانه کُنُم و برای عید، طالقان نَشُم...
میدانی همه چی این قشنگه دیار، مُنه یاد رضا مینگَت و این از توانُم خارُج بَ که باز اویی جای خالی ر بِینُم.

چندتا ندُوته لباس داشتُم و کنکور دی وَهانه خوبی بَ.

زهرا که همیشاک عیدان، مینی همرا میامی طالقان، اون سال قرار بَ چند روزی با کاروان بَشوئه مشهد. مُنه بگوت چند روزی بشو طالقان و اینجه تنها نُمان تا مُن وگردُم دواره بیا، اما مُن قبول نُکُردُم و بگوتم:
چند روزی تنها بُماندُن دی تجربه خوبیه.

خلاصه پیغام برساندُوم که ایمسال عید، شهر میمانُم و طالقان نمیام.

ننه آقام هرچی اصرار کُردُن، مُن وهانهانه قطار کُردُم و بگوتُم نمیام...
مینی مرغ یه پا داشت..
بُهار طالقان با همه قشنگیانش، بی رضا منیب جهندم بَ.

سال تحویل تنهاییام بَرسی. زهرا از میان صحن جامع رضوی، منیب زنگ بِزی و بگوت:
گلبهار، الان روبروی گنبَز آقام، گوشی ر میگیرُم هرچی دلت میخوا بگو....

دلُم مُچاله گِردی، ابر بهاری جور، اشکانُم جیرامه.... با یه دل شکسته نجوا کوردوم:
خداجان... امام رضا جان... شما خودتان مینی درد و غمه میدانین... مُن دیه چی دارُم که بگوئَم... یا ایمام رضا... جانِ آن جوادِ شهیدت... جانِ آن بابایِ باب الحواجت موسی بن جعفر... جانِ مادر جانت فاطمه زهرا... مینی رضا ر به مُن برسان...

دیه نفهمستُم چی گردی...
کف اتاق ولو گردیَم و اولاد بَمُرده ننه هانی جور، زار زار بُرمه کُردُم تا همانجه، خُوم بَبُرد.

خُویی میان، رضا ر می دیَم...
جلو گُنبز آقا بنشتی بی یِیم و با هم زیارت نامه میخواندیم...
یه لحظه دیه، طالقان بی یِیم، کوه کتلانی میان، بدو بدو میکُردُم و رضا مُنه دُمبال میکُرد... سرچُشمه به هم می رسی یِیم و مینی دسته میگیت و میگوت:
گُلبهار... مُن تو ر خوش دارُم... مُن تو ر دوست دارُم!    
صُداش، کوهی میان اِکو میگردی:
تو ر خوش دارُم...
تو ر دوست دارُم...

زنگی صدا مُنه بیدار کُرد. یکی دَبه دَره جاش د بَکنه...
- کیه؟  بیومیَم...


چادرمه سرم کُردُم و بشیَم حیاطی میان.
صابخانمی زُن، منیب سمنو بیوردی بَ.
چند روز قبل عید، بِشی بیَن ولایتشان، نذری سمنو داشتُن. مُنه بگوت:
دُتر جان، این نذری حضرت زهرایه... بی مُراد لب نزن.. حتماً یه دعایی قبلش کن... مرادته هامیدیه ان شاءالله...

او د تشکر کُردُم و بیومیَم اتاقی میان...
باز بُرمه ام بیگیت... یه قاشُق بیوردُم و سمنو ر ایمتحان کُردُم...
تو اولین قاشق، یه بادام بَ...
زُن صابخانه میگوت:
هرکی بادام سمنو گیرش بیا، حاجت روا میگرده...
اشکُم جیرامه... یا فاطمه زهرا...

تا بعدِ ظهر، دوبار ننه زنگ بزی و یه بار دی زهرا. چهارمین بارش یکی از همکلاسیانم بَ.
هروقت کار تایپی داشت، منیب میورد. آن روز دی بگوت:
گلبهارجان، مینی برار یه رستوران بِزیه، ایمشو افتتاحشه. میتانی چندتا منوی غذا اوییب تایپ کنی تا غروب برسانی؟
بگوتُم: آها... منیب بخوان تا بنویسُم، عصری بیا بَبُر...

کامپیوتره روشُن کُردُم و مشغول گردی یَم...
کار دی سرگرمی خوبیه برای فراموش کُردُن غم و غصه هان...
فقط بدیش اینه گاهی غرق کار که میگردی، همزمان غرق رویا دی میگردی...

همانطور کو تایپ میکُردُم، خاطره هان مینی چُشمی پیش، رژه میشی یَن:

باقالی پلو با گوشت...   چَندی رضا این غذا ر خوش داشت...
مُنه میگوت: برای سور عروسی، باقالی پلو با گوشت هادی یِیم...
میگوتُم: عوووو رضاجان سخته این همه سبزی و باقلی پاک کُردُن...
میگوت: غصه ات چیه عمودُتر جان، تو که نمیخوای پاک کنی، تو عروسی.. مینی عروس!

زرشک پلو با مُرغ...    هر وقت میامی یِیم تهران، عمزُن این غذا ر دُرُست میکُرد... یه جورایی تنها غذاهانی که بلد بَ یکی زرشک پلو با مُرغ بَ، یکی استامبولی، یکی بی گوشته ماکارونی و املت که گته ننه خدا بیامرز میگوتش: اُمبُلِت!....
 
عَمزُنی آخرین کلام یادوم بیامَه:
 کورُوشه فراموش کُن دُترجان، او دیه ایران ونمیگرده... ما دی عموت بازنشست گرده میشیم اویی وَر... تو خودتی بَ یه طالقانی شووَر پیدا کُن....!   
   
انگار رضا طالقانی نَبه!
او که اولین نفسهاشه طالقانی میان بکشی و قشنگه چوشمانوشه اونجه به دنیا وا کورد...
او که جانُش در میشا طالقانی بَ...
مخصوصاً بُهاران... وَختی این کوهانی سَر، خداجان یه قشنگه مخمله سَبزه فرش، پهن مینه...
آسُمان، فیروزه ای دامانشه تَن مینه که چندتایی سیفیده مُروارید اویی سر بَدوتیَن.
اینجا اونجان گل مُلان در میا...
پَرپَروکان بازیگوشی مینُن و چوچُکان و بُلبُلان قشنگه چَهچَه میزَنُن...
بعد مُن اویی دستان مِیرُم و برا اولین بار، شرمِ دُترانه ی طالقانی خودمه کنار مینگَنُم و میگوم: رضا.. رضاجان.. تو ر خوش دارُم!...
آآآآآآه... گلبُهارتی دل، این بُهاری میان خیلی بیگیته...
پَ کُجه دری رضا جان؟

***


یه قطره اشک بریت کاغُذی سَر...
تایپی کاران تُمام گردی...
کاغُذانه دسته کُردُم و بنگیم یه پوشه ای میان تا عصری بیان بَبُرُن...
از این اولین روز ساله اَندی بُرمه کُردُن.. خدا رحم کنه به بقیه سال...

نیم ساعت بعد، رفیقم بیومی کاغذانه بَبُرد. هرچی او ر اصرار کُردُم دُل آیه و عیددیدنی کنه، قبول نُکُرد و بگوت: عجله داره.

مُن دی تنهایی، یه مرغانه نیمرو کُردُم و بنشتُم تلویزیونی پیش...
یه هندی فیلم داشت و دُواره داسُتان عشق و هجران...
باز بُرمُم بیگیت...
تلویزیونه خاموش کُردُم و قرآنه بیوردُم...
هروختی به بن بست می رسی یَم، کلام خدا آرامم میکُرد..
الا بذکر الله تطمئن القلوب...

نیم ساعتی قرآن بخواندُم و جانُم آرام گیت..
بعد پایستام تا ظرفانه بشورُم... یگهو بِیدی یَم دری صدا درامه... جالُب بَ آنی که دری پشت دَبه، مُهل نمیکورد و پشت هم در میزی...

چادرمه سر کُردُم و بشی یَم حیاطی میان و دره وا کوردُم...

زهرا همیشاک میگوت: دُتر! قبل اینکه دره وا کنی سوال کن، کی دری پشت دره!    شاید نااهلی دزدی چیزی باشه!

مُن دی همیشاک یادا میکُردُم...
بدون سوال دره وا کوردُم!
تاریک بَ...
کوچه مانی تیری چُراغه یالان بُشکُستی بی یَن...
سایه یه مَرد در قاب در دَبه...
دلُم هُرّی بریت...
نُصمه شبی... یه مرد غریبه... مُن دی یه دُتر تنها...

نگاهم به صابخانه ای پنجره بَکَت که چُراغشان روشُن بَ... یادُوم بیامه اوشان سفر د بیامیَن.. دلُم قُرص گِردی...
جُرأت کُردُم سوال کُنُم: بفرماین، شما؟



انگاری طالقانی بُلبلان، دسته جمع شروع کُردُن به بخواندُن...
صُدایی چون دلنوازی شهروی نجیب و آرام، مُنه صدا کُرد:
گُلبُهار... گُلبُهار جانُم... مُنه نشناختی؟

لازُم نَبه تیربرقی چُراغ بسوجه...
یا صابخانه ای کورسو از پنجره بیا...
سُتاره گان دی اگه سوسو میکُردُن یا پس پرده ی اَبر ما ر دید می زیَن، باز مهم نَبه...
مینی خورشید آسُمانی میان دَبه...
نه!      دِری قابی میان دَبه...

باید میگوتم: رضا جان... خوش بیامی یِی...
اما بگوتم: یا ایمام رضا.. قُربانُت گَردُم... چه زود حاجتمه هادای...

قشنگه رویامی میان بنشتی بیَم و رضا ر نُگاه میکُردُم...
میدانستُم خوابه.. خیاله... امبا به همین خواب و خیالش دی دلخوش بی یَم...

فقط نُگاه میکُردُم و لبخند می زیَم...
اشک شوق میامی تا تصویر قشنگِ رضاجانمه تار کنه... او ر دِسی همرا پاک میکوردُم و دُواره نُگاه میکُردُم...

رضایی حال و روز، بهتر از مُن نَبَه...

چَندی بزرگ و جا اُفتاده گِردی بَ...
یعنی رویامی میان، اینطور می دیَم یا واقعاً اینطوری بَ؟
یه قشنگه پُرفُسوری ریش بُندا بَ....
عَمزُن میگوت: پزشکی میخوانه...
خودمی همرا فکر کوردوم: پزشکان پُرفُسوری ریش دارُن یا مُهندسان؟ یا دانشمندان؟ هنرمندان؟ شاید دی عاشقان؟

اصلاً هرچی... مینی رضا با پُرفُسوری ریش، مینی روبرو نشتی... این مهمه... این مهمه گلبهار...


🔻 ان شاء الله ادامه دارد 🔜


📝 نوشته: سیده مریم قادری
      #اورازان

این داستان در کانال طالقانیها منتشر شده است.

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">