درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۷۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «طبیعت طالقان» ثبت شده است

کمانگوش

سه شنبه, ۱ تیر ۱۳۹۵، ۱۲:۰۴ ب.ظ


        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

وَختی گیاه چند ساله، رشدش ر کُردیه و خشک گردیه، از پوسیدگی ریشه و ساقه، هاگ تولید میبو و دمای بالا و رطوبت محیط باعث تولید کمانگوش میگرده.
در واقع ریشه پوسیده گیاه، خودش هاگ تولید مینه گرما و رطوبت زمین، زمینه رشد هاگ ر به وجود میوره و آخر سر، گرمای خورشید موجب تولید کمان گوش میبو.
کمانگوش با شرایط فوق همه جا و همه زمان در میا.
کمانگوشِ کُما گوشتیه
کمانگوشِ گرز و الهو،  او دار تره
اگر کمانگوش ر از ریشه در نیورین مثل همه سبزیان سال دیر دی در میا، هامنجه دَ.
هاگ با شرایط مناسب مثل شیر که سر میشو، خاکی میان دِ پُف مینه درمیا
اینه ر خودوم بیدیم، سنگی ور د دبه در میومه، اولش نرمه و به مرور کمتر از ده دقیقه سفت میبو.
از جمله خواص مفید کمانگوش، علاوه بر داشتن پروتئین و فیبر، کمک به رقیق گردین خون و جلوگیری از رشد تومورهای سرطانی هسته.
ضمن اینکه مزه ی بی نظیری در  غذاهان و سالادها، داره و به قولی، خوش خور هسته.

متن: سیده فاطمه میرتقی، اورازان
عکس: مرضیه نعمتی، خچیره
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ تیر ۹۵ ، ۱۲:۰۴
درجی طالقانی

نخودسبز کوهی

چهارشنبه, ۱۹ خرداد ۱۳۹۵، ۱۰:۳۸ ق.ظ

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

نخود کوهی یا نخود وحشی گیاهیه که در کوهانِ بلند در میا و اندازه اش کیچیکتر از معمولی نخوده. مزه اش کمی تند و شور هسته و خواص فراوانی داره. سرشار از پروتئین گیاهی و ویتامین و مواد معدنی هسته و تقریباً هر چی معمولی نخودی میان دره، اینه ای میان دی دره. مصرف خام آن سفارش گردیه اما میتانید در نخودپلو و انواع تاس کبابها دی استفاده کنین.
روغُنش برای تقویت مو و درد سر و همینطور درد دندان مفیده. در درمان زردی (یرقان)، قولنج کلیه و دفع رسوبات بدن استفاده میبو. بپته نخود دی همراه با کمی نمک، برای درد سینه و گلو مفید هسته.

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۹۵ ، ۱۰:۳۸
درجی طالقانی

توره ونگ

سه شنبه, ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵، ۰۳:۰۰ ب.ظ

🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺


این گل با نامهای گل انگوری یا انگورک، سنبلک، کلاغک و موسکاری شناخته می شود اما در طالقان به آن توره ونگ، تور منگ یا کَل دیوُدَنگ می گویند.

مصرف این گل بنا به اعتقاد اهالی، توهم زاست و نیز معتقدند هرجا این گل باشد، مار به آنجا می آید (چون خوراک مار است) فلذا گلی منفور و غیرمحبوب در بین طالقانیان است.

در قدیم از آن برای رنگ کردن تخم مرغهای شب عید استفاده میشده و امروزه از بافتهای آن ماده‌ای استخراج می‌کنند که به مقدار کم برای رفع اختلالات دستگاه گوارش و رحم به کار می‌رود.

با سپاس از گروه تولید محتوای درجی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۵:۰۰
درجی طالقانی

گردو (جُوز)

سه شنبه, ۳۱ فروردين ۱۳۹۵، ۱۲:۵۰ ب.ظ

گردو

در سال های اخیر شاهد توجه کم تر  به درختان، بویژه درختان گردو و باز خصوصا درختان گردوی مزارع بالادست روستا از سوی صاحبانشان هستیم.
این کم توجهی می تواند دلایلی همچون طولانی بودن مسافت، کمبود وقت، دشواری در فراهمی و حمل کود، اختلافات خانوادگی و از همه مهم تر کیفیت پایین میوه داشته باشد.
معمولا کیفیت میوه در بین مردم روستا در بزرگی اندازه میوه و راحتی در خارج کردن مغز یا قسمت خوراکی آن از پوسته تعریف می شود.
کوچکی اندازه میوه خود می تواند به علت کمبود عناصر غذایی و آب باشد، درحالی که اندازه میوه پتانسیل بزرگتر بودن را به طور ژنتیکی ممکن است داشته باشد.
درحالی که اصطلاحا کچ بودن میوه، صفتی ژنتیکیست.
گردو را نیز مانند اکثر درختان میوه می توان با انجام عمل پیوند اصلاح نمود، البته با کمی شرایط خاص تر. عمل پیوند از روش های ازدیاد رویشی بوده که در آن 100 در صد صفات مادری (صفات پیوندک) منتقل خواهد شد و اتفاقا پایه های با کیفیت نامطلوب بومی (کچ)، با مقاومتی بیش تر نسبت به آفات و سرمازدگی های بهاره در منطقه نسبت به پایه های غیر بومی، مناسب ترین پایه ها جهت حصول میوه ای با کیفیت مطلوب بعد از عمل پیوند  به شمار می روند.
بنابراین توصیه می شود اگر علت کم توجهی به درختان گردو، کیفیت پایین آن است، آن، با انجام عمل پیوند اصلاح گردد.
انجام پیوند گردو بر روی شاخه های یکساله تا نهایتا دوساله انجام می شود، بنابراین در اولین گام جهت اماده سازی پایه برای پیوند، لازم است تنه اصلی درخت کاملا بریده شود، تا شاخه های یکساله ای بر روی آن تشکیل شود.
بهترین زمان قطع تنه اصلی در زمان خواب درخت می باشد (آذر تا نیمه اول فروردین)، و بهترین زمان پیوند آن اوایل تیر و اوایل شهریور خواهد بود.
بنابراین توصیه می شود کسانی که قصد اصلاح کیفیت میوه درخت خود را دارند، نسبت به قطع تنه اصلی درخت خود اقدام نموده تا درخت شرایط لازم برای پیوند را در اوایل تیر و شهریور داشته باشد.

✍ نویسنده متن: سعید محمودان، دانشجوی دکتری کشاورزی
برگرفته از کانال کوشکوروت؛یادآور خاطرات

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ فروردين ۹۵ ، ۱۲:۵۰
درجی طالقانی

البرز مرا می خواند...

سه شنبه, ۳۱ فروردين ۱۳۹۵، ۱۲:۲۲ ب.ظ

البرز مر ا میخواند
آن همدم تنهایی و سکوت
آوردگاه فراز و
فرود
پیلابور
کل سنگ
سی چشمه
تیغ چال
آزاد بر
دینه رود
شیر بشم
شاه البرز
مرا صدا می زنند
گیسوان سبز گرز و کما
منتظر نوازش دستان منند
آلاله های سرخ و زرد و سفید
بر بام بلند البرز
چشم انتظارند
در فضای عطرآگین از بوی پونج
زنبق ها
با لبخند
به استقبالم ایستاده اند
کوله ام کو ؟
باید بروم
و با جامی از برک
الرگ
آب گوارای دراز چشمه را بنوشم

شعر: حجت الله مهریاری
ارسالی از: سیده فاطمه میرتقی


طالقانم وطنم خاک پاکم  آن بهشتی که خدایم وعده داده آرزو دارم تو باشی
عکس: شهناز فلاحی

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ فروردين ۹۵ ، ۱۲:۲۲
درجی طالقانی

وطنم، طالقان را...

شنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۵، ۰۹:۲۹ ق.ظ

سلامی به خجیر همشهریان و عزیز همراهانمان


وطنم ٬ طالْقانْ را ...

می پرستم ز صداقت وطنم طالْقانْ را
می نویسم همه جا در کفنم طالْقانْ را

سرمه ی چشم کنم خاک پر از گوهر آن
می کنم جزء وجود و بدنم طالْقانْ را

می برم تا به ثریا همه آواز وطن
می کنم لفظ کلام و دهنم طالْقانْ را

بر سر دار و شب اول قبرم باشد
ذکر من یا رب و فریاد کنم طالْقانْ را

ارسالی از: سیدعباس افتخاری، پراچان
عکس: سحر سیدعلیخانی، سنگبن

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۵ ، ۰۹:۲۹
درجی طالقانی

نامه ای نوشته شده در حمایت از طبیعت

شنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۵، ۰۹:۲۴ ق.ظ

بسمه تعالی 

-  فرمانداری محترم طالقان
-  مدیر کل محترم جهاد کشاورزی طالقان
-  مدیر کل محترم منابع طبیعی طالقان
-  مدیر کل محترم حفاظت محیط زیست طالقان
با سلام و احترام
با عنایت به اینکه گونه¬های گیاهی  خوراکی از جمله ریواس، والک ، سیر کوهی و ... منطقه طالقان، یکی از بهترین  گونه¬های گیاهی کشور محسوب می گردد و متأسفانه عده ای به عنوان کسب درآمد در سال¬های اخیر با شروع فصل بهار ضمن برداشت بی رویه¬، با حجم بالایی در سطح جاده طالقان مبادرت به فروش آنها نموده که این امر موجب از بین رفتن و خطر انقراض آنها می گردد. علت موضوع هم این است که این گونه¬ها را به همراه ریشه و گل برداشت کرده و قطعاً برای سال¬های بعد جایگزین نخواهد داشت، این برداشت ها تا جایی پیش رفته که برای تهیه برخی از گونه ها می بایست به مکان¬های صعب العبور مراجعه نمود که آن مکان¬ها نیز با توجه به دسترسی این افراد در امان نمانده است، لذا مستدعی است تدابیری اندیشیده شود تا محدودییتی برای افراد مذکور ایجاد گردد تا شاهد از بین  رفتن  گونه¬های گیاهی نباشیم و قطعاً اگرهیمن رویه ادامه یابد در سال های نزدیک گونه-های  بسیاری در معرض انقراض خواهند قرار گرفت. 
با تشکر
امضاء:
جمعی از اهالی طالقان و طالقانیان مقیم مرکز و البرز
و دوست داران طبیعت
✍ به قلم: اکبر گرشاسبی

از گروه محترم خواهشمند است انتشار نمایید.


۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۵ ، ۰۹:۲۴
درجی طالقانی

طالقان، خانه و درجی صفایش

چهارشنبه, ۱۸ فروردين ۱۳۹۵، ۱۱:۵۳ ق.ظ

طالقان، خانه و درجی، صفایش
سزا باشد کنم جان را فدایش

همه عشق مرا اینجا نهادند
بریزم عمر خود را هم به پایش

شعر: سیده مریم قادری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ فروردين ۹۵ ، ۱۱:۵۳
درجی طالقانی

چپاک 2: سخن امیر

شنبه, ۱۴ فروردين ۱۳۹۵، ۱۰:۱۸ ق.ظ

چپاک میگوت :

 

طالقان دبی یم و اعلام کوردون مسجد سالگرد عمو فلانی هسه..
ما دی گو ، ننه آقا طالقانی و ختم بشی ین فُرمان
اون سال دی ماشالا پیر مردکان و زنکان مسابقه درنگتی بی ین بموردونیب.... انگار اون سر و اون دنیا  چه خبره!! ختم باد دکتی بی یِ یم .
قبرستان به مسجد و مسجد به قبرستان گردی به مایی آسیو راه و کلا حضرت عزراییل دی گوران رو کُنترات بیتی به.
القصه بَنشتیم مسجدی دل و ملا فلانی دی بیومی منبری سر و از نوحه بخوانستون شروع کورد تا صحرای کربلا و تف و لعن بر یزید و شمر گور به گور
اون سر دی یک دربست بیگیت بَشه جهندُم و دَرَک و تَش و دودی دل و اون کله دی یه سر بِزی به جنتی قطاره باغان و لاتان و آبیجاران
 سر راه دی یه سلام علیک دو سه تا حوری سیه چشم رو کورد و دبه منبر رو تمان میکورد .
مُن چرتکه دست گیتی بی یم و هر جور حُساب سرانگوشتی دی میکوردوم به روایت اوامر و نواهی فقهی مونی جا یا درک جهندُم بَ یا نهایتا جهندومی هیمالانی سر
دبه منبر تمان میگردی که  شیخ بگت : حضرت امیر بفرماسیه وقتی  این دنیایی دل درین جان میکنین چه چیز گیر میورید که ارزش اون با عمر بشی یتان برابری مینه؟؟..
هرچی که اویی پی دباشین یعنی اونه یی سر عمر و مهلت بنگتین.
.آیا ارزشش با عمرتان برابری مینه یا نه....
که ناگهان این سخن امیر همچین یه ناتیریک مونه بِزی(تلنگر)
بعضی موقان دنیا حرف میزنن آدومه اِچین میمانه خِری وِری یاسین .(سخن حق در گوش نادان)
امبا یک حرف مینی آدومی دل چالی میان( وجود ) انقلاب مینه...
عجب کلامی
عجب نغزی
عجب گپی
اندی مونه فوکر و خیالی دل ببرد که اصن حالی یم نگردی یه لقمه غذا رو چطو کُفت کوردوم.
برنجش شفته بَ یا دان بَ؟
.فقط به این نغز حضرت امیر فوکر میکوردوم.
مسجد د درومی یم و راهی سر دِبی یم خالک زهرایی خانه یی پیش رد میگنسوم که یادوم کت خاله مونه بتیه یه گته لاک (سینی چوبی بزرگ) گندم برشتوک مونیب کنار بنگتیه.
بتوم خب این دی غِنیمت... همین یه لاک گندم برشتوک یه نصفه روز عمر رو هدر میدیه
مفت باشه، کُفت باشه.
در بِزی یم خاله در رو واز کورد و همین سولام نکوردیه شروع کورد مایی گردن کار بار کوردون
__ خاله تصدقت گرده... بلات سرُم... این کابینت رو دوش گیر ببر اتاق ایوانی دل سَرادین اینجه حیاطی دل دَباشه گربه لان میگرده میشون کُش میکشون بیصحابان
حالا نیمیدانوم این بَپوسیه کابینت رو راهی سر پیدا کوردی بَ یا کدام دره گَل د بیوردی بَ نمیدانوم
یه بایر زنگ بزیه کابینت که محله یی گل مینگتی بازیافتی دی اورو محل نمینگت.
__ آخه خاله جان گربه دی اینه یی سر کُش نمیکشه... این چیه بیوردی خانه یی دل؟؟
__ حرف نُباشه... بشو بنگن اتاق ایوانی سر.... میانش کلی چیز مینگنوم.
حدود شصت کیلو وزن این آشغاله کابینت بَ، به چه بدبختی و مکافات اورو دوش گیتوم  ببردوم اتاق ایوان. به این فوکر میکوردوم که کارد باخوره شکمت.... آخه تو بگو یه سه خطه گونی گندم برشته تورو هادی ین. آیا ارزشش رو داشت؟؟ خیر سرت مثلا سخن نهج البلاغه عمل کوردی مفت گندم گیروری؟؟ خاک جمیع عالوم سرت
کابینت تمان گردی یه بپوسیه فرش دوازده متری دستی دی مایی گردن بار کورد که ببر تنورستانی دل.
از زمان احمد شاه قاجار فقط یک طایفه خالک زهرایی یالان و نوه هان و نتیجه هان این فرشی سر کُش بِزی بی یَن.
اون کُشاشی فرش رو دی بنگتوم تنورستانی دل و مونی شانان دیه سراکتی به. به هُرت باخوردون دکتی بی یم..
نفسم جرومی بتوم خاله مونی گندم برشتوکه هادین مون بَشوم تو مونی بابا رو دروردی. خالک دی بَشَه یه گته مشمع بیورد و دقیقا حس کلفتی رو داشتم که بعد از کار مزدش رو هامیگیره...
بشی یم خانه یی دل و کرسی بیخ بنشتوم یه پیاله گندم برشتوک دی پیشوم بنگتوم
یه اُزگه دی کف دستم دکوردوم و هی تُک میزی یم.
 میجواستوم و به گلهای جاجین روی کرسی خیره گردی بی یم.
عمر  میگذشت و دبی یم از یه دوندوک بزی ین به گندم کیف میکوردوم.
به هر حال چه کیف دباشه و چه دنباشه
 شب غریب ساعتی عقربه هان وا نیمی یسه.
تا اون روز مونی خال( خیال) بیست میلیون تومن بدامه و یه کُلِ ماشین بخرستی بی یَم
.اما اینطور نَبَه بلکَم بیست میلیون و دو سال عمر بُدا بی یم(داده بودم) و  یک  کٌلِ ماشین بخرستی بی یم
کفت بگیره این ساعتی عقربه هانه..
وانیمی یسه

نویسنده: حامد نجاری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ فروردين ۹۵ ، ۱۰:۱۸
درجی طالقانی

معرفی روستاهای طالقان: لُهران

سه شنبه, ۱۸ اسفند ۱۳۹۴، ۰۴:۵۹ ب.ظ


روستای لهران در پایین طالقان، طول جغرافیایی ۵۰درجه و۳۶دقیقه وعرض جغرافیایی ۳۶درجه و۱۳دقیقه وارتفاع۱۸۰۰متر و در۲۷ کیلومتری شهرک واقع شده است.


لهران بدلیل داشتن کوههای فراوان ودر ارتفاعات بالاتر هم مرز بودن  با الموت از موقعیت جغرافیایی بسیارخوبی برخوردار است و بیشتر مورد علاقه ی کوهنوردان، صخره نوردان و شکارچیان در تمامی فصول سال است. همچنین در فصل بهار دارای امکان سبزی چینی وکمان گوشت و در تابستان اسفندچینی میباشد. روستای لهران دارای یکی از کوههای مهم طالقان بنام وجین است که در گذشته مردم لهران در این مکان مستقر بودند که بدلیل وجود مارهای سمی به منطقه کنونی نقل مکان کردند که اثارکمی از دیوار خانه های قدیمی و سنگ نوشته ای عظیم الجثه هنوز برجای مانده است.
روستای لهران دارای چشمه بزرگی است که از دیرباز تمام نسل روستا انرا سینه به سینه به یادگار دارند، غروب نشینی جوانان لهران، پرکردن اب کوزه و تولکا و اب دادن احشام و رفع خستگی جوانان از ویژگیهای محبوبیت این چشمه است.

از آثار باستانی این روستا میتوان به تپه ی باستانی معروف به قلعه دیو اشاره کرد و همچنین قبرستان قدیمی که با توجه به اثار برجای مانده از سنگ قبرها میتوان انرا به زمان زرتشتیان تخمین زد.


روستای لهران در نوروز پذیرای مهمانان گرامی میباشد.


عکس: احمد لهراسبی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ اسفند ۹۴ ، ۱۶:۵۹
درجی طالقانی