درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۷۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «بهار» ثبت شده است

پرواز‌ طاووس‌های شلیته‌پوش در بزم پیتَُک

دوشنبه, ۲۵ فروردين ۱۳۹۹، ۰۲:۵۲ ب.ظ

ما را خواب برد در روز پنجه!
دقیقاَ روزی که آبّا اصرار داشت نخوابید که حال و روزتان پیت می‌اُفتد...

و زندگی ما را با مشکلات پیچاند و گره زد! همچون سبزه‌های کَندِسر در روز پِنجه پیتَک!

شب قبل در تنور سر ایوان‌ها و تنورستان‌ها و پَسینه‌ها، جنب و جوش گُرِت و زِنجِفیلی و توتِک و کُلاس پختن ولوله میانداخت در دل کودکان که هوای «باهار» دلشان را به جوش و خروش انداخته بود و با یاد «تِو‌خورِی» پیتکه روز، مست می شدند!

پسران در تعقیب و گریز «تپ کاش» درس زندگی را می آموختند و مردان، همه باید تن به بازی می دادند و این عار نبود!
اگردگ در روغن مِرسه تیهَن جوش میخورد و آب شاهرود هم در شیرژِلات.

به یاد آن زمانهای «پِنجکه کُشتی» که افتخارات ورزش البرز غربی، خود را به یاد عزیز و نگار در آب آن غوطه ور میساختند، در این روز مبارک، روز محلی صحراها!

صبح آن روز، از پیرزن و خانِم و دختر، همه بر سر «بِزمو ریسمانها»، بزم تو‌خوری داشتند. این یکی از الزام ها بود که تمام زنان باید انجامش می‌دادند، پس چه بهتر که به خوشحالی اش میگذراندند!

نهیب مادران، همیشه بر سر هیجانهای کودکان بود، هیجانی که از شیطان بود و در توخوری، «شیطان‌ِ تِو» میگفتندش. باید اولین تاب را فردی دوران گذرانده میداشت تا شیاطین را از بِزمو ریسمانِ توخوری بزداید!

هیچ چیزی نمیتوانست خوشی را از دخترانی بگیرد که با شلیته‌های چیتشان در هوا همچون طاووسان پرگشوده در پرواز به رقص در می آمدند،
به جز یک چیز: فریاد های زنان دیگر که نِومِزِتی نِوم، نِومِزِتی نِوم میخاستند!
آخ که شرم وخجالت این مرحله، لذت توخوری را برایشان زهرمار میکرد! آنهم در آن زمانی که حیا و شرمِ تابو، همچون یک کرسی لحاف سنگین بر جامعه های کوچک آن زمان افتاده بود و اجازه ی تکان خوردن را نمیداد!
گرچه اگر نام نامزد را نمیگفتند، ضربات محکم شوش بر پابه‌جار هایشان طاقت فرسا بود و اگر میگفتند، پاره کردن مِتقال کرسی لحافِ حیا، رگبار شدید سَراکوها را در پی داشت!
این مرحله ی گیج کننده و عذاب دهنده، ثمره اش وصال عنقریب با آن کسی بود که ننه ها میگفتند: گَلِشَه دَماسیَه!!
خدا میداند که عاروسی‌های چند گرمه پاییز، ثمره ی مجاهدت های بی‌دریغ در پی همین گفتن نام دل به خواه در روز «پنجه پیتک» بود!

که دوباره با هم سر دهند:
این ور و اون ور عزب لاکو،     راهت کدوم ور عزب لاکو

 

پنجه پیتکِ در خانه‌ای شما مبارک

 

به قلم: آقای مهراب عارفی (جوستان)

 عکس از: آقای علیرضا عبدالحسینی

برای خواندن بیشتر در مورد جشن و آیین پنجه پیتک اینجا را کلیک کنید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ فروردين ۹۹ ، ۱۴:۵۲
درجی طالقانی

بیا بنیش سماوَری وَر...

دوشنبه, ۴ فروردين ۱۳۹۹، ۱۰:۳۸ ق.ظ

مایی سَموَر جوشه، پس چُبَه می‌گوتی، اونی بیخ خاموشه؟

یه تُک، لَبخند بَزَن، دلُمی قوری رَ، زودتَرَک بند بَزَن

آن میانُش مُشتی، مِهرُوانی دَم کن

بعد بی‌یَل کَم کَمُک

چایی‌مان دَم بَکَشه، تَشِش رِ دی کم کُن

 

 

اصل شعر از: عرفان نظرآهاری

برگردان به طالقانی: سیده مریم قادری

عکس از: حسین احمدوند

 

عیدتان مُبارُک عزیزانِ جان

 

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ فروردين ۹۹ ، ۱۰:۳۸
درجی طالقانی

سال 1399 مبارک

جمعه, ۱ فروردين ۱۳۹۹، ۱۰:۴۹ ق.ظ

سلام عزیزان

بهاران مُبارُک

نوروزتان دی به سلامتی بَرسی

ان‌شاءالله سال نویی قدم، همه‌تانی بَ بخیر و مُبارُک باشه

 

اِی قَدّتانی قُربان، دلُمان تِنگ هاگیته

امّا یه کَمُک طاقت بیورین، تا این مریضی بُگذره و به امید خدا، دیدارها تازه گرده

ایمام زُمان یارتان

 

 

این قشنگِ هفت سین دی، کارِ خانم ملک محمدی هسته

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ فروردين ۹۹ ، ۱۰:۴۹
درجی طالقانی

هر سختی، یک چالش، هر چالش یک نردبانِ پیشرفت

شنبه, ۲۴ اسفند ۱۳۹۸، ۰۸:۲۱ ق.ظ

اگه همه چی آسان باشه که دیه جَر بِشی‌یَن و رُشد کُردُن، بی مَعنایه

مایی گَت گردیَن، وَختی اتفاق دِمی‌کوئه که سختی‌هان و به قولِ امروزیان: چالُش‌ها رِ رَد مینیم.

آها عِـزیـز جان

شاید این سختیِ پیشِ راهُت، یه پله‌کانه تا تو رِ جَـرتَر بَبوره!

پَ توکل کن به خدا و ادامه هادین....!

 

سختی زُمُستان در قدم بُهار تُمام میبو

 

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ اسفند ۹۸ ، ۰۸:۲۱
درجی طالقانی

دردِ دل آخر سالی با ننه جان

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۱۰:۳۹ ق.ظ

 

ننه جانُم سلام، حالُت چِطورهَ؟                  بگو بِینُم که احوالُت چِطورهَ؟

چی مینی، در چه کاری، رو به راهی؟          خُجیری، ساق و کُرچی، پادُشاهی؟

بیامم باز تی اِی اَحوال پرسی                    دِنِ بِی تا مینی حالَ بُپُرسی

ننه جان چایی داری کرسی پایَه؟                مینی دُل داغَ چاییتَ می خوایه

بِنیش اینجه مینی وَر اِی ننه جان               تی ای دیم و تی اِی دستانی قُربان

ننه ایمسال مان دی سَختَ سال بَ            تُمـامَ باغـُکانی میــوه،کـال بَ

دُلامَه سیــل بُهاران تا پِسیــنَه                 هوا آلودِه گِــردی، چُشــم نِمِیــنَه

همه تُک بند دَبُندان دیمُشانَ                    دیگه خنده دیمان دَ نیمیشانَ

ننه جانُم گُرانـــی داد کُردی                    تمامَ قیمتان دی بـــاد کُردی

ننه جانُم همه رَ غم بیگیتی                     دَمِ عیدی، بُلا این جان دِپیتی

ننه جان،گربه مان دی، شیر بُشاندی           گِوُمان دی بُزاستی، چـــی، بُخواندی

«هوا بس ناجوانمردانه سردَه»                   دعا کن کار و بارُم خوب گردَه

ننه جان تا بُهار چیزی نُماندی                   مینی این آخُرین شعرَ نُخواندی

ننه جان، اون بهشتی دُل صفا کن              نُماشانان،مینی بَ دی دُعا کن

 

                 شعر از: استاد فرشید فلاحی اسفند ماه 1398

 

ننه جان میگو:

این بُلا سَر شو (کرونا)، قشنگه بُهار میا... طاقت بیور عِزیز جانُم

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۱۰:۳۹
درجی طالقانی

شعر کودکی‌ها

پنجشنبه, ۱۵ اسفند ۱۳۹۸، ۰۹:۵۳ ق.ظ

کودکی‌هایم، اتاقی ساده بود               قصه‌ای دور اجاقی ساده بود

شب که می‌شد نقشها جان می‌گرفت     روی سقف ما که طاقی ساده بود

می‌شدم پروانه، خوابم می‌پرید            خواب‌هایم اتفاقی ساده بود

زندگی دستی پر از پوچی نبود            بازی ما جفت و طاقی ساده بود

قهر می‌کردم به شوق آشتی               عشق‌هایم اشتیاقی ساده بود

ساده بودن عادتی مشکل نبود            سختی نان بود و باقی ساده بود

                         شعر از: قیصر جانِ امین پور

 

عکس از: مالک کایا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ اسفند ۹۸ ، ۰۹:۵۳
درجی طالقانی

بِینا بُهاری بو میا

شنبه, ۲۶ بهمن ۱۳۹۸، ۰۸:۳۷ ق.ظ

 

الآنان دیه وقتُشه قُرمُزه ماهیانِ سفره‌ی عید دنیا بیان

قشنگِ بنفشَکَان و سُنبلان دُهان دَرّه کَشان، خاکی میان دِ سر دُراُرُن

لُوختِه داران جوغَک بَزَنُن و سبز گَردُون

و ما حالیمان گَرده که ای جآن، دُواره عید و بُهار دَره میا

بَعد تُندتُند بِشیم کارانِمانی پِی و همه‌ی اُسفنده بِدوبدو کُنیم تا دمِ سال تحویل

اَندی به جانِ این اُسفند و شُلُغیانُش غُر نزن عِزیز جان

اینان همه عیدی بو و عشقی صُدایه

بُهار دَره میا جآن،

بیا هِمین امروز دی که خودُش یه گَته عِیده، بُهاری گردیم

 

برخیز  که می‌رود  زمستان                                      بگشای در سرای بستان


نارنج و بنفشه بر طبق نه                                                منقل بگذار در شبستان


برخیز که باد صبح نوروز                                                 در باغچه می‌کند گل افشان

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۸ ، ۰۸:۳۷
درجی طالقانی

امیدِ خوش سرانجامِ بهار

سه شنبه, ۱ بهمن ۱۳۹۸، ۰۹:۴۴ ق.ظ


به زودی در جای جایِ وطنم

جوانه‌های امــیــد خواهد رست... ان شاءالله

#اندکی_صبر_بهار_نزدیک_است

#تن_سپردن_به_تحمل_خزون_به_امیدِ_خوش‌سرانجامِ_بهار


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ بهمن ۹۸ ، ۰۹:۴۴
درجی طالقانی

روزگاری قرار

دوشنبه, ۳۰ دی ۱۳۹۸، ۰۳:۲۵ ب.ظ


روزگار، همیشُک یگ قراری سَر نمی‌مانه.

روز و شِو داره

روشُنی داره، تاریکی داره

کم داره، زیاد داره

ایسه زُمُستان دِ چیزی باقی نُمانده... تُمام میبو... بُهار میا

 

وَگُردانی از کتاب «جای خالی سلوچ» نوشته: محمود دولت آبادی

 

بنوشتُن و بُخواندُن، طالقانیانی خونی میان دَره... کُتاب بُخوانین عِزیزان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ دی ۹۸ ، ۱۵:۲۵
درجی طالقانی

خداجان جوزان نسوزه

سه شنبه, ۴ تیر ۱۳۹۸، ۱۰:۵۹ ق.ظ

قِدیمان، خیر و برکت دَبَه

اِندی ناشُکری کُردیم، همه وَکَت!

پارسالان داران کُلی جوزِ بار داشت

ایمسال فقط عَسکُش دَرَه با وَلگُش!

میگن سالی کو جوز دِنی
کیلُک و ویلیک فُراوانه!
دی ایمسال، همه پَییز
دِمیکوعون دَر و تَپّان
ویلیکی پِی
عکس: آقای ادیبی از روستای دیزان طالقان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ تیر ۹۸ ، ۱۰:۵۹
درجی طالقانی