درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «متل» ثبت شده است

متلی متون با گویش گته دهی

سه شنبه, ۲۵ خرداد ۱۳۹۵، ۰۹:۴۷ ق.ظ

کاری سر دبیمه ٬ می زنک ٬ تلفون بزا  بوته ٬ دره  آنی  د تا  نونه  سنگگ هایر ٬  ویر بیار .

نه کندیلی دله  آرد  دره  ٬  نه اهرکی دله ره  دون دره  و  لاکی دله ره نون....
وگرسسه مه ٬ وره بوتمه ٬ اما  اندی بدبخت ببیه می ؟ اسا چی به  زنجه موری کندی ٬  تعزیه خونی راه اینگتی.
اسا میبه   شیر ( شعر) گنی ٬  اون دی نه شعر سفید و شعر نو٬ سبک هندی ٬ خراسانی  ٬ بلکه از نوع سبک عراقی

خلاصه ٬ ظهر ببیه ٬ بدیمه یه نونوایی لواشی  دره  نون پچنه.

ماشینه پارک کردمه ٬ بشیمه نونه وایی دله ....
بسم الله الرحمن الرحیم.

ایجه نونه وایی هسسه ؟
یا کانون باز نشستگان؟!؟!!

بدیمه  ۱۸ تا پیر مرده ٬ خش شانس اوجه ٬ نیشتنه .
خش شانس از این جهت ٬ که پیر ببینه و جونمرگ نبیه نه.

حقیقتا این روزون ٬ اندی جونون ٬ جون جونی میرندنه ٬ یا سکته کندنه ٬ یا اوردوزکندنه ٬ یا....
هر جاشنی ٬ جوون کم ویندی.

بدیمه خلی لواشی شلغ هسسه٬ بوتمه ایجه ٬ باید چار ساحت بنیشرم تا نون می گیر بیا ٬ نونوایی  د  درگا  شیه مه.
دویست ٬ سیصد متر جلوتر ٬ یک نونوایی سنگکی ره بدیمه .

وقتی دله شیه مه ٬  یک گاری بکشیه مه ٬ اهوووووو ٬ ایجه چه خبره؟!؟!
باز صد رحمت به لواشی ٬ ایجه گو
خدی دفتر مرکزی کانونه بازنشستگان موندنه ....
عجب گرفتار ببیه مه ٬ این پیره مرداکونی دس ...
تموم شهر  قرق  کرده نه .
بیست و سه نفری  د  بیه نه .....آخه
مگر هر محله ای  دله  چن تا پیره مرد دره ؟!؟!

اسا  همشونه ٬ دی نون وانه
زنگ بزامه ٬ زنگی به ٬ بوتمه تی گت ببا و ممای قبره نور  بواره  ٬ تمومه نونه واییونه پیر مرداکون ٬ مثل فلسطینی جور اشغال کرده نه ٬ چه خاکی خدمی سر دکنم.
اسا نبنه یک گته سیب زمنی ره ٬ ببپه چی باخریم؟
....آخه مرد.... آبه گوشت درس کرده مه .....یا خونه نی ٬ یا اگر وانه
بیایی ٬ نونه سنگگ بیار.

گوشی ره قطع کرده .... خدا می زنک بداره ... هم آبگوشت دوس دارنه و هم خلی رک هسسه.
..ای خدا ... چی هاکنم چی هانه کنم؟
بدیه مه ٬ چاره ای نداره مه ٬ بنیشته مه اشونی کتاری بن.
.. یکی از خدشی سروازی گپه زنمبیه ٬  یکی شون اخبار بی بی سی را تجزیه و تحلیل کنمبیه ٬ یکی مسئولین مملکته ٬ دمیته بیه فش دیمبیه ٬ یکی اخبار حوادث گته ٬ یکی خدشه عقل کل دونسسه ٬ یکی سه تا زن ببرده بیه ٬ عفت کلوم نداشته.
ندومه چیبه ٬ آدم وختی پیر بنه ٬ چی به اندی  اخوار  دوس  دارنه .

از علت جور شینه نفت برنت تا پسسه رفسنجون تا کدی تنبل ساری بیر بشو تا زنجونی قاطرونی گپه زنمبینه تا بی وفایی این دوره زمونی وچان و تا ....ریت نسل جوان و آخره  سر   فش وکتره.

یکی شون که خلی بی تربیت بیه ٬ هر که هرچی گته ٬  وه با فش بدان وی گپه کامل کنمبیه ٬ اچین بو لوکی سره ٬ سنگ دنیگنمبیه.
یکی گو عین بانک مرکزی نرخ تورم وی دسسی دله دبییه ٬ وره گتی لوبیا چشم بلبلی ٬ ۳۲ د ساله پیش کیلویی چندی بیه ٬ وه جواب دیمبیه
اندی گپ و گپ و ناله بکردنه ٬ من سرسوم بیتمه ٬ می کله ای تاسه ببردنه.
اسا من تندیره یاشمه ٬  فکر و خیال کنمه.
پیش خدم بوتمه ٬ این سنگگی تندیر دی عینه جهندم موندنه.
انگار که اون سنگون آدمی زاد هسسنه ٬ تندیر دی جهندمه روز موعوده.
اون ور دی ٬ شاطر خدشی کینه الکی پیت پیت دینه ٬ اچین بو وی کینونه ویبره ای سر دره ٬ هر ده دیقه ٬  دتا  بسوته نون دیم دینه امی سمت ٬ چند تا کلو سنگ دی وی دیم دماسسه.

....حلا ایهنون درک ٬ هر باز نشسسه ره ده تا نون وانه ....
یکیشونه بوتمه ٬ دایه جان شمی خونه دونه ( برنج) دنیه ؟
منه ور ورا ( چپ چپ ) بیاشیه..
اون یکی ره بوتمه عامو جان شما خدتونی خیکه  فقط نون پر کندنی.

شما گو ٬ افتاب تیخ نزا ایجه نیشتنی ٬ خاب. سه تا ویشتر هانیرین ٬ بدا اماره دی برسسه.

یکیشون می همرا لج کرده ٬ بجای ده تا سنگگ ٬ دوازده تا هایته.

همینجور ٬ کوله پری که تشی سر دره ٬ جلیز ولیز خرمبیه مه ٬ می چشم بکته دیفاره ٬ بدیمه چن تا سنگگه ٬ خشخاشی دیواری میخی گل ٬ آویزونه .
بوتمه آقای کین چرخونک ( شاطر)
اون نونون صحاب دارنه؟
...بوته نه .... تره وانه ؟
بوتمه اهو ... منه وانه.
اوجه بفهمسسمه اون گته نونه خشخاشی گرون هسسه ٬ که پیره مرداکون نوانه.
پنج تا بخرسسه مه و فورا چریمه ره چک کردمه.
اسا خدمی پشت یاشمه که پیره مرداکون منه دمال هانه کنن.

نونه ببرمه خونه ٬ زنک بوتمه ٬ این نونون از گوشت آهو  د  لذیذ تره.

ته ندوندی ٬ با چه جون کنشی ایهنونه هایته مه ٬ این آهوئونه از کانون باز نشستگون صید کرده مه.

زنک بوتمه کمتر باخر.
زنک خنده بکرده و بوته اسا ٬ دتا نون هایتی ها...

بیاش توندی اماره کفت کنی.

آریوبرزن کیان

بر گرفته ازروایت جناب آقای حامد نجاری عزیز
این متن به صورت صوت تلگرامی در کانال موجود است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ خرداد ۹۵ ، ۰۹:۴۷
درجی طالقانی