درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

متلی متون با گویش گته دهی

سه شنبه, ۲۵ خرداد ۱۳۹۵، ۰۹:۴۷ ق.ظ

کاری سر دبیمه ٬ می زنک ٬ تلفون بزا  بوته ٬ دره  آنی  د تا  نونه  سنگگ هایر ٬  ویر بیار .

نه کندیلی دله  آرد  دره  ٬  نه اهرکی دله ره  دون دره  و  لاکی دله ره نون....
وگرسسه مه ٬ وره بوتمه ٬ اما  اندی بدبخت ببیه می ؟ اسا چی به  زنجه موری کندی ٬  تعزیه خونی راه اینگتی.
اسا میبه   شیر ( شعر) گنی ٬  اون دی نه شعر سفید و شعر نو٬ سبک هندی ٬ خراسانی  ٬ بلکه از نوع سبک عراقی

خلاصه ٬ ظهر ببیه ٬ بدیمه یه نونوایی لواشی  دره  نون پچنه.

ماشینه پارک کردمه ٬ بشیمه نونه وایی دله ....
بسم الله الرحمن الرحیم.

ایجه نونه وایی هسسه ؟
یا کانون باز نشستگان؟!؟!!

بدیمه  ۱۸ تا پیر مرده ٬ خش شانس اوجه ٬ نیشتنه .
خش شانس از این جهت ٬ که پیر ببینه و جونمرگ نبیه نه.

حقیقتا این روزون ٬ اندی جونون ٬ جون جونی میرندنه ٬ یا سکته کندنه ٬ یا اوردوزکندنه ٬ یا....
هر جاشنی ٬ جوون کم ویندی.

بدیمه خلی لواشی شلغ هسسه٬ بوتمه ایجه ٬ باید چار ساحت بنیشرم تا نون می گیر بیا ٬ نونوایی  د  درگا  شیه مه.
دویست ٬ سیصد متر جلوتر ٬ یک نونوایی سنگکی ره بدیمه .

وقتی دله شیه مه ٬  یک گاری بکشیه مه ٬ اهوووووو ٬ ایجه چه خبره؟!؟!
باز صد رحمت به لواشی ٬ ایجه گو
خدی دفتر مرکزی کانونه بازنشستگان موندنه ....
عجب گرفتار ببیه مه ٬ این پیره مرداکونی دس ...
تموم شهر  قرق  کرده نه .
بیست و سه نفری  د  بیه نه .....آخه
مگر هر محله ای  دله  چن تا پیره مرد دره ؟!؟!

اسا  همشونه ٬ دی نون وانه
زنگ بزامه ٬ زنگی به ٬ بوتمه تی گت ببا و ممای قبره نور  بواره  ٬ تمومه نونه واییونه پیر مرداکون ٬ مثل فلسطینی جور اشغال کرده نه ٬ چه خاکی خدمی سر دکنم.
اسا نبنه یک گته سیب زمنی ره ٬ ببپه چی باخریم؟
....آخه مرد.... آبه گوشت درس کرده مه .....یا خونه نی ٬ یا اگر وانه
بیایی ٬ نونه سنگگ بیار.

گوشی ره قطع کرده .... خدا می زنک بداره ... هم آبگوشت دوس دارنه و هم خلی رک هسسه.
..ای خدا ... چی هاکنم چی هانه کنم؟
بدیه مه ٬ چاره ای نداره مه ٬ بنیشته مه اشونی کتاری بن.
.. یکی از خدشی سروازی گپه زنمبیه ٬  یکی شون اخبار بی بی سی را تجزیه و تحلیل کنمبیه ٬ یکی مسئولین مملکته ٬ دمیته بیه فش دیمبیه ٬ یکی اخبار حوادث گته ٬ یکی خدشه عقل کل دونسسه ٬ یکی سه تا زن ببرده بیه ٬ عفت کلوم نداشته.
ندومه چیبه ٬ آدم وختی پیر بنه ٬ چی به اندی  اخوار  دوس  دارنه .

از علت جور شینه نفت برنت تا پسسه رفسنجون تا کدی تنبل ساری بیر بشو تا زنجونی قاطرونی گپه زنمبینه تا بی وفایی این دوره زمونی وچان و تا ....ریت نسل جوان و آخره  سر   فش وکتره.

یکی شون که خلی بی تربیت بیه ٬ هر که هرچی گته ٬  وه با فش بدان وی گپه کامل کنمبیه ٬ اچین بو لوکی سره ٬ سنگ دنیگنمبیه.
یکی گو عین بانک مرکزی نرخ تورم وی دسسی دله دبییه ٬ وره گتی لوبیا چشم بلبلی ٬ ۳۲ د ساله پیش کیلویی چندی بیه ٬ وه جواب دیمبیه
اندی گپ و گپ و ناله بکردنه ٬ من سرسوم بیتمه ٬ می کله ای تاسه ببردنه.
اسا من تندیره یاشمه ٬  فکر و خیال کنمه.
پیش خدم بوتمه ٬ این سنگگی تندیر دی عینه جهندم موندنه.
انگار که اون سنگون آدمی زاد هسسنه ٬ تندیر دی جهندمه روز موعوده.
اون ور دی ٬ شاطر خدشی کینه الکی پیت پیت دینه ٬ اچین بو وی کینونه ویبره ای سر دره ٬ هر ده دیقه ٬  دتا  بسوته نون دیم دینه امی سمت ٬ چند تا کلو سنگ دی وی دیم دماسسه.

....حلا ایهنون درک ٬ هر باز نشسسه ره ده تا نون وانه ....
یکیشونه بوتمه ٬ دایه جان شمی خونه دونه ( برنج) دنیه ؟
منه ور ورا ( چپ چپ ) بیاشیه..
اون یکی ره بوتمه عامو جان شما خدتونی خیکه  فقط نون پر کندنی.

شما گو ٬ افتاب تیخ نزا ایجه نیشتنی ٬ خاب. سه تا ویشتر هانیرین ٬ بدا اماره دی برسسه.

یکیشون می همرا لج کرده ٬ بجای ده تا سنگگ ٬ دوازده تا هایته.

همینجور ٬ کوله پری که تشی سر دره ٬ جلیز ولیز خرمبیه مه ٬ می چشم بکته دیفاره ٬ بدیمه چن تا سنگگه ٬ خشخاشی دیواری میخی گل ٬ آویزونه .
بوتمه آقای کین چرخونک ( شاطر)
اون نونون صحاب دارنه؟
...بوته نه .... تره وانه ؟
بوتمه اهو ... منه وانه.
اوجه بفهمسسمه اون گته نونه خشخاشی گرون هسسه ٬ که پیره مرداکون نوانه.
پنج تا بخرسسه مه و فورا چریمه ره چک کردمه.
اسا خدمی پشت یاشمه که پیره مرداکون منه دمال هانه کنن.

نونه ببرمه خونه ٬ زنک بوتمه ٬ این نونون از گوشت آهو  د  لذیذ تره.

ته ندوندی ٬ با چه جون کنشی ایهنونه هایته مه ٬ این آهوئونه از کانون باز نشستگون صید کرده مه.

زنک بوتمه کمتر باخر.
زنک خنده بکرده و بوته اسا ٬ دتا نون هایتی ها...

بیاش توندی اماره کفت کنی.

آریوبرزن کیان

بر گرفته ازروایت جناب آقای حامد نجاری عزیز
این متن به صورت صوت تلگرامی در کانال موجود است.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۵/۰۳/۲۵

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">