درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۵۸۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «درجی» ثبت شده است

 


طالقانیانی عاروسی
قسمت دویُم: رسوم مربوط به عاروسی


آن قدیمان، هفت شو و هفت روز عاروسی میگیتن. هر روزش دی یه رسم بخصوص داشتن.

جُهازبران، بنداندازان، چاچمان، نان دبُندان، حنابندان، عروس بَران (روز اصلی عروسی)، سربندان (همان پاتختی)

مثلاً چاچمان، زیر سایه داران جشن میگیتن و مجمعه میوه و شیرینی میوردُن.

بقیه رسوم مربوط به عروسی دی عبارتند از:

بوته کردن، قند بشکتُن، تُک بیگیتن، عقدکنان، خیاط سر، انتخاب دست خوآر و دست برار (ساقدوش)، هرزان ورزان و خرج بار، پیشانی پول، حمام بَران، نار اندازی و طشت بِزیَن که این آخری منسوخ گردیه.

اولین دور همی دو تا خانواده ره میگوتُن خلوتِ شیرنی خوران (یا چایی خوران). از دو طرف، فقط درجه یکان میامین. بعد از این جریان، تازه نامزدی ره علنی میکُردن و بقولی پیلا شیرینی خوران میگیتُن. که تقریبا کل دهی بزرگترانه خبر میکردُن تا در این روز خرج  و مهر بربینُن. مثلاً خرجی واستان میگتُن یه گوسفند و چند کیلو پنیر و یه مقدار آرد که از سوی زامایی خانواده به عروسی خانه میوردُن و همانی همراه، ناهار عروسی رو تهیه میکُردن. بعد هم عروسی به یه انگوشتر یه چادر میبوردُن. مهریه ره دی که میگوتُن مهر معمولاً یه مقدار پول تعین میکُردن ولی هیچ وقت دریافتی درکار نَبَه مگر در موارد خاص. البته گاهی دو مبلغ تعیین می گردی، یکی به اسم مهر که همان مهریه به و پرداخت نمیشد و یکی دی "نقدینه" میگوتُن که معادل شیربهای امروزی بَه و ننه عروسی میگیت ولی دراصل خرج تهیه جهاز دختر میگردی.

هفته قبل از عروسی دی خیاط سر میگیتُن یعنی خیاط میاردُن خانه، بعد برای خانواده عروس و داماد لباس میدوتُن. همچنین رسم بَه که برای فامیل دی یه تیکه لباس دوخته و هدیه میدادن.

یکی دو روز قبل از عروسی دی نان دبندان، دان کوبی و کشک بسابین داشتن. بدین ترتیب زناکان و جوانان میومین عروس و زامایی خانه و برای روز عروسی، نان دمیبستن یا برای شام حنابندان که معمولاً آش بَه، گندم میکوبستن و چوبی تشتانی میان، کشک میسابیَن.

روز قبل از حنابندان دی خر میگیتُن و دهی میان فرش جمع میکوردُن برای عروسی جشن.

هرزه برزان (هرزان ورزان) یه شو قبل از حنابندانی شو بَه کو زامایی دست بُراران و عروسی دست خُوارا نو دعوت میکردُن. یعنی دترکان و پسرکانی که عروس و زامایی همسن و سال بیَن تا هماهنگ کنن چه ساعتی زاما بیا. کجه نار بزنه و از این جور هماهنگیان. بعد دی با کمک اوشان برج و لوبیا پاک گرده. بعد از کار دی دُترکان جمع میگیردیَن عروسی دور، بزن و برقص و بگو و بخند. یه مقدار دی زاما ره اذیت میکردن که باید ازاین به بعد وچه ماری کنی. یه مقدار دی عروسی ته دلُ خالی میکردُن که باید وچه کهنه ره بشوری. اینانو شوخی شوخی میگوتُن و میخندیَن.

بعد دی خرج بار که همان وسایل اولیه طبخ ناهار عاروسی به، مثل آرد، برنج، قند، شکر، چایی و.... میوردُن عروسی خانه.


با سپاس از گروه تولید محتوای درجی

کپی برداری از این متن تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرام/وبلاگ درجی) مجاز است.

این متن ارزشمند با صدای خانم تاجدینی تقدیم به شما (دریافت کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ اسفند ۹۴ ، ۲۳:۱۱
درجی طالقانی

اینستاگرام درجی

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۵ ب.ظ

به لطف ایزدی و با خوشوقتی، اینستاگرام درجی هم متولد شد:


https://www.instagram.com/TaleghaniDarji


عکسهای با موضوع طالقان رو میتونید از طریق تلگرام به آقای سوداگری به آدرس Telegram.me/pedramsodagari

ارسال کنید تا به اسم خودتون منتشر بشه.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۵
درجی طالقانی

طالقان، مهد خوبان

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۵ ب.ظ


بنازم طالقان، ان مهد خوبان
ز باریکان بیگیتی تا به خسبان

همه مهمانواز و با صفایند
دل و عقل و زوان، مملو ز ایمان

دلی پر درد دارم، اه جانسوز
غمی دارم ز حسرت، درب و داغان

بیصحب سد گردیه یک غصه گنده
عذابش مایی شین، نفعش به تهران

جاده هانه اوو ببرد روخانه ای بیخ
ما بماندیم راهو پیمانکاره راهو چرخ پیکان

تابستان گردو خاکو تپه و سنگو دست انداز
زمستان لحم گل، یخشان، ورفو بوران

زمینانه هاگیت دولت چه راحت
بروتن مردومانش مفت و ارزان

بیامن بر سره تقسیم میراث
گلاویز گردیین خوبه خوارانو براران

نبه تنها همین قهرِ زمانه
که بش اوویی میان، تا قورت، کماکان

نوگو حرف زیاد، لهراسبی جان
که طالقان بود زیبای ایران

شعر، خوانش و عکس: احمد لهراسبی


دریافت فایل صوتی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۵
درجی طالقانی

قِندیل یا همان یخ لوله

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۴ ب.ظ



اندی قشنگه، منو یاد کریستالات اوزان از لوستر و شمعدان مینگنه

بعضیان میگن قندیل،

بعضیان میگن یخ لوله.

ایسه این دی قندیلان بیخ شیروانی خانه ی آقای علیخانی.

یه قشنگه نوستالژی صوتی دی همراهش ارسال میبو.

متن: سیده مریم قادری، اورازان
عکس: سجاد علیخانی، سنگبن
خاطره صوتی: فرشید فلاحی، کولج


دریافت فایل صوتی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۴
درجی طالقانی

جهازبران

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۲ ب.ظ


آداب و رسوم عروسی در طالقان
 جهاز و چادرشب دوزی


بعد از خواستگاری ای مراسم و شیرینی خوران، عروسی خانواده کم کم جهیزیه ای فکر می کتن.
این راهی میان، اولین قدم اجرای مراسم، چادرشب به.

پارچه بافی سوار می کردن که مخارجش دامادی خانواده تقبل می کردن. الباقی دیگر به هر دو خانواده کمک می کردن و فامیل و همسایه هان دی دعوت می کردن.

بقیه دی عروسی منزل می ماندن. عروسی ننه شروع به بدوتن چادر شبی پارچه می کرد. کسانی که دعوت گرده بین، بعد از بخوردن ناهار، یه خورده پول عروسی ننه ر به عنوان شیرینی هامیدان تا جهیزیه ای به خرج کنه.
نوع و مقدار جهیزیه معمولا به وسع مالی عروسی خانواده و امکاناتی که در روستا دبه بستگی داشت و اکثرا از موادی درست می گردی که ماده اولیه شان روستایی میان قابل دسترسی باشه.


جهاز که آماده میگردی، یه روز که معمولاً یک هفته قبل از عروسی به، زامیی بزرگتر و گته فامیلانش میومین از عروسی ننه آقا، جهازو تحویل میگیتن و سیاهه ای کو بنوشته بین (لیست وسایل جهیزیه)، امضا میکوردون و میبردن زامایی خانه مینگتن و سر فرصت زناکان جهازو میچین.


 💐 به سلامتی و دلخوشی استفاده گرده 💐


نقل از: سجاد صائمیان
عکس از نت

گوشه ای از مراسمهای عروسی با صدای خانم شجاعی تقدیم به شما (دریافت کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۲
درجی طالقانی

طالقان، عشق منی بی مقدمه

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۲ ب.ظ


طالقانکم عشق منی بی مقدمه
امروز هوا خونیکه و خیلی سردمه

باران و ورف دنی فقط سردی خشن
آدم تمام میبو ایچین مجسمه

خیلی دلم هواتو کردی طالقان
هر چی ز دلتنگیم تویی ون بوگوم بازم کمه

فردا اگه بشا یه سر تویی سو میام
آخر هفته اینجه مینی ون جهنمه

بس کو خوجیره قشنگه ده های تو
وصف بهشت دی برایت بدان کمه

شعر از بانو سحر سیدعلیخانی
عکس از مهدی صمیمی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۲
درجی طالقانی

گوش پیلیک

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۱ ب.ظ

یه کلمه و معنی آن:

عزیزان میدونید در طالقان به "درگوشی حرف زدن" چی میگن؟

میگوئَن: گوش پیلیک یا گوش بُنیَک

مثلاً: بیا مینی وَر تی یی بِه یه گوش پیلیک بگوئم.
یا: جمعی میان، گوش بُنیَک نُداریما.



با درجی، طالقانی گپ بَزنیم.

Telegram.me/taleghanidarji

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۱
درجی طالقانی

سرتاشی

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۱ ب.ظ


آداب و رسوم عروسی در طالقان
سرتاشی


صبح روز عروسی، زاما برار (ساقدوش) که شب قبل از عروسی (حنابندانِ شو) معرفی گردی بَه, یه قیچی دست میگیت، زاماره پیشبند سفید آرایشگری دمیبَند و به صورت نمایشی، او ره اصلاح میکُرد.


وسطانُش دی مدام میگوت: قیچی کُله (کُنده, تیز نی) و از خانواده زاما انعام میگیت.

زُنکان دی در همین اثنا، مجمعه های پر از چیزهای رنگ و وارنگ میاردُن و میندیَن زامایی پیش. از طرف عروسی خانواده و فامیلای نزدیکش دی مجمعه میاردُن و بعد از پایان سرتاشی، ومیگردیَن خودشانی مجلس.

زاماره بعد از سرتاشی میبرُن حمام (خانه نزدیکان) و زاما برار دی اویی همرا میشو. بعدش لباس زاما ره که خانوادش بیاردُن، هر کس یه چی دِمینه زامایی تن، یکی کت، یکی قِییش (کمربند) و ...

تا بالاخره زاما آماده میگردی و با نزدیکان میشیَن عروسی پی.

مبارکا باشه 💐

نقل از: گروه تولید محتوای درجی
عکس: حاج محسن از خچیره

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۱
درجی طالقانی

نان دبندان

پنجشنبه, ۶ اسفند ۱۳۹۴، ۰۸:۴۰ ب.ظ



آداب و رسوم عروسی در طالقان
 نان دبندان 


یکی از روزهای منتهی به عروسی، فامیل بستگان و همسایه ها و همدهی ها در خانه ی زاما جمع میگردین و با کمک هم، نان عاروسی ره میپتن.


رسم به، حتی آنانی که کمک دی نمیکردن، یه سر میامین زامایی خانه، مبارک باد و خسته نباشیدی میگوتن و چند دیقه ای میماندن و بعد میشین.

هیچ خانمی دست خالی دی نمیومی. یک بشقاب آرد یا برنج یا حبوبات و این اواخر، نقل یا شکلات ومیگیت و سرش دی یه اسکناس لوله میکورد و چشم روشنی میورد.

آری، قدیمانی رسمان طوری به که هیچکس تنهایی زیر بار خرج و زحمت بزرگ نمیکت، همیشه همیاری و همدلی دبه. به  هیشکی دی فشار نمیومی، هیشکی فشار زندگی ده نمیوسی. مردم همی پشت و یار بین.


خوش به آن روزان


نقل از: سیده مریم قادری #اورازان


کپی برداری از این متن تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرام/وبلاگ درجی) مجاز است.

خاطره نان دبندان با صدای خانم قادری تقدیم به شما (دریافت کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۴۰
درجی طالقانی

مثل شماره 9

چهارشنبه, ۵ اسفند ۱۳۹۴، ۰۱:۲۸ ب.ظ

📌 ککشان وَک داره، اُسبُج شان هَسته

اُسبُج = شپش، هسته = استخوان یا اسکلت، وَک = قلوه یا کلیه
معنی لغوی آن میبو: کک اینها قلوه داره و شپش شان استخوان. (بقولی کک و اسبجشان باکلاسُن!)
در مورد افراد تازه به دوران رسیده ای که با افاده و تکبر با دیگران برخورد مینُن و خودشانه بالاتر از دیگران می پندارُن، استفاده می گرده.
مثلِ معادل فارسی آن میبو: فلانی اسم شپش های سرشو گذاشته منیژه خانوم

با تشکر از آقای کوروش روشن که از کانادا با درجی همکاری می کنند.



با درجی، طالقانی گپ بَزنیم.

Telegram.me/taleghanidarji


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ اسفند ۹۴ ، ۱۳:۲۸
درجی طالقانی