اگه بُتانی هَفتا سِنگ این چُشمه‌ای میان دِ جمع کنی، هُنر کُردی

چشمه تروزان

چشمه تروزان که در مسیر صعود به قله سات قرارداد، معروف است که یکی از سردترین چشمه‌های منطقه طالقان می‌باشد. البته قله سات مسیرهای صعود مختلفی دارد و این چشمه در مسیر یکی از آنهاست.
آب این چشمه به قدری سرد هست که بیش از چند ثانیه نمی‌توان دست را در آن غوطه ور کرد. از گذشته بومیها شرط داشتند که چه کسی تحمل جمع کردن ٧ سنگ ریزه از درون چشمه را در یک نوبت غوطه ور کردن دستانش دارد.

 

 متن از: آقای سبحان زمانی (روستایِ سِگران)
 عکس از: آقای علی محمودی (روستایِ کَرکَبود)
 منبع: کانال طالقانی‌ها

 

 

 توضیحات درجی:

قله سات به ارتفاع 4،015 متر در منطقه طالقان واقع شده است و قله‌های شاه البرز در شرق، سیالان در شمال و منطقه تخت سلیمان (عَلَم کوه) در غرب این قله قرار دارند. پوشش گیاهی این کوه شامل انواع درختان میوه در ابتدای مسیر و در طول راه، بوته‌های گزنه و آویشن و کنار مسیر چشمه پونه و گیاهان وحشی است.

در ذکر پوشش جانوری آن می‌توان به گرگ، شغال، خرس، روباه، خرگوش و برخی از انواع حشرات و خزندگان اشاره کرد.

این قله از مسیرهای مختلفی قابل صعود است که مهمترین مسیر آن از روستای کَرکَبود، گِزینان، بُزَج و نَویز می‌باشد.

سد طالقان در چهار فصل

منظره سد طالقان از روستای زیبای زیدشت در چهار فصل

عکس از: خانم تهمینه احمدخان بیگی

دریاچه غمیش و بند میراش در طالقان

دریاچه غمیش در شهر طالقان استان البرز واقع است. مراتع سرسبز، جویباران و رودهای جاری در کف دره ها زیبایی وشکوه ویژه ای به این ناحیه می بخشد. دیدار آبادیهای کوچک و بزرگ آن بر فراز تپه ماهورهای رنگارنگ در بهترین زمان بازدید از منطقه یعنی اوایل فروردین ماه هر سال، شورانگیز و فراموش نشدنی است.

هوای پاک صاف و آبی یکدستی در این روزهای آغازین سال بر منطقه حاکم است. نسیم جانبخش بهاری می وزد. از طریق بزرگراه کرج به قزوین در جاده طالقان و از آبادی بزرگ زیاران با وسیله نقلیه و در جاده طالقان و از آبادی بزرگ زیاران با وسیله نقلیه و در جاده ای آسفالته با عبور از دهکده های زیبای صمغ آباد و ابراهیم آباد بتدریج ارتفاع می گیرید. پس از مدت کوتاهی بر گردنه 2700 متری ابراهیم آباد قرار می گیرید.

دورنمای مناظر با شکوه خط الرأس شاه البرز در پس زمینه آبی آسمان بی نظیر است. از گردنه سرازیر شده، وارد دره عظیم آن می گردید. راه آسفالته را پی گرفته، ابتدا به شهرک و آنگاه رو به سوی شمال به آبادی حسن جون در کنار خروشانترین رودخانۀ طالقان می رسید. پس از خروج از وسیله نقلیه تان از کنار مدرسه بزرگ آبادی، مسیری ملایم را در تپه ای به رنگ سرخ به سمت غرب پیش گیرید و آرام آرام به صعود ادامه دهید. در مسیر ماشین رو و خاکی که در آن ترددی انجام نمی شود. بالا بروید و سرانجام پس از یک ساعت به گردنۀ کوتاهی می رسید. دورنمای چندین درخت و گنبد سبز و جذاب امامزاده قاضی سعید در شمال به صورتی رؤیایی و مسحور کننده خودنمایی می کند. تا افقهای دوردست غربی تپه ماهورها ادامه دارند. از گردنه سرازیر شوید، پس از نیم ساعت به امامزاده و چشمۀ گوارای آن می رسید.

هنوز درختان را برگ و بری نپوشانده است. هوای پاک و خنکی در منطقه جریان دارد. استراحت کوتاهی کنید و رو به سوی گردنه ای در ورای یک قله خاکی در سمت غرب، از مسیری پاکوب راهتان را ادامه دهید و به گردنه می رسید و از سوی دیگر به طرف آبادی کوچک و بسیار زیبای آرتون پایین بروید. پس از رسیدن به باغهای ده، اندکی به سمت جنوب سرازیر شوید. در حالی که از چمنزارها و درختان گیلاس و سیب می گذرید، خود را روبروی پهنۀ بسیار بزرگ و گستردۀ دریاچه غمیش استخر می یابید. دریاچه در کاسۀ پهناوری از جویباران جاری از کوه و در میان نیزارها قرار دارد. آب آن شفاف است و محیط وسیعی را احاطه کرده است. چادر خود را در این محل برپا کنید. پس از یک کوهپیمایی جذاب و با نشاط سه ساعته از حسن جون تا بدآنجا، دیدار دریاچه خستگی شما را می زداید. غمیش استخر مکان بسیار مناسبی برای یک استراحت شبانه و گردشی در میان باغها و مزارع و لذت بردن از طبیعت جذاب طالقان است.
صبح روز بعد که اولین پرتوهای نور خورشید بر منطقه تابین می گیرد، پس از نرمشی کوتاه در کنار برکۀ زیبای غمیش استخر، از دشت کوچکی در جنوب دریاچل رو به سوی جنوب سرازیر می گردیم . راه با عبور یک سراشیبی و سربالایی مختصر، به تپۀ بزرگی منتهی می شود. با گام نهادن بر فراز این تپۀ، در زیر پایمان با منظره بسیار زیبا و پر کشش دریاچۀ فاقد هرگونه پوشش گیاهی است و آبی نسبتا سرد و به رنگ سبز سیر دارد که از سرچشمه های متعددی در کناره و کف آن تغذیه می شود. این دریاچه در نزدیکی آبادی میراش قرار دارد. با دیداری از این دریاچۀ زیبا به سمت جنوب حرکت کنید. و پس از نیم ساعت به آبادی زیبای میراش می رسید و آز انجا به شهرک مرکز طالقان باز گردید.

راههای دیگر دستیابی به دریاچه: طالقان، زیدشت، پل دنبلید، روستای میراش در جادۀ آسفالت.

روستای سوهان

روستای سوهان در 25 کیلومتری غرب شهرک طالقان واقع است. غار معروف سوهان نیز در شمال این روستا پذیرای علاقمندان خویش است.

چُره در نزد مردم روستای سوهان طالقان، به معنی آبشار است. البته اگر ارتفاع آب کم باشد به آن چُرنا می گویند. با توجه به ارتفاعات صخره ای در شمال روستای سوهان، حداقل شش آبشار بلند (شش متر و بیشتر) در نهر های دائمی یا فصلی کوهستان های این منطقه، قابل مشاهده است، که مشهورترین آنها، آبشار چُره و آبشار سوهان، بعنوان یکی از جاذبه های مهم منطقه هستند.

در نهرها و رودخانه های فصلی این منطقه، به خصوص در فصل بهار، آبشارها پرآب بوده و به تدریج با کم شدن آب نهرها، آنها نیز کم آب و در تابستان خشک خواهند شد. بعلاوه در فصل زمستان، با هجوم سرما و یخ بستن آبشارها، جلوه دیگری، از طبیعت زیبای این منطقه، قابل مشاهده است. درختان مثمر که در باغات مورد استفاده است، مثل: گردو (جوز)، سیب (سیف)، زرد آلو (شُلانک)، گوجه سبز(الوک)، آلو ، آلوسیاه، انگور، گلابی، بادام، ذال ذالک (کهری)، گیلاس، سنجد، فندوق و نظایر آنها و درختان غیر مثمر نظیر: چنار (که درخت هفت چنار وسط روستا، کاملا مشهور است)، تبریزی، زبان گنجشک، شال، نارون، بید و برخی دیگر.

در مرکز روستای سوهان، محوطه پارکینگ مانندی (موسوم به عسلی سر) در پایان جاده اصلی منتهی به روستا قرار دارد که در شمال آن، درخت چنار کهنسالی (چنار دار) سوهان با 7 شاخه و تنه اصلی و قطری در حدود 14 متر، قرار دارد. گفته میشود قدمت این درخت، به بیش از 1000 سال می رسد. این درخت نزد اهالی تقدس زیادی دارد.

نمایی از روستای سوهان  عکس از: توحید مجد فریدی

معانی لغوی و علت نام گذاری روستا
کلمه سوهان در زبان فارسی، دارای چند معنی است:

❌ 1- اسم یک نوع شیرینی که سوهان قم آن، معروف است.
❌ 2- ابزار فلزی که با داشتن سطح ناصاف و دندانه دار، برای ساییدن سطوح اجسام فلزی، چوبی، لاستیکی و غیره به کار می رود.
❌ 3- به معنی سایش برای تمیز کردن، سوهان کاری یا سوهان زدن، یعنی استفاده از ابزار سوهان برای ساییدن اجسام مختلف، جهت رفع آلودگی ها و زنگ زدگی ها و صیقلی کردن سطح.
✅ 4- نام روستائی در پائین طالقان استان البرز، در فاصله 4 کیلومتری شمال ساختمان تاج سد طالقان.

در خصوص علت نام گذاری روستای سوهان، دو نظریه، مطرح شده است:

🌀 گمانه اول :
مرحوم حسن قدسی طالقانی، مشهور به  اعظام الوزارده، کتاب خاطرات من یا روشن شدن تاریخ صد ساله، جلد اول، ص 566، در این خصوص میگوید:
«... نام قریه سوهان را میگویند چند نفر ترک زبان از سوارهای چنگیز که برای شکار از ساخلوی قزوین بکوهستان طالقان میآیند، میرسند بمحوطه سوهان، چون عطش بر آنها غلبه کرده و چند شکاریهم زده بودند از شدت تشنگی جویای آب میشوند و بخود میگویند (سوهانی؟) یعنی آب کجاست؟ بطوریکه ذکر شده دشت های مانند: بوردشت، مرگ دشت، آندست، سوهان چال، میان راه، باغ پشت، اراضی زیاد ولی آب ندارند. باین جهت سئو (سوهانی) که فارسی آن آب کجاست؟ نام این ده میشود، سوهان و تمامی اسامی دهستانها به این نحو نامگذای شده است.»

🌀 گمانه دوم :
طبق گفته برخی بزرگان سوهان، که این نظر، دارای اعتبار بیشتری است، ریشه لغوی کلمه سوهان از «سو»، به معنی نور در زبان فارسی قدیم میباشد. شاهد مثال، مصدر «سوسو زدن»، به معنی کم و زیاد شدن شدت نور، و چون سوهان در ارتفاع بالا واقع شده است، به خصوص در شب، به عنوان محل تجمع نورها و سوسو زدن آن بوده است. لذا با اضافه شدن علامت جمع «ان» فارسی، به صورت «سوان» و  اضافه شدن حرف «هاء» جهت سهولت آوائی، به صورت «سوهان» شهرت یافته است. البته می توان گفت که در صورت استفاده از علامت جمع «ها» در زبان فارسی، به صورت «سوها» و جهت سهولت آوائی، با حرف «ن» در آخر آن، به صورت «سوهان» مورد استفاده قرار گرفته است.


↩️ ارسالی از : حسین زینعلی - منتشر شده در کانال طالقانیها

کوه خشکچال،  گردنه گوپیشانی، روستای سوهان طالقان   عکس از: شهرام الهویی

آبشارهای طالقان

آب در طالقان قداست و حُرمت فراوان دارد. این مایه حیات و آبادانی، عزیز جانِ طالقانیان است. به حمدالله، طالقان، منطقه ای پر آب و آبادان نیز هست و در آن، آبشارهای زیبایی واقع شده که به طور اجمالی به معرفی برخی از مشهورترین های آن، می پردازیم:

آبشار آسکان

آبشار آسکان طالقان در موقعیت جغرافیایی E5104 N3611 در استان البرز واقع است. در مسیر گردشگری که به روستای گته ده منتهی می‌شود سه راهی است که راهی به روستای گراب و درانتها به روستای آسکان دارد. اگر بخواهید به کنار آبشار بروید پس از عبور از میان درختانی که در کنار هم روییده‌اند به آبشار آسکان می‌رسید. این آبشار در فصول سرد حالتی یخ زده به خود میگیرد که بر جذابیتهای آن می افزاید. در این منطقه زیبا مسیرهای پیاده روی موجود است که گردشگران علاقه وافری به گذر از آن دارند. راه کندوان جاده چالوس به آزادبر، گردنه عسلک، گراب، گته ده، راه های مناسب برای پیاده روی اواخر بهار تا اوایل پائیز است. در شرقی ترین نقطه دره طالقان و درمیان کوه هایی عظیم، آبشار زیبای آسکان پذیرای عاشقان طبیعت است. روستای آسکان در 43 کیلومتری شرق شهرک طالقان واقع است. سراسر این آبشار در زمستان پر از قندیل های یخی بسیار زیبا می شود که جلوه خاصی از طبیعت به خود می گیرد. مسیر دسترسی به این آبشار ناهموار بوده و همراه داشتن امکانات کوهنوردی الزامی است. علاوه بر آبشار آسکان در دره های اطراف روستای جوستان نیز آبشارهای فصلی جوستان گزارش شده که در دسترسی به آن ها وسایل مناسب کوهنوردی را می طلبد.

آبشار اورازان

آبشار اورازان در موقعیت جغرافیایی E5052 و N3608 در استان البرز واقع است. روستایی واقع در دل کوههای البرز مرکزی 90 کیلومتری کرج و 12کیلومتری مرکز طالقان است. در شرق روستای اورازان و در پانزده کیلومتری شرق شهرک طالقان و در دامنه های شمالی رشته کوه طالقان واقع است. این روستا در مسیر گوران و گلیرد قرار گرفته است و مناظری بکر و زیبا دارد. اورازان از جمله روستاهای پر آب منطقه طالقان است و به واسطه چشمه های جوشان که حتی در سال های خشکی نیز پر آب بوده اند باغات وسیع گردو دارد. ر قسمت ورودی این روستا تپه ای واقع شده که با قدمت 4 هزار ساله نشان از سابقه طولانی این روستا دارد. در مرکز این روستا و در ضلع شمالی مسجد روستا چشمه آب گوارایی از زمین می جوشد که اهالی به آن اعتقاد زیادی دارند و آن را گرامی می شمارند. از کرامات چشمه این است که در سالهای خشکسالی شدید چشمه جوشان و جاری میباشد. معنای نام این روستا آب ریزان است.

آبشار سوهان

آبشار سوهان یکی از آبشارهای استان البرز است که در 25 کیلومتری غرب شهرک طالقان و 4 کیلومتری شمال غربی روستای سوهان قرار دارد. این آبشار در میان اهالی روستا به «چُره» معروف است زیرا در گویش مردم روستای سوهان واژه چُره به معنای آبشار و محلی است که آب از بالا به پایین می‌ریزد. البته اگر ارتفاع آب کم باشد، به آن چُرنا می‌گویند.

آبشار حیاط

این آبشار در ارتفاعات روستای سوهان طالقان قرار دارد. آبشار فصلی حیاط، در فاصله حدود 6 کیلومتری، شمال تا شمال شرقی روستای سوهان و در جنوب شرقی کوه بزرگ کله سنگ، قرار دارد. مسیر دسترسی، در ادامه مسیر آبشار سرخ بند، به سمت شمال حرکت می شود، تا به منطقه زمینکان، به صورت یک قطعه زمین دراز و مسطح، مشاهده شود. سپس در سمت دره شمال شرقی زمینکان، به سمت شمال و در پائین و سمت راست، کوه کله سنگ، در منطقه موسوم به حیاط، به خصوص فصل بهار، آبشار حیاط، به زیبائی، قابل مشاهده است. در حدود 3 ساعت، پیاده روی برای افراد متوسط، مورد نیاز است. آبشار حیاط، از سه وضعیت جداگانه، تشکیل شده است. ابتدا در حدود 3 متر، به صورت دو آبشار کوچک و هفت مانند و سپس در حدود 7 متر، دو آبشار در کنار هم و حدود 3 متر، به صورت آبشار یک پارچه، مشاهده میشود. آبشار در اواسط تابستان، خشک می شود.

آبشار خشکه چال

آبشار خشکه چال (سیاه چره) در ارتفاعات روستای سوهان طالقان قرار دارد. آبشار فصلی خشکه چال، بر روی سنگ های سیاه رنگ، که به آن سیاه چره گفته می شود، در فاصله تقریبی 7 کیلومتری شمال، روستای سوهان قرار دارد. مسیر دسترسیبه آبشار از طریق حله اوبار در شمال روستا و از مسیر راه مالرو، به بالای تپه روبا پشته و به سمت شمال، تا دره دانه خانی و گذر از گردنه گوشانی، و عبور از جیر خشکه چال و به سمت جر خشکه چال، در سمت شرق و پائین یال های غربی کوه کله سنگ، آبشار خشکه چال، در فصل بهار، خود نمائی می کند. در حدود 3 ساعت پیاده روی، برای افراد متوسط، مورد نیاز است. آبشار خشکه چال، در حدود 12 متر ارتفاع دارد و در فصل تابستان، خشک می شود.

آبشار سرخ بند

آبشار سرخ بند یا گرگ واز در ارتفاعات روستای سوهان طالقان قرار دارد. آبشار سرخ بند چره، در فاصله حدود 3 کیلومتری شمال شرق روستای سوهان قرار دارد، که نام دیگر آن آبشار گرگ واز است. مسیر دسترسی، در شرق روستای سوهان به سمت منطقه و نهر میان راه است. سپس از مسیر دره به سمت شمال و سرچشمه نهر جاری دارای مسیر پاکوب و راه مالرو است. بعد از حدود یک و نیم ساعت، پیاده روی، تپه ای با خاک قرمز مشاهده میشود. سپس در دو طرف دره، به صورت صخره ای بلند و سرخ رنگ، آبشار سرخ بند، مشاهده میشود. آبشارسرخ بند، در حدود 10 متر ارتفاع دارد و در تابستان کم آب است.

آبشار وری ید

آبشار وری ید دراستان البرز واقع است. آبشار وری ید یا به گویش محلی، وریدی چره، در فاصله حدود 5/4 کیلومتری، شمال روستای سوهان، قراردارد. مسیر دسترسی، در ادامه راه آبشار سیاه بند، به سمت شمال دره و نهر جاری در آن، حرکت می شود. از آبشار وری ید، در حدود یک تا یک و نیم ساعت، زمان برای رسیدن به آن، برای افراد متوسط، مورد نیاز است. آبشار وری ید، در حدود 7 متر ارتفاع دارد و در تابستان، بسیار کم آب می شود.

آبشار سیاه بند

آبشار سیاه بند یا به گویش محلی، سیاه بندی چُره، در فاصله حدود 2 کیلومتری، شمال روستای سوهان واقع شده است. مسیر دسترسی، محله اوبار در شمال روستا، سپس از جاده شنی و خاکی به سمت هفت چشمه، طی مسیر میشود. آنگاه از مسیر نهر جاری در هفت چشمه، به سمت شمال و سرچشمه آن، حرکت می شود. برای دسترسی به این آبشار در حدود یک ساعت، پیاده روی، برای افراد متوسط، مورد نیاز است. با رسیدن به منطقه ای که خاک و سنگ های آن، قرمز رنگ است، در ادامه، آبشار سیاه بند، مشاهده میشود. آبشار سیاه بند، در حدود 8 متر ارتفاع و در تابستان، بسیار کم آب می شود.

آبشار کرکبود

آبشار کرکبود که با نام آبشار کر نیز خوانده می‌شود، یکی از آبشارهای استان البرز است که در شمال شرقی روستای کرکبود در شهرستان طالقان قرار دارد (فاصله روستا تا آبشار در حدود 30 دقیقه است). این آبشار ارتفاع زیادی ندارد اما قدرت و حجم آب عبوری از آن که از دهانه‌ای باریک می‌گذرد، بسیار باشکوه جلوه می‌کند. این آبشار و رود خروشان آن از ارتفاعات حصارچال سرچشمه می‌گیرد. در مجاورت آبشار و در زیر صخره‌های کوه، حفره‌هایی وجود دارند که در نتیجه پیچیده شدن صدای آب در این فضاهای بسته امکان شنیدن صداهای دیگری وجود ندارد. روستای کرکبود در بخش بالا طالقان شهرستان طالقان واقع شده است.

آبشار تونو (ترنو) گزینان

آبشار تونو یا قره نو در شرق روستای جزینان (گزینان) دربند، واقع در هفت کیلومتری شمال شهرک طالقان و در نزدیکی رودخانه خُسبان واقع است.این آبشار از مسیر روستای بزج نیز قابل دسترسی می باشد. ارتفاع این آبشار دو پله ای و زیبا در حدود پنجاه متر است. آثار گسل بزرگی در صخره های اطراف آبشار به خوبی مشهود می باشد.

آبشار شله بن

آبشار شله بن که یکی از زیباترین آبشار های طالقان است و دارای طبیعتی بکر و ناب است. این آبشار از قلل خسبان سرچشمه گرفته و سپس رودخانه خسبان رود را تشکیل میدهد. آبشار شلبن(شله بن) در غرب روستای بزج در 10 کیلومتری شمال شهرک طالقان واقع شده است و مناظر طبیعی اطراف آن بسیار زیباست. این آبشار از سه طبقه تشکیل شده و در مسیر دسترسی به آن می توان از کوچه باغ های قدیمی روستای خُسبان و بُزَج نیز دیدن کرد.

آبشار کلارود

این آبشار در ارتفاعات روستای کلارود طالقان قرار دارد. کلارود، در 30 کیلومتری غرب شهرک طالقان و 3 کیلومتری شمال راه مالروی قزوین به طالقان قرار گرفته است. آبشار کلارود در میان دره ای پر از درختان سر سبز و شاداب قرار گرفته و در طول سال دارای طراوت خاصی است. این آبشار ارتفاعی در حدود 15 متر دارد. روستای کلارود یکی از روستاهای پایین طالقان است که در ضلع جنوبی رودخانه شاهرود در دو طرف دره بزرگی که از جنوب به طرف شمال آبخیز آن قرار دارد بنا شده است. این روستا به لحاظ موقعیت جغرافیایی وارتفاع، آب‌های جاری اطراف آن از بخش‌های مرتفع به صورت آبشار جریان دارد.

آبشار دربند گته ده

این آبشار در 2 کیلومتری جنوب روستای گته ده، در دره ای سرسبز و در میان تخته سنگهای عظیم قرار گرفته است. روستای گته ده با ارتفاع 2340 متر از سطح دریا از روستاهای بخش بالا طالقان از شهر طالقان بوده و از سمت شمال با روستاهای آسکان و دهدر از سمت شرق با روستای دراپی از سمت جنوب با کوه کهار و از سمت غرب با روستا ی جوستان همجوار میباشد. یکی از دو شاخه اصلی رودخانه طالقان که از این روستا می گذرد به نام همین روستا بایزرود نامیده می شود. شاخه دیگر به نام روستای باستانی و مخروبه عالی زن نامیده می شود که نشان از بسیار قدیمی بودن گته دارد. مسیر دره جنوبی روستا به آبشار دربند و قله کهار منتهی می گردد.

آبشار اوچان

آبشار اوچان یکی از آبشارهای روستای اوچان از توابع دهستان پایین طالقان شهرستان طالقان استان البرز می‌باشد.

روستای بُزَج (بُزَّه)

بزج روستایی‌است در دهستان بالاطالقان و یکی از مرتفع‌ترین روستاهای طالقان می‌باشد که در جوار دره شلبان بزج و آبشار شلبان بزج واقع است.

بیشتر مردم این روستا دامدار، کشاورز و فرهنگی می‌باشند.

روستای بزج با روستاهای سگران و نویزک همسایه است.

در حال حاضر در روستای بزج مردم بومی خیلی کم هستند و سن و سال بالایی را دارا میباشند. دامداری در زمان قدیم رواج داشت ولی الان در این روستا بجز چند عدد دام که از انگشتن دست هم کمتر است، دیگر دامی در این روستا وجود ندارد و حتی کشاورزی هم رواجی ندارد چون ساکنان بومی از لحاظ سنی بالا هستند و قادر به فعالیت نمی باشند. البته بچه های این افراد در روستای بزج خانه های جدید ساخته اند و در اوقات فراغت به این روستا می ایند و صفای خاصی را در این روستا بوجود می آورند.

علاوه بر آبشار شل بن، غاری هم به درازای ۲۵ متر به نام غار بزج در نزدیکی این روستا وجود دارد.

به خدمت گرفته است
ابر و خورشید و حتی سایه را،
که زیباترین باشد......

بزج است دیگر.......

↩️امیر اسلامی #بزج

این هم مصاحبه خبرنگار درجی (سیمرغ) با یک بانویِ اهلِ بُزج

دریافت کنید

سنگ نوشته (کتیبه) عسلک طالقان

سنگ نوشته عسلک طالقان - عکس ارسالی از سید داود سیدعلیخانی - سنگبُن

موقعیت جغرافیایی: 3200 متری جنوب غرب گردنه عسلک و در دامنه ارتفاعات یخچال و میش چال

قدمت: قاجاریه
در بدنه شمالی سنگ یاد شده کتیبه‌ای به ابعاد 100 سانتی‌متر طول و 85 سانتی‌متر عرض وجود دارد که روی آن در چهار سطر مطالبی به صورت برجسته نوشته شده است.

متن نوشته شده روی سگ به علت فرسایش بیش از حد آن به سختی قابل خواندن بود .

« در سطح اول و در وسط کادر آمده است :نصر من‌الله و فتح‌ قریب و زیر آن نوشته شده از تو مدد در سطر دوم: بعهد ناصرالدین شاه شاهان / که با امیران تورانش بچنگ است .در سطر سوم: به حکم میرزا ایوب میر دفتر / که از بهر رعیت به ز گنج است .در سطر چهارم نیز نوشته شده بود ، رضی بیک کرده جاری آب این نهر / هزار دویست به هشتاد پنج است (1285)»

کارشناسان معتقدند :« هر چند مضامین و معنی کلمات این سنگ نوشته واضح و روشن است اما مفهوم کلی آن یا موضوع نوشته برای هیچ کس روشن نیست.»

به نظر می رسد که که در زمان ناصرالدین شاه بفرمان فردی بنام ایوب میردفتر، دستور ایجاد نهری صادر می‌شود که در سال 1285 هجری به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

حال این نهر آب کدام چشمه را به کجا می‌خواسته منتقل کند و چه اتفاقاتی به وقوع پیوسته است برای کسی به درستی و مستند نمی داند اما برخی از کهنسالان روستای گراب نقل می‌کنند که می‌خواستند آب دو چشمه را که از زیر کوه یخچال سرچشمه می‌گرفته به سمت کرج جاری کنند که این اقدام با مخالفت اهالی طالقان مواجه شد و درگیری نیز بین دو طرف صورت گرفته و چند نفر کشته شدند، در نتیجه کار ایجاد نهر نیمه تمام رها می شود.

اعضای هیات در بررسی منطقه پیرامون سنگ نوشته موفق به یافتن نهری شدند که دارای حدود 97 متر طول و 30/1 متر عرض بوده و دیوار دو طرف نهر با سنگ مالون چیده شده و کف آن نیز به صورت پراکنده سنگفرش شده بود.

این نهر در فاصله 3300 متری سنگ نوشته و در جهت شرقی، غربی احداث شده و در موقعیت جغرافیایی 36 درجه و 8 دقیقه و 38.3 ثانیه عرض جغرافیایی و 51 درجه و 12 دقیقه و 007 ثانیه طول جغرافیایی و در ارتفاع 3172 متر از سطح دریا و در جبهه شمال شرق سنگ نوشته واقع شده است.

متأسفانه سنگ نوشته قاجاری گردنه عسلک روستای گراب طالقان بدون حفاظت های لازم ‌آثار و کتیبه های تاریخی رها شده است .این درحالی است که سنگ نوشته قاجاری گردنه عسلک و نهر تاریخی آن به شماره 7047 در تاریخ 12 بهمن81 در زمره آثار ملی این قرار گرفته اند تا در پناه قوانین میراث برای همیشه در تاریخ روستای گراب ماندگار شوند.

معرفی روستاهای طالقان: لُهران

روستای لهران در پایین طالقان، طول جغرافیایی ۵۰درجه و۳۶دقیقه وعرض جغرافیایی ۳۶درجه و۱۳دقیقه وارتفاع۱۸۰۰متر و در۲۷ کیلومتری شهرک واقع شده است.

لهران بدلیل داشتن کوههای فراوان ودر ارتفاعات بالاتر هم مرز بودن  با الموت از موقعیت جغرافیایی بسیارخوبی برخوردار است و بیشتر مورد علاقه ی کوهنوردان، صخره نوردان و شکارچیان در تمامی فصول سال است. همچنین در فصل بهار دارای امکان سبزی چینی وکمان گوشت و در تابستان اسفندچینی میباشد. روستای لهران دارای یکی از کوههای مهم طالقان بنام وجین است که در گذشته مردم لهران در این مکان مستقر بودند که بدلیل وجود مارهای سمی به منطقه کنونی نقل مکان کردند که اثارکمی از دیوار خانه های قدیمی و سنگ نوشته ای عظیم الجثه هنوز برجای مانده است.
روستای لهران دارای چشمه بزرگی است که از دیرباز تمام نسل روستا انرا سینه به سینه به یادگار دارند، غروب نشینی جوانان لهران، پرکردن اب کوزه و تولکا و اب دادن احشام و رفع خستگی جوانان از ویژگیهای محبوبیت این چشمه است.

از آثار باستانی این روستا میتوان به تپه ی باستانی معروف به قلعه دیو اشاره کرد و همچنین قبرستان قدیمی که با توجه به اثار برجای مانده از سنگ قبرها میتوان انرا به زمان زرتشتیان تخمین زد.

روستای لهران در نوروز پذیرای مهمانان گرامی میباشد.

عکس: احمد لهراسبی