روستای سوهان
روستای سوهان در 25 کیلومتری غرب شهرک طالقان واقع است. غار معروف سوهان
نیز در شمال این روستا پذیرای علاقمندان خویش است.
چُره در نزد مردم روستای
سوهان طالقان، به معنی آبشار است. البته اگر ارتفاع آب کم باشد به آن
چُرنا می گویند. با توجه به ارتفاعات صخره ای در شمال روستای سوهان، حداقل
شش آبشار بلند (شش متر و بیشتر) در نهر های دائمی یا فصلی کوهستان های این
منطقه، قابل مشاهده است، که مشهورترین آنها، آبشار چُره و آبشار سوهان،
بعنوان یکی از جاذبه های مهم منطقه هستند.
در نهرها و رودخانه های فصلی این
منطقه، به خصوص در فصل بهار، آبشارها پرآب بوده و به تدریج با کم شدن آب
نهرها، آنها نیز کم آب و در تابستان خشک خواهند شد. بعلاوه در فصل زمستان،
با هجوم سرما و یخ بستن آبشارها، جلوه دیگری، از طبیعت زیبای این منطقه،
قابل مشاهده است. درختان مثمر که در باغات مورد استفاده است، مثل: گردو
(جوز)، سیب (سیف)، زرد آلو (شُلانک)، گوجه سبز(الوک)، آلو ، آلوسیاه،
انگور، گلابی، بادام، ذال ذالک (کهری)، گیلاس، سنجد، فندوق و نظایر آنها و
درختان غیر مثمر نظیر: چنار (که درخت هفت چنار وسط روستا، کاملا مشهور
است)، تبریزی، زبان گنجشک، شال، نارون، بید و برخی دیگر.
در مرکز روستای سوهان، محوطه پارکینگ مانندی (موسوم به عسلی سر) در پایان جاده اصلی منتهی به روستا قرار دارد که در شمال آن، درخت چنار کهنسالی (چنار دار) سوهان با 7 شاخه و تنه اصلی و قطری در حدود 14 متر، قرار دارد. گفته میشود قدمت این درخت، به بیش از 1000 سال می رسد. این درخت نزد اهالی تقدس زیادی دارد.
کلمه سوهان در زبان فارسی، دارای چند معنی است:
❌ 1- اسم یک نوع شیرینی که سوهان قم آن، معروف است.
❌ 2- ابزار فلزی که با داشتن سطح ناصاف و دندانه دار، برای ساییدن سطوح اجسام فلزی، چوبی، لاستیکی و غیره به کار می رود.
❌ 3- به معنی سایش برای تمیز کردن، سوهان کاری یا سوهان زدن، یعنی استفاده از ابزار سوهان برای ساییدن اجسام مختلف، جهت رفع آلودگی ها و زنگ زدگی ها و صیقلی کردن سطح.
✅ 4- نام روستائی در پائین طالقان استان البرز، در فاصله 4 کیلومتری شمال ساختمان تاج سد طالقان.
در خصوص علت نام گذاری روستای سوهان، دو نظریه، مطرح شده است:
🌀 گمانه اول :
مرحوم حسن قدسی طالقانی، مشهور به اعظام الوزارده، کتاب خاطرات من یا روشن شدن تاریخ صد ساله، جلد اول، ص 566، در این خصوص میگوید:
«... نام قریه سوهان را میگویند چند نفر ترک زبان از سوارهای چنگیز که برای شکار از ساخلوی قزوین بکوهستان طالقان میآیند، میرسند بمحوطه سوهان، چون عطش بر آنها غلبه کرده و چند شکاریهم زده بودند از شدت تشنگی جویای آب میشوند و بخود میگویند (سوهانی؟) یعنی آب کجاست؟ بطوریکه ذکر شده دشت های مانند: بوردشت، مرگ دشت، آندست، سوهان چال، میان راه، باغ پشت، اراضی زیاد ولی آب ندارند. باین جهت سئو (سوهانی) که فارسی آن آب کجاست؟ نام این ده میشود، سوهان و تمامی اسامی دهستانها به این نحو نامگذای شده است.»
🌀 گمانه دوم :
طبق گفته برخی بزرگان سوهان، که این نظر، دارای اعتبار بیشتری است، ریشه لغوی کلمه سوهان از «سو»، به معنی نور در زبان فارسی قدیم میباشد. شاهد مثال، مصدر «سوسو زدن»، به معنی کم و زیاد شدن شدت نور، و چون سوهان در ارتفاع بالا واقع شده است، به خصوص در شب، به عنوان محل تجمع نورها و سوسو زدن آن بوده است. لذا با اضافه شدن علامت جمع «ان» فارسی، به صورت «سوان» و اضافه شدن حرف «هاء» جهت سهولت آوائی، به صورت «سوهان» شهرت یافته است. البته می توان گفت که در صورت استفاده از علامت جمع «ها» در زبان فارسی، به صورت «سوها» و جهت سهولت آوائی، با حرف «ن» در آخر آن، به صورت «سوهان» مورد استفاده قرار گرفته است.
↩️ ارسالی از : حسین زینعلی - منتشر شده در کانال طالقانیها