درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «معلم ادبیات» ثبت شده است

طالقانی کوئیز!

يكشنبه, ۱۸ خرداد ۱۳۹۹، ۱۰:۲۲ ق.ظ

این وَرَقه ایمتحانیان یادُتانه؟

قیمتُش دو تومُن (بیست ریال) بَ. یه دَه تومُنی (مُدَرِس نُشان) هامیدایم پِنش تا شو میخَری‌یِیم ایمتحاناتی بَ. البت گاهی اوضاعِ مالی مدرسه خوب بَ، خودُشان هامیدان. برا بعضی‌ها هِمین ورقه، حُکمِ ایعدامِ داشت. مایی بِ برعکس، حُکمِ آزادی... چون اونی پِی سَر، طالقان بِشیَن بَ و سُ ماهِ تُمام خوشی‌هایِ تابُستانی با وَچان.

ایسه الان که ایامِ ایمتحاناته، با آرزوی موفقیت برایِ تمامِ دانش آموزان و دانشجویانی که اسیر این ایمتحانات گِردیَن، ما دی یه امتحان برگزار مینیم تا ضمنِ مرورِ ادبیاتِ طالقانی، خنده دی تُکِ لبانمان بنیشه.

 

📌  سوالات پایان ترم سطح تخصصی زبان طالقانی

📝  درس مثلها و کنایات
 

1-  چرا باید نَشورده دیمو ماچ کورد؟

الف) چون نَشورده دیم قشنگ‌تره.         ب) چون ناراحت میبو اگه ماچ ناکُنی.

ج) چون بَشورده دیمو همه ماچ مینُن.     د) اصلُن چون کرونا بیومیه هیچ ماچ ناکُنین.
 

2-  این فورتوک به چی دَر؟

الف) به آن کُش.                             ب) به آن فورتُک.

ج) به این چُر.                                د) به شَهرویی گُلِ اِو.
 

3-  نگار نازنین چی داره؟ یک مورد از مشخصات آن چیزی که دارد را بیان کنید.

الف) نو گیوه داره، پا نا کورده پُشتُش پینه داره.    ب) کُرونا داره، تب و لرز و اُستُفراغ مشخصاتشه.

ج) یه کیلو شیلانُک بَلگه داره، همه دی کُرم بِزی.         د) یه وَره، لاغر و مُردال.
 

4-  خر اگر کار زشتی کند چه اتفاقی می افتد؟

الف) خُجیرِ بو بلند میبو.                              ب) صاب مال خوشحال میبو!

ج) کورایه پامال می‌بو.                                د) سوال گُنگه، منظور چه کارِ زشتی؟
 

5-  در راستای سوال قبلی، قاطری کین دَم بیشیَن چه عواقبی دارد؟

الف) اُستُشمامِ بَدِ بو.                                  ب) صُدای ناخوشایندِ دُرت!

ج) خطرِ جفتک.                                       د) همه موارد.
 

6-  مصرع دوم این شعر چیست؟ اگر خواهی بدانی لذت خِو....

الف) باخور در خستگی یک بادیه اِو.                 ب) سرتو سایه بنگن، کینت به اَفتو.

ج) بشو صحرا دِرو کُن گندم و جِو.                   د) گته داری سَران بنشین بخور تِءو.

 

7-  شاعر چه صفتی را برای اثبات قوم و خویشی کافی نمی‌داند؟ بیت مذکور را بنویسید.

الف) داشتن ریش قرمز، مگه هرکی قورمُزه ریشه، تی یی قوم و خویشه؟

ب) داشتن سجلد،        مگه هر کی سجلد داره، تی یِی همراه کار داره؟

ج) داشتنِ خالِ سیاه،     مگه هرکی خالِ سیاه داشت، تی یِی خالُکِ یار داشت؟

د) قوم و خویشی به اینا نی. بَشو رَد گَن.
 

8- کودکان تهران در جواب «چی» می‌گویند نخودچی، وَچان طالقان در جواب «چرا» چه میگویند؟

الف) بَشو خانِتانی دَر سَرا.           ب) جان عَم زُنُت دُرا.             

ج) چُ بَ میایی این وَرا.             د) هرچی دلشان بُخوا می‌گوئَن.
 

9- در طالقان به جای شلوغ و در هم برهم و وسایل نامرتب چه می‌گویند؟ (راهنمایی: این اصطلاح اختصاصاً به طالقانی تعلق دارد.)

الف) بازارِ شام.   ب) عَروسی خانه.         ج) سَگ میزنه گُربه میرَخصه.     د) کوروکی دُکّان.
 

10- در طالقان به دختر زشت رو یا غذای بد طعم، به استعاره چه می‌گویند؟

الف) گاگیلی.     ب) کُشمُش پِلو.           ج) برکت زیاد.             د) اُجاره.
 

 

و من الله توفیق: سیمرغ

 

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ خرداد ۹۹ ، ۱۰:۲۲
درجی طالقانی

چشمم سفید شد به در...

سه شنبه, ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵، ۰۲:۵۵ ب.ظ

یه معلم ادبیات میگوت: این روزان، بدجور این نسل جدیدی کارانی دَس درمانده گردییَم!!
چند سال پیشان، وقتی برسییَم به درس لیلی و مجنون، با آن حسّ شاعرانه خودُم، این دوتایی داستانِ تعریف کُردُم، دانش آموزانی چُشمی گوشِه دِ اشک جیرامی...
یا وقتی به مرگ سهراب که میرسییَم، همیشک یه ناراحتیِ عجیبی دانش آموزانی چهره ای میان میدییَم.
همیشک قبل ازعید مدرسه ای فرّاشیب وچان دِ عیدی میخواستم؛ خیلیان این کاری بَ خودشان پیش قدم میبیَن...
اما امسال وقتی این پیرمردِ خدمتگزاری بَ عیدی بُخواستم، تازَه بعداز کلّی سخنرانی که آدُمی جیگرِ او میکُرد، هیچ کس حاضر نگردی حتی دسِشَ راست هاکُنَ...
وقتی به مرگ سهراب برسییَم، یکی کلاسی تَه دِ داد بزّی: چندی احمقانَه!؟ چو بَ رستم خودُشَ به سهراب معرفی نکُردکه این اتفاق دنِکواَ، ایسه این وچان ناراحت نگردییَن هیچ، رستم وسهرابِ دی نسبتِ نادانی وحماقت هادان...!!
وقتی لیلی و مجنونی شعرِ با ذوق کلاسی سر بُخوانستُم و ازجنون مجنون در دوری لیلی بگوتُم، یکی بپرسی: لیلی خیلی قشنگ بی؟
بگوتم: از نظرمجنون آها، قشنگ بی ولی یه دُتَری بی سیاه چهره کوقشنگی دی نُداشت.
این دفه نه یه نفر، که کلّ کلاس بایه حالت روانشناسانَه، به این نتیجه برسییَن که قیس بنی عامر، از اوُل دیوانه بیه، عقل درست و حسابی نداشت که یه زشتِ دِتَری عاشق گردی و اویی پی بَش بیابان دکَت.....!!
خلاصه مُن گیج و مات و مبهوت، کلاسی سر دِ درامیم و بمانستم که باید این نسل جدیدَ چه درسی هادان که مسخره نکن و بدون فکر قضاوت نکن....
این نسلی که:
از جان بگذشتن در راه عشق اوشانیب مفهومی نُدارَه
کمک به هم نوع، اوشانیب اهمیّت نُدارَه
مرگ پسر، پیَرشی چُشمی پیش، حماقت حساب میبو...
ایمروز مُن به این نتیجه برسییَم، پیَر مارایی که کچیک وچه دارُن، از همین الان، یه جا خانه ی سالمندانی میان، خودشانیب رزرو کنن...
این نسل خانهٔ سالمندانَ آباد مینُن.

برای اینکه یه تمدن نابود گردَه، باید سه چیز نابود گردَه
اول خانوادَه
دوم نظام آموزشی
سوم الگوها
برای اولی، شأن زن باید بشکست گَرده
برای دومی شأن معلم
وبرای سومی شأن و منزلت گتان و اسطوران

نیَلیم قشنگه تمدنمان بمیره عزیزان
خودمان ضرر مینیم
پس دست به دست هم دهیم به مهر تا بسازیم میهنی بافرهنگ و آباد

📝 برگردان به طالقانی: سیدمصطفی افتخاری، پراچان
🎤 با صدای همیشه صمیمیِ: فرشید فلاحی، کولج
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی


این دل نوشته ی زیبا با صدای فرشید فلاحی تقدیم به شما (دریافت کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۴:۵۵
درجی طالقانی