مَـثَلِ «وَرخوسیِ اُسبُج، حَرفی بَ»

وَرخوس یعنی کسی که کنارِ تو می‌خوابد، مونس شبهایِ تنهایی.

از آنجا که در فرهنگ سنتی ما، تنها خوابیدن خوشایند نبوده و حتی در دین هم امری مذموم و ناپسند می‌باشد، آدم‌های قدیمی، سعی می‌کردند که هیچ‌گاه شب را به تنهایی جایی سر نکنند و بسیار بودند آدمهای تنهایی که دست به دامن همسایگان یا فامیل می‌شدند برای اینکه یکی از آنها شب را برای خوابیدن به خانه‌شان بیایند.

مثلاً خودِ من در بچگی، شبهایی که مردِ همسایه شیفِ کاری بود، برای خوابیدن به خانه نوعروسِ او می‌رفتم تا تنها نباشد و نترسد.

به این رسم در طالقان، وَرخوسی می‌گویند.

واضح است که ورخوسی، در حقیقت یک نوع محبت، لطف و خدمت در حق آشنایان و همسایگان است اما در این مَثَل، تذکر و هشداری نهفته است و می‌گوید: فکر نکن فلانی که برای وَرخوسی به خانه تو آمده، قصدِ خیر و خوبی کردن دارد، نه...!  او فقط آمده تا خبرهای خانه تو را بگیرد و بین بقیه پخش کند. یعنی برای جاسوسی و خبرچینی آمده. این آدم جاسوس، به کنایه، اُسبُج یعنی شپش، نامیده شده است.

خلاصه که در این روزگاری که خیلی‌ها سعی می‌کنند با سردرآوردن از رازِ زندگی‌ دیگران، برای خودشون پله‌های ترقی بسازند، مواظب اون‌هایی که تو خونه زندگی‌تون راه می‌دید باشید.

 

با سپاس از نقل کننده مَثَل: بانو منیرسادات میراحمدی

تهیه شده در گروه طالقانی درجی

کچل کُردنی خاطُره

سلام
راستی مُن الان یه چی یادم بما، منه بَگِین بینُم شما این ماشین دستیانی همراه سَرُتانَ کچل کُردین؟
ما دوتا از این ماشینانه داشتیم، دوتا دی نمره داشت۱و۲.
اوه، اوه، منی بَبا اینه همراه مای کلّه رَ میتُراشی، وختی گاز مِیت😱 ما رَ زمین دَ راست هامیکُرد😱😱 هر چی داد میکُردیم:
 آااخ، آااخ،😢😢من بَمُردم، مُنی کلّه ی پوست بکّنی گردی😭
ببام میگوت: وچه بنیش گپ نزن😡😡
اسه کار تُمان میگردی، من نگرانِ خودمی کله بیَم، اندی برق میزّی نورَ منعکس میکُرد😂😂
از همه بدتر این بی که منی کلّه اندی بُشکُستُه جا داشت، درفاصلهٔ ۶۰/۷۰متری میشاست تعدادشَ بشماریَن.
اصلاً یه وَضی بی.
مای مدرسه طالقانی زیاد دَبی، همه ی کلّه دی یه دست کچل 😂😂😂
اون دی کُلاچ، نصف بزّی نصف نزّی،
آها اینه دی بَگَم، مای چند تا همسایان اچینی ماشینانه نُداشتُن وچانُشانه میاردُن مای خانه کچل کنن. باور کنین اینانی کله دی بدتر از منی کله، خاکِ کَتَک، اُسبُج دی میانش دَبی🙈 بدون اینکه نظافت رعایت گرده، همون یه ماشینی همراه، سه چهار نفری کله کچل میگردی ولی خب با تمام بدی هایی که داشت، شاید خِلی وقتان خنده دار به نظر میرسی ولی صد برابر بهتر از این مدل موهای وَلِ قُنجُری امروزیَه.

       🐝🌸🍃 طالقانی درجی 🍃🌸🐝

بَبا: بابا، پدر
گاز مِیت: گاز میگرفت
بکّنی گردی=بَکَند گردی: کنده شد
بُشکُسته: شکسته
میشاست: میشد
کُلاچ: تُنُک، غیر یکدست، دورنگ (سیاه سفید)
خاک کَتک: خاک گرفته، خاکی، کَر و کثیف
اُسبُج: شپش
وَلِ قُنجُری: کج و کوله

✍ نقل خاطره: یکی از همراهان درجی

مثل شماره 9

📌 ککشان وَک داره، اُسبُج شان هَسته

اُسبُج = شپش، هسته = استخوان یا اسکلت، وَک = قلوه یا کلیه
معنی لغوی آن میبو: کک اینها قلوه داره و شپش شان استخوان. (بقولی کک و اسبجشان باکلاسُن!)
در مورد افراد تازه به دوران رسیده ای که با افاده و تکبر با دیگران برخورد مینُن و خودشانه بالاتر از دیگران می پندارُن، استفاده می گرده.
مثلِ معادل فارسی آن میبو: فلانی اسم شپش های سرشو گذاشته منیژه خانوم

با تشکر از آقای کوروش روشن که از کانادا با درجی همکاری می کنند.

با درجی، طالقانی گپ بَزنیم.

Telegram.me/taleghanidarji