درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۴۶۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «زندگی» ثبت شده است

خانه‌یِ گرمِ ما

چهارشنبه, ۲۱ اسفند ۱۳۹۸، ۰۸:۱۰ ب.ظ

تو هستی...

و خانُه‌مان گـَرم...

و چایی‌مان به راه...

این غم و غصه‌هانُ دی بگو: یه شو کوتاه بیا!

خانُوتان گرم

 

متن از: سیده مریم قادری

عکس از: مهدی ویسانیان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ اسفند ۹۸ ، ۲۰:۱۰
درجی طالقانی

پیشواز با عشق

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۰۵:۴۰ ب.ظ

قشنگ‌ترین جملاتی که می‌تونی وقتِ رسیدن به خونه، تویِ یک روز سردِ زمستونی بشنوی:

بیو جـآن... دَستِتِه مُنه هادین... بِنیش تِشی وَر

تیب یه چایی بیُورُوم تا گَرم دکوئی ای جانتی قُربان

رسیدن به خیر ... خدا قوت

 

عکس از: مهدی ویسانیان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۱۷:۴۰
درجی طالقانی

قرنطینه و خانه نشینی در ایام شیوع بیماری کرونا

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۱۱:۰۰ ق.ظ

#کمپین_عید_نمیشیم_طالقان

طالُقانی یالان
طالُقان بیشَن دیر نیمیبو
ما و شمایی سُلامتی واجُبتَره
برای آرامش دیارمان و مصون بماندن افراد ساکن، طالُقان نمی شیم

 

#امن_تر_از_خانه_دنی

 

طالقان جان، دوری تو تاب میارم ولی تو رو به ویروس آلوده نمی کنم

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۱۱:۰۰
درجی طالقانی

دردِ دل آخر سالی با ننه جان

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۱۰:۳۹ ق.ظ

 

ننه جانُم سلام، حالُت چِطورهَ؟                  بگو بِینُم که احوالُت چِطورهَ؟

چی مینی، در چه کاری، رو به راهی؟          خُجیری، ساق و کُرچی، پادُشاهی؟

بیامم باز تی اِی اَحوال پرسی                    دِنِ بِی تا مینی حالَ بُپُرسی

ننه جان چایی داری کرسی پایَه؟                مینی دُل داغَ چاییتَ می خوایه

بِنیش اینجه مینی وَر اِی ننه جان               تی ای دیم و تی اِی دستانی قُربان

ننه ایمسال مان دی سَختَ سال بَ            تُمـامَ باغـُکانی میــوه،کـال بَ

دُلامَه سیــل بُهاران تا پِسیــنَه                 هوا آلودِه گِــردی، چُشــم نِمِیــنَه

همه تُک بند دَبُندان دیمُشانَ                    دیگه خنده دیمان دَ نیمیشانَ

ننه جانُم گُرانـــی داد کُردی                    تمامَ قیمتان دی بـــاد کُردی

ننه جانُم همه رَ غم بیگیتی                     دَمِ عیدی، بُلا این جان دِپیتی

ننه جان،گربه مان دی، شیر بُشاندی           گِوُمان دی بُزاستی، چـــی، بُخواندی

«هوا بس ناجوانمردانه سردَه»                   دعا کن کار و بارُم خوب گردَه

ننه جان تا بُهار چیزی نُماندی                   مینی این آخُرین شعرَ نُخواندی

ننه جان، اون بهشتی دُل صفا کن              نُماشانان،مینی بَ دی دُعا کن

 

                 شعر از: استاد فرشید فلاحی اسفند ماه 1398

 

ننه جان میگو:

این بُلا سَر شو (کرونا)، قشنگه بُهار میا... طاقت بیور عِزیز جانُم

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۱۰:۳۹
درجی طالقانی

دخترِ زمستان

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۰۸:۵۷ ق.ظ

 

زُمُستان، یه عاشُقِ دُختَرُکی اُسم بَ که عُمرُشَ این راهی میان، تُمام کُرد و گیسانُش سیفید گِردی و هیچی نَگوت...

آها عـزیـز جان...

                عاشُقی یه گَتـه تَحمل می‌خواااا!

وَگُردان: فرشید فلاحی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۰۸:۵۷
درجی طالقانی

قشنگه طالقانی قشنگه قالیچه‌هان

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۰۸:۳۸ ق.ظ

 

اگر چه شاعر میگو:

اُتاقانی کَفان، ماشینی فَرشَه                  نَمَدمالی دیگه، یادان دِ دَرشَه

اما هنو در طالُقان‌جانُمان، چنین فرشهای خوشگلی بُبافت میبو. تازه رنگ سال دی هَسته.

 

 

این دی یه قدیمی قالیچه که بانوی هنرمند طالقانی، مادر آقای مهدی رضاخانی با سرپنجه عشق و هنر بُبافتیه و از خود به یادگار بِنگیه.

 

فرش دستبافت طالقان خدایی قشنگه

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۰۸:۳۸
درجی طالقانی

صُبح بخیر

سه شنبه, ۲۰ اسفند ۱۳۹۸، ۰۸:۲۴ ق.ظ

 

اگه آدُمان می‌دانستُن با یه کیشکِه لَبخند و یه کُتُله گَپ،

«صُبحت بخیری» اَندا،

چِندی آدُمی دُل، قُرص می‌گرده و اَحوالُش خوش میبو،

خُجالَت و خِسّـَت نمی‌کُردُن

و هر روز، همدیگه رِ «صُبح بخیر» می‌گوتُن.

 

سلام، صبح و عاقبت به خیر عِزیزانِ درجی

عکس از: بانو زهرا بیگدلی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ اسفند ۹۸ ، ۰۸:۲۴
درجی طالقانی

شعر کودکی‌ها

پنجشنبه, ۱۵ اسفند ۱۳۹۸، ۰۹:۵۳ ق.ظ

کودکی‌هایم، اتاقی ساده بود               قصه‌ای دور اجاقی ساده بود

شب که می‌شد نقشها جان می‌گرفت     روی سقف ما که طاقی ساده بود

می‌شدم پروانه، خوابم می‌پرید            خواب‌هایم اتفاقی ساده بود

زندگی دستی پر از پوچی نبود            بازی ما جفت و طاقی ساده بود

قهر می‌کردم به شوق آشتی               عشق‌هایم اشتیاقی ساده بود

ساده بودن عادتی مشکل نبود            سختی نان بود و باقی ساده بود

                         شعر از: قیصر جانِ امین پور

 

عکس از: مالک کایا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ اسفند ۹۸ ، ۰۹:۵۳
درجی طالقانی

بِینا بُهاری بو میا

شنبه, ۲۶ بهمن ۱۳۹۸، ۰۸:۳۷ ق.ظ

 

الآنان دیه وقتُشه قُرمُزه ماهیانِ سفره‌ی عید دنیا بیان

قشنگِ بنفشَکَان و سُنبلان دُهان دَرّه کَشان، خاکی میان دِ سر دُراُرُن

لُوختِه داران جوغَک بَزَنُن و سبز گَردُون

و ما حالیمان گَرده که ای جآن، دُواره عید و بُهار دَره میا

بَعد تُندتُند بِشیم کارانِمانی پِی و همه‌ی اُسفنده بِدوبدو کُنیم تا دمِ سال تحویل

اَندی به جانِ این اُسفند و شُلُغیانُش غُر نزن عِزیز جان

اینان همه عیدی بو و عشقی صُدایه

بُهار دَره میا جآن،

بیا هِمین امروز دی که خودُش یه گَته عِیده، بُهاری گردیم

 

برخیز  که می‌رود  زمستان                                      بگشای در سرای بستان


نارنج و بنفشه بر طبق نه                                                منقل بگذار در شبستان


برخیز که باد صبح نوروز                                                 در باغچه می‌کند گل افشان

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۸ ، ۰۸:۳۷
درجی طالقانی

رسمِ خُجیرِ هَمساکاسه (کاسه همسایه)

شنبه, ۱۲ بهمن ۱۳۹۸، ۰۸:۲۵ ق.ظ

این مطلب به گویش طالقانی نوشته شده، برای خواندن متن فارسی، به ادامه مطلب بروید.

 

امروزه این لانه زنبوری خانه‌هانی میان، یه ساده مرغانه هم که دُرُست مینی، بوش همه ساختمانِ وِ میگیره اما از آنجا که کَس، آن یکین کَس دِ خبر نوداره و رفت و آمد دِنی، بعضی خجیره رسمان قدیمی مثل هَمساکاسه، مُد دِ بَکتیه!

برعکس قدیمان، خانه‌ها اندی کیپ تا کیپ بُسات نَبو یا این آپارتمانانی جور، همدیگه‌ای کَله و کینی سر، در عوض گَته حیاط داشتُن و باغچه و حوض، دل‌ها دی به هم نزدیک بَ و هَمسادان، از حال همدیگه خبرگیری می‌کوردون.

آن زمان، نگرانیشان این بَ که غذایی بپُچُن و بوش محلی میان، به یه پیرمرد تنها یا آبستنه زُن، یا صغیر وَچه یا حتی یه گته آدُم که دستش به دُهانُش میرسه اما به هر دلیل ممکنه آن زمان گُسنه باشه، دلُش بخوا و امکان آشپزی اوییب فراهم نباشه، برسه و اوشان مدیون خدا و خلق خدا گردُون. اینی واستان، غذاشان که آماده می‌گردی، قبل اینکه خودشانیب بَکشُن، یه کاسه ومیگیتُن و میبردُن همسادانی دِری دَم، میگوتُن: این دی شمای هَمساکاسه.

همساده دی کاسه ر خالی ونمیگرداند و اونه ر از خودشی غذا، نان، یا نوخودچی کیشمیش، نبات و  امثالهم پُر می‌کُرد تا به اصطلاح، کاسه، خالی نباشه.

 

 

حلا بُماند که چه آشُنایی‌ها و خاطُرخواهی‌ها سر همین هَمساکاسه، بین جوانان محل به وجود میامه که اکثراً با عاقبتی خوش به همدیگه می‌رسی‌یَن.

ایسه امروزان که دترکان عیب و عارشانه، همساده‌ای بَ غذا بَبُرُن و پسرکان دی حال نُدارُن جاشان دِ پایستُن تا دِری دَم بَشُن، کاسه هاگیرُن، اما لااقل ما این خجیرِ رسمِ «همساکاسه» ر یادا ناکُنیم.

هر از چند وقت یکبار، یه غذایی بپُچیم و به نیت نذری یا خیرات، بین همسادان پخش کنیم، بَلکَم محبت و صمیمیت بینمان ویشتر گرده.

جانتان ساق و دلتان شاد

 

به قلم: سیده مریم قادری طالقانی اورازانی

 

 

 

این مطلب به گویش طالقانی نوشته شده، برای خواندن متن فارسی، به ادامه مطلب بروید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ بهمن ۹۸ ، ۰۸:۲۵
درجی طالقانی