درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۷۲۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «زبان مادری» ثبت شده است

مثل شماره 11

دوشنبه, ۱۰ اسفند ۱۳۹۴، ۰۲:۳۳ ب.ظ

📌 یه سال باخور نان و تره، ده سال باخور نان و وَرَه

معنی لغوی: یک سال قناعت کن، نون و سبزی بخور  و در عوض، ده سال نون و با گوشت بره بخور.
با قناعت می توان به جاهای بلند دست یافت و در آسایش زندگی کرد.
اشاره ب مثل قناعت توانگر کند مرد را
نظیر این مثل در فارسی نیز موجود است: یک سال بخور نون و تره، یه عمر بخور نون و کره.



با درجی، طالقانی گپ بَزنیم.

Telegram.me/taleghanidarji

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ اسفند ۹۴ ، ۱۴:۳۳
درجی طالقانی

بنازُم طالقانه

دوشنبه, ۱۰ اسفند ۱۳۹۴، ۰۲:۲۸ ب.ظ


سلام

بنازُم طالقان و اون هَواشه
زُمستان وَرف میا، بند مینِه راشِه
بهارُش کو میا طاقت نُدارُن
بِنیشن نِینَن اون سرَسبزیاشه
یالان جمع میبون و با هم همیشه
میشُن کوه و میچینُن سبزیاشه
تابُستان کو همه جا گرم و جوشه
بشو طالقان، باخور او و هواشه


متن: سیدمصطفی افتخاری، پراچان
عکس: محمدحسین رضایی، سنگبن

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ اسفند ۹۴ ، ۱۴:۲۸
درجی طالقانی

مثل شماره 10

دوشنبه, ۱۰ اسفند ۱۳۹۴، ۰۲:۲۵ ب.ظ

📌 کم بی جُن و پَری، یکی درجی دِ بَپَری

معنی لغوی: جن و پری کم بود، یکی دیگه هم از دریچه سقف پرید و زیاد شد.
به این معنا که مسایل و درگیریهای زیادی داشتیم و باز هم به آن اضافه شد. (در مقام شکایت و طعنه از سختیهایی که مدام بر تعدادشان افزوده می گردد، استفاده میشود.)
معادل فارسیش میشه: گل بود و به سبزه نیز آراسته شد.



با درجی، طالقانی گپ بَزنیم.

Telegram.me/taleghanidarji

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ اسفند ۹۴ ، ۱۴:۲۵
درجی طالقانی

جُمام

دوشنبه, ۱۰ اسفند ۱۳۹۴، ۱۰:۰۰ ق.ظ


جُمام یعنی چی؟

در زُمُستان، کو هوا خنُک میگردی، به ناچار، مک و مالُ طِوله ای میان، بند دیمیکت. تا بهار دی حیوان در نمیامه، مگه اینکه روزی دو بار بوشو نویی سر، یه قُورت او باخوره.

نزدیکان بهار کو میگردی، یواش یواشَک زیمین و هوا مساعد میگرست چرایی ون. ایسه نمیگردی کو یکسره و یکهو، مال و بَبُرُن دورِ راه. اینی خاطر، دهی دمه و دور، روزی یکی دو ساعت، حیوانکان و دور هَمیدان تا پاهانشان عادت کنه.

مثل این ورزشکاران که خودشانه گرم مینُن مسابقه ای وَن. این کار واسه این بَه که مال جُمامی دِ درآیه. چون اگه این کارو نکنن، مال جرند دمیکوئه.

آن حالت حیوان کو در زُمُستان به دلیل کم تحرکی به وجود میا را جُمام میگوتن.

جُمام در آدُم دی بوجود میا. مثلاً یه شخص، یه مدت یه کاری رو انجام هانه دایه و یه دفعه میشو دمیکوئه اون کاری میان، حسابی دی انجام میدیه، آخر سر که میشو خانه، دیگه از خستگی نیمیتانه تُکام باخوره. اینه ره میگوئن طرف جُمام دَکتیه.

اما تعریف کلی جُمام: جُمام اصلاحی هسته که به حیوان نسبت هامیدیَن معمولاً. یعنی بگیتُنِ دست و پا.

در آدُمی دی مثال جمام مثل کسیه کو اصلاَ ورزش نیمینه، یدفعه میشو فوتبال بازی مینه، دست و پاش میگیره. به عبارتی جُمام یعنی یکی کو اصلاً کار نکردی یا راه نشیه، یدفعه دکویه کاری بیخ که این باعث میبوجانش درآ.

علمیش دی میبو: عدم آمادگى جسمانى

ایسه اسفند ماه هسته و کار دی زیاد، اگه طی سال، زیاد کار نُکردین و جُمامین، حواستان باشه زیاد کار نکنید، کت و کول دِه بکوئین.

با سپاس از گروه تولید محتوای درجی


کپی برداری از این متن تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرام/وبلاگ درجی) مجاز است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ اسفند ۹۴ ، ۱۰:۰۰
درجی طالقانی

دلنوشته عادت صبح

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۱۰:۳۶ ق.ظ


سلام
قشنگه صبحتان به خیر

مُن عادت دارم هر روز
قبلِ واگرستن چُشمانم
تو رِه سلام هادیَم
و مینی بِ مهم نباشه کو
کجای این شلوغِ شهر
دَرُم نفس میکشم

عکس و متن: سحر سیدعلیخانی، سنگبُن

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۱۰:۳۶
درجی طالقانی

اسیر طالقان

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۱۰:۲۹ ق.ظ


سلام صبحتان بخیر و شادی
اول هفته هسته
لبخند بزن تا دنیا تی یِی بِه قهقه بَزنه.
 
خدایا مُن تو رَ شاهد میگیرُم
ز داغ این فراق  آخُر میمیرُم
نیمیگَردَه تُمان عشقُم تی اِی به
تی اِی به طالقان مُن دی اسیرُم


شعر: سعید فرامرزی
عکس: احمد لهراسبی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۱۰:۲۹
درجی طالقانی

طالقان، گوهر ایران

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۱۰:۲۰ ق.ظ

طالقان، این زُمستانش قشنگه
هوای سرد و سوجانُش قشنگه
میانِ وَرف وسرما ای رفیق جان
خانه ای دُل، کرسی بندانش قشنگه

زُمستانش تمان گردی، بهاره
بهار و سبزه زارانش قشنگه
بهار، وَرف او میبو جیرمیا کم کم
تماشای روخانانش قشنگه

تابستان جمع میگردُن مردم اونجه
تماشای مُحبانش قشنگه
پاییزم یک صفای دیگه داره
آغوزرونی و سیف چینیش قشنگه
تمام این مطالب دی عزیزان
با این درجی که خودتانی شین قشنگه

❤️ زنده بو طالقان و طالقانی ❤️


شعر از: سید مصطفی افتخاری
عکسها: سعید شکراللهی، محمدحسین رضایی، پدرام سوداگری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۱۰:۲۰
درجی طالقانی

دلنوشته کوچه های کودکی

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۱۰:۱۶ ق.ظ


در کوچان وَرف گرفته، تی یی پِی می گَردُم
پی رَد آن گالشانِ پینه دار
شول شول شادی از بیامدنِ وَرف، در روزگاران وچگی
سُرخ دیمانُم اِچینه انار، چُشمان نَم بِزی از سوج سرما چون تیله
بدو بدو مینُم از امروز تا دیروز
آخر تی یی پِی می گَردُم مُنِ گم شده ی روزهایم

متن: مریم قادری (سیمرغ)، اورازان
عکس: وحید ملامحمدی، پراچان

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۱۰:۱۶
درجی طالقانی

ماست آش

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۰۹:۴۸ ق.ظ


 امروزی خوراک: طالقانی آش ماست

این روزان کو هوا سرد و یخبندانه، یکی از غذاهایی که میچسبه و دندانی بیخ مزه هامیدی آشه.
آش ماست طالقانی ره ویشتر موقعی که دمیزاران گندم میکاشتن و میشین گندم چینی، زناکان میپتن.
چون دمیزار فصل تابستان خیلی گرم  و خشک به، این آش جلوی عطش می گیت. من چون یخورده قانون شکنم امروز درس کردیمه.

اینان مواد لازمشه:
لوبیا چیتی 1 استکان
بلغور 1/5استکان
عدس و برنج 1 استکان
سیب زمینی متوسط 2 عدد
سبزی آش 1 کیلو (گشنیزش بیشتر باشه)
سیر و پیاز  از هر کدام یک بوته
نمک، فلفل، زردچوبه، نعنا خشک به میزان لازم
ماست تقریبا ترش 1 کیلو
آرد 2 قاشق

 اینطور میپچیم:
حبوباتو جداگانه از شو قبل خیس مینیم،
سبزی ره پاک و خرد و آماده مینیم، یه چنگه اون نرم گشنیزان جدا مینیم ریز خورد مینیم به حالت ساطوری، با یه کمی سیر رنده شده  و کمی نمک، ماستی میان قاطی مینیم هامینیم کنار.
یه بوته پیاز مانه تفت میدیم با کمی زردچوبه، بعد قابلمه میوریم، لوبیا چیتی و پیاز داغه بار مینیم، کمی که بپت  حبوبات و غلاتی که از شب قبل خیس کردیم بهش اضافه و صبر مینیم بپچه وبعد سبزی و سیب زمینی ره میریزیم. اگه سیب زمینی ریز و تازه داشتین تمیز بشورین با پوست بریزین مخصوصا اگه طالقانی سیب زمینی باشه.
این آش باید خوب با شعله ی ملایم بپچه و جا کوئه. در آخر دو تا قاشق آرد با آب سرد، لیوانی میان کاملا حل و به آش اضافه مینیم. چنتا جوش که بزنه و خوب جا کت،ظرفی میان بکشین روش نعنا داغ بریزین و هانین کمکی سرد گرده و بعد ماست و سیرتان بریزین و نوش جان کنین.
اونانی که از بوی سیر خام بدشان میا میتانن سیر سرخ کردشه بریزن آشی میان و ماستشانی میان فقط گشنیز باشه.

نوش جان


 آشپز: شهناز فلاحی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۰۹:۴۸
درجی طالقانی

کفشدوزک سوار بر قاصدک

جمعه, ۷ اسفند ۱۳۹۴، ۱۱:۱۴ ب.ظ


سلام خجیر همشهریان، صُبحتان بخیر

پیر ماما، سوار بر قاصُدک گِردیه، همراهِ باد صبا دَرِ بشو خدای وَر
هر چی آرزو دارین، او رِه بگوین ...
مُن دی دعا مینُم همه آرزوهای خوبتان، به خیر و خوشی برآورده گَرده.

آمین

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ اسفند ۹۴ ، ۲۳:۱۴
درجی طالقانی