درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

مُحرم در طالقان - قسمت اول

دوشنبه, ۱۲ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۰۹ ب.ظ

از ازلم آشنا، مهر تو را یا حسین
تا به ابد با توام، شکرخدا یا حسین
هرکه حسینی شود، خاک کند کیمیا
چیست مگر کیمیا؟ عشق و صفا یا حسین

میگن فرهنگو از مراسمات و آیینهای مذهبی میگرده بفهمی. آیینهای مذهبی در همه جهان مرسومه، به یه دین یا مذهب خاص دی تعلق نداره.
مای عزیزِ ایران دی که غالباً مسلمان و به مذهب تشییع، تشرف دارن، مردمانمان، آییینهای خاص مذهبی دارن که هرمنطقه بنابر جغرافیا و رسومات گذشته، خودشی مراسمات مذهبی ر برگزار مینن. حالا خواه در ولادتها، خواه در مصیبتها.
مای قشنگِ طالقانی میان دی، با توجه به اقلیم کوهستانی و هوای مطبوع و فرهنگ اصیل و کهن، از دیرباز، مردم به اهل بیتِ پیغمبرِ خاتم، صل الله علیه و آله، ارادت ویژه ای داشتن. به طوری که این ارادت، شدیداً با زندگی و فرهنگ این خاک زرخیز و عالِم پرور، عجین گردیه.

طالقانیان، رسومات قشنگی دی دارُن و برگزار مینُن. این رسومات، تقریباَ در تمام طالقان رواج داره و با کمی تفاوت، اما در کل شبیه هم هسته. اوج این مراسمات در خجیرِ طالقان، در دهه ی محرم مشاهده میگرده. شاید به جُراَت بشا بگوت، هر طالقانی که هر جایِ ایران و جهان دَباشه، برای تاسوعا و عاشورا، گزینه اولش، حضور در طالقان و محله شانی مسجده.

معولاً مراسمات محرم در طالقان، از یه هفته قبل از محرم شروع میبو که زناکان زحمت میکشن و به نظافت مسجد همت مینُن. مردکان دی تزیینات و سیاه پوش کردن مسجده به عهده میرُن. مداحان، دفترچه مرثیه و نسخه و فردشانِ در میارن، شروع به تمرین مرثیه ها و نوحه هان مینن. هیئت امناء مساجد دی، برنامه ریزی دقیق مینُن که مجلس امام حسین، علیه السلام، آبرومند برگزار گرده و کم و کاستی نداشته باشه.
اگر مسجد یا محل برگزاری مراسم دهه محرم، نیاز به تعمیر و ترمیم یا تجهیز داشته باشه، با کمک اهالی انجام هامیدین. مابقی کارها از روحانی بدین مسجدی به، شروع میبو تا آشپز و آبدارچی و سیستم صوتی و تهیه مواد اولیه غذایی برای روزانی که خرج هامیدین و پذیرایی اولیه...

در این میان، مردم عادی دی یادشان دِمیکوئه چه نذر و نیازی بدهکارن به آقا که این دهه ای میان باید ادا کنن. جوانان، سیاه پیرهَنِ شانِ در میارن و میشورن و اتو مینُن. ننه هان برای وچانشان که تازه به سنی برسیَن که میتانن در این مراسمات شرکت کنن، سیا پیرهن میدوجُن یا تهیه مینُن. خلاصه، هرقدر که به محرم، نزدیک میگردیم، یه شور و حال عجیبی، طالقانی مردمه ومیگیره. همه دست به دست هم هامیدین تا مراسم به زیبایی هرچه تمام تر و در شأن این اتفاق عظیم، برگزار و تُمان گرده.

و به طور کلی وختی پای ارباب و عزاداری ایشان، وسط میا، دی هیچ کس به فکر شان و منزلت اجتمائیش نی. در هر پست و مقام، یا جایگاه اجتماعی که دره، سعی مینه یه گوشه ی کارو بِیره و یه کمکی کنه تا او دی یه سهم از این دریای بی کران معرفت و رحمت و برکت داشته باشه.

___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●


نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">