درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۱۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «کانال طالقانیها» ثبت شده است

برف بی هنگام، دادِ شاعران طالقان را در آورده

پنجشنبه, ۶ ارديبهشت ۱۳۹۷، ۰۳:۰۲ ب.ظ

برف بهاری

آمدی جانُت دَر آیه پس چبه حالا چرا             این همه وَلگ و شکوفه آمده بالا چرا

در زمستان خو دِبیی با اینهمه کوه و کمر         چونکه بیداره درختان کردیشون دولا چرا

من که در یادم دِنی وَهمن بیا فصل بُهار         این همه سرما و بوران دی بیا والا چرا

دور گردون گِرد گردی عقلشه از دست بُدا        در بهارش دی زمستان گردیه برپا چرا

شعر از: فرهنگ باریکانی (صالح)

28 فروردین 1397



عکس از خانم ریحانه

 

آنون قدیمان مردمانی وضع مثل  مردم  بیه                 کی ایجوری مردمی، مردمی میان  گم  بیه

ورف دی خودیشبه وقت زمانی داشت خوب                 کی زمستان به بهار و بهار میزی ماره چوب

زمین سبز گیردیه او داران شکوفه کردن تمام               ورف بیامه او همه را کرد یسره مایبه حرام

کیه  ما بدین  او این  دلی  درده   بگوتن                   آونانی که عاقل بین  هر چی داشتن بروتن

همه درشین این خرابده بشین شهری میان                  اونان  که  بماندین  همیشه  دارن  الامان

جمع گیردین بیشیم خدای ور مثل کچل قدیم              یا زمان کن مثل قدیم  یا بگو مادی در بشیم

شکوفه دار باغانی میان شورک والک کوهی پی             این زمان ورف کی بدیه این همه سال گیردیه طی

شعر از: بنیامین ابراهیمی طالقانی
5 اردیبهشت 1397



عکس از آقای محمد غرقی

شعرها در کانال طالقانی ها منتشر شده اند.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۵:۰۲
درجی طالقانی

عکس نوشته های اول اردیبهشت ماه 97

سه شنبه, ۴ ارديبهشت ۱۳۹۷، ۱۲:۴۷ ب.ظ

عزیزِ جان
پایَست بِین خدا بهشتی میان چه اُردویی برپا کُردیه

بیو بِین همه قشنگه چیزان مُهیایه

پَ تو دی یه قشنگه خنده کُن

اندی به جانِ زندگی غُر نزن

ایلاهی به امید تو
 


خدا برکت        ایشالا که ریشه کَن نکرده باشیم!

دی قرار نی که فقط یه ایمسالی بَ باشه

سال دیگه دی باید درآ
#زمین #کوه #آب #خاک #هوا #وطن فقط مال ما نی
#برای_آیندگان_خوب_میراث_گذاری_باشیم



تقدیم به تمام آنهایی که در طول تاریخ، حافظ جان و مال و خاک و ناموس و شرف این مملکت بودند و جان یا قسمتی از سلامتی خود را در این راه، بذل کردند
ایران قدردانتان است فرزندان وطن



میدانی عِزیز جان، اینکه میگوئن هوا خوشه، خُجیره یا بیگیته
همه اینان بستگی به این داره که کی کُجه یه!

اگه اونی که تی یی دلی میان دَره، تی یی وَر دی دَباشه
دی آسُمان بیگیت و بُغض وارانی ابرها دی میبو: هــوای خــوش  🌦🍃

🍃 هواتان خوش عزیزان



طالقان عزیز - عکس از: خانم پریسا قلی پور



ای خوش آن تَندوری که صبحِ علی الطلوع تَش کُنی و صبحانه ای بَ تازه نان، ایزاری سر بیوری 🌾🍪🌤

تنور زندگیتان گرم

سفره تان پر از برکت

روزتان خوش و خیر عِزیزان



بعدظهر جمعه، اورازان دباشی، تندور دی داغ باشه، پنجه کش دی آماده با سرینچالی پوتینکو صادقی پندیر، ی چای لب سوز دی وَرُش، چی میبو😋😋 منبع: کانون فرهنگی اورازان



فقط یه اورازانی اصیل معنی این متن رو متوجه میشه:😉😉😉
زوله چوشمو بینا، چوطو خره سوآر گردیه، بیو جیر او سرنکت
میکوئی تون به تون میگردی 😄😄😄
منبع: کانون فرهنگی اورازان



یک دستگاه کِرکِ لان ، سه طبقه، فروش،رهن،اجاره
مناسب برای کرک،زَرِچ،بیلی...
دارای سونا،جکوزی،استخر،چشم انداز عالی😐😄
کاملا امن و دور از دسترس ‌شغال و روباه😄😄
متن: مسلم گرشاسبی - منبع: کانال طالقانی ها


تصویری زیبا از قله شاه کرم و کوههای اورازان از زاویه دید روستای کرکبود - منبع: کانون فرهنگی اورازان



خوشا آن روزهایی که باهم «واره» داشتیم
صبح بابوی علفزار چشم برسبزی گسترده ی کوه بازمیکردیم
درجنب و جوش بازی کودکان و بره ها غرق کار میشدیم
و شب
در چادر سیاه پر ستاره آسمان
آرام میگرفتیم - منبع: کانون فرهنگی اورازان



نگهبان وفادار - عکس: شوکت لهراسبی روستای #لهران طالقان - منبع: کانال طالقانی ها

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۲:۴۷
درجی طالقانی

تحریم غذا خوردن در مراسم ختم

سه شنبه, ۴ ارديبهشت ۱۳۹۷، ۱۱:۵۵ ق.ظ

#تلنگری_از_جنس_فرهنگ

🔴 تحریم غذا خوردن در مراسم ختم
 
باسپاس از نشر متنی با عنوان «تحریم غذا خوردن در مراسم ختم» که در کانال طالقانی ها آمده، (متن مذکور در ادامه مطلب همین پست آورده شده است) لازم دیدم در این خصوص، چند نکته رو عرض کنم.

دوستان و همشهریان گرامی

▫️ می دونستید در فرهنگ اصیل طالقان، هیچگاه خانواده عزادار برای پذیرایی از افرادی که برای تشییع و تدفین و عرض تسلیت آمده بودند، دچار زحمت نمی شدند؟
زیرا تمامی مراسم با یک وعده پذیرایی (عموماً بعد از تدفین یک مجلس ترحیم می گرفتند) همراه بود که خرج آن را هم اهالی دِه از محل خودیاری و نذورات می پرداختند.

نظیر این رسم، هنوز در برخی روستاهای البرز، نظیر روستای کَلها در جاده چالوس وجود دارد.
اهالی روستا، یک صندوق محلی دارند و ماهانه مبلغی در آن پس انداز می کنند که برای مواردی نظیر بهسازی راه و آبادانی روستا، خرجی مراسمهای مذهبی، کمک به خانواده های بی بضاعت و جبران خسارت در مواقع بلاهای طبیعی و ... خرج می شود.
یکی از مهمترین مصارف این صندوق، هزینه مجالس ترحیم اهالی روستاست. به این ترتیب، خانواده ای که عزیزی از دست داده اند، دیگر نگران برگزاری مراسم نخواهند بود و شورای روستا، از محل همان صندوق، ناهار و پذیرایی مجلس ترحیم را تدارک می بیند.

چه خوب است چنین صندوقی در تمامی روستاهای طالقان هم تشکیل شود. صندوقی که مثل یک بیمه مطمئن، در مواقع ضروری و حوادث تلخ، چتر حمایت و یاری خود را بر سر اهالی باز کند.

▫️ در قدیمِ طالقان، اتراق و ماندن در منزل عزادار مرسوم نبود. مردم به خانه متوفی می آمدند، یک سرسلامتی و عرض تسلیت می گفتند و چند دقیقه ای کنار خانواده مصیبت دیده می نشستند و بعد می رفتند. اینطور نبود که چند روز به بهانه تسلیت گویی، بمانند و شام و ناهار و صبحانه و جای خواب و پذیرایی بین روز طلب کنند.
 
▫️ در طالقان، رسمی بسیار پسندیده که مطابق با آموزه های دین اسلام هم هست، جریان داشت.
رسمی به نام «تَلِ کاسه» به معنای کاسه یا غذای تلخ.
به این صورت که وقتی فردی از دنیا می رفت، خانواده او تا چندین روز، آشپزی و تدارک غذا نداشتند و همسایه ها و فامیل، برای ایشان، غذا و خوراکی می آوردند.
چون این غذا در ایام مصیبت و تلخی آورده می شد، به آن تَلِ کاسه می گفتند. رسمی که امروزه یک عادت بد به نام «مُرده خوری» جایگزین آن شده است.

البته خیرات و مبرات برای درگذشتگان جای خود دارد ولی در زمان مناسب و با میل و رضایت خانواده متوفی.

باشد که با شناخت فرهنگ اصیل خود، راه و روش حیات درست را در زندگی خود پیاده کنیم.

بلا از جان و فکر و زندگیتان بدور

✍️ سیده مریم قادری  #اورازان




۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ ارديبهشت ۹۷ ، ۱۱:۵۵
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


علاوه بر اتاقها، خانه های طالقانی شامل موارد دیگری نظیر تندورستان (تنورستان)، هیمه لان (محل نگهداری هیزم)، کَله (اجاق هیزمی) و ... می شد.


تندورستان (لوله دودکش تنور نان پزی = لوکومبر و انبر فلزی نان گرفتن از تنور و سر تنور نان پزی را در عکس مشاهده می کنید.) - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻



کَله طالقانی (اجاق دیواری) قدیمان در طالقان زمین ایوانی دیوار میانش کله داشت که با هیمه تَش میکردن و مرغانه، آرشو، حلوا، پیاز، برنج و بلغور و فسنجان و دیگر غذاها را در آن درست میکردند. - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




آخور (جایی برای ریختن خوراک گو و مالان که  میان آن، واش، یونجه، کاه و جو همینان) - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




سقف قدیمی خانه و پسینه همراه با درجی که برای روشنایی بساتیبن - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻





آزنگله یا درانه باغ، همان در ورودی باغ است که با چوب، میخ و سیم به صورت دستی و ابتدایی درست شده است - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




آزینگَله با قفلی ساده! - عکس: سیده مریم قادری
🔻




نمای زیبا و قشنگ خانه های قدیمی طالقان همراه با مهتابی ستون های چوبی و سقف حصیری - عکس: بانو شوکت لهراسبی (روستای لُهران)
🔻




نمایی قدیمی روستای شهراسر طالقان در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی - عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



حیف است خانه هایی با آن همه زیبایی و شور زندگی، اینگونه متروک و سوت و کور بمانند
🔻




از مفهوم زندگی فقط مشتی علف بر روی سقف مانده
🔻




و دردناکتر اینکه خانه آوار شود و عکس عزیزِ صاحبخانه هنوز به دیوار باشد - عکس: یکی از روستاهای طالقان، از: آقای محمدحسین 🔻




ای وای بر اسیری کَز یاد رفته باشد
عکسش به قاب دیوار... در زیر مشتی آوار
او مانده چشم به راهش... دلدار رفته باشد...
🔻



جانتانی قربان، نیَلین قشنگه قدیمی خانه هان خُراب گرده. اگر دی بازسازی مینین یا جدید میسازین، به نکات معماری سنتی توجه کنین. خانه هایی بسازین که با روح طبیعت طالقان سازگار باشه.

در آخر به رسم بزرگان طالقان دعا می کنیم:
ایلاهی خانُتان آبادان
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ فروردين ۹۷ ، ۰۸:۰۰
درجی طالقانی

عقل الاغ!

چهارشنبه, ۲۹ فروردين ۱۳۹۷، ۰۳:۲۸ ب.ظ

 

 

اولاغ دی گردیه عِندا عقل دَاشته بو؟ 😄😄

 

↪️مسلم گرشاسبی #کش

منبع: کانال طالقانی ها

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ فروردين ۹۷ ، ۱۵:۲۸
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


موقع خانه تکانی در اسفندماه، گل رس را با دمه (کاه نرم وریز) قاطی و دیوار اطاقها، بیرون خانه و
ایوان را گل کار می کردند. 🔻




درون خانه حتماً طاقچه داشت که با فانوس یا گردسوز، آینه، شمعدان و لاله، گلدانی گل یا قاب عکسی تزئین می شد. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻





دولابچه یا گنجه، همان کمد دیواری است که بسیار مورد استفاده قرار می گرفت.
🔻




استفاده از نرده چوبی برای جان پناه ایوانها، مهتابی و پلکان.
عکس: منزل آیت الله طالقانی در گلیرد 🔻




سقف همه خانه ها یا از گِل و کاه بود و به بامبروسِنگ (بوم غلتون) نیاز داشت و یا اینکه با حلبی شیروانی می شد.
🔻






بعد برای سقفها نچولک (ناچولوک = ناودان آهنی) می گذاشتن که در هنگام باران آمدن، ضرباهنگ صدای برخورد قطرات باران با آن، زیباترین موسیقی مردم روستا بود. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




ان شاء الله ادامه دارد...


با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۷ ، ۱۱:۴۲
درجی طالقانی

پیش بینی طالقانیان از سرمای اول بهار

سه شنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۷، ۱۰:۳۱ ق.ظ

طالقانیان یک شعر-مثل قدیمی دارند که می گوید:

 

پس از نوروزِ باستانی

دی باز آید زُمُستانی

چهل کُنده بسوزانی

 

البته مصرع آخر را اینطور هم می گویند:

چُل و گُندوک بُسوزانی

 

یعنی بعد از نوروز، آنچنان سرمای شدیدی میاد که مجبور می شوی چهل کُنده درخت را برای تأمین گرمای خانه بسوزانی.

به این صورت نیاکان ما پیش بینی می کردند که تا ده اردیبهشت، هوا می تواند رو به زمستانی شدن و برف و سرما رود.

شدت این سرما گاهی آن چنان زیاد است که به علت کمبود هیزم، ممکن است مجبور به سوزاندن ابزارهای ضروری زندگی، (نظیر چُل= ابزار نخ ریسی، یا گندوک= شانه چوبی ابزار پشم ریسی) شوی.

 

با سپاس از آقای روزبه اجلالی

و کانال طالقانی ها

عکس: روستای نویزک طالقان، از: بانو سحر کاووسی




۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۷ ، ۱۰:۳۱
درجی طالقانی

بارش اولین برف سال 1397 در تاریخ 27 فروردین ماه!!!

دوشنبه, ۲۷ فروردين ۱۳۹۷، ۱۱:۳۹ ق.ظ

یا للعجب، امروز و در آخرین روزهای فروردین ماه، چهره شهرها و آبادی های البرز، سپیدپوش شد تا اولین برف سال 1397 را در بهار شاهد باشیم.

 

سلام عزیزان، صبح بُهاری-برفی تان به خیر
خودتانه خوب بپوشانین، گرمه لباس تُن کنین
جانتانی قربان

 

 

اینجِه باغ لاله های کَرُجه، وسطِ بُهاری کو آسُمان ویرش بیگیته وَرف بباره

اما چَپُک میگوت: میدانی خداجانی بهشتزُمُستان این شکلی میبو! 😍😋🙃

 

 

عکسهایی از طالقان و کرج برفی در امروز (97/1/27) - منبع عکسها: کانال طالقانی ها و کانال اورازان

 

روستای اورازان در برف. عکس: بانو میراحمدی 🔺

 

 

دو چهره متفاوت از باغات دیزان، در روزهای 26 و 27 فروردین ماه. عکس: بانو شهناز سلطانیان 🔺

 

 

روستای نساء سفلی 🔺

 

 

روستای دیزان - عکس: بانو شهناز سلطانیان 🔺

 

 

روستای فشندک - خدا به سر درختی ها و شکوفه ها رحم کنه - عکس: پیام امیدوار 🔺

 

 


روستای بزج (بزّه) - عکس: امید میران 🔺

 

 

عکس: بانو مریم آطاهریان - روستای جوستان 🔺

 

 

روستای کَش - عکس: کاظم گرشاسبی 🔺

 

 

شکستن درخت و مسدود شدن راه اصلی  باریکان به میناوند 🔺

 

 

روستای خورانک - عکس: نورمحمدی 🔺

 

 


روستای ناریان - عکس: فرید باباخانی 🔺

 

 

نمایی از بالای روستای حسنجون و سیدآباد - عکس: میثم فلاح 🔺

 

روستای گته ده - عکس: رضا بکان 🔺

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ فروردين ۹۷ ، ۱۱:۳۹
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


تیرهای چوبی سقف خانه از درخت تبریزی (تبریزی دار یا اسپیدار) است. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




سنگ، چوب و کاهگل، عمده مصالح ساختمانی خانه های روستایی است. به نمای سقف چوبی مهتابی (راهرو) و دیوار کاهگلی خانه توجه کنید. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




پنجره ها معمولاً ساده است و یا تزئینات مختصری دارد. عکسها: منزل آیت الله طالقانی در گلیرد
🔻






پنجره ای قدیمی و مهندسی ساز. عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻




خانه ای قدیمی ولی همچنان استوار و در حال استفاده. عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



ان شاء الله ادامه دارد...


با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی

۳ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۷ ، ۱۸:۰۴
درجی طالقانی

امروز می خواهیم سری به معماری سنتی روستایی در طالقان بزنیم. با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


نمایی از یک خانه دو طبقه بسیار زیبا در طالقان - عکس: کانال آردکانی ها 🔻




مهتابی (تِراس یا بهار خواب) که در اکثر خانه های دو طبقه دیده می شود. تقریباً در هیچ زمان از سال در طالقان نیاز به استفاده از وسایل خنک کننده نیست. در گرمترین شبهای تابستان هم برای خوابیدن در چنین تِراسی، نیاز به لحافهای ضخیم و پشمی است. اما عجب خواب راحتی خواهی کرد! - عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻

 


در نقش مهمی در خانه های طالقانی دارد و معمولاً با تزئیناتی همراه است. استفاده از کوبه های زنانه و مردانه هم مرسوم بوده. عکس: سیده مریم قادری
🔻
 



درهای قدیمی همگی چوبی است و کُلان (کُلون) دارد.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




پشت تمام درهای قدیمی پَس کُلان داشت.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




و گاهی فقط با یک قفل کوچک بسته می شد (در زمان ترک خانه برای مدت طولانی). عکس: سیده مریم قادری 🔻




یکی از درب های قدیمی باز سازی شده.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




دری با کلون بسته. عکس: سیده مریم قادری
🔻




درب قدیمی دکان شیخ حسنی ملقب به شیخ (یکی از خادمان اقا ابراهیم علی - یاد ایشان و مادرش تاج نسا گرامی باد - روستای #تکیه_ناوه). عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



ان شاء الله ادامه دارد...

با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۷ ، ۱۳:۰۲
درجی طالقانی