درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۱۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «روستاهای طالقان» ثبت شده است

نقلک: گُـرَه (به معنی گِرِه)

يكشنبه, ۲ تیر ۱۳۹۸، ۱۲:۵۶ ب.ظ

 

پیرمردی بَش درِ خانه یه روستایی و او دِ یه کَموک گندم هاگیت.
گندمانه بِریت دامانشی میان و گُرَه بِزی.
همینطور که راه میشی، خدایی همراه گپ میزی:
ای گشاینده گره های سخت... مایی زندگی یی گره هانه دی بگشا...

هامون لحظه، دامانشی گُره وا گردی و گندمانش زیمینی سر بِریت!!!

ای دل غافل...
پیرمردک بِزی کله شی سر....  و رو به آسمان کورد و بگوت:
آخه عزیزجان، مون تو ر بگوتم زندگی یی گره هانه وا کن... نه این دامانمی گره!
تو گو یه عُمره خدایی مینی، چطو این گره ره با آن یکی اشتباه بیگیتی...
ایسه چه خاک سَرم کنوم؟...

بعد دی بَنشت زیمینی سر تا گندمانه جمع کنه، یگهو بدی آنجه یه گنج کِتی با یه عالوم طلا....

هامون دم ندا بیامی:
ای کَم طاقته بنده... اگه مون گره گُشام که خوب میدانوم چه گره ایه وا کنوم...
تو نوگاه نوکون که درختی سر دری یا ته چاه
تو مونو بین که مونوم مفتاح راه

ایلاهی گره های زندگیتان به دست خدای کریم یک به یک وا گرده

 

TaleghaniDarji
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ تیر ۹۸ ، ۱۲:۵۶
درجی طالقانی

مجموعه عکسهای شهریورماه 97 درجی

يكشنبه, ۱۱ شهریور ۱۳۹۷، ۰۹:۵۲ ق.ظ

یه خُجیرِ روز... یه خُجیرِ حس...    همه دی خاطُره دارُن



 

ای خداجانی که بی منّت، مایی روز رِ هامیدی یِی، ایمروز دی رحمت و فضل و هدایَتِته مایی روزی گَردان. قشنگه صُبحتان به خیر، عزیزانِ جان


 

تابُستانی آخرین روزان و سیاه دستان... یادُته؟


 

تِشی سَری مرغانه رِ بَزَن و یاعلی... بشو کارانِتی سُر... خدا به همراهت عزیزجان


 

ننه جااااااااان؟  های ننه جاااان؟  آقاجانی ایزارَ هادین، بَبُرم گُسنه نُمانه



بفرما عزیزجان، بُدا سفره بی ریامان، با لقمه محبتت تبرک گَرده. روزتان پر برکت



تَشت...  رَخت...  بَند...   پاییزی خُنُکِ هوا...  قِدیمانی یاد بخیر



تَشِ چایی و هُزار خاطُره... عکس از: حامد نجاری (روستای گوران طالقان)



لَک و لا نی که جَمع میبو....      لواشکه که پَهن میبو از خود راضیقلب

#زندگی_هنو_خوشگلیاشه_داره



دَسانِته مُنو هادین... مُن شعر بلد نی یَم. ولی تی یِی دَسَکانی همراه، تا همیشه ی خدا آشُنایُم...

#زنده_باد_زبان_مادری



باز روزِ نو و روزیِ نو

خداجان تو دِ تشکر مینُم که یه روز دیگه به ما عمر هادای تا قشنگیانه بِینیم و تی یِبه بندگی کنیم



این چایی دودیِ دِبشِ قندپَلو، بعدِ یه ساعت علفچینی خِیلی می چسبه

عکس از: محمد آقابراری (روستای وشته طالقان)



کُو چَیی (چای کوهی)

تازه تازه بچینی و هامون کوهی میان دی دَم کنی... دی چی میبو

عکس از: محمد شهسواری



ویله مالان... اینانه ناخورین... زُمُستانی شین!

تازه واشانه ویل کوردین، دِریتیِین خُشکه واشی سرَ؟؟!

عکس از: خانم کاترین کمالی



«تو که ترجمان صبحی، به ترنّم و ترانه»   درِ باغِ صبح بگشا «صفِ انتظار بشکن»


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ شهریور ۹۷ ، ۰۹:۵۲
درجی طالقانی

طالقانی غذا: سنگ پَت

دوشنبه, ۲۹ مرداد ۱۳۹۷، ۱۱:۳۹ ق.ظ


غذایی دهقانی و صحرایی است که معنی آن سنگ پز می شود زیرا برای تدارک آن، چند تکه سنگ سرخ را به مرکز آتش می‌گذارند و بعد از گداختن از آتش بیرون می‌کشند و به داخل ظرف حاوی شیر تازه دوشیده شده می‌اندازند.
شیر سرد از حرارت سنگ‌ها شروع به جوشیدن می‌کند.
بعد از چند دقیقه قل زدن با آن صدای جذاب، سنگ‌ها را بیرون می‌آورند و نان‌ ضخیم و تازه‌ را به شکل تکه‌های کوچک در شیر غرق می‌کنند تا به جان نان برود.

آقای هاشمی درخصوص این خوراک اصیل طالقانی می نویسد:
''سنگ پت، خوش‌ترین خوراکی است که در چند روز گذشته و در جریان سفر گروهی‌مان به روستای #اورازان #طالقان خوردم''

شما هم اگر به طبیعت البرز رفتید و شیر تازه یافتید، از تدارک و تناول این خوراک خوش و سالم، غافل نمانید.
نوش جان


📸 عکس از: حبیب هاشمی

TaleghaniDarji

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ مرداد ۹۷ ، ۱۱:۳۹
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


علاوه بر اتاقها، خانه های طالقانی شامل موارد دیگری نظیر تندورستان (تنورستان)، هیمه لان (محل نگهداری هیزم)، کَله (اجاق هیزمی) و ... می شد.


تندورستان (لوله دودکش تنور نان پزی = لوکومبر و انبر فلزی نان گرفتن از تنور و سر تنور نان پزی را در عکس مشاهده می کنید.) - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻



کَله طالقانی (اجاق دیواری) قدیمان در طالقان زمین ایوانی دیوار میانش کله داشت که با هیمه تَش میکردن و مرغانه، آرشو، حلوا، پیاز، برنج و بلغور و فسنجان و دیگر غذاها را در آن درست میکردند. - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




آخور (جایی برای ریختن خوراک گو و مالان که  میان آن، واش، یونجه، کاه و جو همینان) - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




سقف قدیمی خانه و پسینه همراه با درجی که برای روشنایی بساتیبن - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻





آزنگله یا درانه باغ، همان در ورودی باغ است که با چوب، میخ و سیم به صورت دستی و ابتدایی درست شده است - عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




آزینگَله با قفلی ساده! - عکس: سیده مریم قادری
🔻




نمای زیبا و قشنگ خانه های قدیمی طالقان همراه با مهتابی ستون های چوبی و سقف حصیری - عکس: بانو شوکت لهراسبی (روستای لُهران)
🔻




نمایی قدیمی روستای شهراسر طالقان در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی - عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



حیف است خانه هایی با آن همه زیبایی و شور زندگی، اینگونه متروک و سوت و کور بمانند
🔻




از مفهوم زندگی فقط مشتی علف بر روی سقف مانده
🔻




و دردناکتر اینکه خانه آوار شود و عکس عزیزِ صاحبخانه هنوز به دیوار باشد - عکس: یکی از روستاهای طالقان، از: آقای محمدحسین 🔻




ای وای بر اسیری کَز یاد رفته باشد
عکسش به قاب دیوار... در زیر مشتی آوار
او مانده چشم به راهش... دلدار رفته باشد...
🔻



جانتانی قربان، نیَلین قشنگه قدیمی خانه هان خُراب گرده. اگر دی بازسازی مینین یا جدید میسازین، به نکات معماری سنتی توجه کنین. خانه هایی بسازین که با روح طبیعت طالقان سازگار باشه.

در آخر به رسم بزرگان طالقان دعا می کنیم:
ایلاهی خانُتان آبادان
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ فروردين ۹۷ ، ۰۸:۰۰
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


موقع خانه تکانی در اسفندماه، گل رس را با دمه (کاه نرم وریز) قاطی و دیوار اطاقها، بیرون خانه و
ایوان را گل کار می کردند. 🔻




درون خانه حتماً طاقچه داشت که با فانوس یا گردسوز، آینه، شمعدان و لاله، گلدانی گل یا قاب عکسی تزئین می شد. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻





دولابچه یا گنجه، همان کمد دیواری است که بسیار مورد استفاده قرار می گرفت.
🔻




استفاده از نرده چوبی برای جان پناه ایوانها، مهتابی و پلکان.
عکس: منزل آیت الله طالقانی در گلیرد 🔻




سقف همه خانه ها یا از گِل و کاه بود و به بامبروسِنگ (بوم غلتون) نیاز داشت و یا اینکه با حلبی شیروانی می شد.
🔻






بعد برای سقفها نچولک (ناچولوک = ناودان آهنی) می گذاشتن که در هنگام باران آمدن، ضرباهنگ صدای برخورد قطرات باران با آن، زیباترین موسیقی مردم روستا بود. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




ان شاء الله ادامه دارد...


با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۷ ، ۱۱:۴۲
درجی طالقانی

بارش اولین برف سال 1397 در تاریخ 27 فروردین ماه!!!

دوشنبه, ۲۷ فروردين ۱۳۹۷، ۱۱:۳۹ ق.ظ

یا للعجب، امروز و در آخرین روزهای فروردین ماه، چهره شهرها و آبادی های البرز، سپیدپوش شد تا اولین برف سال 1397 را در بهار شاهد باشیم.

 

سلام عزیزان، صبح بُهاری-برفی تان به خیر
خودتانه خوب بپوشانین، گرمه لباس تُن کنین
جانتانی قربان

 

 

اینجِه باغ لاله های کَرُجه، وسطِ بُهاری کو آسُمان ویرش بیگیته وَرف بباره

اما چَپُک میگوت: میدانی خداجانی بهشتزُمُستان این شکلی میبو! 😍😋🙃

 

 

عکسهایی از طالقان و کرج برفی در امروز (97/1/27) - منبع عکسها: کانال طالقانی ها و کانال اورازان

 

روستای اورازان در برف. عکس: بانو میراحمدی 🔺

 

 

دو چهره متفاوت از باغات دیزان، در روزهای 26 و 27 فروردین ماه. عکس: بانو شهناز سلطانیان 🔺

 

 

روستای نساء سفلی 🔺

 

 

روستای دیزان - عکس: بانو شهناز سلطانیان 🔺

 

 

روستای فشندک - خدا به سر درختی ها و شکوفه ها رحم کنه - عکس: پیام امیدوار 🔺

 

 


روستای بزج (بزّه) - عکس: امید میران 🔺

 

 

عکس: بانو مریم آطاهریان - روستای جوستان 🔺

 

 

روستای کَش - عکس: کاظم گرشاسبی 🔺

 

 

شکستن درخت و مسدود شدن راه اصلی  باریکان به میناوند 🔺

 

 

روستای خورانک - عکس: نورمحمدی 🔺

 

 


روستای ناریان - عکس: فرید باباخانی 🔺

 

 

نمایی از بالای روستای حسنجون و سیدآباد - عکس: میثم فلاح 🔺

 

روستای گته ده - عکس: رضا بکان 🔺

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ فروردين ۹۷ ، ۱۱:۳۹
درجی طالقانی

با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


تیرهای چوبی سقف خانه از درخت تبریزی (تبریزی دار یا اسپیدار) است. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




سنگ، چوب و کاهگل، عمده مصالح ساختمانی خانه های روستایی است. به نمای سقف چوبی مهتابی (راهرو) و دیوار کاهگلی خانه توجه کنید. عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




پنجره ها معمولاً ساده است و یا تزئینات مختصری دارد. عکسها: منزل آیت الله طالقانی در گلیرد
🔻






پنجره ای قدیمی و مهندسی ساز. عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻




خانه ای قدیمی ولی همچنان استوار و در حال استفاده. عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



ان شاء الله ادامه دارد...


با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی

۳ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۷ ، ۱۸:۰۴
درجی طالقانی

امروز می خواهیم سری به معماری سنتی روستایی در طالقان بزنیم. با ما در یک سفر تصویری به خانه های تاریخی و پر خاطره طالقان همراه باشید.


نمایی از یک خانه دو طبقه بسیار زیبا در طالقان - عکس: کانال آردکانی ها 🔻




مهتابی (تِراس یا بهار خواب) که در اکثر خانه های دو طبقه دیده می شود. تقریباً در هیچ زمان از سال در طالقان نیاز به استفاده از وسایل خنک کننده نیست. در گرمترین شبهای تابستان هم برای خوابیدن در چنین تِراسی، نیاز به لحافهای ضخیم و پشمی است. اما عجب خواب راحتی خواهی کرد! - عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻

 


در نقش مهمی در خانه های طالقانی دارد و معمولاً با تزئیناتی همراه است. استفاده از کوبه های زنانه و مردانه هم مرسوم بوده. عکس: سیده مریم قادری
🔻
 



درهای قدیمی همگی چوبی است و کُلان (کُلون) دارد.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




پشت تمام درهای قدیمی پَس کُلان داشت.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




و گاهی فقط با یک قفل کوچک بسته می شد (در زمان ترک خانه برای مدت طولانی). عکس: سیده مریم قادری 🔻




یکی از درب های قدیمی باز سازی شده.
عکس: بانو شوکت لهراسبی 🔻




دری با کلون بسته. عکس: سیده مریم قادری
🔻




درب قدیمی دکان شیخ حسنی ملقب به شیخ (یکی از خادمان اقا ابراهیم علی - یاد ایشان و مادرش تاج نسا گرامی باد - روستای #تکیه_ناوه). عکس: بانو شوکت لهراسبی
🔻



ان شاء الله ادامه دارد...

با سپاس از کانال طالقانی ها و گروه تولید محتوای درجی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ فروردين ۹۷ ، ۱۳:۰۲
درجی طالقانی

نقلک گردُشگرِ خارُجی و دهاتی مردا

شنبه, ۲۵ فروردين ۱۳۹۷، ۰۸:۴۸ ق.ظ


قِدیمان یه خارُجی بیومی بَه کَرُج
یه دُهاتی مردُکو بِیدی
بَنشتن روخانه ای لُوو و همدیگه ای همرا گَپ می زیَن

خارُجی سوال میکُرد و دهاتی مردُک خیلی خُجیر او ر جواب هامیدا
جوابان خیلی پُخته و حساب شده و عالی بَه

خارُجی خیلی تعجب کُرد و بپرسی:
تو این جوابانِ کُجه دِ میدانی؟ حتمنی خیلی درس بُخواندی یِی!

دهاتی مردُک بگوت:
نه.. هیچ درس نُخواندیَم. اما میدانی... ما چون سُواد نُداریم، عوضُش خیلی فکر مینیم!


📝 متن اصلی از کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» شهید مطهری
       تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

 


 
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ فروردين ۹۷ ، ۰۸:۴۸
درجی طالقانی

نویز علیا

يكشنبه, ۱۳ اسفند ۱۳۹۶، ۰۳:۰۶ ب.ظ

روستای نویز علیا به علت دامنه های کوهستانی سرد دارای آبی   صاف و هوایی دل پذیر می باشد بطوریکه در اواسط تابستان نیز شب های نویز سرد و پاییزی است.

نویز علیا یکی از نقاط   باستانی حوزه طالقان بوده و با توجه به آثار و اشیا بدست آمده از محوطه این روستا،   قدمت آن با حداقل یک تمدن ۱۵۰۰ ساله به دوران سامانیان می رسد.

در   شمال روستای کرکبود و در   خاور روستای کویین و آیین کلایه و در   باختر روستای هشان و   روستای مرجان در شرق نویز علیا نیز محوطه تاریخی گورستان گبری قرار دارد، که قدمت آن به دوران پیش از تاریخ می رسد.



ارسالی از خانم معصومه جانی

منتشرشده در کانال طالقانیها

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ اسفند ۹۶ ، ۱۵:۰۶
درجی طالقانی