نذر سید و غربت!

 

طالقانیان با همسایگان خود نظیر ولایات و شهرهای شمالی ایران، از قدیم مراوده و تجارت و ارتباطات اجتماعی داشتند که وصلتهای زیادی طی این مراودات، صورت می گرفت.

یک رسم قدیمی که در میان شمالیان وجود داشت این بود که گاهی، کودکان خود را نذر سید می کردند!

یعنی چه؟

اگه میخوایید از این رسم باخبر بشید، فایل صوتی زیر را دانلود کرده و گوش کنید.

فایل صوتی: نذر سید به روایت بانو میرزکی (قادری) از اورازان

دریافت کنید

 

 

 

و نیز در ادامه بشنوید:

مادری که به دلیل "نذر سید" شدن، از خانه و خاندان و دیار خود جدا مانده، فاصله ی به کوتاهی این ورِ گهواره تا آن ورِ گهواره را غربت می داند.

فایل صوتی: غیر طالقانی دختر هانمی دیم به روایت خانم میرزکی (قادری) از اورازان

دریافت کنید

 

چند خاطره صوتی به روایت بانوان و آقایان طالقانی - قسمت چهارم

1

سیمرغ واحد مرکزی خبر رُُُوم همکار آقای معصومی!

  بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۳.۱۲.۱۵ ۱۹:۴۷]

______________________________________________________

2

مایی شیطنتان، به روایت پوریا فرامرزی

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۳.۱۲.۱۵ ۲۱:۱۰]

______________________________________________________

3

قورتماغه و وَرزو، به روایت خانم یزدانی

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۴.۱۲.۱۵ ۱۳:۴۶]
______________________________________________________
4
منت دنان، به روایت آقای رضا بُریری

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۴.۱۲.۱۵ ۱۳:۴۸]
______________________________________________________
5
گلبهار نانوا، به روایت بانو مریم (مینو) تاجدینی

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۴.۱۲.۱۵ ۱۸:۴۴]
______________________________________________________
6

مای تهرانی عروس دی بالاخره تکش واگردی البته به طالقانی، پرنده ی بشی ین و وگردی ین به روایت مهسا رئیس پور

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۶.۱۲.۱۵ ۲۰:۰۹]
______________________________________________________
7
خاطرات قدیمی ورف بزی ین و جوانانی ورف گوله وازی، واقعا یادوش بخیر
به روایت ولی فرامرزی

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۴.۱۲.۱۵ ۱۸:۴۴]
______________________________________________________
8
غول غولی، به روایت پدرام سوداگری

بگیرید و بشنوید

درجی : برای احیای زبان و فرهنگ طالقان, [۰۴.۱۲.۱۵ ۱۸:۴۴]
______________________________________________________

چند خاطره صوتی به روایت بانوان و آقایان طالقانی - قسمت سوم

خاطره اول: طالقانی قدیمی مریض گردی یَن و هندی دوگتری طبابت، با صدای یک بانوی طالقانی

دریافت کنید

خاطره دوم: آمریکا دی طالقان نمیبو حتی آکباریانش، با صدای بانو مریم (مینو) تاجدینی

دریافت کنید:  بخش اول    بخش دوم

خاطره سوم: اولین درجی یی مصدوم، کَله سیفی جور لاب گردی، با صدای آقای رضا بُریری

دریافت کنید

خاطره چهارم: طالقانی ایر لاین، به روایت بانو مریم (مینو) تاجدینی

دریافت کنید: بخش اول    بخش دوم

خاطره پنجم: داسُتان خخخخ و گواهینامه خر بُراندُن، به روایت آقای عباس فرامرزی

دریافت کنید

خاطره ششم: چای لیپتون (کیسه ای)، به روایت بانو مریم (مینو) تاجدینی

دریافت کنید: بخش اول    بخش دوم       بخش سوم

خرِ حرف گوش کُن!

سلام مای خجیر هم زبانان

امرو میخوام شمای به یه داستان بوگوم که خودمی وچگی یی شین.

من کو وچه بیم، وچه کو نه، ازا ضعیف بیم  3یا 4 سالم به، فریدون داییم همرا میشم صحرا، من خودشی  پیش میشاند و من میگوتوم و خر ده درخواست میکردم، خر دی منی حرف گوش میکورد.

اما چطور؟؟

حلا شمای به تعریف مینُوم...

نویسنده و راوی: پدرام سوداگری

فایل صوتی این خاطره را دریافت کرده و گوش کنید.

دریافت فایل صوتی

خاطره ای از ننه جان و دندان مصنوعی

‍ ننوم تازه دندان زمینابه..
از آنجایی که قالب دندان و کیپه کیپ بگیتی بن، ننه ای لثه رو اذیت می کورد
ننه دی هی میگوت: پسر لثانوم زخم گردی، مردک و بوگو بن پر دندان و بوسوئه بلکن بهتر گرده
دو سه سری ببردیم دکتری ور و بوگوت:مادر جان  لثه ی  شما متورم شده و باید مدتی تحمل کنید تا دندان مصنوعی شما جا بی افتد.
اندی دندان و انگولک کوردیم که دندان گشاد گردی و ننه دیگه مقر نیمیامی که دندانش شل  ول گردیئه...
اما معلوم به، ننم وقتی میخواه گپ بزنه، لب و غمچه مینهو، دندان و میسبجه تا دندان جاش د در نوشوئه.
ننم، دندانشی به یک لیوان استیل هاگیتی به، تا شوکین  دندان مصنوعی ر لیوانی اوویی میان هانیه تا فردا استفاده کنه (فلسفه ی  خیس کوردون دندان هنوز به صقم و صحت یقین نرسیه؛ که چبه دندان و خیس می نون)
تا اینکه یک شو، تو ایام عید؛ تهرانی مهمانانمان بیامین طالقان خانمان
دو سه خانواری بیئن، که مردکانشان پاستوریزه و زناکانشان سانتال مانتال و بقول وچان فیس و افاده ای.
ننم هم طبق معمول وقتی غیر طالقانی رو میدی آنچنان لفظ قلم گپ می زی گو بیوبتماشا طالقانی و فارسی رو، درهم می کوردو...  گپ می زی
هر از گاهی هم منو سیخ و سقلمه می زی، که اینانی زناکان چبه کفن گیسانشانو ضبط و ربط نیمینون!!!!
مردکانشان چبه اندی لس و پسه آدومون!!!!
خلاصه...
وقت شام گردیئو سفره رو پهن کوردیم، یکی دوتا لیوان کم بیآردیم... نیمیدانوم کدام یکی از این وچان ننه ای مخصوصه لیوان و  از روی طاقچه بیاردی به، سفره ای سر... دقیقا هم هانابه یکی از زنکانی پیش..
من و ننه بی خبر از همه جا مشغول سفره دچیئن و پذیرایی میهمانان بیئیم...
به به چه سفره ایو چه عطر و رنگ و بویی و .... ورد زبان میهمانان به، که در همین گیر و دار تعارفات... من و ننه همزمان چشممان بکت به یکی از خانم های میهمان که با عطش فراوانی لیوان استیل ننه رو لب بلب پر  اوو کوردی بئو دبه جر بره ئو، بخوره...  ننه نیم خیزی کورد تا بوگوئه: عوه عوه نوخور... که من، ننه ای چادر کمری رو از پشت بیگیتومو.. یواشی بوگوتوم ننه جان: جان جدت هیچی نوگو...

ننمی دل طاقت نیارد،وگردی بوگوت دختر جان بیا با این لیوان کریستالی همرا اوو بخور...
زنکم وی دله آدوم بوگوت: نهههه مادر جووون تو این خونه ی سنتی و قدیمی لطفش به همینه که با ظروووف قدیمی آب و غذا بخوریم..  ننم منو نیگا کوردو من دی ننه رو... بی صاحاب بمانسی غذا دبه پشت شانم د جیر میشه... از همون اولشم که میهمانان بیامین، دلشوره د، دبیم هلاک می گردیئم...   خلاصه طفل معصوم لیوان جر برد و اوو ر قرت و قرت بخورد و بوگوت به به، آب چشمه ی البرز،، عالیه عالی...
طبقه ی بالا رو، کرسی زمینابم و کرسیئی سر و دیزاین سنتی کوردی بم، انواع و اقسام شبچرز ولگه و لواشه و گرودئو بز نخوتو و...همه چی میزااانه میزان..
مهمانانو بوگوتوم: دوستان، امشب یه سورپرایز براتون دارم؛ بریم طبقه ی بالا...
بچه ها با دیدن کرسی و فضای سنتی چیدمان شده، به وجد آمدند...   وآاااوووووو... چقدر عالیه و....
ننم بیامی کرسی پایه ای ور، کنار وچان بنیشت و شروع کورد به نقل داستان صابون پچی دختر؛ که بسیار شیرین این قصه رو تعریف می کورد.. هر از گاهی هم به بهانه ی آب دهن قورت بدان، دندان های مصنوعی ر عقب می کشیئو  سرجاش محکم و مستقر می کورد تا بتانه راحت گپ بزنه.وک و وچانم از روی کرسی شبچرزی میخوردنو از صحبت های ننه لذت میبردون..
مینی دلشوره دی هی می گیت و ول می کورد و تقریبا بگیر و نگیر تشویش داشتم، همه چی دبه، به روال پیش میشی و از اینکه می دیئم دوستانوم از این بزم و محیط خوششان بیامیه احساس خوبی داشتوم
یکهوو چشمم بکت به ننه و بدیئم ننه ای صورت یه عقب نشینی کوردیئو.. گارد عطسه بزینو، بیگیتیه..

یاخدا..... بزی.. عطسه رو بزیئو همزمان ننه ای یک دست دندان مصنوعی کمپلت دهنی میان د بپرست میدان و بکت وسط کرسی و بساط تنقلات !!!

نصم مهمانان انگار لیموی ترش و بخوردیئن همچین ویی همرااا تکشانو جم کوردن یکی دو نفرم لبخند زورزورکی میزیئن که انگار هیچ اتفاق خاصی پیش نیامیه و...

ننوم اصلن متوجه نگردی به، که دندان دهنی میان د درشیئه.. او کماکان به نقالی داستان ادامه میدا...

ای یادت بخیر ننه جان💚

این مطلب در کانال طالقانیها منتشر شده است.

دمپایی پلاستیکی 2

📌 قدیمی خاطرات: دمپایی پلاستیکی (2)


مُن دی یادُم میا، هر مُستراحی میشی یِی، از این دمپایی جلوبسته هان دَبه! 😅
لامَصّب آدُمه ترس میگیت نکنه میانش سوسک دَباشه! 😬
جُرأت دی نمیکُردُم تُکانش هادیَم یا پا کنمش 😩
اینجوریان بَ که سه ساعت در آن وضعیت بُحرانی، مستراحی دری پیش میماندُم تا یکی بیا به دادُم برسه 😟
معمولاً دی ننه میامی با یه پس گردنی و با یه "خاک تی یی سر کنن بدبختِ ترسو!" ما ر دمیکُرد مستراحی میان! 🤣

کُلنی ما ده شصتیان چندی طفلکی و بی گناه بی یِیم جان سَرمان 😛

#یادت_میا_قدیمان_چندی_باحال_بَ

دمپایی پلاستیکی

📌 قدیمی خاطرات: دمپایی پلاستیکی

یادُش بخیر ... 😍😊
نگو که تو از اینان نداشتی ...😅🙊

مُن پِنجاه جفت پاره کُردُم☺️🤣
تا دلت بخواه دیزانی مغازه داران دَ بخریَم.🙃

خودمانه میکوشتیم اگه کسی اون برچسبه چَپ نگاه میکُرد 😒
مُن یادمه یه روز با همین دمپایی بشیم مهمانی. بعدِ اینکه مهمانی تُمان گردی، بِمام دمپایی رَ پا کُنم، بِدیَم یه لِنگشی سری برچسب دنی
هموجه بَنیشتُم اندی داد کُردُم. میگوتُم باید منیب پیدا کنین 😱

آخرش دی یادم نی پیدا گردی یا باز بشی یِیم میمَلِ همیشگیمان (دیزان) یه جفت دیه بخری یِم. 😉

#یادت_میا_قدیمان_چندی_باحال_بَ

زنداداش بگوت!

📌 برارزُن بِفَرماست

در ماه خرداد سال 1349 بعد از امتحانات نهایی سال ششم دبیرستان، یک روز دایی محمد پیشنهاد کرد که با هم به طالقان برویم. من هم که سالها بود به طالقان نرفته بودم، پیشنهادش را قبول کردم. با هم به شهرک رفتیم و از آنجا پیاده به حسنجون و از آن طریق، به آرتون، به منزل یکی از فامیل ها رفتیم.  یکی دو روز در آرتون بودیم.

بعد از چند روز، از طریق دنبلید به سمت روستای کَش رفتیم. دایی مادرم و دایی محمد (که نامش علی بود و به علیجان معروف بود) و فامیل های مادرشان در روستای کش زندگی می کردند. خیلی سبکبار و سرحال به سمت کش رفتیم و به منزل دایی علیجان وارد شدیم که مغازه ای هم در کش داشت. دایی علیجان مرد بسیار فهمیده، خوش سخن و شوخ طبع بود (شوخ بودن خصلت خانوادگیشان بود، چون خواهرش، یعنی مادر بزرگ من هم که خواهر همین دایی علیجان بود این خصلت را داشت). روستای کش در مسیر یک دره در غرب روستای سوهان قرار دارد و یک جوی پر آب که از کوههای البرز سرچشمه می گیرد، از وسط روستا می گذرد و موجب آبادانی و سرسبزی روستا است.

دایی علیجان چنان خوش صحبت بود که هر شنونده را به خود جذب می کرد. یک خاطره یا در حقیقت یک رویداد را برای ما تعریف کرد که بعدها حاصل آن را به صورت ضرب المثل بین افراد خانواده خودمان به کار می بردیم و اما این رویداد:

دایی علیجان می گفت: یک روز یک الموتی برای من پنیر و کره آورده بود (چون خودش مغازه داشت برای فروش) و من حین کمک به خالی کردن بار قاطرها و احوالپرسی درباره وقایعی که طی مدتی که با همدیگر ملاقات نداشتیم، صحبت نموده و خبرها را رد و بدل می کردیم، در همین اثنا، یک مشتری برای مغازه آمد و من رفتم که مشتری راه بیاندازم، همسرم برای آن الموتی چای آورده که من رفتم مغازه، حدود یک ربع طول کشید تا برگشتم نزد آن آقای الموتی و دوباره شروع کردم به صحبت و  گفتن رویدادها و خبرهای گذشته، ولی تا می آمدم که قضیه ای را توضیح بدهم، طرف می گفت:   بُرارزُن بِفَرماست (زن داداش فرمود، منظور همسر دایی).

دایی علیجان ادامه داد، پیش خود گفتم: آخه بُرار زُنی چَنَه را دِبَندُم (چونه زنِ برادر را ببندم، منظور بستن دهان یا چانه مرده است)، در این یک ربع چقدر حرف زد. به همین علت، دایی به زنش می گفت: کامران مشایخی! (کامران مشایخی خبرنگار ایرانی رادیو، ساکن لندن بود که گزارشهایی برای رادیو می فرستاد).

ضرب المثلی که بعدها بعنوان رمز بین افراد خانواده خودمان بکار می بردیم و برای بیان حالت افراد پُر حرف و خبر پراکن، همان « بُرار زُن بِفُرماست » بود. 

همه کسانی که به نحوی از آنها در این خاطره یادی شده است به رحمت ایزدی پیوسته اند.
   🌺🍃 روحشان شاد 🍃🌺


◀️ خاطره ارسالی از :
       آقای حجت الله مهریاری - آرتون

خاطره یک بزرگ بانویِ نجیبِ طالقانی

زن عمو جان تَعریف میکُرد:
مُن و جاریه، هَمسن و سال بی یِیم. دوتا دوست و رفیق جانی. هر کی ما ر میدی، میگوت: مگه شما دو تا دَس خوآرین اَندی با همین؟!
عاقبت همان طور دی گِردی. جاریه زودتر از مُن عروسی کُرد و مُن اویی دَس خوآر گِردی یَم. او دی چند ماه بعد که منی عروسی بَ، دَس خوآرُم گردی.

مُن و جاریه با هم واره داشتیم. هر غروب که بعد دوشیدن مالان، میشیَم اوشانی خانه تا شیر ر یکی کنیم، میدی یَم کَله، یا تندورشان روشُنه و قُزانشان آن میان کِتی. هر شو، شام داشتُن، آن دی آبه گوشت یا قُرمه پِلوو یا کَشک آش. البت مُن هیچوقت قزانشانی میانه نگاه نمی کُردُم اما شومارشی گَپان دِ مَعلوم بَ چی شام داشتُن. مثلاً میگوت: جاریه بُدو آشه هَم بَزَن تَه نیگیره! یا تَشه جیر اُور پِلوو نَسوجه. یا شیرِ که سراَنجام بَرساندی، آن آبه گوشتی چاشنی ری دی اِضاف کُن.

میدانین.. آن وقتان، اکثر مردمان، زندگی سخت و فقیرانه ای داشتُن. سال تا سال، رنگ پِلوو ر نمی دی یَن. آبه گوشت، اعیانی غذا محسوب میگردی و اِی ماهی یکی دو بار، شاید از هر ده تا خانه، یکیش آبه گوشت داشت. آش دی هر از گاهی، آن دی ویشتر تِلی آرد نه کَشک آش و دو آش.

راستشو بخواین، مُن آدُمِ شکم پرستی نبی یَم امبا همیشاک، حسرتِ زندگی جاریه ر داشتُم. برام دی عجیب بَ که چه بَ اوشان که وضع مالیشان چندان با ما فرقی نُداشت، خُجیره غذا میخوردُن اما ما نمی تانستیم اوشانی جور، زندگی کنیم.

یک روز مَش مریم، جاریه ای شومار، بشی بَ جایی، دَنبه. مُن همینجور که شیرِ پیمان می زیَم و جاریه، دَبه تازه بُزاسته یالِشه شیر هامیدا، او د سوال کُردُم: جاریه.. چطوره شما هر شو هر شو، بَپُته غذا دارین؟ آن دی پِلوو و آبه گوشت؟  ما ویشتر خُشک نان و یه کمی پِندیر...

جاریه یه لبخند بِزی و بگوت: کارت که تُمان گِردی، قُزانی میانه نُگاه کُن.
تعجب کُردُم و تندی پایستام بشی یَم قزانی سروقت... دُلُش تلی آرد دَبَه...
بگوتُم: خا.. حالا یه بار دی تلی آرد دارین، ما ر تعارف میزنی؟
بگوت: عزیزجان، ایمشو که خوش خوشانمانه تلی آرد داریم! خیلی وقتان که مِینی کَله تَش کُرده و قُزان سرش دَره، قُزانی میان هیچی دِنی جز خالی اُو...
شومارُم میگو: زُن باس آبروداری کنه... همیشاک کله شه روشُن کُنه تا دود خانه اش د دَر شوئه و مردم خیال کُنُن اوشانی اوضاع روبه راهه...
ولی عزیزجان، ما دی مثل بقیه مردم، خیلی شبها خالی نان داریم...

گپان جاریه که تُمان گردی، مینی اشکان جیرآمه... چندی این زناکان با عقل و تدبیر و نجیب بی یَن. نمییَشتُن حتی همساده، اوشانی فقر و نُداری ر متوجه گَرده...
ایسه الآنان میشُن جیک و پوک زندگیشانه همه جا جار میزنُن...

اما طالقانی زُناکان، واقعاً پیرو حضرت زهرا بی یَن که فرمود: ای علی! من از پروردگارم شرم دارم که چیزی از تو درخواست کنم که توان برآوردن آن را نداشته باشی.

در پناه دعای خیر حضرت باشید.
ایام شهادت ایشان بر شما تسلیت باد. 🏴

واژگان:
• دَس خوآر: (دست خواهر): ساقدوش و همراه عروس و نیز کنایه از دوست خیلی صمیمی.
• واره: یک تعاونی کوچک روستایی که بین خانه های نزدیک به هم جریان داشت و شیر هر روز را با هم یکی می کردند و هر روز، نوبت یک نفر بود که کل شیر را بردارد.
• تِلی: یک نوع حبوبات که در فارسی به آن گاودانه یا کرسنه می گویند و مزه تلخی دارد و جزء خوراک اقشار ضعیف در گذشته محسوب می شد.

✍🏻 متن به قلم: سیده مریم قادری #اورازان
براساس خاطره ای نقل شده از بانو میرتقی

این پُست، در کانال طالقانیها منتشر شده است.

نمزه وازی لب چشمه

📌 قصه های محلی

دختر و پسری با همدیگر نامزد بودند و می خواستند ازدواج کنند.  روزی قرار می گذارند که بروند به طرف مزرعه بالای ده، کنار نهر آبی بنشینند و کمی با همدیگر صحبت کنند.

اطراف نهر آب، پوشیده از بوته های بلند زرشک بود که  شکوفه هایش باز شده و عطر و بوی خوش آن، همه جا را گرفته و فضا هم، بسیار  زیبا و قشنگ بود.

آنها مشغول صحبت بودند. از طرفی یکی از اهالی، الاغش را گم کرده بود و تقریبا کل ده و مزارع را گشته، خسته و نالان، کنار نهر آب آمد و در نزدیکی آنها نشست. مشتی از آب نهر برداشت و سر و صورت خود را می شست که یک دفعه صدایی شنید که یکی با صدای بلند می گوید:

چه چشمهای زیبایی داری! من در چشمهای تو، نور زندگی می بینم!
 یک دنیا عشق در چشمان زیبای تو می بینم!
همه آرزوهای خود را می بینم!
و ....

مرد خر گم کرده که در آن طرف بوته های زرشک، نشسته بود، با شنیدن آن صدا به خود آمد و رو به آنها کرد و گفت: من پدرم در آمد آنقدر دنبال خرم گشتم! تو رو به خدا یکی خوب نگاه کن، ببین خر مرا در آنجا میبینی یا نه!!!

 یک دفعه، آنها زدند زیر خنده
 بخند و هی بخند 😄😄😄


◀️ متن از: خانم فاطمه پوررستگار