اورازانیان زمستان که میگردی، جوز و توت میسُوستُون، بعد با هم قاطی میکُردُن، دُو واره چیزهای دلخواه بهش اضافه میکُردُن مثل کیشمیش و گندم برشته، ولی اصلش هامون دوتایه 😋
مُن دی وقتی یالانی ب دُرُس مینُم، همه چی میانُش دمیکُردُم، از بادام و فندق و پسته بیگیر تا انجیر و پودر نارگیل و کنجد و آخر سرم عسل.
مینی پسر همیشاک میگوت: ننه بمب کوتونی دُرُس کُردی😋😉
راستی بمب کوتونی، افطاریب دی مناسبه ها.
✍ارسالی از: سیده فاطمه میرتقی، اورازان
طالقان خانه و درجی، صفایش سزا باشد کنم جان را فدایش
همه عشق مرا اینجا نهادند بریزم عمر خود را هم به پایش
شعر: سیده مریم قادری
اورازان، روستایی است واقع در دل کوههای البرز مرکزی با فاصله 90 کیلومتری از کرج و 12کیلومتری از مرکز طالقان (شهرک). این روستا در مسیر گوران و گلیرد (زادگاه آیت الله طالقانی) قرار گرفته و شرقی ترین منطقه طالقان می باشد و قله معروف شاه کرم در جوار آن سربه آسمان افراشته است. در تابستان حدود 200 خانوار سکنه دارد، اما به دلیل شدت برودت در ماههای سرد سال، جمعیت آن به حدود یک دهم کاهش می یابد.
اورازان از جمله روستاهای بکر، زیبا، تاریخی و پرآب منطقه طالقان است و به واسط چشمه های جوشان بی شمارش که حتی در سالهای خشکسالی هم پرآب هستند، باغات وسیع میوه و مزارع سرسبز دارد. وجه تسمیه این روستا هم همین پرآبی آن است که اکثریت "اورازان" را معادل آب ریزان می دانند و البته برخی دیگر هم معتقدند "اورازان" همان افرازان است که به جایگاه بلند و برفرازِ کوهساران، واقع شدنِ روستا اشاره دارد. در قسمت ورودی روستا تپه ای واقع شده با قدمت 4 هزار ساله و همچنین امامزاده و گورستان این روستا که دارای سنگ قبرهای قدیمی است و صدها گنجینه باستانی به تاراج رفته آن، همگی نشان از سابقه طولانی این روستا دارد.
از ویژگی بارز دیگر روستا این است که تمامی ساکنان آن از سادات بوده و قوم و خویش محسوب می شوند. همچنین اراضی اورازان وقفی (وقف اولاد ذکور دو تن از امامزادگان مدفون در همین روستا) است و قابل خرید و فروش نمی باشد. لذا از قدیم هم باور بر این بوده که فقط سادات حق سکونت در روستا را دارند و این امر، علیرغم اینکه رونق و پیشرفت اقتصادی تجاری را از زمینهای آن گرفته اما خود باعث حفظ بافت سنتی روستایی، تمیزی و پاکی و بکری این منطقه شده است.
همانگونه که قبلاً ذکر شد، وجود چشمه سارهای فراوان و رودخانه نسبتاً وسیع ده که سخاوتمندانه نیاز این روستا و روستاهای پایین دست آن نظیر گوران را تأمین می کند، باعث سرسبزی و ایجاد پوشش گیاهی متنوع و بی نظیری در منطقه شده است آنگونه که اکثر گیاهان دارویی و سبزیهای خوراکی بومی ایران، در کوههای اورازان یافت می شود. از محصولات کشاورزی آن نیز که به دلیل سرمای طولانی زمستان و بارشهای سنگین برف اغلب با محدودیت کمی و کیفی مواجه است می توان به گندم، یونجه، جو و انواع میوه هایی نظیر گردو (جُوز)، سیب، آلبالو، زردآلو (شیلانُک) و آلو اشاره کرد. همچنین دامپروری به شیوه سنتی و زنبورداری هم در بین مشاغل اهالی وجود دارد. درگذشته، جاجیم بافی و قالی بافی هم در بین زنان آن مرسوم بود که امروزه کمتر اثری از آن موجود است.
با توجه به مسافت طولانی این روستا با شهر و جاده های پر پیچ و خم و صعب العبور که در گذشته داشته، جای شگفتی است که مردانی بزرگ و عالم از این روستا برخاسته اند. اورازان زادگاه اجدادی مشاهیر بزرگی چون جلال آل احمد نویسنده صاحب سبک کتابهایی چون خسی در میقات، نون والقلم، مدیر مدرسه، زن زیادی و .... است که کتابی با نام "اورازان" هم در شرح زادگاه چشم نواز خود به نگارش درآورده است. همچنین عارفان و زاهدان و مردان صاحب نفسی چون سیدمرتضی که مردم کرامات بی شماری از وی دیده اند و کتاب "خورشید اورازان" در شرح زندگانی وی نوشته شده است.
اورازان، بسیاری از فرزندان برومند خود را در دفاع از مرز و بوم میهن تقدیم کرده که بالاترین تعداد شهدای جنگ تحمیلی در میان روستاهای طالقان مربوط به این روستاست و سرداران بزرگی چون سیدحمزه میرتقی، همچنان پا در راه سرخ شقایقها دارند و تا مرز شهادت در دفاع از حرم اهل بیت پیش می روند. (سردار که خود جانباز جنگ تحمیلی است در سال 94 در سوریه بار دیگر مجروح شده است.)
از دیدنیهای بی شمار روستا می توان به آبشار اورازان، امامزاده و تفریح گاه های مجاور باغات و چشمه سارهای آن اشاره کرد. کوهستان پر نعمت، سرسبز و سرسخت اطراف هم، جاذبه زیادی برای کوهنوردان و طبیعت گردان دارد.
روستای اورازان مدفن دو امامزاده به نام های سید شرف الدین و سیدعلاءالدین از نوادگان امام محمدباقر علیه السلام است و اهالی این روستا نیز همگی سید زاده و از نوادگان این امامزاده ها هستند. براساس تحقیقات مستند و شجرنامه موجود، این دو امامزاده، فرزندان امامزاده سیدنصرالدین،خیابان خیام تهران، هستند که ایشان فرزند امامزاده علی در مشهداردهال کاشان و او نیز فرزند بلافصل امام محمدباقر علیه السلام است. به دیگر سخن امامزادگان اورازان نتیجه های امام محمدباقر هستند. امامزاده قاضی میرسعید در روستای سیدآباد حسنجون طالقان نیز از فرزندان این دو امامزاده می باشند. قدمت زیارتگاه مربوط به اواخر صفویه یا اوایل زندیه است که بازسازی شده و اتاقی نیز به عنوان زائرسرا با امکانات اقامتی برای یک خانواده را دارد.
به امید دیدار شما در اورازانِ زیبا
تهیه و تنظیم: سیده مریم قادری
همه تانِ سلام.
آفتو ظهر گِردی، هنو هیچی نَپُتیَم ناهاری بَه.
ایسه امروزمانی ناهار، یه خُجیره غذای طالقانیه:
🍒 آلبالو پُلو 🍚
🍒 مواد لازُم:
برنج
گوشت چرخ کرده یا مرغ
پیاز
آلبالو
شکر
نمک، فلفل، زردچوبه، دارچین، ادویه گوشت یا ادویه مرغ
روغن
🍚 طرز تهیه:
اوُل میشین باغی میان، یه نیم کیلو آلبالو میچینی و میوری خُجیر میشوری و هَستانشو میگیری. هرچقدر آلبالو داری، نصف همان مقدار، شکر میریزی سرُش و مینگنی یه خنکه جا تا یک ساعت، شکر به خوردش بشویه. (اگه غذای شیرین دوست داری، مقدار شکرته به اندازه مقدار آلبالوآنت بگیر. مثلاً نیم کیلو آلبالو، 250 گرم تا نیم کیلو شکر میخوا، بسته به تی یی ذائقه)
بعد دی دو پیمانه آب دمیریجی قابلمه ای میان و آلبالو و شکر و میپچی برای مدت یه ربع. ایسه آلبالوآنو از اُو جدا مینی و او رِ یه مقدار ویشتر حرارت میدی و نگه میداری برای بعد از دَم دُناین.
اگه دلت خواست غذات با مرغ باشه، مرغو میپَچی و ریش ریش مینی و در جَختی کُره یا روغُن تفت میدی و آنه ره ادویه مرغ (دارچین، زعفران و هل) میزنی.
اگه دی گوشتی همرا میپَچی، گوشت و پیاز رنده شده و نمک و فلفل و ادویه رو مخلوط مینی و ورز میدی و گلوله مینی و روغنی میان سرخ مینی تا به قولی "کوفته ریزه" یا همان "گوشت قلقلی" گرده.
برنجُ اوکش مینی و آلبالو و گوشت ره لابلا دمیریجی و بعد دم مینی تا بَپچه. فقط یادت باشه اولاً برنجه، دان بگیر تا شِفته نگرده. دوماً یه تیکاک نان یا سیب زینی تهش بنگنی که چون آلبالو پلو شیرینه غذائه، خودشی ته دیگ بَسوت میبو.
آخُر سر که غذا نیم ساعت دم بکشی، شربت غلیظ گردیه آلبالو ره به آن اضافه و قاطی برنج مینی و میَلی نیم ساعت دیگه دم بکشه. بعد غذا رِه با خلال پسته و زعفران تزئین کُرده و نوش جان مینی.
نکته: میتانی به جای آلبالو تازه، از مربای آلبالو دی استفاده کنی، راحت تره و زُمستان که آلبالو دِنی، کار راه اندازه، چون که بی آلبالوپلو زندگی سخته و نمیشا تا بهار و تابُستان صبر کُرد.
آشپز: سیده مریم قادری
خب امرو میخوام شمایی به طرز تهیه یه خورشتو بگوئم که با اینکه طالقانی نی، اما طالقانیان میخورون چون مفید هسته
خورشت بامیه
آقا قبلش یچی میگوئم منو مسخره ناکنینا، من وچه بیم چون ننوم بامیه دوس نوداشت، هیچوقت نمیپت، من دی همش فکر میکردوم بامیه، همانیه کو زولبیایی همرا ماه رمضانا میخوریم. نمیدانستم یه جور تره بار هسته.
ایسه مواد لازم:
گوشت خورشتی
بامیه سبز (نه زردانی کو قنادی میان دره)
سیب زینی
روغون
دال عدس (این نارنجی رنگی مرجو)
نمک، فلفل، دارچین، زردچوبه و زیره
پیاز
رب گوجه و آب لیموی تازه
طرز درست کردن:
پیاز رو رنده یا خورد مینیم و با قدری روغن، آنه ره با گوشت سرخ مینیم و دارچین و زردچوبه و فلفل میزنیم و او دمیریجیم تا بپچه.
اینور تابه ره ومیگیریم و سیب زینی خلال را سرخ مینیم. بعدم سر بامیه رو میربینیم ولی نه تا ته، همان تکشو، آنه ره دی سرخ مینیم و کنار مینگنیم. داخل تابه 2 قاشق رب سرخ مینیم.
وقتی گوشت خوب بپت، دو مشت دال عدس میشوریم و دمیریجیم دلش. اینه نیم ساعته میپچه و له میبو. بعد رب سرخ کرده و آب یه دانه لیمو را اضاف مینیم. وقتی خوب جا کت، بامیه سرخ شده رو دمیریجیم و بعد یه ربع، خورشت آماده است. با پلو نوش جان کنین.
نمک فراموشتان نشه، آن دی حتما طالقانی اصیل نمک باشه
راستی میتانید به جای دال عدس، لپه دی استفاده کنید، منتها لپه دیرتر میپچه، پس همان موقع که گوشتو مینگنین بپچه، لپه ره دی اضاف کنین.
آشپز: سیده مریم قادری
مراحل درست کردن گاگیلی در شهر
1. مواد لازم شامل: نان تست قهوه ای (چندغله یا روگن) پندیر، جوز مغز، ارده کنجد
2. روی نانها پندیر میمالیم، جوزانو خورد مینیم و دمیریجیم، بعد دی ارده کنجد میزنیم
3. نانها رو دمیبندیم تندوری میان... آخ ببخشید یادم نبه تندور نوداریم، عیب نوداره، نانانو مینگنیم گاگیلی سازی میان.
4. چُراغش کو خاموش گردی، شمایی گاگیلی حاضر هسته
نوش جان
آشپز: سیده مریم قادری
آش، محبوبترین غذای طالقانیان است و انواع آن در طالقان طبخ می شود.
عکاس و آشپز: مریم قادری
آش ماست
آش کشک
آش دوکجیز
آش ترش (زرشک و آلو)
آش دندونی
آش رشته
آش کلم
آش صورتی
بفرمایید نوش جان کنید.
درجی، صندوقچه تمام ترمه خاطره های مادربزرگهاست
انباری تمام یادگاریهای دست ساز آقاجان
گرمای خوش پای کرسی در هزار رنگ اورسی
با ارزش همچو کتابهای خطی سر طاقچه
زیبا چون چشمان سرمه کشیده دخترکی لب چشمه
ماندگار چون عطر یاس سجاده مادر
در ضیافت عطر دل انگیز درجی،
همراه باش
با تمام دل
نویسنده متن: سیده مریم قادری
در کوچان وَرف گرفته، تی یی پِی می گَردُم
پی رَد آن گالشانِ پینه دار
شول شول شادی از بیامدنِ وَرف، در روزگاران وچگی
سُرخ دیمانُم اِچینه انار، چُشمان نَم بِزی از سوج سرما چون تیله
بدو بدو مینُم از امروز تا دیروز
آخر تی یی پِی می گَردُم مُنِ گم شده ی روزهایم
متن: مریم قادری (سیمرغ)، اورازان
عکس: وحید ملامحمدی، پراچان
عزیزکانُم دیمتانو قُربان
این گیل گیلیانو شمایی بَه ببافتیَم
بنگیَم دور درجی، درجیتانو گل باران کُردیَم..
عکس، متن و بافنده گلها: سیده مریم قادری
