معرفی روستاهای طالقان: اورازان

اورازان، روستایی است واقع در دل کوههای البرز مرکزی با فاصله 90 کیلومتری از کرج و 12کیلومتری از مرکز طالقان (شهرک). این روستا در مسیر گوران و گلیرد (زادگاه آیت الله طالقانی) قرار گرفته و شرقی ترین منطقه طالقان می باشد و قله معروف شاه کرم در جوار آن سربه آسمان افراشته است. در تابستان حدود 200 خانوار سکنه دارد، اما به دلیل شدت برودت در ماههای سرد سال، جمعیت آن به حدود یک دهم کاهش می یابد.
اورازان از جمله روستاهای بکر، زیبا، تاریخی و پرآب منطقه طالقان است و به واسط چشمه های جوشان بی شمارش که حتی در سالهای خشکسالی هم پرآب هستند، باغات وسیع میوه و مزارع سرسبز دارد. وجه تسمیه این روستا هم همین پرآبی آن است که اکثریت "اورازان" را معادل آب ریزان می دانند و البته برخی دیگر هم معتقدند "اورازان" همان افرازان است که به جایگاه بلند و برفرازِ کوهساران، واقع شدنِ روستا اشاره دارد. در قسمت ورودی روستا تپه ای واقع شده با قدمت 4 هزار ساله و همچنین امامزاده و گورستان این روستا که دارای سنگ قبرهای قدیمی است و صدها گنجینه باستانی به تاراج رفته آن، همگی نشان از سابقه طولانی این روستا دارد.
از ویژگی بارز دیگر روستا این است که تمامی ساکنان آن از سادات بوده و قوم و خویش محسوب می شوند. همچنین اراضی اورازان وقفی (وقف اولاد ذکور دو تن از امامزادگان مدفون در همین روستا) است و قابل خرید و فروش نمی باشد. لذا از قدیم هم باور بر این بوده که فقط سادات حق سکونت در روستا را دارند و این امر، علیرغم اینکه رونق و پیشرفت اقتصادی تجاری را از زمینهای آن گرفته اما خود باعث حفظ بافت سنتی روستایی، تمیزی و پاکی و بکری این منطقه شده است.
همانگونه که قبلاً ذکر شد، وجود چشمه سارهای فراوان و رودخانه نسبتاً وسیع ده که سخاوتمندانه نیاز این روستا و روستاهای پایین دست آن نظیر گوران را تأمین می کند، باعث سرسبزی و ایجاد پوشش گیاهی متنوع و بی نظیری در منطقه شده است آنگونه که اکثر گیاهان دارویی و سبزیهای خوراکی بومی ایران، در کوههای اورازان یافت می شود. از محصولات کشاورزی آن نیز که به دلیل سرمای طولانی زمستان و بارشهای سنگین برف اغلب با محدودیت کمی و کیفی مواجه است می توان به گندم، یونجه، جو و انواع میوه هایی نظیر گردو (جُوز)، سیب، آلبالو، زردآلو (شیلانُک) و آلو اشاره کرد. همچنین دامپروری به شیوه سنتی و زنبورداری هم در بین مشاغل اهالی وجود دارد. درگذشته، جاجیم بافی و قالی بافی هم در بین زنان آن مرسوم بود که امروزه کمتر اثری از آن موجود است.
با توجه به مسافت طولانی این روستا با شهر و جاده های پر پیچ و خم و صعب العبور که در گذشته داشته، جای شگفتی است که مردانی بزرگ و عالم از این روستا برخاسته اند. اورازان زادگاه اجدادی مشاهیر بزرگی چون جلال آل احمد نویسنده صاحب سبک کتابهایی چون خسی در میقات، نون والقلم، مدیر مدرسه،  زن زیادی و .... است که کتابی با نام "اورازان" هم در شرح زادگاه چشم نواز خود به نگارش درآورده است. همچنین عارفان و زاهدان و مردان صاحب نفسی چون سیدمرتضی که مردم کرامات بی شماری از وی دیده اند و کتاب "خورشید اورازان" در شرح زندگانی وی نوشته شده است.
اورازان، بسیاری از فرزندان برومند خود را در دفاع از مرز و بوم میهن تقدیم کرده که بالاترین تعداد شهدای جنگ تحمیلی در میان روستاهای طالقان مربوط به این روستاست و سرداران بزرگی چون سیدحمزه میرتقی، همچنان پا در راه سرخ شقایقها دارند و تا مرز شهادت در دفاع از حرم اهل بیت پیش می روند. (سردار که خود جانباز جنگ تحمیلی است در سال 94 در سوریه بار دیگر مجروح شده است.)
از دیدنیهای بی شمار روستا می توان به آبشار اورازان، امامزاده و تفریح گاه های مجاور باغات و چشمه سارهای آن اشاره کرد. کوهستان پر نعمت، سرسبز و سرسخت اطراف هم، جاذبه زیادی برای کوهنوردان و طبیعت گردان دارد.
روستای اورازان مدفن دو امامزاده به نام های سید شرف الدین و سیدعلاءالدین از نوادگان امام محمدباقر علیه السلام است و اهالی این روستا نیز همگی سید زاده و از نوادگان این امامزاده ها هستند. براساس تحقیقات مستند و شجرنامه موجود، این دو امامزاده، فرزندان امامزاده سیدنصرالدین،خیابان خیام تهران، هستند که ایشان فرزند امامزاده علی در مشهداردهال کاشان و او نیز فرزند بلافصل امام محمدباقر علیه السلام است. به دیگر سخن امامزادگان اورازان نتیجه های امام محمدباقر هستند. امامزاده قاضی میرسعید در روستای سیدآباد حسنجون طالقان نیز از فرزندان این دو امامزاده می باشند. قدمت زیارتگاه مربوط به اواخر صفویه یا اوایل زندیه است که بازسازی شده و اتاقی نیز به عنوان زائرسرا با امکانات اقامتی برای یک خانواده را دارد.
به امید دیدار شما در اورازانِ زیبا

تهیه و تنظیم: سیده مریم قادری