اربعین
سم الله الرحمن الرحیم
اربعین
فصل اول
این واژه از دیرباز در بین اقوام وملل مختلف مورد توجه بوده و هر ملتی در فرهنگ خودش کم و بیش با این کلمه انس و الفت داشته است و به قولی رفیق گرمابه وگلستان هر مکتبی میباشد.
چه خوش گفت خواجه شیراز علیه الرحمة:
سحر گه رهروی در سرزمینی
همی گفت این معما با قرینی
که ای صوفی شراب آنگه شود صاف
که در شیشه برآرد أربعینی
در فرهنگ اسلام نیز این واژه در مسائل فقهی،اخلاقی،عرفانی و اعتقادی محط نظر است به نحوی که می توان ادعا کرد نوعی رابطه تکوینی و تشریعی برای این مفهوم در اسلام وجود دارد.
فصل دوم
مضامین روایاتی که حاوی واژه اربعین هستند:
۱-خدای متعال طینت و سرشت و ذات انسان را در مدت چهل روز بپرداخت.
۲-انسان در چهل سالگی به بلوغ عقلانی میرسد.
در۴۰سالگی خداوند متعال به ملائکه موکل انسان وحی می فرستد که من به بنده ام عمر کافی جهت کسب معرفت عنایت کردم از این پس بر او سخت بگیرید و تمام اعمالش کم یا زیاد کوچک یا بزرگ همه را بنویسید.
۳-فردی که تا چهل سالگی استعداد هدایت را در خود به وجود نیاورد وصول به سعادت برایش مشکل خواهد شد.
۴-کسی که خمر بنوشد تا چهل روز نماز و روزه اش قبول نمیشود.
۵-شهادت چهل مؤمن بر جنازه مسلمانی مؤجب غفران اوست.
۶-حد همسایگی تا چهل منزل از هر طرف است.
۷-حضرت یونس علیه السلام چهل روز در شکم ماهی بود.
۸-انقطاع وحی از رسول خدا به مدت چهل روز بود.
در ادبیات عرفای الهی نیز عدد چهل بسیار مورد نظر بوده و در اعمال و اذکار و اوراد این توجه بیشتر روشن میگردد.
ر ج رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم ص۲۹
فصل سوم
اربعین در مکتب سیدالشهداء
امام صادق علیه السلام فرمودند:
ای زراره بدان تحقیقا آسمان به مدت چهل روز بر حسین علیه السلام خون گریست و زمین به مدت چل روز تیره و تار گشت و خورشید به مدت چهل روز با کسوف و حالت خونرنگ به اندوه و ماتم نشست و کوهها قطعه قطعه گشت و دریاها به تلاطم در آمد و ملائکه تا چهل روز برحسین علیه السلام گریستند ....
نکته حائض اهمیت این است که باید دانست یکی از شعائ مختص شیعه که در هیچ مکتب و ملتی نظیر و مشابهی برای او نمی توان یافت مسأله اربعین حضرت أباعبدلله الحسین علیه السلام است؛
واین از اختصاصات فرهنگ تشیع است.
زیارت مخصوصه آن حضرت در روز اربعین شعار مخصوص شیعه است و برای هیچ فردی از سایر معصومین علیهم السلام حتی برای رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم این مسأله وجود ندارد .زیارت حضرت در این روز و اقامه مجلس عزا فقط و فقط اختصاص به ایشان دارد!
فصل چهارم
ورود جابر بن عبدالله انصاری به کربلا
در کتاب «بشاره المصطفی » آمده است:
عطیه عوفی میگوید: به همراه جابر بن عبد الله انصاری به منظور زیارت قبر امام حسین علیه السلام وارد کربلا شدیم. جابر نزدیک شریعه فرات رفت.غسل کرد و لباسهای نیکو پوشید... سپس به طرف قبر مطهر، حرکت کردیم. جابر هیچ قدمی را برنمیداشت، الا اینکه ذکر خدا میگفت، تا به نزدیک قبر رسیدیم. سپس به من گفت:
مرا به قبر برسان. من دست او را روی قبر گذاشتم. جابر روی قبر افتاد و غش کرد. من مقداری آب روی صورتش پاشیدم. وقتی به هوش امد، سه بار گفت: یا حسین. سپس گفت: ای حسین چرا جواب مرا نمیدهی؟ بعد به خودش گفت: چگونه میتوانی جواب دهی در حالی که رگهای گلوی تو را بریدهاند و بین سر و بدنت جدایی افتاده است. شهادت می دهم که تو فرزند خاتم النبیین و سید المومنین...و پنجمین فرد از اصحاب کساء هستی...درود و سلام و رضوان الهی بر تو باد. سپس به اطراف قبر امام حسین علیه السلام حرکت کرد و گفت: "السلام علیکم ایتها الارواح التی حلت بفناء الحسین... اشهد انکم اقمتم الصلاة و اتیتم الزکاة و امرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر"
✍علی اصغر یزدانی_شهر مقدس قم