طالُقان و ... یوردی سَر و ... کَله‌ای وَر و آقاتی کُنار
هیمه و ... سُر و ... لَپّـه و ... سیا کیتیری و ...
یه اُستُکان تِشی چای
مُن زُندُگی رَ در هِمین یه اُستُکان تِشی چای بِی‌دیَم
متن از: آقای شهرام صادقیان
عکس از: خانم فاطمه شمس
انجمن خوشنویسان خبر داد: پرونده استاد غلامحسین امیرخانی، به عنوان گنجینه زنده بشری خط نستعلیق، واقع در موزه میرعمادِ مجموعه فرهنگی سعدآباد، که توسط شورای ثبت میراث ناملموس و حاملان آن، ثبت ملی شده بود، ابلاغ گردید.
به گفته یکی از اساتید خوشنویسی، استاد امیرخانی یک لقب و یا یک واژه نیست، بلکه یک مفهوم اجتماعی است. یک منشور چندوجهی است که فرهنگ، هنر، ادب و مهربانی از آن ساطع می‌شود. به حق ایشان را «پدر خوشنویسی معاصر ایران» می‌نامند.
استاد غلامحسین امیرخانی در بهمن ماه سال 1318 در طالقان به دنیا آمد. پدرش (زنده یاد رستم امیرخانی) معلم بود.
او در مراسم بزرگداشت خود درباره تاثیر پدر و مادرش بر زندگی خود گفته بود: «مادر و پدر من از نظر ویژگی‌های انسانی نمونه‌های خیلی خیلی درخشان نسل خودشان بودند. مادری که از نظر عاطفی بی‌نظیر بود و پدری که از نظر صبر و متانت شاید کم‌نظیر. اگر چیز کوچکی از آنها به من ارث رسیده باشد، به عنوان سعادتی است که ما به عنوان توفیق الهی از آن نام می بریم. اما حتما ده‌ها شرط در کنار هم قرار می‌گیرد تا آن توفیق را به وجود می‌آورد».
زمانی که وی پنج ساله بود، به همراه خانواده به تهران آمدند و پس از اقامت یک ساله در تهران، به یکی از روستاهای اطراف قزوین و سپس طالقان عزیمت کردند. غلامحسین، کلاس اول دبستان را در زادگاهش گذراند. سپس خانواده مجدداً به تهران بازگشتند. او مابقی دورانِ ابتدایی را در خیابان ظهیرالاسلام، مدرسه مسعود سعد گذراند. دوره دبیرستان را همراه با کار، در کلاس‌های شبانه طی کرد. در سال 1338 و از سن بیست سالگی، با استاد سیدحسین میرخانی آشنا شد و با تأثیر از استادش به صورت حرفه‌ای به سمت خوشنویسی گرایش پیدا کرد و به آموختن این هنر پرداخت. سپس با ممارست فراوان توانست در این هنر، سرآمد شود.
در سال 1340 در اداره کل هنرهای زیبای وزارت فرهنگ و هنر سابق (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز) با سمت خطاط استخدام شد. چهار سال بعد و در سال 1344 زمانی که انجمن خوشنویسان ایران تأسیس شد، از اعضای هیأت موسس آن گردید و از همان دوران، به عنوان مدرس در این انجمن، به تعلیم خوشنویسی مشغول شد. در مدت زمانی کمتر از یک دهه و در سال 1353 موفق به دریافت درجه استادی خوشنویسی از انجمن گردید. سال 1358 به درجه «استاد ارشد» نائل شد. در همان سال، ریاست شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران را برعهده گرفت.
او تاکنون کتاب‌های زیادی را با خط منحصر به فرد خود تحریر کرده که از جمله آن می‌توان به گلستان سعدی، دیوان حافظ، رباعیات خیام، دیوان خواجوی کرمانی و فرازهایی از شاهنامه اشاره کرد. او در نگارش خط نستعلیق، از ریز و درشت، دستی قوی و مهارتی مثال زدنی و فوق العاده دارد. او را یکی از برترین نستعلیق نویسان حال حاضر ایران می‌دانند. استاد مقالاتی را نیز در زمینه‌های مختلف خوشنویسی تدوین و شاگردان بسیاری را تربیت کرده است. از جمله مهدی فلاح، کرمعلی سالخورده، امیراحمد فلسفی، علی اشرف صندوق آبادی و جواد بختیاری. ایشان در ده‌ها نمایشگاه فردی و گروهی در داخل و خارج از کشور، از جمله انگلستان و فرانسه شرکت نموده است.
در سال‌های 1378 و 1388 (برای دو مرتبه)، نشان درجه یک فرهنگ و هنر ایران به ایشان اعطا شده است. همچنین در سال 1381 به عنوان چهره برگزیده همایش «چهره‌های ماندگار» انتخاب گردید. در سال 1395 نشان شوالیه، بالاترین نشان فرهنگی کشور فرانسه، به دلیل تلاش ویژه در راه اعتلای فرهنگ و هنر، به ایشان اعطا شد. در سال 1398 نیز خیابانی در تهران (در محدوده شهرآرا) به نام ایشان نامگذاری گردید. همچنین فیلم مستندی با نام «قلم عشق» درخصوص استاد به کارگردانی خانم سمیرا رجبی ساخته و با اتمام کامل مراحل فنی هم‌اکنون آماده نمایش شده است.
با آرزوی سلامتی و توفیقات بیشتر برای استاد
حنا دستت، چشانت سُرمه مالِه
میشی مالانی پِی‌سَر، جواَر مَاله
بیامیَم دزدکی رویِ تو بِینُم
مُنه خود نیگیتِی، جنست خرابه
شعر از: آقای مسلم گرشاسبی، اهل آبادی کَش طالقان
کلمات و اصطلاحات:
حال و هوای این روزای درجی عاشقانه شده، و این از لطف شما دوستانه.
جانِ خدا...
اگه یه جایی یه‌کی دلُش بی‌تاب و غصه داره
نمی‌دانُم چُ‌طو
اَمبا خودُت پادرمیانی کن...!
سلام صُبحتان بخیر عزیزانِ جان
سلام هَمساده خوبی؟ خوشی؟ کُرچی؟ ساقی؟
سَره خور همساده کُدامانه؟ ما شَص سالُه که زُن و شووَریم!
اِ.. راست میگوئی؟ چُ خوب!
تازه دِبی‌یَم تو دِ خواستگاری کُنُم!!
آخه مُن تو رِ خیلی دوس دارُم هَمساده!!!
سَره خور هَمساده کدامانه... ما شَص سالُه...
واستا بِینُم بَگوتی یه‌کیه دوس داری؟
چرخه صبحگاهی یک آلزایمر عاشقانه... همسر یا همسایه، مسأله این است!
صبحتان عاشقانه عِزیزانِ جان
به قُربانِ حنایِ پشتِ دَسّـِت
تَنوری دَم نشو می‌سوجه دَسّـِت
تو گُلکار مینی و مُن غصه دارُم
دَسّت چون گُل ولی گُل گِردی دَسّـِت
شعر از: بانو سیمرغ - عکس از: بانو سهیلا
_______________________________
شعر دیگری از همشهری خوش‌ذوقمان جناب آقای شهرام صادقیان که فی‌البداهه سرودند:
به قُربانَ حنایَ سَر گیسُـت
تَنوری وَر نُشو، می‌سوجه گیسُـت
تو گُلکار مینی و مُن خَسته گَردوم
سرُت چون گُل ولی گُل گِردی گیسُـت
خدا بُداره‌تان. سپاس
اون قِدیمان کو کارگر با قرارداد مشخص دَنُبَه، کارُگرانی ساده دِبیَن که به ایشان فَعله میگوتُن و برحسب شرایط و مُهارت، به صورت‌های زیر کار میکُردُن:
روزمُزد: کارگری که در برابر کارِ روزانه، مزد میگیت که عبارت بود از پول، غذا یا محصولات کشاورزی، مثل کارگرانِ گیلاس چین.
سال مُزد: کارگری که به صورت سالانه دستمزد هامیگیت. مثل چوپانان.
شکم خوراک: کارگران ساده و غیرماهری کو فقط در برابر خوراک، کار میکُردُن. مثلاً در دنبلید، کارگرانی در کنار یک خانواده، اقامت و کار میکُردُن که به اینها «آدم» اطلاق می‌گردی. یعنی می‌گُوتُن فلان خانواده، آدُم داره. این آدمها که معمولاً از ولایات اطراف به طالقان میامیَن، حقوق ناچیزی می‌گیتُن و دستمزد اصلی‌شان همان سرپناه و غذا بَه.
مزد سر خرمن: این مزد به برخی مشاغل، سالانه و به صورت محصولات برداشت شده خرمن، پرداخت می‌گردی. مثل مزد سلمانی و دلاک.
مزد نقد: اینجور مزدان مختص بسیاری از مشاغل بَ که به صورت نقدی پرداخت می‌گردی. مثل مزد نجّار یا آهنگر.
دَس کمک: در اصل کارگری قرضی است که بدون دریافت مزد نقدی، در ازایِ کار در زمانی دیگر، برای فرد کار میکُرد. این نوع کارگری، یک جور همیاری روستایی است که در مواقع شدت یافتن کار، اعضا و کارگران یک خانواده به کمک دیگری میشُن و در مقابل اون دی در یک روز دیگر، همین کارِ تکرار مینه و بدین ترتیب جبران محبت و زحمت میبو.
فَعله بی‌مزد و مواجب: چنین چیزی خیلی در طالقان مرسوم نَبَه ولی گاهی کارگرانی بیدونِ مزد دی پیدا می‌گردی. مثل شاگردانِ مغازه، کارآموزان یا محصلانی که برای طرحِ کادّ خودشان کار میکُردُن.
این شرایط کارگری در قدیم بَ. آن زمان، زندگی روستایی با محدودیت‌هایی که داشت، اینگونه از کارگران خود، قدردانی میکُرد. شاید شرایط کارگری خیلی عادلانه و صرفه‌مند نبَه اما یه چیزی ر نمیشا کتمان کُرد و آن اینکه طالقانیان، چه قدیمی‌ها چه امروزی‌ها، همیشه بهترین رفتار رو با کارگرانشان داشتُن. اوشانِ تکریم میکُردُن و طبق سفارش اسلام، همیشک سعی میکُردُن مزدشانه سریع و کامل هادیَن.
مثلاً در هیچ جای دیگری نِیدیَم که قدِ طالقانیان، به کارگر احترام بنگنُن. کارگری، کاری خفیف و بی ارزش در نظر طالقانیان نی. وختی یک کارگر دارُن، خودشانی غذا و خوراکِ با اوشان تقسیم مینُن و حتی خیلی وقتا، عینِ یک میهمان، اویی بِ تهیه تدارک مِینُن.
یادُم میا کارگر و بنّا داشتیم، ننه هر صبح، اوشانی بِ پِلو خورشت با سالاد و دوغ و سبزی و مخلفات، تهیه میکُرد. یه روز مجبور گردی بشوئه صفِ سیمانی میان و نزدیک ظهر بیامه. آن موقعان تلفن دی نبه که زنگ بزنه و خبر هادیه تا یکی دیگه اویی جا غذا بپُچه. ظهر با کُباب و سنگک بیامی خانه و هِی عذرخواهی میکُرد که نتانسته پلو بپُچه.
بنّامان میگوت: خواهر، هیچ جا ما ر ناهار هانمیدیَن. شما دی اندی خودته خسته ناکن، صبح به صبح یه آبگوشت بار کن و بشو به کارانت برس. اما ننه میگوت: نمیشا هر روز آبگوشت باخوردُن. تکراری و خسته کننده میبو.
یا همین طالقان خودمان، افغانی کارگر داشتیم. آقام میشه تا شهرُک، میوه و بیسکیویتُ و شکر پنیر میگیت کارگرانی بَ. میگوت این بنده خداهان خسته و گُسنه میبُن، کنار هر چایی اوشانی بِ بیسکیویت بنگنین ته دلشانِ بگیره.
کجایِ دنیا سراغ داری چنین با کارگر مهرُبانی کُردُن؟
متن اصلی از: آقای شهرام صادقیان، مدیر محترم کانال اصیل طالقانیان
با تشکر از آقای مهدی رضاخانی و گروه تولید محتوای درجی بابت تکمیل متن و ذکر خاطرات
دستکتِ مُنِ هادین تو رِ یه خُجیرِ جا بَبُرُم...
به قشنگِ قِدیمان... به دیدارِ طالقانی سُرخِ دیمان
با سپاس فراوان از آقایان فرهاد باریکانی و شهرام صادقیان
نکش ای جانِ مار چُشم انتـظاری ناکـن اِنـدی مُنـیـبه بی قـراری
تو کو هر شو و روز دَس به دعایی بـه امـیـــدِ خــدا امـیــدواری
🍃☀️ سلام
امیدتان به خدا بو عزیزان
صبحتان بخیر ☀️🍃
#شعر_محلی
عکس از: آقای عشقعلی ایرانمنش
آقای شهرام صادقیان، مدیر محترم کانال اصیل طالقانیان، شرح طنزی بر این عکس نوشتند:
«حلا میشیم یه گزارُشَ کشتی سراغ، مابُینَ طالُقانی قورماغَه با حریفُش از خاروج، یه خجیر سالتوبارانداز از طالُقانی قورماغَه»
یکی از قشنگترین کلمات طالقانی که خود به خود آدمه خنده میا، کلمه «قورماغه» یا با تلفظی دیگر، «قورتماغه» است.
از این جالبتر کلمه «قورتماغه لاحاف» است که به جلبک و سبزه روی آب اطلاق می‌شود.
یعنی از این قشنگتر نمی‌شد این گیاه را تشبیه و توصیف کرد.
یادش بخیر بچه دبستانی بودم. یک همکلاسی شمالی داشتم که به تقلید از فیلم «باشو غریبه کوچک» ازم می‌پرسید: اِما گوئیم «پیر وَک» شُما چی گویین؟
که جواب دادم: «قـُورت‌ماغه» و با این کلماتِ پیر وَک و قورتماغه، کلی با هم خندیدیم.
