یادِ وَچگیان
و آن وَرفی زُومُستانان
و گَته نَنه‌ای اوسَنَکان
بیخِ آن گرمِه کُرسیان به خیر....!
خاطره:
درجی یی میان، عکسِ کرسی بنگی یِین، مُنو بَبُردین به روزگارِ کودکی!
آخِییی یادُوش بخیر
فامیلانِمان شب نشین بِمابیَن مای خانه
مُن دی وَچه بیَم
کرسیِ سَر، نُشته بیَم، وازی میکُردُم
یِگهو مُنه خِو بیت!
جیر کَتُم یکیشانی سر 
نقل خاطره از: افتخاری، اهل روستای پراچان طالقان
عکس از: سعید ملک کیانی
سلام
امروز خدمتتون هستیم با یه غذای اصیل و سنتی البرزی که از طالقان تا روستاهای حاشیه رودخانه کرج، اونو درست می‌کنند اما نکته مهمش اینجاست که این غذای سنتی طالقانیها در شب‌های چله یا همون شب یلدا بوده و اسمش «کله پلو» هست.
در قدیم، کله پاچه رو با مقداری پیاز و سیر و نمک می‌ریختند توی ظرف سفالی و اونو توی تنور می‌گذاشتند تا آروم آروم بپزه. بعد، پیاز داغ فراوان با زردچوبه و فلفل سیاه و دارچین درست کرده و بهش آبِ کله پاچه رو اضافه می‌کردند و دم می‌گذاشتند. در آخر کار هم، پلو رو در کنارِ گوشتهای کله پاچه، سِرو کرده و دورهمی می‌خوردند.
شاید برای خیلی‌ها عجیب باشه که مگه کله پاچه رو میشه با برنج خورد ولی مطمئناً اگه معذوریتی در خوردن کله پاچه ندارید، عاشق این پلو خواهید شد. طعمش شبیه یه چلوگوشت واقعیه. دیگه براتون نگم از ته‌دیگِ این غذا که بی‌نظیرترین ته‌دیگِ دنیاست به شرط اینکه در استفاده از روغن حیوانی، دست و دلباز باشید.
خوردن سیرترشی در کنار این غذا به شدت پیشنهاد میشه.
ضمناً می‌تونید از سبزی‌های محلی، مثل شورک هم برای داخل برنج، استفاده کنید.
نوش جان
سرآشپز هنرمند: خانم رویا ملک محمدی
خُجیر نُگاه کُن عزیزجان
این قشنگِ راه دی دَرِه تُومام میبو!
پاییزَک دی دَرِه میشو خانُ‌شان!
باز ما می‌مانیم و یه فصلِ تازه...
اَمبا چی یِی غُصُه رِ داری؟
فصلِ تازه دی خودشی قشنگیانِه داره 
عکس از: عباس وزیری
طالقانی درجی
زُومُستان بیامی و گاز نیومی!
راستی شماهان موافق گاز رسانی به روستاهای طالقان هستین؟
اگر آها، که طبیعت چی میبو؟
اگه نه دی، مردمانی سختی چُوطو تُومام گرده؟
نظرات خودتونو زیر همین پست، کامنت کنید.
برخی نظرات ارسالی:
آقای مسعود از زیدشت: خداییش نعمت بزرگیه، از وقتی گاز اومده، مادرم اینا راحت شدند، دیگه زمستونها مجبور نیستند که بیان تهران.
ولی از یه طرف دیگه هم غریبه ها زیاد میشن. مثلاً زیدشت، خدایی خیلی بد شده، همه غریبه شدند و دیگه دِه نیست که من اصلاً این وضعیت رو دوست ندارم.
خانم فریبا سوداگری از میراش: من موافقم ولی نگران دی هستم. چرا که خطرناک هست برای پیران. ولی خا از یه جهت دیگه راحت دی میبُن.
آقای بهروز حاجیان از زیدشت: من موافق صد در صدی هستم. با اجرای گاز چه آسیبی به طبیعت زده میشه؟ ما ساکنان طالقان، سالهاست که از کمبود امکانات داریم رنج می بریم و بابتش هزینه های گزافی پرداخت کردیم. امسال، غیربومی‌های طالقان (اونهایی که طالقانی هستند اما زندگی اصلیشون در شهرهای کرج و تهران هست) در مناطقی که گازرسانی شده، طالقان موندند. به طور قطع، هر امکاناتی که میاد، هم دارای معایب هست و هم مزایا، ولی واقعاً نمیشه اصلی ترین نیاز مرد رنج کشیده طالقان رو فدای طبیعت کرد. باید یک جوری این گازرسانی انجام بشه که خیلی هم به طبیعت آسیبی وارد نکنه.
از اون طرف هم ترس هجوم افراد غیرطالقانی به طالقان پیش میاد که مدیریت این قضیه، به خودِ طالقانی ها بستگی داره. بومی‌هایی که مالکن و خودمختار و میتونند زمینهاشون به غریبه ها نفروشند. ولی واقعاً در هوای سرد نیمه دوم سال، گاز اصلی ترین نیاز مردم منطقه هست به طور قطع.
واقعاً با ورود گاز، خیلی مردم راحت میشن، هم در بحث امکانات سوخت رسانی که برای گازوییل مجبورن برن تو صف، نازِ سوخت رسانها رو کشیدن، پمپ بنزین و بوروکراسی فرمانداری و ...
هم یک جورایی بحث شغل و درآمدزایی و امکانات دیگه، به این گزینه وابسته است. چون جمعیت زمانی زیاد میشه که امکانات باشه. شرایط شغلی زمانی بهبود پیدا میکنه که جمعیت زیاد باشه. در نهایت همه چی به امکانات منطقه مربوطه.
به نظر من اگر یک کار مثبت برای طالقان انجام شده باشه، همین گاز رسانیش هست.
خانم زری مهرانی از مهران: گاز عالیه و اگه به مهران برسه، من میخوام که دهه بعدی رو در طالقان زندگی کنم. خواه ناخواه امکانات با گذشت زمان باید بیشتر بشه. خلاصه در کنار مزایا، شاید معایبی هم داشته باشه ولی برای منطقه سردسیر واقعاً نعمته. مثلاً همین روزا اگه ما بخواییم بریم طالقان، خونه یخه، کف اتاقا انگار که خیسه از سرما، درسته هیچ چیز مانع عشق یه طالقانونی نمیشه و سنگ هم بباره میریم طالقان ولی واقعاً واسه بومی ها تهیه و هزینه سوخت سخت و زیاده. هرچند گاز تا بیاد بالا طالقان، بیست سالی فکر کنم طول بکشه. ما که خونه مون صعب العبوره احتمالاً 50 سال دیگه گاز بیاد! فعلاً قراردادشون (قرارداد گازرسانی) تا روستای جوستان هست گمونم.
خانم شهناز سلطانیان از دیزان: با توجه به آسیب دیدن طبیعت و هجوم غیر طالقانیها به طالقان که خودش یک فاجعه است، اما با مدیریت به جای طالقانیها که زمین و خونه به غیر نفروشند و بر کار گاز رسانی نظارت درست انجام بشه، گاز باشه خیلی بهتره. ما خودمون اگه گاز باشه، زمستون هم میمونیم طالقان و این کار رو خیلی های دیگه هم می کنند.
سیده مریم قادری از اورازان: زندگی بدون سوخت مناسب در آب و هوای سرد منطقه، یک معضل بزرگه که باعث کاهش جمعیت و متعاقب آن درآمد و رونق زندگی در طالقان میشه. اما گرم شدن زمین، آلودگی هوا و هجوم زمین خواران به منطقه و متعاقب اون خیل عظیمی از افراد غریبه با فرهنگهای مختلف، طالقان رو در معرض آسیب جدی قرار میده. گاز رسانی یک ضرورت اجتناب ناپذیره اما در کنارش باید به هزار مورد دیگه هم فکر کرد و جوری برنامه چید که نگین سبز و پرافتخار البرز کوه و مردم نازنینش، کمترین آسیب رو ببینند. به امید دیدن این درایت از اهالی منطقه و مسئولین
سلام
هوا سرد گِردی (گَرِستی) اَمبا هَنو قشنگیانُش دَره
این قُرمُزه وَلگه بِینین، طبیعت اویی دور چُنُسی همرا خط بَکِشیه
راستی میدانین چُنُس یا چُنُسک چی هَسته؟
اینی سَر اَنگُشت بَزَن و بُخوان «چُنُس» کلیک
صُبحتان بخیر عِزیزانِ جان
معنی چُنُس یا چُنُسک: در روزهای سرد پاییز و زمستان، شبنمی که بر روی برگها، گیاهان و زمین می‌نشیند، یخ می‌زند و شکل زیبایی به طبیعت می‌دهد. انگار که همه چیز در زیر بلور نازکی از یخ پوشیده شده. به این شبنم یخ زده در گویش طالقان، چُنُس یا چُنُسک می‌گویند.
یه طالقانی مثل میگو: وَرفی آواز دَر شییَه، اَمبا چُنس پا رَ میسوجانه.
به این معنی که اسم کسی بد در رفته اما از کسی که اصلاً به ذهنت خطور نمیکنه، آسیب و بدی می‌بینی. کلیک
در عکس، شبنم یخ زده را روی چمن و پرچین شمشادها می‌بینید.
عکسها از: سیده مریم قادری #اورازان
قِدیمان، خیر و برکت دَبَه
اِندی ناشُکری کُردیم، همه وَکَت!
پارسالان داران کُلی جوزِ بار داشت
ایمسال فقط عَسکُش دَرَه با وَلگُش!
برف بهاری
آمدی جانُت
دَر آیه پس چبه حالا چرا این
همه وَلگ و شکوفه آمده بالا چرا
در زمستان خو دِبیی با اینهمه کوه و کمر چونکه بیداره درختان کردیشون دولا چرا
من که در یادم دِنی وَهمن بیا فصل بُهار این همه سرما و بوران دی بیا والا چرا
دور گردون گِرد گردی
عقلشه از دست بُدا در بهارش دی
زمستان گردیه برپا چرا
شعر از: فرهنگ باریکانی (صالح)
28 فروردین 1397
عکس از خانم ریحانه
آنون قدیمان مردمانی وضع مثل مردم بیه کی ایجوری مردمی، مردمی میان گم بیه
ورف دی خودیشبه وقت زمانی داشت خوب کی زمستان به بهار و بهار میزی ماره چوب
زمین سبز گیردیه او داران شکوفه کردن تمام ورف بیامه او همه را کرد یسره مایبه حرام
کیه ما بدین او این دلی درده بگوتن آونانی که عاقل بین هر چی داشتن بروتن
همه درشین این خرابده بشین شهری میان اونان که بماندین همیشه دارن الامان
جمع گیردین بیشیم خدای ور مثل کچل قدیم یا زمان کن مثل قدیم یا بگو مادی در بشیم
شکوفه دار باغانی میان
شورک والک کوهی پی این
زمان ورف کی بدیه این همه سال گیردیه طی
شعر از: بنیامین
ابراهیمی طالقانی
5 اردیبهشت 1397
دُلی دارُم که شیدایِ بهارَه
بهاری رُنگی بَه، دُل بی قرارَه
هُوا گرم گَردِه، یخ لولان وا گردُن
صحرا سبز و کوکان دی پیدا گردُن
بِشیم جو در کنی، تانه دوندیم
پابیل هی بَزنِیم هی بَلمْ در اُوریم
اِوَ راهی کنیم محلِه بَرُسَه
همون مَحله که بی اِو تشنه هستَه
طبیعت، بازُم سبزِ شولا تن کن
بلبلان و چوچکانِه خبر کن
زُمستان، دَره میشو باز بُهارَه
ننه سرما فرار، دل بی قراره
ارسالی از شاعر، به همراه عکسها: آقای داود
باران چشمه - خودکاوند طالقان
1396/11/22
طالقانیان یک شعر-مثل قدیمی دارند که می گوید:
پس از نوروزِ باستانی
دی باز آید زُمُستانی
چهل کُنده بسوزانی
البته مصرع آخر را اینطور هم می گویند:
چُل و گُندوک بُسوزانی
یعنی بعد از نوروز، آنچنان سرمای شدیدی میاد که مجبور می شوی چهل کُنده درخت را برای تأمین گرمای خانه بسوزانی.
به این صورت نیاکان ما پیش بینی می کردند که تا ده اردیبهشت، هوا می تواند رو به زمستانی شدن و برف و سرما رود.
شدت این سرما گاهی آن چنان زیاد است که به علت کمبود هیزم، ممکن است مجبور به سوزاندن ابزارهای ضروری زندگی، (نظیر چُل= ابزار نخ ریسی، یا گندوک= شانه چوبی ابزار پشم ریسی) شوی.
با سپاس از آقای روزبه اجلالی
و کانال طالقانی ها
عکس: روستای نویزک طالقان، از: بانو سحر کاووسی
خدا، ایمشو شکوفه بی پناهه
تُنُش یخ کُردیه، چون بی لُحافه
نمی دانُم، اگه تقدیرش اینه
آخه یالی بکوشتُن دی، گناهه!
شعر از: مسلم آهنگری - روستای گوران
آخه آلان دی وقته وَرف گردی
متلک دی میان حرف گردی
اگه ورفه، شکوفه چی بگوتی
چبه این همه زحمت صرف گردی
شعر از: فرهنگ باریکانی - روستای باریکان
بهار آمد شکوفه بر سردار
چه خوش باشد به صحرا در بر یار
شدم بیدار من ازخواب دوشین
نشسته برف سنگین بر سپیدار
شعر از: محمدعلی صالحی - روستای سوهان
جانا حدیثِ برف و شقایق ندیده ای
ویرانیِ دوباره ی عاشق ندیده ای
دل را به رسمِ عشق، سپردیم دستِ تو
بر زیر پانهادی و لایق ندیده ای
شعر از: فرشید فلاحی - روستای کولج
