لاله‌ی گمشده‌ی طالقان، به دامنِ مادر البرز برمی‌گردد

السلام علیک یا جواد الائمه

 

بیا برار شهیدم که ننه جان بُدا از چشم انتظاری، که آقاتی قد دوتا گردی قدتی قربان... خوش بیامی یِی جان 😭😭

 

 

پیکر شهید عیسی شجاعی، اهلِ روستای دنبلید طالقان، که در سال 1362 به شهادت رسید، بعد از چهل سال شناسایی شد. مراسم تشییع امروز در کرج و پنجشنبه در طالقان برگزار خواهد شد. این لاله‌ی طالقان‌جان، در زادگاه خود آرام خواهد گرفت.

روحش شاد

 پی‌نوشت ادمین: میگم خوش به حال شهیدها... چهل سال از رفتنش گذشته، هنوز همان جوانِ هیجده ساله است!!

دلنوشته‌ای برای روستای تکیه ناوه

 

روستایم: نازنین عُلقه‌ام، عجیب دلتنگتم!

دلتنگ کوچه‌های اردیبهشت... برای پونه‌ها و بابونه‌ها... برای بوته‌ی آویشنی که کنار غرفه‌ی خاربن‌ها، عطر به حراج می‌گذارد.

دلتنگ قطعه‌ی عاشقانه‌ی مرغ شباهنگ که از دور می‌نوازد.

دلم برای زمزمه‌ی شعری که بلبل برای گلبرگ‌های محمدی می‌خواند تنگ است، تنگ.

چشمانم برای گیسوان پریشان آبشارانت در امواج باد تنگ، است تنگ.

در جولان است مرکب نسیم صبحگاهانت در خاطرم، آنگاه که سبب رقص زیبای شقایق‌های دشت‌هایت می‌شود.

دلم برای ترنم هر قطره باران اردیبهشت تو می‌میرد. برای بوی رنگ‌های رنگین کمانت،

برای صدای رنگ آبی آسمانت با گُله گله ابرهای اینجا و آنجایت به فغان است.

خدایا...

دلم هنوز در تب و تاب نوای سِحرانگیز نی‌لبک چوپان است،

و رقص خیال‌انگیز قاصدک‌ها و پروانه‌ها...

کاش این فاصله‌ها فقط خواب و خیال باشد.

کاش چوپان دوباره در نی‌لبکش گریه کند.

و صدای گریه‌ی دخترکی که کوزه‌ی آب را شکسته و کلوش‌هایش را آب برده است، از گلوی تاریخت بزند بیرون.

کاش رخت رویا را از تن بکنم و و تو را در گذشته‌هایت، دست نخورده و بِکر بازیابم.

کاش...

 به قلم: بانو فاطمه علیشیری، روستای تکیه ناوه‌ طالقان

زیـر سیگـاری

 

وقتی بَـــرِسی‌یَم خانه، اِنــدی آقاجان سیککار بَکشی‌بَه، خانه اِچین گردی‌بِه تنورستانی جور دود بیگیت و گل‌های فرش دی دود بریج گِردی بِــه.

آقاجانــــــی زیـــر سیگاری دی پر گردی‌به از فیلتر سیگارانی که کین به کین روشُون کوردی‌به و این جور موقان کـه فهم چند نخ سیکار بَکِشی‌یَن، به اندازه یک نخ میگرده حتما یک جای کار خوراب گردیه!

بوی توتونی که بر سپر زیـــر سیگاری خاموش میگِردی و لام تا کام مونه هیچی نگُت که چی گردیه

آن روز خانـــه ویشتر از هر روزی آقاجـانی بو رو میدا

بوی توتونی دود که از کوه پر صلابت آتشفشانی آقاجــــــان راست میگِردی

بـــوی امنیت

______________

به قلم: حامد نجاری، از روستایِ گورانِ طالقان
عکس از: مسعود غلامی

سیمینی برای جلال

یه وَختی دی جلال، سیمینی‌ب نامُه بنوشتی بَ

و آن وَختی که همدیگه دِ دور بی‌یَن

که:

«هر کی یی همرا گَپ می‌زَنـُم، اولین کاری که مینُم اینه که یه طوریایی انگُوشترِ حلقه‌مانه اویی چُشمی پیش بَکشُم

تا که او مُن دِ بپرسه: عِه! زُن بیگیتی‌یِی؟

مُن دی گَپ ر بَرسانُم تا تی‌یِی سَر

و بَهد دی عَکسته نُشانُش هادیـَم!..»

 

ایسه الان کُجاین این جلالانِ طالُقانی عاشُقی بلد؟

 

متنی برای پل قدیمی زادگاهم، روستای شهرک طالقان

ورود ممنوع
ورود به شهرک ممنوع
گذر از پلی که شناسنامه روستای شهرک طالقان است ممنوع.
چون اکنون این گذرگاه دیگر مسیر ورود به روستای شهرک نیست. چون شهر طالقان، هویت روستاهای تشکیل دهنده خود را می بلعد. روستاهای شناسنامه دار، باید تبدیل به محله های بی هویت شوند.
این پل زیبا که نشانی از هویت شهرک هست، همچون دوقلویش پل گلینک، باید زیر پایه هایشان با احداث پل های ناموزون ساخته شده با ماشین و آهن سیمان خالی شود.
باید پلی که به صورت مشارکتی، با کمک مالی و به دست اهالی، زیر نظر مهندس میرفخرایی ساخته شد از یادها فراموش شود. زیرا ساخت پل و حمام و مسجد و آب انبار توسط مردم نشان از هویت روستایی است و ساخت تاسیسات توسط دولت نشان از هویت شهری.

 

پلی که در اوایل دهه ١٣٣٠ساخته شد، هیچگاه سیل از روی آن رد نشد، هیچ سیلی تا قبل از احداث پل جدید، آسیبی به آن وارد نکرد، باید نابود شود، به جرم این که وجودش گواهی است بر قدمت همزیستی مردم و رودخانه شاهرود ، و بودنش بطلانی بر حد بستر و حریم های محاسبه شده بر روی کاغذ در این محدوده رودخانه.

 

 

اما از تو میخواهم که بمانی.
بمان ای زنده کننده غوغای پلی دم و گاراژ،
بمان ای یادگار دوران کودکی،
بمان ای خاطره خوش مسابقات خر سواری
با سرود گوگـَل بیامه،
بمان ای یادآور خاطرات پیشواز و بدرقه مسافرین و زوار.
بمان ای راه عبور به اون دست و قهوه خانه حصیر آباد.
بمان ای راه عبور دخترکان کوزه به دوش راهی چشمه وُجاروک.
میگویند زیبایی یعنی تناسب و تقارن، همچون این مریم گلی رسته بر کنارت،
بمان ای پل طراحی شده توسط مهندس میرفخرایی
بمان پل زیبا،
شاید شهریور امسال
در آغاز ۶٨ سالگیت، به عنوان هدیه تولد پای زخمی و شکسته ات درمان و باز هم آغوش پر مهرت بر روی ما گشوده گردد.
بدون تابلو ورود ممنوع.
و نصب تابلویی با این عبارت:
پل زنده یاد مهندس میرفخرایی
با افتخار، عبور و "مرور خاطرات" آزاد

به قلم: آقای روزبه اجلالی

قابله‌گی بهترین شغلِ روستایی

چند وقت پیش‌ها بود که به خودم گفتم: اگر در دوره گذشته به دنیا آمده بودم و در روستا زندگی می‌کردم، دوست داشتم چه شغلی داشته باشم؟

البته به عنوان یک زنِ روستایی، آن هم در حداقل پنجاه شصت سال گذشته، مشاغل زیادی برای انتخاب، پیشِ پایم نبود. احتمالاً مانند 99 درصد زنان و دختران دیگر، یک کشاورزِ دامدارِ خانه‌دار می‌شدم که همزمان قالیبافی، گلیم و جاجیم و چادرشب بافی و خیاطی می‌کردم. اگر خیلی هنر داشتم، می‌توانستم روضه‌خوانِ مجالس زنانه یا ملاباجی مکتب باشم. اگر دمِ دست شوهر یا پدری عطار، قد می‌کشیدم و از گل و گیاه و علف‌های صحرایی سر در می‌آوردم، یک نیمچه طبیبی اَزَم در می‌آمد، شاید هم یک قابله می‌شدم... آهان.. این یکی رو خیلی دوست دارم.

قابله یا ماما... از نظرم این بهترین شغلی است که یک زنِ روستاییِ قدیمی می‌توانست داشته باشد. آن روزها که خبری از بیمارستان‌هایِ مدرن و زایشگاه‌هایِ شیک و پیک و کلینیک‌هایِ تخصصی زایمان، نبود، این قابله‌ها بودند که خود را به بالینِ زنانِ در حالِ درد کشیدن می‌رساندند و با تبحر دستان و تنفذ کلامشان، در عرض مدتی کوتاه، درد و دلهره و انتظار را با گریه‌یِ شادی بخشِ یک نوزاد، به پایانی خوش می‌رساندند.

همین خوش‌خبری‌ها بود که قابله را در میانِ روستا محبوب می‌کرد. از گذر که رد می‌شدند، همه با احترام به او سلام می‌کردند. هیچ زنی درد زایمان و تیمارِ قابله یادش نمی‌رفت، هیچ مردی، هم آن نویدِ تولد فرزندش را. بچه‌ها هم که همگی خود را مدیون قابله و او را مادر دوم خود می‌دانستند و چه برازنده است نامِ ماما برایِ او. پس احترام و علاقه‌ای که اهالی روستا برای قابله قائل بودند، اولین دلیلم بود که یک قابله باشم.

از سویِ دیگر، با توجه به نرخِ بالایِ زاد و ولد در قدیم، کار و کاسبی‌اَم به عنوان یک قابله، سکه بود. همچنین در خیلی از مراسم‌ها بایستی حضور داشتم و هدایایِ درخوری دریافت می‌کردم. مثلاً در جشنِ نامگذاری و آشِ شیشه، حمام زایمان، گاهره بندان و گل غلتان.

در نهایت، حظِ کامل و لذت معنویِ حضور در حلقه‌ی زیباترین جریانِ خلقت، بهترین پاداش و دلیلی بود که می‌توانستم برای قابله شدن داشته باشم. شروعِ یک زندگی در دستانم، اولین ملاقات با یک موجودِ از بهشت آمده و بریدن بندِ نافی که همچون بریدن روبانِ مادری است، مرا لبریز از شوقِ اصیلِ بارها به دنیا آمدن و زیستن می‌کرد.

تقدیم به تمامی قابله‌های قدیمی و ماماهایِ کنونی سرزمینم خصوصاً عزیزانی که در روستاهایِ طالقان، به یاری مادرها می‌شتابند، تا جریانِ تولد و زندگی با کمترین مشکل ادامه داشته باشد.

روزتان مبارک و تلاشتان مقبولِ حضرت حق

 

به قلم: سیده مریم قادری از طالقان جان - اورازانِ زیبا

 

________________________پیامِ آشنایی – نظر دوستان________________________

بانو فریبا سوداگری از میراش نوشتند:

من افتخار دارم که با دستان زُمُخت و پُرتوانِ یک شیـرزنِ قابله، در میراش به دنیا آمدم. شیرزنی که دوشادوش مردان، کشاورزی می‌کرد و در خانه، بچه‌هایش را بزرگ کرده و می‌پروراند. او به هنگام دردِ یک زن باردار، به دادش می‌رسید و نوزادش را به دنیا می‌آورد.

روح خاتون باجی و همه‌ی قابله‌های سفر کرده، شـاد و قرینِ رحمت الهی

_____________ پاسخ درجی:

سپاس از بانو سوداگری عزیز

داستان «برکت نان» که قصه‌ی تولد این بانوی خوش ذوق و نازنینِ طالقانی است را در پست بعدی برایتان گذاشته‌ایم. بخوانید و لذتش را ببرید.

دل نوشته‌ای برای طالقان و یک طالقانی دور از وطن

 

به دخترش می‌گفت: دُتر و  «پََرَپاتی نیزی»  تکه کلامش بود، «کلاه نماند شیرزوک» هم لقب پسرش. با اینکه 25 سال بود از ایران آمده بودند، مرتب در خانه با بچه‌ها طالقانی صحبت می‌کرد و از این بابت به خودش می‌بالید. هر چند یادش می‌آمد که پسرش وقتی کوچکتر بود، قهر که می‌کرد برای اینکه لج بابایش را در بیارد، می‌گفت:

I don’t like Taleghani I like Spanish

اما همه اینها چیزی از عشق به طالقان کم نمی‌کرد. هر وقت فرصتی پیش می‌آمد، پدرخاطرات شیرینش را ورق می‌زد. جالب آن که 90 درصد خاطرات زندگیشان، از طالقان بود.

به یاد می‌آورد روزی را که سوار الاغ پدر بزرگ شده بودند و آنقدر چهارنعل رفته بودند تا صدای همه اهل محل درآمده بود و پدر بزرگ عصبانی شده و می گفت:

• وچان این کُل خر مای کندا دَ منگنن.

یا عصرهایی که سراغ گوگَل می‌رفتند و قبل از رفتن، پیلا ننه سفارش می‌کرد:

• لوخت خران سوار نگردین شما رِ جیر منگنن.

اما آنها گوش نمی‌کردند و بارها زمین خوردن از روی الاغِ لخت (بی پالان) را تجربه کرده بودند.

صدای مادر بزرگ هنوز در گوشش بود که:

• شهری وَچان نمیلن مرغانه کرکی کین دِ درآ.

و نان دوره‌ای که همراهش می‌کرد و می‌گفت:

• اینه بخور بُده دُلُته بگیره.

یاد می‌آورد روزهایی را که نقشه می‌کشیدند برای شبیخون به باغ همسایه. برای خوردن چهار تا کالِ سیف چه کارها که نمی‌کردند.

اما حالا هر چند از آن شور و نشاط خبری نیست، اما عشقِ به طالقان هنوز هم باقی است.

عشق به طالقانی که با گندم‌زارهایش هزاران خاطره داشت،

از گندم چینی تا کُلش بار،

از چپر سواری تا کاه بار،

از قایم شدن توی انبار کاه،

 تا سوار شدن وسط میانبار.

عشق به طالقان با چشمه‌سارانش هنگام اویار،

از دختران کوزه به دوش تا پسران چارودار،

از پیلا چرنا تا نوبار،

از پاییز تا نوبهار.

به قلم: آقای مهدی رضاخانی، از روستایِ دُنبلید طالقان

دلنوشته‌ای به مناسبت درگذشت بانو شهرابی، همسر استاد غلامحسین امیرخانی

... دلنوشته ای برای بانو رقیه (شهین) شهرابی، همسر گرامی استاد غلامحسین امیرخانی که به معشوق ابدی و معبود همیشگی پیوستند.

ای ساکن جان من آخر به کجا رفتی؟

مامان شهین مهربانم، فرشته‌ی صبوری و معرفت

سال ها شاهد بودم چگونه با عشقی بی بدیل برای استاد و شاگردان و میهمانان و علاقمندان، مثل خورشیدی گرم و بخشنده می تابیدی.

حضورت شور زندگی بود و دلت دریای وسیع مهربانی.

پر کشیدنت پایان دردهای سال ها فداکاری و مهرورزی بود اما برای ما که از حضور گرم و نوازش های مادرانه ات محروم ماندیم، داغی است سنگین و بزرگ.

رفتنت را باور ندارم که همیشه و در تمام لحظه هایم هستی و یقین دارم جای فرشته ی ای چون تو در آغوش مهر پروردگار است.

آرام بخواب که خستگی ۷۰ سال فداکاری و تلاش عاشقانه از وجود عزیزت رخت بربندد.

✍ دکتر سوگل مشایخی

متن تسلیت فرماندار طالقان به مناسبت درگذشت بانو شهرابی (کلیک کنید)

خاطُرخواهی با آتُک پلوجان

گته ننه بگوتی بَ هر کی بُتانه یه خُجیرِ غذا بَپُچه، خودمی عروس می‌گرده!

نَکه ما دی خیلی تُحفه بی‌یِیم، وُلوُله‌ای دَکَت میانِ زُناکانِ فامیل!

هامون شِو خالُک دُترم هرچی هنر در اَنبون داشت رو کُرد و وَختی این دوریِ رِ تزئین کُرد، بیارد ایزاری سَر

آقاجانُم یه «این آتُک پلو از دسِ عاروسُم باخوردُن داره» بگوت و ننه دی با «مُبارکا باشه» موافقت حاصله رِ تأیید کُرد!

البت اینکه مُن و خالُک دُترجان، چند سالی بَ که غیررسمی نُمزه‌ بی‌یِیم و دیر یا زود، عروسیمان سَر میگیت، یک حقیقتِ محض بَ

امبا مینی نظر باشه، آن آتُک پلو دی در سَر بیگیتُنِ این وصلتِ میمون، بی‌تأثیر نَبَه!

 

به قلم: سیمرغ - عکس از: بانو رویا ملک محمدی

 

 

آتُک = والَک، نوعی سبزی کوهی خوراکی که با آن پلو درست می‌کنند.

نوایِ خوشِ بـُـسّـواُستُن

برخی واژگان، آهنگِ بخصوصی دارند

یک نغمه‌ی پنهان در پسِ آوای ظاهریِ تلفظ

آهنگِ یک خاطره

یک شوقِ به جا مانده از قدیم

یک دلخوشی کوچک

مثلاً «بـُـسّـواُستُن» که آهنگِ کوفتنِ سنگ بر لاکِ چوبی مادر را دارد

و بویِ خوشِ «جوزِ خورشتی» که پِی سَر می‌آید!

و رنگِ گرمِ دورِهمی‌های خویشانِ آشنا

 

این روزها کودکانمان از زبانِ مادری چه می‌دانند؟

عشق و شوقِ آمیخته با نوستالژی‌های دیارمان را درک نمی‌کنند!

جوزِ خورشت مادربزرگ را دوست ندارند!

با خویشان غریبه‌اند... سال تا سال، رنگِ صورتِ همچو ماهشان را نمی‌بینند!

 

حالا اگر تو هم مثل من، دل نگرانِ این زبان و فرهنگ رو به احتضاری!

و دغدغه از خود بیگانه شدنِ نسلمان را داری

یک بار دیگر به گویشِ مادری خود برگرد...

بیا اصلاً از صرفِ فعلِ «بـُـسّـواُستُن» شروع کنیم:

بُسّواُستُم، بُسّواُستی، بُسّواُست، بُسّواُستیم، بُسّواُستین، بُسّواُستُن...

نگو که خیالِ باطل می‌سّـُواُم، مُن این دیار و این زُوانِ جوزِ خورشتی جور خوش دارُم!

 

به قلم: سیمرغ

عکس از: عادله میر

بـُـسّـواُستُن = سابیدن