درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «عاشورا» ثبت شده است

ارباب ادب

چهارشنبه, ۵ آبان ۱۳۹۵، ۰۹:۲۶ ق.ظ

تصنیف《ارباب ادب》

برای دریافت کلیک کنید

خواننده:
 میثم_الهویی _سوهان

آهنگساز:
 امید_نوروزی

تقدیم به شاه شمشاد قدان حضرت ابوالفضل عباس



۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ آبان ۹۵ ، ۰۹:۲۶
درجی طالقانی

آداب و رسوم محرم در طالقان

چهارشنبه, ۵ آبان ۱۳۹۵، ۰۸:۴۰ ق.ظ



پُستهای کامل مربوط به عزاداری مُحرم در طالقان در مجموعه "محرم در طالقان"

اینجا کلیک کنید


شعر زیر در رابطه با عاشورای حسینی، از برادر ارجمندمان: آقای فرشید فلاحی از کولج طالقان


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ آبان ۹۵ ، ۰۸:۴۰
درجی طالقانی

برمه (گریه) ابلیس در روز عاشورا

چهارشنبه, ۵ آبان ۱۳۹۵، ۰۸:۳۴ ق.ظ

نقل از پدرآیت الله سیدمحمدتقی مدرسی:

🔰ابلیس دی عاشورای روز برمه کُرد

بعدازظهرعاشورای سال ۶۱هجری،شیطانکان بدیَن که ابلیس که سرکردهٔ اوشان هسته،خودشی سروصورتَ می زنه و یکسره برمه مینه.
بگوتن:تو گوامروز باید خوشحال باشی،چیدانی برمه مینی؟
بگوت:من یه گته اشتباه کردم که این جماعتَ منحرف کردم که حسین بکوشن.
بگوتن چطور؟مگه تونمی خواستی این جماعت به ظاهر مسلمان،بشن جهنم؟مگه نشیَن؟
بگوت:چرا همین طورگردی،همشان جهنمی گردیَن ولی من ازاین غفلت کٓردم که با این کار،درهای رحمت خدا مردمی رو واز میبو،هرکس به یه نحوی خودشه دردستگاه امام حسین جا میدی،از شفاعتش بهره مند میبو
السلام علیک یا ابا عبدالله  یا بابِ رحمت الواسعه

منبع:داستانهای روح افزا صفحه ۱۲۷



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ آبان ۹۵ ، ۰۸:۳۴
درجی طالقانی

سرنوشت ''ذوالجناح'' اسب با وفای سیدالشهداء

جمعه, ۳۰ مهر ۱۳۹۵، ۰۵:۰۸ ب.ظ

انس و الفت یکی از غرایزی است که در نهاد حیوانات وجود داشته و شکل تکامل یافته آن نیز در سرشت آدمی نهاده شده است.
این غریزه آن وقت نمود بیشتری پیدا می کند که حیوانی مورد لطف و مهربانی انسانی قرار گیرد.
نمونه های عینی آن هم کاملا" قابل مشاهده است.
هر چه ارتباط عاطفی و حسی بین انسان و حیوان بیشتر باشد، بر میزان انس و الفت حیوان افزوده خواهد شد.
در گذشته های نه چندان دور، حیوانات حضور بیشتر و موثرتری در زندگی انسان داشتند و همین امر ارتباط و انس بیشتری را به وجود می آورد. مثلا" اسبی که همه روزه همراه صاحبش بود و از مهر و محبت او بهره مند می شد، به سادگی نمی توانست از صاحبش جدا شود و او را تنها بگذارد.

همین ارتباط و انس و الفت و محبت در اسب مخصوص امام حسین (علیه السلام) ''ذوالجناح'' وجود داشت. این نکته نیز از نظر مخفی نماند که مطابق نقل برخی از تاریخ نویسان (1) ''ذوالجناح'' اسب خاص پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بوده و انس و الفت او با امام حسین (علیه السلام) فراتر از حدود عادی بوده است تا این حد  که وقتی فهمید صاحبش در آخرین لحظات، دیگر طاقت نشستن بر او را ندارد، به گونه ای روی زمین نشست که صاحبش راحت بر خاک قرار گیرد.

طبق نقل برخی از مورخین او با لگد زدن بر لشکریان یزید آنان را از نزدیک شدن به امام منع می کرد و تعدادی از آنان را نیز به هلاکت رساند، (2). سپس کاکل و یال خود را به خون سیدالشهدا رنگین نمود و به سوی خیمه ها آمد و با شیهه و همهمه جانسوز خود پیام شهادت اباعبدالله (علیه السلام) را به اهل بیت ایشان رساند.

درباره این که ''ذوالجناح'' بعد از شهادت امام حسین چه کرد، دو نقل متفاوت تاریخی وجود دارد:
• بعضی گفته اند آن حیوان در کنار خیمه ها آن قدر سر خود را بر زمین کوبید تا جان سپرد. (3)
• برخی دیگر گفته اند بعد از آن واقعه آن حیوان ناپدید شد و دیگر کسی او را ندید.



منابع:
1- تاریخ زندگانی امام حسین , ج ۲, ص ۱۶۱ تا ۱۶۳
2- مناقب ابن شهر آشوب , ج ۴, ص ۵۸
3- بحارالانوار, ج ۴۵, ص ۶۰

این مطلب در کانال طالقانیها منتشر شده است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ مهر ۹۵ ، ۱۷:۰۸
درجی طالقانی

عکسهای مُحرم

دوشنبه, ۲۶ مهر ۱۳۹۵، ۰۲:۰۹ ب.ظ


آماده سازی مسجد امیرنان جهت اقامه عزای حسینی
ارسالی: گروه صمیمی طالقانیها



عزاداری سیدالشهدا روستای دهدر سال86 ارسالی: سید حسین قادری



اقامه عزای حسینی ...مسجد روستای دیزان امشب..
ارسالی: لطف الله ادیبی



ورودی روستای خسبان در ایام محرم حسینی
ارسالی: آقای محمد یزدانی ادمین کانال روستای خسبان(پورده لو)



همه ما اطرافمانی محل سکونت مسجد و تکیه فروان دره ولی وقتی محرم میبو فرقی نمینه پاییزو بهاری گل ولهم باشه یا زمستانی خونیکیو ورف وباران ..اصلا میدانی دلت شهری میان آرام و قرار نوداره و میخوای به هر دری بزنی تا خودتو برسانی دهی میان و باجان ودل امامی ون عزاداری کنی ...
واین یعنی همبستگی .یعنی عشق .یعنی ما هرجا ک دباشیم ته تهش ومیگردیم خودمانی ولایت تا چراغ دهانمان خاموش نگرده ....
عکس: مهدی ملامحمدی پراچان - متن:سیده سحر علیخانی سنگبن



بلبل نغمه خوان اهل بیت(ع) زنده یاد: حاج ولی الله قدسی  روستای ورکش
ارسالی از ادمین کانال کشف الاسرار، آقای مهدی یزدانی



ایستگاه صلواتی هیئت محبان اهل بیت(ع)  روستای خسبان
ارسالی: آقای علیرضا بریری



بلبل نغمه خوان اهل بیت، زنده یاد سید حسن میرغیاثی ناریانی
ارسالی: آقای سید محمد میرغیاثی ناریان



این جمعه برفت ولی یار نیامد آن شمع شب تار نیامد
چند روز دگر مانده که با ناله بگوییم ای اهل حرم میر و علمدار نیامد
سقای حسین سید و سالار نیامد
ارسالی: مهدی ملامحمدی  پراچان



بلبل نغمه خوان اهل بیت زنده یاد حاج غلام حسین شریف کاظمی
ارسالی: سید محمد میرغیاثی روستای شهید پرور ناریان



مراسم تعزیه خوانی  در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی  توسط برجسته ترین شبیه خوانهای منطقه طالقان و به سرپرستی مدیر عامل انجمن تعزیه  ایران  استاد حجت الله میناوند   طالقان روستای میناوند


طالقان روستای پراچان، سنوات گذشته عزاداری در زمستان
ارسالی: آقای مهدی ملامحمدی


مسجد امام حسین(ع) روستای جزینان امشب
حضور عزاداران روستای خسبان جهت عرض تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله حسین(ع)



مراسم شبیه خوانی حضرت عباس(ع) در روستای گراب، ارسالی: سید محمد میر غیاثی



پیر غلام اهل بیت(ع) حاج فرامرز چراغی  روستای نویزک
ارسالی: آقای مهدی یزدانی



عزاداری شب تاسوعای حسینی مسجدقمربنی هاشم،پراچانیهای مقیم شهر گلسار استان البرز



محرم در طالقان، سنوات گذشته، عزاداری و دسته چرخانی در زمستان روستای پراچان
ارسالی از: آقای مهدی ملامحمدی



دسته عزاداری روستای سوهان- ارسالی: آقای مهدی صالحی



عزاداری ظهر عاشورا روستای پراچان - ارسالی: آقای سید جلال افتخاری



عزاداری سالار شهیدان مسجد صاحب الزمان روستای وشته
ارسالی: آقای محمد آقابراری



شام غریبان روستای خسبان   ارسالی: آقای مهدی یزدانی



مراسم شام غریبان اباعبدالله الحسین طالقان،روستای سنگبن
ارسالی: خانم نگین زارعی



اجرای مراسم خیمه سوزی شام غریبان آقا أباعبدالله الحسین(ع) توسط هیأت محبان اهل بیت(ع) روستای خسبان. ارسالی آقای نصیر یزدانی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ مهر ۹۵ ، ۱۴:۰۹
درجی طالقانی

محرم در طالقان - قسمت یازدهم

پنجشنبه, ۲۲ مهر ۱۳۹۵، ۰۹:۱۵ ق.ظ

بعد اینکه شب دهمی آخرین سینه زنی تمان گردی، افراد ویشتری مسجد میمانن. خیلیان، شب عاشورا دی خو ندارن. همون مسجدی میان، یه پس شام میخورن، بعضی هان تجدید وضو مینن یا خودشانی نماز قضاره میخوانن یا به نیت درگذشتگانشان، چند رکعتی نماز میخوانن.
یه تعدادی، حلا به هر نیتی، شروع مینن یه جزء از قرآن قرائت مینن. اعمال مخصوص شب عاشوارا ر همه میدانیین. یه تعدادی این اعمال انجام هامیدین.
خلاصه تا نماز صبح که به جماعت خوانده میگرده و بعدش دی زیارت عاشورای امام حسین، اکثرا بیدار میمانن و به مناجات مشغولند.

آشپزخانه و کسانی که تو این بخش مشغولن دی حسابی سرشان مشغوله.
تعزیه خوانان دی مشغول تمرین نسخه هانشان که خدای ناکرده امامی مجلس تعزیه میان اشتباه نداشته باشن.
خلاصه این شب آخر یه جور شب قدر، طالقانیانی ب به حساب میا.

صبح بعد نماز بخواندن، هرکس سر مسولیتش میشو. مردم یا مسجدی میان درن یا مسجدی دری دم و آماده حرکت دسته سینه زنی هستن و برای حرکت دسته بی تابی مینن.

یکی از خجیر رسمان که طالقانی میان برگزار میبی، اینه که ذوالجناح (امام حسینی اسب) دسته ای همراه میچرخانن که غالبا یه سفید اسب کفن پوش مینن و یه تزئیناتی این اسبی سر مینگنن از قبیل شمشیر و سپر و یه جفت چکمه و ازین قبیل لوازمات. معمولا بعد از حرکت دسته، اولین نوحه ای که بخواند میبو مربوط به حضرت علی اکبره. به دلیل اینکه آقا اولین شهید از بنی هاشم تو کربلا به. با این مضمون که:

ام لیلا خانه دل را ز غم ویرانه کن

نوحه بعدی نوحه حضرت علی اصغر
و بعد آن دی نوحه حضرت عباسه.
دسته ر در مسیر از قبل مشخص شده میچرخانن و مزاری سر میبرن.
معمولا سعی مینن تا اذان ظهر دسته وگرده مسجد اما اگر دیر کردن و به مسجد دی نرسن و  اذان گرده، همونجه قامت دمیوندن و نمازظهر عاشورا ر میخوانن که باز این رسم از اون خجیر رسمانه. بعد نماز ظهر عاشورا، نوحه سنگینه:

آه حسین دل غمین جانب لشگر آمده
آه به جنگ مشرکین بی کس و یاور آمده

بعد این نوحه حماسی، نماز ظهر عاشورا به جماعت خوانده میگرده و پشت بندش  مرثیه:
برس فریاد یا الله
که زینب بی برادر شد
بسان مرغ بی سر شد
که زینب بی برادر شد
ز هجر شاه بی لشگر
که زینب بی برادر شد

آه حسین کشته شد
سرور ما کشته شد

بعد این نوحه دی آخرین نوحه بخواند میبو. معمولا عزاداران دو دسته میگردن و این نوحه ره میخوانن:

جوانان بنی هاشم بیایید
علی را بر سر خیمه رسانید

خدا داند که ما طاقت نداریم
علی را بر سر خیمه رسانیم

یک گل کنار القمه فتاده
دست از بدن گشته جدا حسینم

یک گل او قاسم داماد او
گل دگر اکبر نا شاد او

عجب گلی روز گار
ز دست لیلا گرفت

که تا قیامت گلاب
ز دست زهرا گرفت

گلهای باغ مصطفی واویلا
پرپر شده در کربلا واویلا

بعد این نوحه و سینه زنی، عزاداران ناهار صرف مینن و تا غروب دیگه مجلسی برگزار نمیبو و غروب عاشورا مراسم شام غریبان برگزار میگرده.

تو بعضی دهات خیمه و خرگاهی تش میزنن و در دهات دیگر نیز یه شمعی روشن مینن و نوحه هان حول محور اسیری رفت حضرت زینب و امام سجاد بخواند میبو.


___________  پــــایــــان  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 آقای فرشید فلاحی_حسنجون و سیدآباد

دریافت لینک صوتی

      به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ مهر ۹۵ ، ۰۹:۱۵
درجی طالقانی

مُحرم در طالقان - قسمت دهم

چهارشنبه, ۲۱ مهر ۱۳۹۵، ۰۸:۴۵ ق.ظ

قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم):
اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی وَ سَفینَهُ الْنِّجاه
حسین (علیه السلام) چراغ هدایت و کشتی نجات است...

تکان باخورد، تا سر بچرخاندیم، برسیم به ایستگاه آخر: شب دهم...
ایمسالی محرم دی بیامه و دهه دی نُه روزش بُگذشت و شب دهم گِردی.. شوِ آخر. شویی که علمدار حسین، دستشِ مُشت کُرده و دورِ خیمه ها میچرخه.
آها.. قتلی شو گردی. شویی که امام و یاران با وفایش، تصمیم مِیرَن و مرگِ با عزتِ به زندگی با ذلت، ترجیح هامیدین...

بگوتیم که طالقانی میان، روز تاسوعا، دسته دَر میبرن. معمولاً همون دهی میان دی، خرج هامیدین. تاسوعای روز که تُمان گردی و برسی ییم به قتلی شو، غالب مراسمات، مثل روزهای قبل هسته. با این تفاوت که دی هرکی هرچی در چَنته داره، رو مینه. هرکس به هر دلیلی به نظر خودش، برای دریافت انرژی از این فضای روحانیِ دهه اول محرم، کَم بُندایه، سعی مینه جبران کنه. تا قتلی شو، یعنی شب دهم، هر شو برای یه بزرگواری به طور خاص، مداحی و مرثیه سرایی مینُن اما شب دهم سعی مینُن همه ی اصحاب و انصارِ امامِ یاد کنن.
بعضی دهاتان که تعزیه دارن، شو مجلس شان زودترک تمان مینُن. چون مراسم تعزیه روز دهم، برخلاف دیگر تعزیه هان، که بعدازظهر برگزار میبو، صبح کله ی سحر، یا دیه حداکثر هفت الی هشت صبح شروع میگرده. بعضی دهات، روز دهم به طور خاص، تعزیه امام حسینِ میخوانن، بعضی دهات تعزیه هفتاد و دو تن. تفاوت تعزیه ی روز عاشورا، با دیگر تعزیه هان اینه که از همه طولانی تره و سکانسهای بسیاری داره که همه میدانین، تعداد نفرات ویشتری دی این تعزیه ای میان، نقش اجرا مینُن.
جدا از طولانی بودن، یه دلیل دیگه دی این هسته که بعدازظهرِ عاشورا دی معمولاً تعزیه برگزار مینُن. حَلا یا تعزیه بازار شام، یا تعزیه خرابه شام که هر دو، از احساسی ترین تعزیه هان هسته. به همین دلیل سعی مینُن مراسم شب دهم در مسجدانِ زودتر تُمان کنن.
در دهاتی که تعزیه ندارن، ویشتر از شب های قبل، عزاداری و مرثیه سرایی مینُن. فصل الخطاب سینه زنیها دی با سینه زنی سنگین و شلنگی و نوحه ی آشنا و محزون زیر انجام میگرده:

بگریید ای عزاداران، که امشب، شب قتل حسین است

شَوید از دیده خون باران، که امشب، شب قتل حسین است

سیَه مَعجر بُود حوا از این غم، شب قتل حسین است

گریبان چاک تا دامن، که امشب، شب قتل حسین است

خلیل الله به دور کعبه گریان، شب قتل حسین است

به آهنگ حزین هاجر خروشان، دم قتل حسین است

نحوه بخواندنش دی اینه ذاکر یه مصرع ره میخوانه و سینه زنان در جوابش واگو مینن "شب قتل حسین است"
این نوحه اگر کامل بُخواند گرده، معمولاً یک ساعتی طول میکشه و بعدِ تمام شدن این سینه زنی، تقریباً مراسم تُمانه. البته این شو دی خیلیان مسجد میمانن تا خرج (غذای) روز دهم و عاشورا که همان قیمه ی معروف امام حسین هسته، ر بَپچن.
نکته مهم قابل ذکر در مراسمات روز نهم و دهم که یکی از رسومات قشنگ طالقانینه، زیارت عاشورا بخواندن هسته که صبح زود انجام میبو.


___________ادامــــه دارد  ___________

✍تهیه کننده مطلب: ابوالفضل یزدانی - خُسبان
🎤 بااجرای :سیمین مصلحی(کرکبود)
                    شهنازسلطانیان(دیزان)
                    مهدی علاالدینی (هشان)
                    مونتاژ:مهدی علاالدینی
                     مرثیه خوان:علی نیازی (نسا)
      به همراهی رادیو طالقان و گروه تولید محتوای درجی
    

دریافت لینک صوتی
پیشنهاد میکنیم شنیدن این برنامه رو که کار مشترکی از درجی و رادیو طالقان است، از دست ندید حتی اگه با گویش طالقانی و البرزی آشنایی ندارید.

● کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. ●



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ مهر ۹۵ ، ۰۸:۴۵
درجی طالقانی