پرس بند و لوک و واش

اینانه قدیمان دسی همرا درست میکوردون
نامش هسته پُرُس«پُرُس بند»
ایسه الان ماشینی گردیه
اِچینه کارد که پندیره لاب مینه
چندی تر تمیز!

◀️ مریم قادری-اورازان

بابونه

    🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

این گلی که مِینین، بابونه نام داره. خواصش بی شماره و در طالقان دی فراوان در میا. برای دستگاه گوارش، مُخ، قلب، رگ و پی و پوست و مو خیلی خوب و مفیده.
بابونه به صورت جوشانده یا ضماد مصرف می گرده.

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

شیرتوونی

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

میدانین این گلان شیرتوونی گل هستن. یه تَله واش که مالان فقط اونی گلَ میخورن!
اون وقتان که واش چینی و گندم چینی دستی و داسی همراه به، دهاتیان این واشی سایه رِ به کارم یگیتن، که وَلگانی پهن داره و بلند، ساقانش زیاده.

راستی اینی خشک چو دی، بیابانی میان نعمته. اینی خشک چو، تَشی چایی بَن به کار میا.

کوتاه بگم گل و واشی که صحرایی میان دره، هیچ کدام بی دلیل نیه. حداقلش اینه که زمینه سبز مینه!

خداجان شکرت که هیچیت بی حکمت نیه!
ما رَ پاسدار نعمت های خودت بدان! اِلاهی شکر

با سپاس از: سیدمجید سیدعلیخانی از سنگبن
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

واش چینی

خا معمولاً این فصل از سال و این ماهی میان، علاوه بر کارهای معمول دیگه، یه کار خیلی مهم دی طالقانی میان دره و اون واش چینی هسته.
اوُل کار بگیم که ولگ و واش، همان علوفه و آذوقه دام هسته.
طالقانی میان یه جور واش که مخصوص دیم زاره میچینن که معمولاً این فصلی میان خشک هسته و همون یه چین می چینن.

نوع دیگر واش آب زاری واش هسته که بر چند نوع تقسیم میبو:
اسپس
ینجه
باغ واش(قیاق و تیغ)
قمیش (که بیشتر کوپای سر دمیچینن که زمستانی ورف و باران واش خراب نکنه.آخه خشک واش که او بخوره میگنده یه چیزی تو مایه های کپک نان)

یه واش چینی داریم که ترِ واش غروب که دامداران صحرا دِ ومیگردن، یه دو تا بند میچینن و گوو شام و بز شامی بِ استفاده میبو.

یه واش چینی هسته که تو چند مرحله انجام میبو و معمولاَ آب زاری واش از یک چین تا 3 چین میچینن. بعضی هان یه رچین میچین، اون به بعد گوو هُرک مینن. بعضیها 2 چین و چین سوم میندین ریز مالی پی چَری به.
بعضی هان دی 3 چین میچینن و از پی چَر استفاده نمینن.


اما واش که به حد کافی رشد کرد، به 2روش میچینن: با داس یا درگز. داس بهتره اما کار و زحمت بیشتری میبره.
درگز که بیشتر مورد استفاده غریبه کارگرانه (غیر بومی) که میان بصورت روزمزد میچینن.

🌾 مراحل واش بچین و جمع کردنش به شرح زیره
1-  چیدن
2-  ریه کردن(خشک شدن علف)
3-  لوک کردن
4-  بند جمع کردن
5- بند دَوستان (بستن کمر و بالای کوپه علف)
6- کوپه کردن زمینی سر
7- انتقال به دامداری و کوپا دِچین


🌾 ابزار آلات و وسایل مورد نیاز واش چینی
داس (یا درگز) مناسب
سو سنگ (برای تیج کُردن)
دَسجُرُپ (دستکش)
سِنجاق قُلفی (برای درآوردن تیخان از دست)
پیشانی بَند یا کلاه مناسب (جلوگیری از آفتاب یا ریزش عرق به چشم)

خلاصه که بگوتُن: طالقانی واش بچین و واش بنجتن بلد نباشه طالقانی نی
ایسه خود دانید
آهای.. تی یی همراهم.... یواش بچین... اما تمیز بچین....


متن: ابوالفضل یزدانی
با همکاری: سید عباس افتخاری و محمد آقابراری
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

فیلم 🌾🌾🌾  واش چینی به روایت تصویر، از دریچه دوربین درجی
ارسال کننده: ابوالفضل یزدانی، خسبان

  ویدیو را دریافت کنید

گوساله واشی

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

این قِشنگه گل، گوساله واشی گل هَسه!
یه هرزه واشه که ماکشاورزانَ آسی کُردی
بی صَحبه ریشه دی میکنی، باز نوچه مینه درمیا.
اما بینین چه قشنگه گل داره!
__________
واش: علف
نوچه: شکوفه

با سپاس از: سیدمجید سیدعلیخانی از سنگبن
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

آویشن (زُروه)

     🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

این دی مایی آویشن (ایشم) که در زبان طالقانی زروه (zorveh) دی خوانده میبو و خواص زیادی داره.
اوی  سر گوش تاگوش میزنیم و خشک مینیم.
از خشک کرده آن، دمنوش درست منیم با کمی عسل و چند قطره آبلیمو، سرفه ای به معجزه مینه.
کلا گیاهی ضدعفونی کننده، نفخ شکن و ضد افسردگی و بیخوابی هسته و چربی خونه دی جیر میاره.
عطرش آنقدر خجیره که میتانی از ان بعنوان ادویه در غذا استفاده کنی.
ولی آبستن زناکان ناخورون که احتمال داره یالشان سقط گرده.
طالقانی کوه و کتل زروه زیاد داره. بشین بچینین خودتانی ب.

با سپاس از بانو مرضیه سیفی از وشته
عکس: سید نقی قادری از دهدر
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

کاسنی

این قشنگه گل کاسنی هَسه!
از خواص دارویی این گیاه، در روایات و احادیث پیامبر گرامی، فراوان یاد شده.
طالقان روستای آرموت، سید مجید سیدعلیخانی

گل ختمی

 گل ختمی، از جمله گیاهان دارویی طالقان
ارسال عکس: سیدمجید سیدعلیخانی، سنگبن

ریواس

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

ریواس یا لیواسک که گیاهی محبوب در سراسر ایران است، در طالقان دی طرفدارای زیادی خودشیب داره، این گیاه در دامنه ی کوه و زیمینهای آبدار دَر میا و برگانش ضخیم و ساقه ای گوشدار داره. از ریواسی ساقه در تهیه آش و خورشت و کمپوت و از گلهای سر آن که به آن وارنگو میگن در تهیه کوکو استفاده می گرده. لیواسک طبیعت سرد داره و مملو از ویتامین و املاح و مواد مغذی هسته. برای کبد، صفرا، معده، درمان تب و بی اشتهایی، یرقان و سستی و حصبه و اسهال گرم صفراوی مفیده. کرم کُش دی هسته اما در استفاده از آن نباید زیاده روی کُرد.

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

کمانگوش

        🔻 طالقانی گل و واش و سبزی 🔺

وَختی گیاه چند ساله، رشدش ر کُردیه و خشک گردیه، از پوسیدگی ریشه و ساقه، هاگ تولید میبو و دمای بالا و رطوبت محیط باعث تولید کمانگوش میگرده.
در واقع ریشه پوسیده گیاه، خودش هاگ تولید مینه گرما و رطوبت زمین، زمینه رشد هاگ ر به وجود میوره و آخر سر، گرمای خورشید موجب تولید کمان گوش میبو.
کمانگوش با شرایط فوق همه جا و همه زمان در میا.
کمانگوشِ کُما گوشتیه
کمانگوشِ گرز و الهو،  او دار تره
اگر کمانگوش ر از ریشه در نیورین مثل همه سبزیان سال دیر دی در میا، هامنجه دَ.
هاگ با شرایط مناسب مثل شیر که سر میشو، خاکی میان دِ پُف مینه درمیا
اینه ر خودوم بیدیم، سنگی ور د دبه در میومه، اولش نرمه و به مرور کمتر از ده دقیقه سفت میبو.
از جمله خواص مفید کمانگوش، علاوه بر داشتن پروتئین و فیبر، کمک به رقیق گردین خون و جلوگیری از رشد تومورهای سرطانی هسته.
ضمن اینکه مزه ی بی نظیری در  غذاهان و سالادها، داره و به قولی، خوش خور هسته.

متن: سیده فاطمه میرتقی، اورازان
عکس: مرضیه نعمتی، خچیره
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی