درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «کوچ» ثبت شده است

در جستجویِ مزارِ عزیزی

يكشنبه, ۱ خرداد ۱۴۰۱، ۱۰:۵۹ ق.ظ

با سلام

من دنبال مزار گمشده‌ی دوستانم هستند که در سال 1399 به رحمت خدا رفتند و در یکی از روستاهای طالقان دفن شدند.

اسم این عزیزان: مرحومان سعید جواهریان، لیلا نکونام و مهدیس جواهریان هست.

لطفاً اگر نشانی از مزار این عزیزان دارید، اینکه در کدام روستای طالقان است، به ادمین کانال اطلاع دهید.

من برای پیدا کردن مزار عزیزانم چندین بار اقدام کردم اما در طالقان روستاهای زیادی وجود داره که نمی‌تونم همه رو بگردم. ممنون میشم من رو به آرامگاه آدمهای عزیز و مهم زندگیم برسونید.

سایه‌ی عزیزانتون مستدام

پیام ادمین:

لطفاً اگر نشانی از مزار این مرحومان دارید، در زیر این پست پیام بگذارید. متشکرم

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ خرداد ۰۱ ، ۱۰:۵۹
درجی طالقانی

دلنوشته پیرمرد برای همسرش

يكشنبه, ۱۹ آبان ۱۳۹۸، ۰۸:۳۳ ق.ظ

 

نیمی‌دانُوم چند وقت از بِشی‌یَنُت بُگذُشتیه، اَمبا

کُهنگی این دردی کو سینه‌می میان بَنُشتیه

از تازگیِ قشنگِه خاطُراتمان ویشتره!

 

یادُوش بخیر صُحب به صُحب

مُنو با یه ایزار نان راهی صحرا میکُردی

ایسه الآن وَلگه که جیر میا و مُنی کو بی ایزار این کوچه ر جَر میشُم

و هَمّـُوش دی تی‌یِی یاد دَرُم

 

به قلم: سیده مریم قادری، از اهالی روستایِ اورازان طالقان

 

برگردان متن طالقانی به فارسی:

نمی‌دونم چند وقت از رفتنت گذشته، اما کهنگی دردی که تو سینه‌اَم نشسته، از تازگی خاطره‌های قشنگمون بیشتره. یادش به خیر که صبح به صبح، من رو با یه سفره نون راهیِ صحرا (زمین کشاورزی) می‌کردی. حالا الآن برگها هستند که پایین می‌آن و من که بدون هیچ غذایی، از این کوچه بالا می‌رَم و همش هم به یاد تو هستم!

 

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ آبان ۹۸ ، ۰۸:۳۳
درجی طالقانی

فصل کوچ...

چهارشنبه, ۲۷ بهمن ۱۳۹۵، ۰۳:۱۴ ب.ظ

دوباره فصل کوچ رسید
من و کوله باری
از خاطرات بر دوش
از رُونای آبادیِ تو گذر خواهیم کرد...

من آن آواز قدیمی را
برای تو می خوانم
و تو
دوباره به بهانه آب
کوزه بر دوش
با همان چارقد گل سرخی
کنار چشمه عبورم
را نظاره کن

کاش بز چموش گله
راهش را بسوی چشمه کج کند
و من تا شامگاه
در پی او اطراف چشمه بدوم
خسته نخواهم شد
چه چموشی دل انگیزی
بُزَکَم امروز کمی چموش باش...

تا کوچی دیگر
بدرود
ای عشقِ ممنوعِ من...


✍ به قلم: فرشاد فلاحی - کولج


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ بهمن ۹۵ ، ۱۵:۱۴
درجی طالقانی

کوچ به سبولاق

دوشنبه, ۱۶ فروردين ۱۳۹۵، ۰۸:۴۴ ق.ظ


آوای کوچ، آهنگ زندگیست

یکی از مهمترین کارهای طالقانیان ،مال بَبردن به سبولاق هسته. جراآنی مال که راه دره. جیراآنی مال دی نم نم از فردا راه میکوئه. از قضا طالقانی مال بیشتر میشو دشت قزوین و استان قزوین. اینور از گنجاب و چگینی و قزقانچال که آبیکی ملکه، اتراق بهاره و مال چَر طالقان شروع میبو تا گازارسنگ و میرپنچی و حصار خروان و دهاتهای پایین الموتی صحرا ورس و روشتابدر و رجایی دشت و غیره.

تقریبا ًاز اول اسفند، آخرین ماه سال، دقیقاً همون وقتی که همه مشغول خانه تکانی هستن و سرشان به کارهای عید گرمه، طالقانی مالداران شروع مینُن همدیگر ره سر بزنن. حلا بستگی داره هرکس دهشی میان چند تا مالدار دباشه. میانه شان باهم خوب باشه یانه. اگر باهم خوب باشن که یه تعاونی شراکت فصلی تشکیل هامیدین با هم دهییان، اگر نه میشن مالداران دهات دیگه سراغ و همین تعاونی ره تشکیل هامیدین.
غالباً این شراکت روی کاغذ نوشته نمیبو. هرچی هسته بر مبنای قول و قراره شفاهی هسته. بعد اینکه یارگیری هان تُمان گردی و هرکسی خودشه یه تیمی میان جا کرد، که معمولاً این تیم از دو مالدار تا پنج مالدار تشکیل میبو، بعد یه جلسه هماهنگی، کرسی پایه بیخ، تشکیل هامیدین که کجه بشن؟؟ چند روز بشن؟ چندتا کارگر بیرن. کی وراوان باشه؟ کی شو چوپان؟ کی الایش بشو؟ چندتا مال دوش داشته باشن؟ و هماهنگی هایی ازین دست.
معمولاً مهمترین بخش این جلسه، کُجه صحرا ره اجاره کردنه که واشش خوب باشه، مردمش خوب و طمعکار نباشه. یه بحث دیگه تدارکاتهکه معمولاً کسی که بهاری شیر میخره، همون شیرخر پا هسته. شیرخر دی خیلی مهمه چون باید به موقع بیا که شیر ترش نگرده و آذوقه ره برسانه و مهمتر از همه شیر پولی هادانی موقع گربه نرقصانه.
بعد از هماهنگی ها یکی دو نفر میشُن جا یا علف چری اجاره کردنی پی، که معمولاً میگن علف چری باج کردن. خلاصه اغلب دی جا همین دهاتهای اطراف نیروگاه شهید رجایی هسته. میشن جا ره مینُن و یه مبلغی از اجاره ره دی پیش هامیدین. قول و قراره میندین که مثلا مردمی گندم و باغ دره نچرانن. از چه روزی مال صحرا ببرن تا چه روزی ومیگردن طالقان.

مالی راه بنگتن دی دو جوره یه تعدادی خاوری پشت میبرن. یه سری دی پیاده راه میکونن. همونطوری که میدانیین زمستان فصل خواب گوسفنده یعنی دهن باخوردن داره اما دنبه نداره. معمولاً که دهاتهای بالا که زمستان و سرما زود شروع میبو، مالُ زود جا مینن طویله. به همین دلیل دی واش و مال آذوقه زود تمان میبو، مال زود راه مینگنن. پایینی دهاتان یه چند روزی دیرتر که بقولی واش سر بزنه.
اونانی که ماشینی همراه میبرن کو هیچ، اینانی که پیاده میان گرفتار مصیبتهای فراوانی هستن. یه طرف ده اکثر ملکان آبخیز داری بگیته و اجازه عبور مال هانمیدین. یه طرف هم طالقانی ملک قدری قیمت پیدا کرده، مردم دی از ترس اینکه منابع طبیعی ملک تصرف نکنه، دوتا نهال و شوش زمین بزین و اسمش بندان باغ. میمانه جاده پی، که یه طرف ده ماشین کین دمت بوق میزنه. یه طرف دی راه دبست میبو و مردم فش هامیدین. یه طرف دی امکان تصادف هسته. ماشین دی میا الدی خوب سگ یا خوب میش زیر میره. یه مشکل دیگه مالی بزاستن هسته و تلمبه بودن هوا و باران و بعد مسافت طولانی و ...... اوووو خدا فقط میدانه.
خلاصه بستگی به شرایط اجاره علف چرا داره از یه روز تا ده روز مال راه دره تا برسه به سبولاق و روز از نو و روزی از نو

متن و عکس: ابوالفضل یزدانی
فیلم: وحید اکبریان

کپی برداری از این متن تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرام درجی TaleghaniDarji) مجاز است.

آهنگ کوچ تقدیم به شما (دریافت کنید)

  کلیپ کوچ به سبولاغ تقدیم به شما (دریافت کنید)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ فروردين ۹۵ ، ۰۸:۴۴
درجی طالقانی