درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۳۳ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «طبیعت» ثبت شده است

شوخی با کسوف اولِ تموز

يكشنبه, ۱ تیر ۱۳۹۹، ۰۲:۳۲ ب.ظ

#شوخی_با_کسوف

هـِی بگوتین اول تابُوستانِه و
تیرماه اِچین مینه اوچان مینه
روشُنی
تَموز همه روزان دِ ویشتره
گرما فُـراوانه و فَوَران مینه
نُسامه جا قحط میبو
و روز اِندی کِش میا کو چَلک بیـور نور بَـبُـر
آخُرُش دی این اَفتو خودشه مَییب بیگیت!
😐

حَلا باس بشیم نُماز آیات بُوخوانیم
پِنج بار رکوع دولا راست گردیم تا حالمان جا بیا
😎

 

 

عکاسی نام اون بیخ عکس، بنوشتیه: جاش کریپس، خدا ننه آقاشیب بُداره، خُجیرِ عَسک بیگیته.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ تیر ۹۹ ، ۱۴:۳۲
درجی طالقانی

کودکی با گل‌های وحشی...

شنبه, ۳۱ خرداد ۱۳۹۹، ۰۹:۳۱ ق.ظ

در دوردستِ خاطراتم یکی هست...

زنی با لباسی آبی، پر از شکوفه‌هایِ کوچکِ سفید

نگاهش می‌رسد تا به دخترکی زیبا و شاد...

که با دسته‌ای از گل‌های وحشی

در شیب دامنه‌ای سبز... به سویِ مادرش می‌دَوَد...heart

 

این گل‌های وحشی زیبایِ سرزمین مادری، تقدیمتان

اول هفته و آخر بهار خوش عِزیزان

 

عکس از خانم سیده فاطمه میرنورالهی (اورازان)
متن از خانم سیده مریم قادری (اورازان)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ خرداد ۹۹ ، ۰۹:۳۱
درجی طالقانی

چایی با یار

چهارشنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۹، ۰۷:۴۹ ق.ظ

 

یه پیالَه تِشی چای

کَله‌ای وَر       سیاه کیتیری و هیمه‌ای هَمرا      تقدیم شما خُجیران

اگه بگوتین کُجاهان این تشی چایی خیلی می‌چَسبَه؟

  • یوردی میان
  • رونائی سَر
  • چاکی بُن
  • چُره‌ای سریندان
  • اُسکولی روبُرو
  • لَتی سو
  • اُشکوستی چالی پَسِ سَر
  • کمر بُنی بیخ
  • دمیجاری لَپ
  • سرِ چُشمَه
  • وَهمنی یَخ چال
  • و هرجا که کار باشه
  • و بار باشه
  • و آنجا که یار باشه!

با سپاس از آقای شهرام صادقیان (شهرک) بابت متن و آقای مسعود صفاری (زیدشت) بابت عکس

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ خرداد ۹۹ ، ۰۷:۴۹
درجی طالقانی

چشمه تروزان

چشمه تروزان که در مسیر صعود به قله سات قرارداد، معروف است که یکی از سردترین چشمه‌های منطقه طالقان می‌باشد. البته قله سات مسیرهای صعود مختلفی دارد و این چشمه در مسیر یکی از آنهاست.
آب این چشمه به قدری سرد هست که بیش از چند ثانیه نمی‌توان دست را در آن غوطه ور کرد. از گذشته بومیها شرط داشتند که چه کسی تحمل جمع کردن ٧ سنگ ریزه از درون چشمه را در یک نوبت غوطه ور کردن دستانش دارد.

 

 متن از: آقای سبحان زمانی (روستایِ سِگران)
 عکس از: آقای علی محمودی (روستایِ کَرکَبود)
 منبع: کانال طالقانی‌ها

 

 

 توضیحات درجی:

قله سات به ارتفاع 4،015 متر در منطقه طالقان واقع شده است و قله‌های شاه البرز در شرق، سیالان در شمال و منطقه تخت سلیمان (عَلَم کوه) در غرب این قله قرار دارند. پوشش گیاهی این کوه شامل انواع درختان میوه در ابتدای مسیر و در طول راه، بوته‌های گزنه و آویشن و کنار مسیر چشمه پونه و گیاهان وحشی است.

در ذکر پوشش جانوری آن می‌توان به گرگ، شغال، خرس، روباه، خرگوش و برخی از انواع حشرات و خزندگان اشاره کرد.

این قله از مسیرهای مختلفی قابل صعود است که مهمترین مسیر آن از روستای کَرکَبود، گِزینان، بُزَج و نَویز میباشد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ خرداد ۹۹ ، ۱۲:۱۴
درجی طالقانی

خاطرات قرنطینه

سه شنبه, ۱۶ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۰۸:۴۱ ق.ظ

خاطرات قرنطینه

ایام عید و قرنطینه کرونا، تیلیویزیون تا میتانُست فیلم و سُریال پَخش میکُرد، ما دی از سر بیکاری، دسته جمع، تماشا میکُردیم.

یِگ روز فیلم «سرخ‌پوست» داشت. اونی میان، یه نمایی دَره که حیاط زندانِ نُشان میدی و آسُمانی کُنج دِ یه طیاره اوج مِیره. اینان به کُنار... چیزی که خیلی به چُشم میا و عینهو آونگِ اوزان، آدُمِ مَسخ و هیپنوتیزم مینه، آن دی یه طالُقانی آدُمه، زیمین این صحنه هَسته که یه گَته صحرائه اِچینه سبزِ مورت!

تا این صحنه بیامی، گَن‌نَنُم آن سر اتاق دِ بگوت: هیع بَباکُم... چه قَشِنگه این! اینه کُجه‌یه؟

بگوتُم: هِمین خودمانی ایران!

بگوت: نه... گُمان نمینُم، پالانُشان گو خارُجکیه!!

بگوتم: داستانِ فیلم برا زمان طاغوته، و اِلا ایرانیُن. حَلا چیِب تی‌یی بَ اَندی مُهمه که اینجه کُجه یِه؟

بگوت: آخه آن سبزه صحرایی میان، یه عالُم سبزی و تَره دَره. نُشانی‌شه پیدا کُنین بشیم بچینیم!!

 

یَهنی فیلم و سریال دی مِینُن، حواسشان باز به تَره و خیکشانه!

نقل خاطره و تنظیم پوستر: سیمرغ

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ ارديبهشت ۹۹ ، ۰۸:۴۱
درجی طالقانی

عکسها و خاطراتی از «طالقانی وَچکان»

شنبه, ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۰۱:۲۱ ب.ظ

بی‌یَل خودومی حال میان دَباشُم. اُفطاری بُوخُوردمه تا نـآق! نمی‌تانُم پایَسُم!!   ارسالی: آقای شهرام صادقیان

 

قِندیل یخ‌لوله در بهار   ارسالی: خانم رقیه صفی

 

بازی محلی «خر پشت خر وازی» - محل: پشت بامِ کبل عبدالرسول، طالقان سال 1358   ارسالی: آقای مهدی رضاخانی

 

یقیناً این دَس‌پُخت َ هیچ رُستورانی میان، پیدا نمی‌نین    ارسالی: آقای شهرام صادقیان

 

کالنَک: نان محلی سبزیجات   کانال: ناریان بهشت من

 

پاک سرگردان گِردی‌یِم!

دَسانمانه بَشوریم، وزیر نیرو مکدر می‌گرده... نشوریم، وزیر بُهداشت برزخ میبو

خانه بُمانیم، به دیرَک قُبایِ وزیر اقتصاد بر می‌خوره... دَرشیم، دُگتُران ناراحت میبُن

زُنده بُمانیم، دولت ناراحته که هنو میخوا یارانه هادیه... بمیریم، مُرده شوران غُرغُر مینُن

نمی‌دانُم سَرِمِه بِی‌رُم کُدام بیابان دَرشُم؟!

ارسالی از: آقای مهدی رضاخانی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ ارديبهشت ۹۹ ، ۱۳:۲۱
درجی طالقانی

بهشتی را که خواهی طالقان‌ست

شنبه, ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۹، ۱۰:۲۰ ق.ظ

دلا بنگر که این‌جا طالقان‌ست            تجلی‌گاه و مهدِ عارفان‌ست

بدیده چون عزیـزی و نگاری             سراسر جایـگاهِ عاشقان‌ست

فکنده دامنِ پرچینش البـرز                چو مادر از برایش سایبان‌ست

چنین بی‌حاصل از این بحر مگذر         که بس گوهر به دامانش نهان‌ست

به مستی جامِ شَهرودش سراسر          زِ عُلیا تا به سُفلایش روان‌ست

بهاران بلبلش از شوق و مستی           زِ شب تا به سحرگه نغمه‌خوان‌ست

به تابستان چنان خرم شود باغ            که گوی روشه و باغِ جنان‌ست

خزان آید ولیکن نی غم‌انگیز              که شاد از رنگ و جشن گردکان‌ست

زمستان‌ست و برفش بر تنِ کوه          چو رختی از حریر و پرنیان‌ست

بیا زاهد که رازی با تو گویم               بهشتی را که خواهی طالقان‌ست

 

 

شاعر: آقای جعفر قواعد

عکس از: آقای سعید ملک کیانی

کانال طالقانی‌ها

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ ارديبهشت ۹۹ ، ۱۰:۲۰
درجی طالقانی

تجویز چپاک برای ایام کرونایی

جمعه, ۲۹ فروردين ۱۳۹۹، ۰۱:۱۶ ب.ظ

استرالیایی سر و کین بَسوت، کجا اینطو خدایی یقه رو بیگیتون که چِب بُلا نازل مینی؟
طبیعت همینه دیگه....
خلاصه که بدانید و آگاه باشید خودتانه اندی کوری هانِدین...
همیشه این مصیبتان دبیه ، بدتر از اینان دی دبیه ، گنداله مطالبه نخوانین ، هر فیلمی رو واز نکنین. نازنین نِت رو حَرِویم نکنین، این شانتاژ خبری مبنی بر جذب مخاطب توسط ری اکشن روانی ناشی از غم و ترس و اندوه رو مدیریت کنید.
دنیا د پست تر و بی وُفاتر دِنیه.
همینکه آرزوی نفس بَکِشی ین و سولامتی داریم یعنی با همه این حرفان باز زندگی شیرینه.
هر سالمان همینه ، حالا چندسالی این اینیستا و تلگرام و واتساپ بیومیه. پِریجن د اخبارو رد مینون هرچی بخوا ویشتر مردمی بورمه رو دروره سُوا مینون ...

مونی تجویز اینه موبالانه کُنار بَنگنین
تیلویزونی کنترله دست گیرین
همه چی گل و بلبل ، گلَستان ، دنیارو تش و زلزله یو سیل و فقر بیگیتیه آسمانی کین سوراخ گردیه ما فقط جیر کِتی یِ یم همه چی یا درست پیش میشو یا انشالا که درست پیش میشو

هر وقت دی خسه گِردی ی ین یا بیخوابی بِزی سرتان بزنین کانال چهار‌
یه میز و دو تا صندلی دو نفر همیشه خدا بیل دمه ای جور سیخ بَنُشتون کاری ندارن دلار چند گردیه ، کورنا بیومیه، ریقنا بیومیه ، هر بشکه نفت بیست دلار گردیه ، کجا انتحاری
  بِزی ین ، کجا اشتباهی بِزی یَن ، هیچ.
دنیا رو آب ببره کانال چهار خودشی کارو مینه
خودشانیبه فیلم تفسیر مینون که اینجای فیلم مثلا اون مردُک دس دکورد دوماغی دل کارگردان میخواس فلان منظور برسانه که دنیا خیلی مصرف گرا گردیه میشا بازیافت کوردون ، شعر میخوانن و هَله نُتانسی یَن خیام بدبخته مِی ملکوتی بخورانن
معضلی گردیه این حِکیم عمر خیام
ولی خیلی تقلا درن
یا چب سهراب بَگُت آب را گُلُ شُل نکنین.
هگل و اسپینوزا رو میزنجُن و خودشان دی نمیدانن شر اصالت داره یا عدم خیر میبو شر

خلاصه دنیاییه این کانال چهار
جان میدیه باخُتُنیبه
اوشانی که خیلی وضع روحی شان خُرابه تجویز کانال چهارو مینوم....

چیمیدانوم والا

انشااله که سال نو قرنطینه ای دل مبارکتان باشه.
سال خوبی داشتی باشید
هرچی ننه تان یا خانمتان شمارو بَگُت یه جوری سیاست خرج بدید یه جوری رته بدید تا این وامانده دوران تُمان گرده و اسارت د آزاد گردیم
خلاصه این بیصحابه ریقنا رد میگرده میشو
منتها
اعمال شما قرنطینه ای دل تا قیام قیامت باقی میمانه
نسوانی
  حافظه در عالم ماده تجلی خداوند تبارک و تعالی یی لِوحه محفوظه

وقتی یه چی بِشی میانش دیگه نه در میا نه پاک میبو نه هیچی

نود سال دیگه زونوکی همرا دهواتان گرده هرچی این دوران کُردی باشین فناره مینون میزنن سرتان

خیلی مراقب باشید
وضعیت این د بعد اُمُرجُنسیه
اضطراریه

اندکی صبر سحر نزدیک است

شاد باشید

به قلم: حامد نجاری (روستایِ گوران طالقان)

با سپاس از کانال طالقانی‌ها

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ فروردين ۹۹ ، ۱۳:۱۶
درجی طالقانی

یک گیاه و این همه اسم

پنجشنبه, ۲۸ فروردين ۱۳۹۹، ۱۰:۱۴ ق.ظ

#گیاهان_طالقان

وَچه جان مواظب باش زَردِ گُلانِ لَگه ناکِنی!

اینان یه خُجیرِ تره هَستُن، نَنه میخوا اونانی هَمرا پِلو بَپُچه

زمبالک، قمبلیک، چالو، آلاله برفی

 

یکی از اولین گیاهان کوهستانی که در همان روزهای ابتدایی تغییر فصل از زمستان به بهار، سر از خاک می گشاید و چشم روستاییان دامنه نشین را به جمال خود روشن می کند، این سبزی کوتاه قد با گلهای زرد زیباست که چون از کنار برفهای باقیمانده از زمستان، سرک می کشد، به آن آلاله برفی یا آلاله برفزی می گویند.

آری این گیاه از خانواده آلاله هاست و نام علمی آن ficaria kochii می باشد اما نامهای دیگری نیز دارد.

مثلا در همین طالقان خودمان به آن زمبالک یا زومبالیک (بالا طالقان)، قمبلیک یا قمبلکی (میان طالقان)، چالو یا چَلو (پایین طالقان) و کل یا کچل ازقی (صمغ آباد) می گویند.

در گیلان و مازندران به نامهای کولوک، ماس گول، برف لیم (یا وَرف لیم) و مگسبارک خوانده می شود.

در حالیکه در مناطق دیگر به برف نمک و مرغی هم مشهور است، شمرونی ها به آن زرد مرغک می گویند.
نام ترکی آن هم قار تره سی است.

این گیاه با آب شدن برفها در دامنه کوه و حتی زمینهای مسطح باغی، می روید و مصرف خوراکی دارد چون بسیار خوشمزه و خوش طعم است.
از آن در تهیه پلو، آش، کوکو و تره (بورانی) استفاده می شود.

در مورد خواص آن اطلاعات زیادی در دست نیست و گفته شده که خاصیت میکروب کُشی دارد اما افراط در مصرف آن مجاز نمی باشد.
همچنین گلهای اون مولد گرده با شهد متوسط است که جذابیت خوبی برای زنبورهای عسل دارد.

 

   🍃🙏  با تشکر از آقایان روزبه اجلالی، ابراهیم صابری و خانمها پروانه جوکار، رقیه صفی، مریم قادری و شهناز سلطانیان که در تهیه این مطلب مشارکت نموده اند.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ فروردين ۹۹ ، ۱۰:۱۴
درجی طالقانی

اِی وطنم

چهارشنبه, ۲۷ فروردين ۱۳۹۹، ۱۱:۱۰ ق.ظ

 

خدایا طالُقان چِندی عزیزه                           چِقَد آب و هواش، موگون تِمیزه

بُومُوردُم بی‌صَحَب شهری میان که                 مینی دل هر دَقه هُرّری می‌ریزه

 

شعر از همشهری جلیلمان: استاد عبدالناصر میرچی

عکس از: دکتر سعید ملک کیانی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ فروردين ۹۹ ، ۱۱:۱۰
درجی طالقانی