درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

۱۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «آش» ثبت شده است

ایلیاتی ببره

چهارشنبه, ۶ مرداد ۱۳۹۵، ۱۱:۵۴ ق.ظ



قدیمات مای ده، دستفروش دوره گرد و کولی وار میامین. انبر و خاک انداز و سیخ کباب و گاز انبر و انبر قند و خیلی چیزان میاردن.
جنوبی بین، همه زناکان سیا توئه و قد بلند. ما میگوتیم: ایلاتان بیامین.
چون وچه بی یم، خیلی دی اوشان د میترسی یم.
اخه اون وقتان هرکی ننه باباشی حرف گوش نمیکرد میخواستن وچه ره بترسانن میگوتن: ایندفه ایلاتان بیامین تو را هامیدیم ایلاتان ببرن😉😂

یادومه یه روز همین ایلیاتیان بیامین حسنجون. خو اون موقان شهرک یه قهوه خانه دبه و دهانی میان گو به اون صورت چیزی دنبه. حالا این بندگان خدا دی گرسنه و تشنه.
آنروز بیامین ما دری گل، بساط پهن کردن. ظهری موقع گردی، گرسناشان ب هیچی نداشتن ناهار بخورن. مادی اون روز دبیم نان دبندیم.
نان دبندانی روز دی یه دیگ آش بار میکردیم تنوری سر.
ننه دلش اوشانیب بسوت و بوگوت: چنتا تازه نان و گته کاسه آشه ببر این بندگان خدا بخورن.
بوگوتم من میترسن نمیشم.
خلاصه هر کاری کورد مون نشیم. آخر سر خودش ببرد. اندی دعا کردن و یه قند انبر دی اورو هادان.

✍ متن از: شهناز فلاحی از حسنجون
تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مرداد ۹۵ ، ۱۱:۵۴
درجی طالقانی

داستان سیاوش

سه شنبه, ۲۵ اسفند ۱۳۹۴، ۰۵:۰۱ ب.ظ

 

وچان امروز شما دِ میپرسم: میدانید سیاووش کی بَه؟ و چارشنبه سوری چوطور به وجود بیامی؟

سیاووش، کیکاووس شاهی پسر بَ و  یه خجیره پسر با کمالات امبا خیلی مظلوم، یه پیرزُنِ جوان داشت، اُسمُش سودابه بَه. این زُنُک عاشق سیاووش گِردی اما سیاووش اویی دامی میان دَنکت و سودابه دی عصبانی گِردی و خواست انتقام هاگیره.

بَش کیکاووسی وَر و بگوت که این یالُت مُنُ نظر داره. کیکاووس دی خیلی ناراحت گِردی و سیاووش دِ جواب خواست. او دی بگوت: پیَر جان اگه میخوای مینی پاکی و صداقت تو رِ ثابت گرده، هفت تا تَشِ کوپا درست کن تا مُن اونانی میان دُل شَم. اگه مُن بی گناه باشُم، تَش مُنه نمیسوجانه و سالم در میام، اگر دی اچین که این زُن میگو گناهکارُم، تش مُنه میسوجانه و عذاب مینه.

خلاصه این طور گِردی که غروب آخرین سُشمبه ی سال، این واقعه اتفاق دَکَت و سیاووشی امتحان برقرار گردی. او با اسبش بَش تَشی دُل، امبا چون پاک و بیگناه و صادق بَه، مثل حضرت ابراهیم، تَش او رِ نسوجاند و سالم میدان بیامی.

مردم شووول بَکشیَن و خوشحالی کُردُن چون سیاووشه دوست میداشتُن. شاه دی آن روز تا آدینه را جشن ملی اعلام کُرد و از آن به بعد همه این روزو جشن میگیتُن و به یاد سیاووش پاک، تَشی سَر دِ می پریَن و شادی میکُردُن.

امبا این مظلومه پسرُک از دست سودابه ای مکر فُرار کُرد و بَش به جنگ با افراسیاب، بعد دی همان توران (کشوری همسایه ایران باستان) بُماند و زن بیگیت امبا باز گرفتار دسیسه و مکر گِردی و به دروغ به او تهمت بِزیَن که قصد جان شاه افراسیاب را داره و او دی سیاووشو شهید کُرد. اویی خون دِ یه گُل درآمی که او رِ لاله واژگون یا اشک مریم نام بُدان.

ایسه الآن رسمهای دیگه دی به این چارشمبه سوری اضافه گِردیه. مثل کوزه بُشکتن و فالگوش و قاشق زِنی و شال اندازی حتی، یا باخوردُن آجیل مشکل گشا و آش رُشته که اینان همگی خوب و خجیر هستن امبا خدایی ترقه بزین و نارنجک پرت کُردُن این ترق تروقان که آدُمی جانه میگیره و زهله تلک مینه اصلاً پسندیده اخلاق و منش یک ایرانی اصیل نی.

 

با سپاس از آقای آریو برزن کیان، همشهری خوبمان از گته ده و گروه تولید محتوای درجی

کپی برداری از این متن تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرام/وبلاگ درجی TaleghaniDarji) مجاز است.

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ اسفند ۹۴ ، ۱۷:۰۱
درجی طالقانی

این دی مینی آشان

سه شنبه, ۱۱ اسفند ۱۳۹۴، ۰۲:۰۹ ب.ظ

آش، محبوبترین غذای طالقانیان است و انواع آن در طالقان طبخ می شود.

عکاس و آشپز: مریم قادری


آش ماست


آش کشک


آش دوکجیز


آش ترش (زرشک و آلو)


آش دندونی


آش رشته


آش کلم

آش صورتی


بفرمایید نوش جان کنید.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ اسفند ۹۴ ، ۱۴:۰۹
درجی طالقانی

ماست آش

شنبه, ۸ اسفند ۱۳۹۴، ۰۹:۴۸ ق.ظ


 امروزی خوراک: طالقانی آش ماست

این روزان کو هوا سرد و یخبندانه، یکی از غذاهایی که میچسبه و دندانی بیخ مزه هامیدی آشه.
آش ماست طالقانی ره ویشتر موقعی که دمیزاران گندم میکاشتن و میشین گندم چینی، زناکان میپتن.
چون دمیزار فصل تابستان خیلی گرم  و خشک به، این آش جلوی عطش می گیت. من چون یخورده قانون شکنم امروز درس کردیمه.

اینان مواد لازمشه:
لوبیا چیتی 1 استکان
بلغور 1/5استکان
عدس و برنج 1 استکان
سیب زمینی متوسط 2 عدد
سبزی آش 1 کیلو (گشنیزش بیشتر باشه)
سیر و پیاز  از هر کدام یک بوته
نمک، فلفل، زردچوبه، نعنا خشک به میزان لازم
ماست تقریبا ترش 1 کیلو
آرد 2 قاشق

 اینطور میپچیم:
حبوباتو جداگانه از شو قبل خیس مینیم،
سبزی ره پاک و خرد و آماده مینیم، یه چنگه اون نرم گشنیزان جدا مینیم ریز خورد مینیم به حالت ساطوری، با یه کمی سیر رنده شده  و کمی نمک، ماستی میان قاطی مینیم هامینیم کنار.
یه بوته پیاز مانه تفت میدیم با کمی زردچوبه، بعد قابلمه میوریم، لوبیا چیتی و پیاز داغه بار مینیم، کمی که بپت  حبوبات و غلاتی که از شب قبل خیس کردیم بهش اضافه و صبر مینیم بپچه وبعد سبزی و سیب زمینی ره میریزیم. اگه سیب زمینی ریز و تازه داشتین تمیز بشورین با پوست بریزین مخصوصا اگه طالقانی سیب زمینی باشه.
این آش باید خوب با شعله ی ملایم بپچه و جا کوئه. در آخر دو تا قاشق آرد با آب سرد، لیوانی میان کاملا حل و به آش اضافه مینیم. چنتا جوش که بزنه و خوب جا کت،ظرفی میان بکشین روش نعنا داغ بریزین و هانین کمکی سرد گرده و بعد ماست و سیرتان بریزین و نوش جان کنین.
اونانی که از بوی سیر خام بدشان میا میتانن سیر سرخ کردشه بریزن آشی میان و ماستشانی میان فقط گشنیز باشه.

نوش جان


 آشپز: شهناز فلاحی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ اسفند ۹۴ ، ۰۹:۴۸
درجی طالقانی

خاطُره آشِ دَیی زُن

جمعه, ۷ اسفند ۱۳۹۴، ۱۱:۱۲ ب.ظ


خاطُره آشِ دَیی زُن

یادُش بخیر، قدیمان، همه چیزاش یه مُزه دیگه داشت، مثلاً غذاهانشان اندی خوشمُزه بَه کو سیر نمیگرستی. نمیدانُم از خُجیری و تازگی و اصل بودنِ (به قول امروزیان اُرگانیک بودن) موادشان بَه یا از صفا و صمیمیت و سادگی و یکرنگیشان. خدا بیامُرزه مینی دَیی زُنُ، اُسمُش سیده سکینه میرنوری بَه، هر وقت آش میپُت، ساعت ده که میگردی، آشُش آماده بَه.


مینی جور دی کالِ آش دوس داشت، همان رشتُشه میریت، یه کاسه میکشی خودشی بَه، یه پیاله دی مُنو هامیدا.

ایسه او بِشیه آخُرتی خانه و ما دریم دنیایی اسیری رو میگذرانیم. اما دنیا هنوز از آش بَپُته زناکان خالی نی. یه خُجیره دُتر داریم درجی ای میان، اُسمُش لیندایه. خدا اوره بُداره، امروز مایی بِه یه کاساک آش بیوردیه، ایسه بیاین دور همی، خودمانی ساعت دهی آشُ باخوریم و خدا رِه شُکر کنیم.

پایستین، پایستین سَرد میبو، نوش جانتان

متن: مریم قادری، اورازان
عکس: لیندا مهرانی، مهران


این خاطره با صدای خانم قادری تقدیم به شما (دریافت کنید)


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ اسفند ۹۴ ، ۲۳:۱۲
درجی طالقانی

کَلُم آش

سه شنبه, ۴ اسفند ۱۳۹۴، ۰۲:۰۹ ب.ظ

طرز تهیه آش کلم


مواد لازم:

حبوبات شامل نخود، لوبیا (ترجیحا چیتی)، عدس، گندم (یا بلغور)
سبزی آش یا اسفناج
کلم سفید
سیب زمینی
چغندر
شلغم (در صورت تمایل)
کشک
نعنا داغ سیر داغ پیاز داغ

اول حبوبات جدا پخته میشه
بعد چغندرها رو درسته میپزیم و بعد از پخت، از قابلمه درمیاریم و خرد میکنیم و کنار میذاریم
در آب صورتی رنگ چغندر، گندم یا بلغور یا ترخینه رو میپزیم و بعد کلمهای خرد شده و بعد از آن سبزی را اضافه می کنیم
شلغمها رو با کمی نمک جدا میپزیم
در آخر سیب زمینی ها را با پوست شسته و خرد کرده ایم اضافه میکنیم
نیم ساعت بعد وقت اضافه کردن کشک، نعنا-سیر-پیاز داغ و حبوبات به آش است
 20 دقیقه بعد که آش جوشید و جا افتاد، شلغم و چغندر را اضافه کرده و آش را کشیده و بعد از خنک شدن تزئین میکنیم.

آشپز: سیده مریم قادری

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ اسفند ۹۴ ، ۱۴:۰۹
درجی طالقانی

طالقانیانی خُجیره غذاهان

سه شنبه, ۱۳ بهمن ۱۳۹۴، ۰۲:۱۶ ب.ظ


انواع آش شامل: بلغور آش، کَشک آش، دو آش (دوکَجیز)، کلم آش، کنگر آش، وَچانی دندان کشان آش (آش دندونی)، تِلی آش (تِلیارد): یه جور ماش بَ آردش میکردن با آردش آش درست می کردن، جَرَند آش مخصوص پراچان: جرند یک نوع سبزی تلخه، تُرش آش (آش زرشک یا سُج-قره قوروت آش یا آش آلوچه)، آش کدو حلوایی، صورتی آش (آش لبو چغندر)



انواع سبزی پلو شامل: آتُک پلُو  (والک پلو)، شوُرُک پُلِو، سیابُن پلو (سیابن نوعی سبزی کوهی)، سبزی باغی پلو




غذاهای تریدی: آبگوشت، تاس کباب، خوراک، کَلّه پاچَه، اوُ پیاز (پیاز اِوُ یا اشکنه)، کشک او (کاله جوشیخنی (شبیه آبگوشت اما میانش حبوبات دِنی)، شیر تریت، شیرپَت، گورماست (شیر و ماست و نون)، آبه دوغ، حرش (آقوز گاو تازه بزاست)




پلوها: آلبالوپِلو، لوبیا پِلو، کلم پِلو، اَرشته (رشته خالی) و رشته پِلو، بلغور پِلو، کله پلو (کله پاچه رو میریزن تو برنج بار میزارن)، اُجاره (هویج) پِلو، لَخ و لوخ پلو (پلویی که توش همه چی میریزن مثل کلم و هویج و اسفناج)، مَرجو (عدس) پِلو، قورمُزه پِلو (لوبیا پلو یا استامبولی پلوسیب زمینى پلو با ماستى همراه.       



غذاهای نونی: پنیربیج، بَپُته تَرَه، گزنه تره، ترشه تره، سیب زمینی برشته یا همون سیب زینی حلوا (سیب زمینی پیاز داغ، دوپیازه)، کوکو  کدوحلوایی، کوکو گزنه، کوکو وارنگو (کوکوی گل ریواس)، قورمه با تخم مرغ، زیره با تخم مرغ، کچور (کشمش سرخ کرده با تخم مرغ، یتیمچَه، زیراجوش (زیره و تخم مرغ و عسل)، تراقلیه (پیاز سرخ میکُردُن میانُش تخم مرغ میزیَن، میخوردُنسیب زمینی پخته با تخم مرغ آب پز با شورِ پنیر قاطی میکُردُون با گوشکوب میکوبین میخوردُن       



پلوخورشتها: جوزه خوروش (سیا خوروش، فسنجان)، لوبیا خورشت، ریواس خورشت، کمانگوشت خورشت (کمانگوش قلیه)، مرجو خورشت، کلم خورشت، کَنگر خورشت، قلیه (کوبیده آبگوشت و پیاز داغ میکنن، آب میریزن میشه خورشت)   


   

سایر خوراکها: شیر برنج، حلیم، آروشه یا آرشو (تخم مرغ آرد روغن عسل)، بوربنی (سیب زمینی زیر آتشتوک حلوا (بجای روغن یا کره، خامه فراوان میریزن)





طالقانیانی کباب: گوسفنده درسته خورد میکردن، دمیکردن پوستشی میان، تنور میان هامینان با دمبش پوستشی میان میپت






لازم به ذکر است که خوراک طالقانیان، به غذاهای ذکر شده محدود نمی گردد و این خوراکها، تنها بخشی از غذاهای متنوع و خوشمزه دیار طالقان است.


فایل صوتی این متن، با صدای استاد فرشید فلاحی تقدیمتان

دریافت کنید




۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۳ بهمن ۹۴ ، ۱۴:۱۶
درجی طالقانی