قالی طالقان - قسمت اول

🖼 طالقانی قالی
         🔻قسمت اول 🔻

🔻طالقانی خانه هان، مثل اکثر جاهای دیگه ی ایران، عموماً با فرش و قالی و قالیچه مفروش میگرده که هر کدام از آنها، تابلوی تمام عیار هنر و احساس مردم این دیار هسته.
این روزان، فرشها و قالی های ماشینی و الیاف مصنوعی، به سرعت و کثرت در جامعه ما جایگزین دست بافته های سنتی میبو اما به دلیل اقلیم سردسیر طالقان، و نیز ذوق و قریحه و تمایل همچنان حفظ شده ی طالقانیان به استفاده از مصنوعات طبیعی، قالی هانی که بافته ی ذوق و هنر و چشم و دست هنرمندان گمنام طالقانی است، همچنان زیر پای مردم خودنمایی مینه.

در گذشته، طالقانیان ویشتر زمستانان قالی میبافتن، چون فصل گرما مخصوص کشت و کار و دامداری بَ و بعضی از بافتنی هایی که روی زمین میبافتن مثل جاجیم .
دار قالی به دو روش بنا میبو: زمینی و ایستاده. زمینی، برای قالیچه های کوچیک و به اصطلاح تابلو فرش هسته (الان این روش تقریباً منسوخ گردیه) و قالی های بزرگ ر ایستاده برپا میکوردن.
قالی هایی که در طالقان بافته گردیه و مربوط به طالقان هسته، عرض ۲ متر و ۲/۵ متر به پایین و طول آنها تا ۳/۵ متر هسته. این بزرگترین قالی که من میدانوم در طالقان بافته گردیه و اکثراً کوچکتر و مستطیل شکلن.

هر روستا و منطقه، بافت و نقش مخصوص به خودش داره. رنگ و نخش دی همه طبیعی و حاصل دست خودشانه. بیشتر قالی های طالقان از پشم هسته که از خودشانی مالانی به دست میا. رنگ و رنگرزیش هم کار خودشان که با حنا، لاجورد، بابونه، سوآلوم، روناس، شقایق و ...رنگ مینُن.
بهاره وره ای پشم، برای قالی بافی و پَییز وره ای پشم، برای جورُب و دَسکش بافی استفاده میکوردن. بقیه پشمان هم یا لحاف و دوشک درست میکوردن یا نمد میزین. ولی برای بافتن، بیشتر از پشم بهاره وره استفاده میکوردن‌.

قالی بار کوردن و اعتقاد به اینکه قالی و نقش و نگارش، در زندگی صاحبش تأثیر داره، در فرهنگ طالقان حائز اهمیت هسته، همینطور پایین کوردنوش.
چون اکثر قالی های بافته شده برای نو عروسان و نو زاماهان بَ، در روز های سعد دار قالی ر بنا میکوردن و اعتقادشان در محکم تر گردین بنای خانه و خانواده بَ.
خب میدانید ک، قدیمیان واسه هر کاری وقت و ساعت میدیدن که کارشان شگون و خوش یُمنی داشته باشه.
حتی کسی که دار قالی به پا میکورد، باید خوش اقبال بَ (به قولی دستش خوب بَ) و حضورش در آن جمع، مایه شگون و قدم خیری.
در هنگام پایین بیوردن قالی و به اصطلاح چله بُری قالی، چله قالی ر روی پای کسانی که بچه دار نیمیگردین و یا در کارشان پیشرفتی نوداشتن یا کسی بختش باز نَبه و عَزب سن و سال دار گردی بَ که باصطلاح میگوتن چله وکتیه، میبریی تا چله شان باز گرده.


 ___________ ادامــه دارد  ___________

✍🏻 تهیه کنندگان مطلب:
     سیده فاطمه میرتقی-اورازان و 
     سیده مریم قادری - اورازان
    به همراهی گروه تولید محتوای درجی
    
🔻کپی برداری از این متن، تنها با ذکر منبع آن (کانال تلگرامی/وبلاگ طالقانی درجی) مجاز است و در غیر اینصورت، کپی کننده در دنیا و آخرت، مدیون خواهد بود. 🔺

ابزار رنگرزی در قدیم
نخهای قالی که محصول پشم گوسفندان بود، با رنگهای طبیعی که از حنا، روناس، شقایق، لاجورد، وسمه، پوست گردو، پیاز، جَفت، اسپرک و امثال آن به دست می آمد، رنگ می کردند.