درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

درجی، به طالقانی یعنی: دریچه سقفی خانه‌های قدیمی که رو به نور و هوای تازه باز می‌شد و نقش پررنگی در معماری، فرهنگ، افسانه‌ها و مراسمهای طالقانی دارد.

درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

دوست عزیز سلام

طالقان، ولایتی اصیل و ریشه دار، با مردمانی نجیب و آرام و فرهیخته و فرهنگی غنی و ناب و بی‌بدیل است.
از نظر جغرافیایی، طالقان را نگین رشته کوه‌های البرز می‌دانند. دیاری محصور در کوه‌های جنوبی مازندران و گیلان، همسایه با کرج و الموتِ قزوین. با فاصله 166 کیلومتری از تهرانِ پایتخت.

این دیار، 86 پارچه آبادی دارد که برخی از روستاهای آن، به دلایل فرهنگی (مثل: روستای اورازان - زادگاه جلال آل احمد که کتابی هم به همین نام دارد) سیاسی مذهبی (مثل: روستای گلیرد - زادگاه آیت الله طالقانی، جاذبه‌های توریستی (مثل: روستای کرکبود - آبشار کرکبود و روستاهای حاشیه سد طالقان) و دلایل دیگر، آوازه‌ای جهانی دارند.
همچنین یکی از مرموزترین روستاهای ایران که به "ایستا" معروف است و در خود طالقان به "ترک آباد" شهرت دارد، در آن واقع شده است.

امّا بیشترین شهرت طالقان، مربوط به مفاخر و بزرگان آن است. از ابوذر زمان (آیت‌الله سید محمود طالقانی) و نویسنده خسی در میقات (مرحوم جلال آل احمد) گرفته تا شهید تیمسار فلاحی، دکتر حشمت، درویش خانِ اهل موسیقی و زنده یاد مریم میرزاخانی که مشتی است نمونه‌ی خروار در ذکر مفاخر و بزرگان طالقان.

ناحیه طالقان، زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزش‌های تفرجگاهی هستند.
طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند.

زبان مردم طالقان از ریشه های فارسی - تاتی است.
ما در اینجا گرد هم جمع شده‌ایم تا طالقان خود را بهتر شناخته و در جهت احیای فرهنگ و زبان خود گام برداریم.

تمام تلاش و همت ما بر این است که زبان و فرهنگ و خاک طالقان عزیزمان، از هر گزند و آسیب، محفوظ بماند.

خُجیره هم زبانان، البرزیانِ نازنین، شمایی قدم مایی چُشمی سر.
به خودمانی زبان گپ بَزنیم تا ماندگار بُمانه.


برای ارتباط با ما
از طریق ایمیل به آدرس taleghanidarji@gmail.com مکاتبه کنید.

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

چپاک 3: جن و زن عمو

دوشنبه, ۲۳ فروردين ۱۳۹۵، ۰۹:۲۹ ق.ظ

زن عمو بَنُشت و همانطِو که دوشوکشی بیخ، تسبیحی پِی میچِرخی و میجوری، شروع به تعریف کردن خاطره ای در جوانی، از جــِـــن کُرد:

قِدیمان که دور از حالا جوان بی یم، گُمان مینوم عِلی آقا رَ امیدوار بی یُم (حامله)، شِوکی فانوسه نفت دِگیتوم و بِشی یَم بنده گاه عِو دَبَندوم. اون زمان، اون کیشکه کالبی (زمین کوچک)  که الان مدآقا بساتیه، مایی شینِ بَه. غوله مردُک ویگیت بَروت، هرچی اورِه عُزّ و جِز بزی یَم که مرررد نکن، نَروش، گوش نیگیت گو.. ویگیت بَروت.

من: زن عمو اورو ول کن، خدا عمو رِ رحمت کنه، داستانه بَگو.

زنعمویی چُوشمان برق بِزّی و تسبیحشو پیدا کورد و یه قشنگه "بیصَحَب" بَگُت و خجیر بَنُشت و شروع کُرد: خااا، قِدیمان تا حق صُحب، وَلگه یی سر دِبی یِ یم که عِو رَ دَ نَبَندُن، ونگردانُن، اون موقان میان جو، یَک بند عِو میومی، الان گردیه یالی کُشی قایُده.

همیشه اون کَل عزیزی همرا، عِویی سر دَهوا داشتیم.. پُدَسوخته صغیر، شب و روز، بیل دوشش دَبَ ولگه میگردانوست، مردمی ولگانه پر بیل میزی، جانــور جِــوز میروت، می یوردیم خانه، میدی یِی پارسالی جوزانو هادایه. الان بیو بِین، کیشکِ پُسرش بِشیه شهرُک، زیبین بَخَرستیه، دو هُزار مُتر...

من: زن عمو جان تو مُنی بابا رو دروردی! اونانه وُل کن. جـــنی داستانه بَگو، ایسه میخوای کَل عِزیزِ بَزُنجی؟🙈

زنعمو: ای کُفتِ کاری، تو مگه آدُوم نی یِی؟ خب دَروم تهریف مینوم دیگه! اصن تو مونه بَگو کدام قبرستان د بیوردیه دو هُزّار مُتر زیبین بَخرسیه؟ چُطوری ساختمان دی اونِی دُل بُساتیه!! کُجه د بیوردیه؟ (با عصبانیت)

من: زن عمو جان، مُنی قبری سر د بیوردیه، تی یِی پولانه، اون بپوسیه لَمُک بزیه لک و لایی دُل دَ ویگیتیه بَدُزیه. آخه به ما چی؟ کار کوردیه، زحمت بکشیه، به ما چی؟ .یَک عالومه میخوا بَزنجی تو؟

زن عمو: آها جانِ همان آقاش، زحمت بکشیه، ما دی یک عمر زحمت بکشی ی یم، چب نیمیتانیم ده مُتر زیبین بخریم؟ خیکمانه نیمیتانیم بَرِسّیم!

من: ااای خدااااا، غریب گیریفتاری گردی یم، تهریف مینی یا راس گردوم درشوم؟😡

زن عمو: هِ اِ ی،،، شما کَــزَلکه جوانین... عقل سرتان دنیه گو.

من: ممنون زنعمو، مایی جانه قُرتی بیخ برسانسّی، جنی داستانه بگو

 

زن عمو که تازه چَنه ش گرم گردیبه، دوبارکان، دوشوکی بیخ هی دست و پر میزی نیمیدانوم چی یِی پی دبه.

من: زن عمو جان این دوشوکه بَهجلانسی، چی یِی پی دِری تو آخه؟

زنعمو: نیمیدانوم اون قورموزه تسبیحه چو کوردوم؟

من: ای خدااااااا زنعمو تعریف مینی یا نه؟

زنعمو: دُهانته هم گیر بِینوم این بیصحابو کجه بُندام، سرنگون همینجه کِتی بَ، چو کوردوم این صحاب بمورده؟.

.من : زنعمو گردنت اوزانه...

زنعمو: با تعجب تسبیحه گردنش د درورد و رو به تسبیح گفت: ای تی یِی صحاب بمیره. خااااا، الان تی یبه تهریف مینوم، شِوکی را کِتی یم اون پشته راه پی د بِشی بی یَم بنده گاهی طروف.. یه کُله فانوس دی دستوم دبهَ... یَگ دفه بِدی یَم این راه پی، یَک چی موشی جور کُرته کُرت مینه....

بَتُم شایدا جک و جانوری دبو یا چیمیدانوم قورت ماغه یی چیزی دره.. اعتنا نکوردوم، بشی یم تا بَرسی یم ناصر خانی زیبینی بیخ، آسیو یی سر یه تَسکه زیبین دبه که روخانه الان ببردیه، یه تونگه راه دبه مرزی پی میشی و این کُنارانش دی گته قلح دبه جوز داری قایوده، اون بیصحبه کُلِ فانوس دی هی پک پک میزی نیمیتانسی پیشتو بِینی.

عموت خدا بیومورز ساده بَ، بشی به کرُج دِ چِندی گُران دی بخرسیبه، نیمیدانوم کدام دوکان بخرسیبه، متقلب پدسوخته یه بایر فانوس بُدا بَه، یا پک پک میکورد یا دود میزی! خداااااه خیر نِینی به حق همین سوی چُراغ، بیصحابی فیتیله پیتوش دی کار نیمیکورد، میخواس دِسی همرا او رو جَروری، گَلِت د جیر نشوعه به حق پنج تن

من: زنعمو چب سوتاله نرفین مینی؟ نود سال پیش یه فانوس بخرسی، بیچاره ره قبری دُل د دروردی. گناهه، نکن زنعمو ، غلطه!

زنعمو: تو چیمیدانی؟ پسر جان این کُله فانوس یک عمر، پنجاه سال بلکم ویشتر، مونی بابا رو دروردیه، یک عمر مونی دست و پر نفته بو میکورد.

من: خب الک میکوودی دره یی دم!

زنعمو: پوزخندی بزی و بگت: تو دی مستی پُسر، کدام خر فانوسه الک کوردیه دره یی دُل؟ عقل تی یِی سر دنی؟

من: من غلط کردم زنعمو، ایسه انگاره بیگیتی باز؟ اصن اون دوکان داری بابایی کله، تعریف کن بعدش چی گردی؟

زنعمو: هیچی، اون راه پی که درشی یم، بدی یم باد دریمی این بیصحابه کُله فانوس یَک بُلهـُره بزی و او رو بکوشت. بشی یم سُنگی سر بنشتوم و کُفریتی همرا، به ضرب و زور روشون کوردوم بدی یم یَگ چی بپرُس مونی پیش.

من : جن بود زنعمو؟

زنعمو: آها روو، اویی کله بُزی جور، دوتا شاخ دی اویی کله یی سر و گَل به جیر دی تویی قدی قایوده، کلم کینه یی جور

من: دست شما درد نکنه زنعمو، مونی قد کلم کینه یه؟

زنعمو: آها، تویی قایوده ، فانوسه پیش بوداشتوم بدی یم تاک گردی، دِنی، وگردی یم بدی یم دوبارکان بَپَروس مونی پیش زُل بزی مونی چوشمی دُل.

من: تو دی دِ فورار زنعمو؟

زنعمو: چب فورار کنم؟ اورو بتوم ای جن! تو نیمینی مون حامله یوم؟ آقا ننه ت تو رو تربیت یاد نودانه؟ این بده کاران چیه مینی؟ ایسه این چویی همرا بکتانم تورَ بکوشوم؟ تو چی بی یِی خدا ایجاد کوردیه؟ این بدِ کاران چیه مینی؟

من: زنعمو چی میگوی؟ چبه واتوره میگوی؟ جن تویی پیش دبه تو او رو دهوا کوردی که این بده کاران چیه مینی؟😳

زنعمو: یتیم آقات واتوره میگو، پس چی؟ بدی یم دَشَند هاگیت (شوکه شدن) یه خورداک دی اوره فَش دی بودام و بدی یم ناراحت گردی، ناراحت گردی و همچی خُجالت بکشی و بگُت:

ببخش زن عمو ببخش، عُذرِ خواهی مینوم. این دی مایی کاره دیگه ایسه چه کنم؟ مایی کار دی هِمینه!

بتُم خفه گرد بی تکلیف گندِ گُه، بشو مونی چوشمی پیش د رد گن، بشو تا تورَ داری تُک اوزان نکوردیمه!!

بدی یم پشمولی دیمانش قورموز گردی و خجالت د سرشو جیرانگت و وَرانی واری بَش که بَش.

من: تو د عذرِ خواهی کورد و بَش؟ همین؟ همین؟

زنعمو: کینتو بنگن زیبین، نه بیومی خانه مونیبه آرد تر کورد مونی پِری دیم بَنُشت. بَشَ اوووووو اون کند و کومال، اون بندی بیخان، ناسوت گردی دیگه هیچ او رو ندی یم!

من: زنعمو، تو دی مونه گیروردیا، تو مونه مسخره دِری؟ مونه خر گیروردی؟ دو ساعته مونه سر کار بنگتی؟

زنعمو: مگه مون تی یِی همسند و سالم؟ پایس بشو، پایس بشو دوساعته مونی چنه یی بیخ دری . پایس بشو مگه مون اَلافوم تویی دیم دکوعوم؟ پایس بِینوم

من: زنعمو جن تورو بدی بسم الله نگت؟

زنعمو : صغیر پایس بشو بدی یِی یهو وگردی یم پایس

 

عمروم د اچینی سر کار نشی بی یم...

🍃🔦 شاد باشید 🔦🍃

 

نویسنده : حامد نجاری - گوران

🎤 با صدای: سیده مریم قادری - اورازان

دریافت فایل صوتی:     قسمت اول     قسمت دوم

🖌🎨 کاریکاتور اصلی: رضا باقری شرف

 

 

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">